Η ΚΑΤΟΧΗ

Ὁ Χρι­στὸς συναν­τᾶ στὴ χώρα τῶν Γαδα­ρη­νῶν κάποιον ἄνθρω­πο ποὺ κατε­χό­ταν ὄχι ἀπὸ ἕνα, ἀλλὰ ἀπὸ λεγε­ώ­να, πλῆ­θος ὁλό­κλη­ρο πονη­ρῶν πνευ­μά­των. Ἡ κατο­χὴ ἀπὸ τοὺς δαί­μο­νες εἶχε φέρει τὸν ἄνθρω­πο αὐτὸν σὲ ἄθλια κατά­στα­ση. «Ἱμά­τιον οὐκ ἐνε­δι­δύ­σκε­το καὶ ἐν οἰκίᾳ οὐκ ἔμε­νεν, ἀλλ’ ἐν τοῖς μνή­μα­σιν». Ὁ σατα­νᾶς τὸν εἶχε ὑπο­δου­λώ­σει ἀπὸ πολ­λὰ χρό­νια. Τὸν ἔδε­ναν μὲ ἁλυ­σί­δες καὶ σιδε­ρέ­νια δεσμὰ στὰ πόδια, ἀλλὰ ὅλα τὰ ἔσπα­ζε καὶ ὠθού­με­νος ἀπὸ τὴ δαι­μο­νι­κὴ ἐνέρ­γεια πλα­νιό­ταν στὶς ἐρή­μους, πλή­ρως ἀπο­μο­νω­μέ­νος ἀπὸ τὴν ἀνθρώ­πι­νη κοι­νω­νία. Ὁ Χρι­στὸς τὸν θερά­πευ­σε, μὲ ἀπο­τέ­λε­σμα ὁ ἄνθρω­πος, ἐλευ­θε­ρω­μέ­νος πιά, ἱμα­τι­σμέ­νος καὶ σωφρο­νι­σμέ­νος, νὰ μὴν ἐπι­θυ­μεῖ νὰ ἀπο­μα­κρυν­θεῖ ἀπὸ τὰ πόδια τοῦ σωτή­ρα του (Κυρια­κὴ ΣΤ΄ Λου­κᾶ).

Ἡ δαι­μο­νι­κὴ κατο­χὴ ὅμως δὲν εἶναι κάτι ποὺ ἀφο­ρᾶ μόνο τὸν δαι­μο­νι­σμέ­νο. Ὁ κάθε ἄνθρω­πος εἶναι ὑπὸ τὴν κατο­χὴ αὐτή. Ὅλοι μας, στὸν βαθ­μὸ ποὺ ὑπο­κεί­με­θα στὰ πάθη καὶ ὑπο­σκε­λι­ζό­μα­στε ἀπὸ τὴν ἁμαρ­τία, εἴμα­στε σὲ κατά­στα­ση κατο­χῆς καὶ δου­λεί­ας ἀπὸ τὸν διά­βο­λο. Λέει ὁ ἀπό­στο­λος Πέτρος: «Ὧ γάρ τις ἥττη­ται, τού­τῳ καὶ δεδού­λω­ται» (Β΄ Πέτρ. 2, 19). Ἂν νικη­θοῦ­με ἀπὸ κάποιο πάθος, ἔχου­με ἤδη ὑπο­δου­λω­θεῖ σ’ αὐτό. Ἡ τέλε­ση τῆς ἁμαρ­τί­ας γεν­νᾶ τὴν κακὴ ἕξη μέσα μας, τὴν ὑπο­δού­λω­ση στὸν διά­βο­λο, ποὺ ὑπο­κι­νεῖ ἔτσι ἀορά­τως τὰ πάθη μας.

Ὅλος ὁ ἀγώ­νας τοῦ Χρι­στια­νοῦ εἶναι νὰ διώ­ξει ἀπὸ μέσα του τὸν παλαιὸ ἄνθρω­πο, «ἵνα καταρ­γη­θῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρ­τί­ας, τοῦ μηκέ­τι δου­λεύ­ειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρ­τίᾳ» (Ρωμ. 6, 6). Οἱ πολ­λὲς ἧττες μας ἀπὸ τὴν ἁμαρ­τία σημαί­νουν ὅτι ὁ διά­βο­λος ἔχει πετύ­χει σὲ κάποιο βαθ­μὸ κατο­χὴ μέσα μας. «Πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρ­τί­αν δοῦ­λός ἐστι τῆς ἁμαρ­τί­ας», ὑπο­γραμ­μί­ζει ἐμφαν­τι­κὰ ὁ Χρι­στὸς (Ἰω. 8, 34). Δοῦ­λοι εἶστε σὲ ὅποιον ὑπα­κού­ε­τε, λέει ὁ ἀπό­στο­λος Παῦ­λος. Εἴτε στὴν ἁμαρ­τία, ποὺ θὰ σᾶς ὁδη­γή­σει στὸν πνευ­μα­τι­κὸ θάνα­το, εἴτε στὸν Χρι­στὸ διὰ τῆς ὑπα­κο­ῆς σας σ’ αὐτόν, ποὺ θὰ σᾶς ἐξα­σφα­λί­σει τὴ δικαί­ω­ση. Ἄλλο­τε ἤσα­σταν δοῦ­λοι τῆς ἁμαρ­τί­ας. Ὅταν ἐλευ­θε­ρω­θή­κα­τε ἀπὸ τὴν ἁμαρ­τία, γίνα­τε δοῦ­λοι στὴ δικαιο­σύ­νη, στὴν ἀρε­τή. Καὶ ὅπως κάπο­τε προ­σφέ­ρα­τε τὰ μέλη σας «δοῦ­λα τῇ ἀκα­θαρ­σίᾳ καὶ τῇ ἀνο­μίᾳ», γιὰ νὰ δια­πράτ­τε­τε τὴν ἀνο­μία, ἔτσι τώρα «παρα­στή­σα­τε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦ­λα τῇ δικαιο­σύ­νῃ», γιὰ νὰ προ­ο­δεύ­ε­τε στὴν ἁγιό­τη­τα.

