ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΣΚΑΝΔΑΛΩΝ

Τοῦ πρω­το­πρε­σβυ­τέ­ρου π. Διο­νυ­σί­ου Τάτση

Συχνὰ ἀκού­με στους θρη­σκευ­τι­κοὺς κύκλους, ἀλλὰ καὶ σὲ ἱερα­τι­κὲς συνά­ξεις καὶ συναν­τή­σεις, νὰ γίνε­ται λόγος γιὰ διά­φο­ρα σκάν­δα­λα μὲ πρω­τα­γω­νι­στὲς κλη­ρι­κοὺς ὅλων τῶν βαθ­μῶν καὶ μὲ μονα­χοὺς ποὺ γιὰ κάποιο λόγο δρα­στη­ριο­ποιοῦν­ται στὸν κόσμο ἢ ὑπη­ρε­τοῦν στὰ μετό­χια τῶν μονα­στη­ριῶν τους.

Πολ­λοὶ δια­τυ­πώ­νουν τὴν ἄπο­ψη ὅτι τὰ σκάν­δα­λα πρέ­πει νὰ ἐλέγ­χον­ται ἀπὸ τοὺς ὑπευ­θύ­νους καὶ νὰ μὴ καλύ­πτον­ται. Νὰ μὴ παρα­πλα­νᾶ­ται ὁ κόσμος. Εἶναι ἀναγ­καία ἡ κάθαρ­ση κι ἂς παρου­σιά­ζει πολ­λὲς δυσκο­λί­ες. Μερι­κοὶ ἐπί­σης βλέ­πουν τὸ θέμα καὶ ἀρνοῦν­ται τὸν ἔλεγ­χο γιὰ «πνευ­μα­τι­κοὺς» λόγους. Νὰ μὴ σκαν­δα­λι­στοῦν περισ­σό­τε­ροι, ὑπο­στη­ρί­ζουν.

Προ­τοῦ νὰ δώσου­με ἀπάν­τη­ση στὸν προ­βλη­μα­τι­σμὸ τῶν ἐν Χρι­στῷ ἀδελ­φῶν, θὰ ἀνα­φέ­ρου­με δύο περι­στα­τι­κὰ ποὺ μᾶς ἄφη­σαν ἀρνη­τι­κὴ ἐντύ­πω­ση.

α. Προ ἐτῶν βρέ­θη­κα σὲ μία γει­το­νι­κὴ μητρό­πο­λη, συνο­δεύ­ον­τας μαζὶ μὲ ἄλλους ἱερεῖς τὸ μητρο­πο­λί­τη μας, ὁποῖ­ος ἦταν καλε­σμέ­νος ἀπὸ τὸν ἐκεῖ μητρο­πο­λί­τη σὲ κάποιο τρα­πέ­ζι, μέρα δια­και­νί­σι­μης ἐβδο­μά­δας. Μετὰ τὴ θεία Λει­τουρ­γία, ὁ φιλό­ξε­νος μητρο­πο­λί­της μᾶς παρέ­θε­σε πλού­σια τρά­πε­ζα. Ἦταν καὶ τρεῖς τέσ­σε­ρις ἄλλοι μητρο­πο­λῖ­τες μὲ τὶς συνο­δεί­ες τους. Σὲ ὑπε­ρυ­ψω­μέ­νο τρα­πέ­ζι κάθη­σαν οἱ μητρο­πο­λῖ­τες μὲ τοὺς πρω­το­συγ­κέλ­λους τους καὶ κάτω οἱ λοι­ποὶ ἱερεῖς.

Σὲ κάποια στιγ­μὴ ὁ οἰκεῖ­ος μητρο­πο­λί­της, γιὰ νὰ δημιουρ­γή­σει ἀτμό­σφαι­ρα, ἀπευ­θύν­θη­κε σὲ μένα χαρι­το­λο­γῶν­τας:

Πάτερ Διο­νύ­σιε, σὲ φοβᾶ­μαι μήπως γρά­ψεις καὶ γιὰ μένα στὴν ἐφη­με­ρί­δα.

Τοῦ ἀπο­κρί­θη­κα μὲ χαμό­γε­λο:

Ὄχι, Σεβα­σμιώ­τα­τε, για­τὶ ἐσεῖς εἶστε πάν­τα προ­σε­κτι­κός, ἀλλὰ καὶ ἀκού­ρα­στος στὸ πολυ­σχι­δὲς ποι­μαν­τι­κὸ σας ἔργο.

