ΧΡΗΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΧΡΗΣΤΟΙ

Πρό­τυ­πο του ανθρώ­που, αιώ­νιο και αμε­τά­βλη­το, απο­τε­λεί ο Θεός. Όταν ο Χρι­στός μας παρα­κι­νεί σε κάτι, το κάνει για να μας φέρει πιο κον­τά στο «καθ’ ομοί­ω­σιν». Κυρί­ως και κατά εξαί­ρε­το τρό­πο ο Θεός προ­βάλ­λε­ται ως η τέλεια εικό­να της αγά­πης, προς την οποία καλεί­ται να συμ­μορ­φώ­σει εαυ­τόν και ο άνθρω­πος. «Έσε­σθε υιοί του Υψί­στου, (δι)ότι αυτός χρη­στός εστιν επί τους αχα­ρί­στους και πονη­ρούς» (Κυρια­κή Β΄ Λου­κά).

Ο Χρι­στός μιλά­ει για μια αγά­πη που δεν είναι επι­λε­κτι­κή, όπως συνή­θως συμ­βαί­νει σε μας. Εμείς αγα­πά­με τους φίλους και μισού­με τους εχθρούς μας. Στην καλύ­τε­ρη περί­πτω­ση, λέμε συνή­θως ότι δεν μισού­με, αλλά αγνο­ού­με όσους δεν μας αρέ­σουν. Και μάλι­στα αυτό το τελευ­ταίο, η υπε­ρο­πτι­κή μας αδια­φο­ρία γι’ αυτούς, θεω­ρεί­ται και πνευ­μα­τι­κή κατά­στα­ση, αφού έχου­με την «ανω­τε­ρό­τη­τα» να μην προ­βαί­νου­με απέ­ναν­τί τους σε εχθρι­κές ενέρ­γειες, αντί­στοι­χες προς τις τυχόν δικές τους προς εμάς.

Το να μην αντα­πο­δί­δου­με όμως το κακό είναι μια λει­ψή, μια παθη­τι­κή αρε­τή. Το μισό από αυτό που μας ζητά­ει ο Χρι­στός. Το άλλο μισό είναι να αγα­πή­σου­με τον εχθρό μας και μάλι­στα να δεί­ξου­με έμπρα­κτα την αγά­πη μας, να του κάνου­με καλό. Η αγά­πη είναι μια ενερ­γη­τι­κή κατά­στα­ση, η ουσια­στι­κή ολο­κλή­ρω­ση της εντο­λής του Θεού.

Πρό­τυ­πο για μας ο Θεός είναι κυρί­ως στο σημείο αυτό, για­τί είναι χρη­στός απέ­ναν­τι στους εχθρούς του. Μπο­ρεί να εχθρεύ­ον­ται πολ­λοί τον Θεό, αλλά ο Θεός δεν βλέ­πει που­θε­νά εχθρούς. Ευερ­γε­τεί και ωφε­λεί πονη­ρούς και αγα­θούς. Η φιλαν­θρω­πία του αγκα­λιά­ζει αδια­κρί­τως τους πάν­τες. Με την απλό­χε­ρη προ­σφο­ρά του «τα σύμ­παν­τα πλη­σθή­σον­ται χρη­στό­τη­τος». Είναι γεμά­τος χρη­στό­τη­τα, δηλα­δή καλο­σύ­νη, αγά­πη, αγα­θό­τη­τα για όλους. Καμ­μιά κακία για κανέ­να πλά­σμα του δεν βρί­σκει έδα­φος μέσα του. Η αγά­πη του εκχέ­ε­ται σε όλα τα έργα του. «Χρη­στός Κύριος τοις σύμ­πα­σι και οι οικτιρ­μοί αυτού επί πάν­τα τα έργα αυτού» (Ψαλμ. 103, 28. 144, 9). Μας θέλει όλους κον­τά του. Το αν θα απω­λε­σθούν δια­παν­τός κάποια από τα πλά­σμα­τά του, θα οφεί­λε­ται σε δική τους ελεύ­θε­ρη και αμε­τά­κλη­τη επι­λο­γή. Όχι σε κάποια κακία ή τιμω­ρία του Θεού.

Κατά το πρό­τυ­πο λοι­πόν αυτό του ουρά­νιου Πατέ­ρα μας οφεί­λου­με να γινό­μα­στε κι εμείς χρη­στοί. Γεμά­τοι αγα­θό­τη­τα και αγά­πη, χρή­σι­μοι για όλους, ιδιαί­τε­ρα για τους εχθρούς μας. Να μετα­φέ­ρου­με στους ανθρώ­πους τον τρό­πο του Θεού. Την εικό­να της παρά­ξε­νης και ανε­ξή­γη­της αυτής αγά­πης, που εκτεί­νε­ται χωρίς διά­κρι­ση σε φίλους και εχθρούς, χωρίς να ζητά­ει αντα­πό­δο­ση. Να γίνου­με ονή­σι­μοι, ευερ­γε­τι­κοί δηλα­δή και ωφέ­λι­μοι. Σκεύη εκλο­γής, όπως ο Παύ­λος, γεμά­τοι με τη χάρη της αγά­πης του Θεού, εύχρη­στοι στο έργο της σωτη­ρί­ας όλων. Χωρίς την αγά­πη αυτή καταν­τού­με άχρη­στοι για τον Χρι­στό, όσες άλλες αρε­τές και αν έχου­με.

Ο Φιλή­μων, μαθη­τής του Παύ­λου, είχε δού­λο τον Ονή­σι­μο. Αυτὀς, παρά το όνο­μά του, κατάν­τη­σε ένας άχρη­στος δού­λος. Έκλε­ψε από τον κύριό του χρή­μα­τα και εξα­φα­νί­στη­κε. Όμως η ανε­ξι­χνί­α­στη βου­λή του Θεού τον έφε­ρε στη Ρώμη, στα πόδια του φυλα­κι­σμέ­νου Παύ­λου. Κον­τά του ο Ονή­σι­μος ανέ­κτη­σε την αξία του ονό­μα­τός του. Έγι­νε Χρι­στια­νός. Κατα­νόη­σε τη σημα­σία της αγά­πης του Θεού. Μετα­νόη­σε και επέ­στρε­ψε στο αφεν­τι­κό του. Ο Παύ­λος έγρα­ψε στον Φιλή­μο­να: «Δέξου αυτόν που κάπο­τε σου ήταν άχρη­στος, αλλά τώρα έγι­νε εύχρη­στος και σε σένα και σε μένα… Που από δού­λος έγι­νε αδελ­φός αγα­πη­τός» (Φιλήμ. 11. 16).

Μας γοη­τεύ­ει καθό­λου εμάς αυτή η αλλα­γή; Από άχρη­στοι να γινό­μα­στε χρη­στοί;

Καλή ευλο­γη­μέ­νη εβδο­μά­δα! Καλό μήνα!