Αὐτὴ ὅμως εἶναι ἡ πραγ­μα­τι­κὴ ἐλευ­θε­ρία. Τώρα ποὺ ἐλευ­θε­ρω­θή­κα­τε ἀπὸ τὴν ἁμαρ­τία καὶ γίνα­τε δοῦ­λοι τοῦ Θεοῦ, ἔχε­τε ὡς καρ­πὸ τὴν ἁγιό­τη­τα καὶ τελι­κὰ τὴν αἰώ­νια ζωή. Διό­τι τὰ ὀψώ­νια, ὁ μισθὸς καὶ ἡ ἀντα­μοι­βὴ τῆς ἁμαρ­τί­ας εἶναι ὁ θάνα­τος, «τὸ δὲ χάρι­σμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώ­νιος ἐν Χρι­στῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ρωμ. 6, 16–23).

Ὁ ἅγιος Μακά­ριος καθό­ταν κάπο­τε σ’ ἕνα σταυ­ρο­δρό­μι καὶ βλέ­πει τὸν σατα­νᾶ φορ­τω­μέ­νο πολ­λὰ μικρὰ κατσα­ρο­λι­κά, νὰ πηγαί­νει στὸ μονα­στή­ρι γιὰ νὰ πει­ρά­ξει τοὺς μονα­χούς. «Ἔχω, τοῦ λέει, πολ­λὰ φαγη­τὰ νὰ προ­σφέ­ρω στὸν καθέ­να καὶ σίγου­ρα κάτι ἀπ’ ὅλα θὰ τοῦ ἀρέ­σει». Στὴν ἐπι­στρο­φή του, ἐρω­τώ­με­νος ἀπὸ τὸν Μακά­ριο, λέει: «Ὅλοι οἱ ἀδελ­φοὶ εἶναι ἄγριοι ἀπέ­ναν­τί μου, ἐκτὸς ἀπὸ ἕναν, ὀνό­μα­τι Θεό­πεμ­πτο. Ὅταν μὲ βλέ­πει αὐτός, στρέ­φε­ται σὰν ἀνέ­μη, κάνει ὅλα τὰ θελή­μα­τά μου, μὲ ὑπα­κού­ει». Ὁ Μακά­ριος πῆγε καὶ βρῆ­κε τὸν ἀδελ­φὸ Θεό­πεμ­πτο καὶ μὲ μεγά­λη διά­κρι­ση καὶ σοφία τὸν δίδα­ξε νὰ ἀγω­νί­ζε­ται σωστά. Ὅταν ξανα­πέ­ρα­σε ὁ διά­βο­λος γιὰ τὸ μονα­στή­ρι καὶ ἐπέ­στρε­ψε, τὸν ρώτη­σε ὁ Μακά­ριος: «Πῶς πᾶνε οἱ ἀδελ­φοί;» «Πολὺ ἄσχη­μα, λέει ὁ διά­βο­λος. Ὅλοι τους εἶναι ἄγριοι μαζί μου. Καὶ τὸ χει­ρό­τε­ρο, ἐκεῖ­νος ποὺ ἦταν φίλος μου καὶ μὲ ὑπά­κουε, δὲν ξέρω ἀπὸ ποιὸν δια­στρά­φη­κε καὶ ἔγι­νε ἀγριό­τε­ρος ἀπὸ ὅλους» (ἀπὸ τὸ Γερον­τι­κό).

Ὁ διά­βο­λος μὲ τὰ πάθη μας κυριαρ­χεῖ πάνω μας. Καὶ ὅμως, ἂν τὸ θελή­σου­με, «ἁμαρ­τία ἡμῶν οὐ κυριεύ­σει» (Ρωμ. 6, 14).