Μετὰ ἀπὸ λίγα δευ­τε­ρό­λε­πτα, ὅταν ἔσβη­σαν τὰ χαμό­γε­λα, ἕνας πρω­το­σύγ­κελ­λος ἀπὸ τοὺς συν­δαι­τυ­μό­νες εἶπε:

Ἐγὼ δὲν συμ­φω­νῶ μὲ ὅσα γρά­φει ὁ πάτερ στὸν “Ὀρθό­δο­ξο Τύπο”.

Καὶ ἀμέ­σως χαμή­λω­σε τὰ μάτια του. Ἐγὼ δὲν ἀντέ­δρα­σα. Ἁπλᾶ ἔστρε­ψα τὰ μάτια μου στὸ σκυμ­μέ­νο πρό­σω­πό του καὶ ἔδω­σα τὴν ἀπάν­τη­ση μὲ ἕνα μορ­φα­σμὸ ποὺ ἔδει­χνε τὸ σεβα­σμό μου στὴν κρί­ση του, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπι­μο­νή μου ὅτι θὰ συνε­χί­σω νὰ γρά­φω ἐλέγ­χον­τας τὰ κακῶς κεί­με­να στὴν Ἐκκλη­σία.

Τὴν ἐπό­με­νη μέρα, ὅταν ἤδη εἶχα ἐπι­στρέ­ψει στὰ ἴδια, θυμή­θη­κα ὅτι ὁ συγ­κε­κρι­μέ­νος ἀδελ­φὸς εἶχε σφο­δρὴ ἐπι­θυ­μία νὰ ἀνέλ­θει στὸν τρί­το βαθ­μὸ τῆς ἱερω­σύ­νης, καὶ γι’ αὐτὸ προ­σπα­θοῦ­σε νὰ εἶναι ἀρε­στὸς στους ἐκλέ­κτο­ρες, σιω­πῶν­τας καὶ γιὰ κραυ­γα­λέα σκάν­δα­λα, παρό­λο ποὺ ὁ προ­κά­το­χος τοῦ μητρο­πο­λί­τη του καὶ δικός του πνευ­μα­τι­κὸς παπ­πούς ἦταν ὑπέρ­μα­χος τοῦ δημο­σί­ου ἐλέγ­χου τῶν σκαν­δά­λων, γιὰ νὰ διορ­θώ­νον­ται δυσά­ρε­στες κατα­στά­σεις καὶ νὰ παρη­γο­ροῦν­ται οἱ σκαν­δα­λι­ζό­με­νοι πιστοί!

β. Ἕνα καλο­καί­ρι ἦλθε στὴν περιο­χὴ μας κάποιος κλη­ρι­κὸς ποὺ ὑπη­ρε­τοῦ­σε στὴν Ἀρχιε­πι­σκο­πὴ Ἀθη­νῶν, σὲ κεν­τρι­κὸ ναό, μὲ ὅλες τὶς ἀνέ­σεις, μὲ ἀρκε­τὰ τυχε­ρὰ καὶ πολ­λὰ πνευ­μα­τι­κὰ τέκνα, ποὺ τὸν θεω­ροῦ­σαν σχε­δὸν ἅγιο. Ζήτη­σε νὰ μὲ δεῖ. Συναν­τη­θή­κα­με σὲ ἕνα ἴδρυ­μα τῆς μητρο­πό­λε­ως, καὶ μετὰ τὰ κατὰ συν­θή­κην λόγια, χωρὶς νὰ τὸν προ­κα­λέ­σω, μὲ συμ­βού­λε­ψε ἀδελ­φι­κά:
Παρα­κο­λου­θῶ, πάτερ, τί γρά­φεις. Ὅμως, δὲν πρέ­πει νὰ ἀσχο­λεῖ­σαι μὲ τὰ σκάν­δα­λα καὶ νὰ περι­γρά­φεις κατα­στά­σεις ποὺ εἶναι δυσά­ρε­στες.

Τοῦ ἀπο­κρί­θη­κα ἀμέ­σως:

Τί νὰ κάνου­με, πάτερ, ὅ,τι μπο­ρεῖ ὁ καθέ­νας.

Τὰ χαμό­γε­λα τῆς συναν­τή­σε­ως γρή­γο­ρα ἔσβη­σαν. Ἀκο­λού­θη­σαν μὲ τρό­πο ψυχρὸ παλιὲς ἀνα­μνή­σεις ἀπὸ τὴν πρώ­τη μας γνω­ρι­μία, ὅταν ἐγὼ ὑπη­ρε­τοῦ­σα ὡς κλη­ρι­κὸς στὸ χωριό, καὶ αὐτὸς ἦταν ἀκό­μα λαϊ­κὸς καὶ δια­τύ­πω­νε ὑπερ­βο­λι­κοὺς ἐπαί­νους γιὰ μένα.

Δὲν γνώ­ρι­ζε ὁ ἐν Χρι­στῷ ἀδελ­φὸς ὅτι οἱ δικές μου πνευ­μα­τι­κὲς ἐμπει­ρί­ες ἦταν ἐντε­λῶς δια­φο­ρε­τι­κὲς ἀπὸ τὶς δικές του. Ἐκεῖ­νος στὸ κλει­νὸν ἄστυ, καὶ ἐγὼ στὶς ἄκρες – ἐπὶ τῶν συνό­ρων μὲ τὴν Ἀλβα­νία – σὲ ὀλι­γάν­θρω­πες ἐνο­ρί­ες, ὅπου δὲν εἶχα πνευ­μα­τι­κὰ τέκνα νὰ μὲ ἐπαι­νοῦν καὶ νὰ μοῦ δημιουρ­γοῦν ψευ­δαι­σθή­σεις πὼς εἶμαι κάτι!…

Ἐπα­νερ­χό­μα­στε στὸν προ­βλη­μα­τι­σμό, ἂν πρέ­πει νὰ ἐλέγ­χου­με τὰ σκάν­δα­λα καὶ τὶς ἁμαρ­τω­λὲς κατα­στά­σεις στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλη­σί­ας καὶ ὄχι μόνο. Ἕνας ἔμπει­ρος ἱερο­κή­ρυ­κας, μὲ θερ­μὸ ζῆλο καὶ πολ­λὴ ἀγά­πη πρὸς τὴν Ἐκκλη­σία, ἔλε­γε:

«Ὁρι­σμέ­νοι τύποι γλοιώ­δους συν­θέ­σε­ως καὶ βατρα­χο­ει­δοῦς κατα­σκευ­ῆς, ἔνο­χοι κατὰ κανό­να, ἔχουν τὴ γνώ­μη ὅτι δὲν πρέ­πει νὰ λέγε­ται ἡ ἀλή­θεια σύμ­φω­να μὲ τὸν τρό­πο τοῦ Χρυ­σο­στό­μου, ὅταν μάλι­στα τὸ μαστί­γω­μά της πρό­κει­ται νὰ αὐλα­κώ­σει βαθιὰ τὴ ράχη ἀνω­τέ­ρων ἢ κατω­τέ­ρων κλη­ρι­κῶν, ποὺ προ­δί­δουν τὴν πίστη καὶ τὴν ἀρε­τή, μὲ τὸ σοφι­στι­κὸ ἐπι­χεί­ρη­μα ὅτι οἱ ἄνθρω­ποι τῆς ἄρνη­σης ἐκμε­ταλ­λεύ­ον­ται τὴν περί­στα­ση καὶ βάλ­λουν κατὰ τῆς Ἐκκλη­σί­ας, ἡ ὁποία ἀγω­νί­ζε­ται τὸν ὑπὲρ ὅλων σκλη­ρὸ ἀγῶ­να. Εἶναι ἄκρως ἐσφαλ­μέ­νη ἡ ἀντί­λη­ψη αὕτη».

Ἡ σιω­πὴ τῶν κλη­ρι­κῶν καὶ τῶν πιστῶν ἀπέ­ναν­τι στὰ σκάν­δα­λα δὲν βελ­τί­ω­σε τὴν ἀπελ­πι­στι­κὴ κατά­στα­ση τῆς κοι­νω­νί­ας, ἀλλὰ καὶ τὴν κατά­στα­ση τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλη­σί­ας. Καὶ αὐτό, για­τί δίχως ἔλεγ­χο διαιω­νί­ζον­ται οἱ ἀπα­ρά­δε­κτες συμ­πε­ρι­φο­ρές. Οὔτε πάλι ἐνι­σχύ­ον­ται οἱ ἐχθροὶ τῆς Ἐκκλη­σί­ας μὲ τὸν ἔλεγ­χο τῶν σκαν­δά­λων· θὰ λέγα­με ὅτι ἀνη­συ­χοῦν οἱ ἐχθροί, για­τί ὑπάρ­χει θέλη­ση καὶ ἀγὼν γιὰ τὸν περιο­ρι­σμὸ τῆς δικῆς τους δρα­στη­ριό­τη­τος.

Περί­ερ­γο, ὅμως, εἶναι τὸ φαι­νό­με­νο ἐπί­σκο­ποι μὲ ἠθι­κὴ ἀνω­τε­ρό­τη­τα καὶ δρά­ση νὰ μὴ θέτουν στὴν Ἱερὰ Σύνο­δο «ζητή­μα­τα ἠθι­κῆς κατα­σφα­λί­σε­ως τοῦ κύρους τῆς Ἐκκλη­σί­ας». Ἀντί­θε­τα, δρα­στη­ριο­ποιοῦν­ται στὴ δίω­ξη τῶν ἐλα­χί­στων κλη­ρι­κῶν, ποὺ μὲ παρ­ρη­σία καὶ μετὰ ἀπὸ πολὺ πόνο ἐλέγ­χουν τὰ κακῶς ἔχον­τα στὴν Ἐκκλη­σία. Μὲ τὸν τρό­πο αὐτὸ σκαν­δα­λί­ζουν οἱ ἴδιοι περισ­σό­τε­ρο τοὺς πιστούς, οἱ ὁποῖ­οι ἀρχί­ζουν νὰ πιστεύ­ουν ὅτι οἱ συγ­κε­κρι­μέ­νοι ἀρχιε­ρεῖς εἶναι ἀνά­ξιοι τῆς ἀπο­στο­λῆς τους καὶ ἔχουν ἁμαρ­τω­λὸ βίο, ὅπως καὶ οἱ προ­στα­τευό­με­νοί τους, οἱ ὁποῖ­οι ἀπο­θρα­σύ­νον­ται καὶ προ­σθέ­τουν καθη­με­ρι­νὰ νέα σκάν­δα­λα!

Ἡ Ἐκκλη­σία, ἐννο­οῦ­με τοὺς μητρο­πο­λί­τες, πρέ­πει νὰ συνει­δη­το­ποι­ή­σει ὅτι προ πολ­λοῦ μπῆ­καν στὴ μάν­τρα της οἱ λύκοι καὶ ὁ πιστὸς λαὸς σκαν­δα­λί­ζε­ται καὶ τὸ ὀρθό­δο­ξο φρό­νη­μα κάμ­πτε­ται. Περι­μέ­νει, ὅμως, ἀπὸ τοὺς ἀρχιε­ρεῖς νὰ ἀντι­με­τω­πί­ζουν τὸ θέμα ὄχι μόνο μὲ λόγους, ἀλλὰ καὶ μὲ τιμω­ρία τῶν σκαν­δα­λο­ποιῶν.

Η ἐμπει­ρία τῆς χρι­στια­νι­κῆς ζωῆς μᾶς δια­βε­βαιώ­νει ὅτι ποτὲ ἕνας τυφλὸς δὲν ὁδή­γη­σε ἄλλον τυφλό, οὔτε ἕνας σκο­τει­νὸς ἔφε­ρε εἰς φῶς ἕναν σκο­τι­σμέ­νον.

Ἀπαι­τεῖ­ται, λοι­πόν, ὁ ἔλεγ­χος τῶν σκαν­δα­λο­ποιῶν, οἱ ὁποῖ­οι συχνὰ ἐμφα­νί­ζον­ται ὡς εὐσε­βεῖς καὶ ἀθῶ­οι, ἐπι­κα­λού­με­νοι μάλι­στα καὶ τὴν προ­στα­σία τῶν προϊ­στα­μέ­νων ἐπι­σκό­πων τους!

Πηγή: Ορθό­δο­ξος Τύπος (Φύλ­λο: 2528) 31/1/2025