ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ΄ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

Υπομνηματισμός των εδαφίων Β΄Κορ. Στ΄14-18 και ζ΄ 1

«Μὴ γίνεσθε ἐτεροζυγοῦντες ἀπίστοις· τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ; Τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; Τίς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαλ; Ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου; (:Μη συνάπτετε στενό σύνδεσμο προς τους απίστους, με τους οποίους δεν μπορείτε να αποτελέσετε ταιριαστό ζευγάρι, ώστε να μπαίνετε στον ίδιο ζυγό μαζί τους· διότι ποια συνάφεια και ανάμειξη μπορεί να υπάρχει μεταξύ της δικαιοσύνης και της παρανομίας; Και ποια επικοινωνία μεταξύ φωτός και σκότους; Και ποια συμφωνία μπορεί να γίνει μεταξύ του Χριστού και του Σατανά; Ή ποιο μερίδιο δύναται να έχει ένας πιστός με έναν άπιστο;)»[Β΄Κορ. 6,14-15].

Είδες πώς χρησιμοποιεί τις λέξεις αυτές καθ’ εαυτές και που είναι ικανές να αποτρέψουν από σφάλματα; Δεν είπε δηλαδή: «παρανομία», που είναι πιο έντονη, ούτε είπε: «με τους ανθρώπους του σκότους και τους ανθρώπους του φωτός», αλλά χρησιμοποιεί τις ακριβώς αντιφατικές έννοιες, το φως και το σκοτάδι. Ούτε είπε: «ανάμεσα στους ανθρώπους του Χριστού και στους ανθρώπους του διαβόλου», αλλά λέξεις που είναι πολύ πιο αντίθετες, «του Χριστού και του Βελίαρ», με την εβραϊκή αυτή λέξη ονομάζοντας τον αποστάτη.

«Ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου;(: Ή ποιο μερίδιο δύναται να έχει ένας πιστός με έναν άπιστο;)»[Β΄Κορ.6,15]. Εδώ λοιπόν, για να μη θεωρηθεί ότι κατηγορεί αόριστα την κακία και επαινεί την αρετή, αναφέρει και πρόσωπα χωρίς να τα ονομάζει. Και δεν είπε: «κοινωνία», αλλά ανέφερε τα έπαθλα, λέγοντας: «μερίδα». «Τίς δὲ συγκατάθεσις ναῷ Θεοῦ μετὰ εἰδώλων; Ὑμεῖς γὰρ ναὸς Θεοῦ ἔστε ζῶντος (:Και πώς μπορεί να βρίσκονται μαζί στον ίδιο τόπο ο ναός του Θεού και τα είδωλα; Ναι· δεν έχουν καμία θέση τα είδωλα σε σας. Διότι εσείς είστε ναός του ζώντος Θεού)»[Β΄Κορ.6,16]. Με αυτά εννοεί το εξής: «Ούτε ο βασιλιάς σας έχει τίποτα το κοινό με τον διάβολο(γιατί “ποια συμφωνία υπάρχει μεταξύ του Χριστού και του Βελίαρ;”), ούτε τα ίδια τα πράγματα· γιατί “τι κοινό μπορεί να έχει το φως με το σκοτάδι;”. Επομένως ούτε εσείς δεν πρέπει να έχετε». Πρώτα αναφέρει τον βασιλιά και έπειτα αυτούς, πράγμα με το οποίο προπάντων τους ξεχωρίζει.

Στη συνέχεια, λέγοντας: «ο ναός του Θεού με τον ναό των ειδώλων», και διακηρύσσοντας ότι «εσείς είστε ναός του ζωντανού Θεού», κατ’ ανάγκη προσθέτει και τη μαρτυρία, δείχνοντας ότι το πράγμα δεν είναι κολακεία. Ποια είναι λοιπόν η μαρτυρία; «Ἐνοικήσω(:Θα κατοικήσω)», λέγει, «ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω (:μέσα τους και θα περιπατήσω ανάμεσά τους)», δείχνοντας τον μεγάλο Του δεσμό μαζί τους· «καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός(:και θα είμαι Εγώ ο δικός τους Θεός και αυτοί θα είναι λαός μου)» [Β΄Κορ. 6,16· βλ. και Λευιτικόν 26,11-12: «Καὶ θήσω τὴν σκηνήν μου ἐν ὑμῖν, καὶ οὐ βδελύξεται ἡ ψυχή μου ὑμᾶς, καὶ ἐμπεριπατήσω ἐν ὑμῖν·καὶ ἔσομαι ὑμῶν Θεός, καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι λαός(:Θα εγκαταστήσω επίσης την ιερή σκηνή της κατοικίας μου μέσα στον τόπο, όπου θα διαμένετε και δεν θα σας σιχαθεί η ψυχή μου παρ’ όλες τις αδυναμίες σας. Και θα περιπατώ ανάμεσά σας και θα είμαι ο Θεός σας και εσείς θα είστε ο λαός μου)»]. «Τι;», λέγει, «Έχεις τον Θεό μέσα σου και τρέχεις προς τους απίστους; Τον Θεό που δεν έχει τίποτα το κοινό με αυτούς; Και πώς είναι δυνατόν να σου συγχωρεθεί αυτό; Σκέψου καλά Ποιος περιπατεί, Ποιος κατοικεί μέσα σου».

«Διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς(:Γι΄αυτό εξέλθετε ανάμεσα από τους απίστους και ξεχωριστείτε από αυτούς, λέγει ο Κύριος, και μην εγγίζετε οτιδήποτε ακάθαρτο. Και εγώ θα σας δεχθώ με στοργή πατρική)»[Β΄Κορ.6,17]. Και δεν είπε: «μην κάνετε αμαρτίες», αλλά θέλοντας να μιλήσει με περισσότερη ακρίβεια, «ούτε να τους εγγίζετε», λέγει, «ούτε να τους πλησιάζετε». Αλλά ποιος είναι ο μολυσμός του σώματος; Είναι η μοιχεία, η πορνεία, η ασέλγεια. Και ποιος είναι ο μολυσμός της ψυχής; Οι ακάθαρτες σκέψεις, όπως τα αισχρά κοιτάγματα, η μνησικακία, ο δόλος και όλα τα παρόμοια. Θέλει, λοιπόν, να είμαστε καθαροί και στα δύο. Είδες πόσο μεγάλη θα είναι η αμοιβή; Θα απαλλαχθούμε από τα κακά, θα ενωθούμε με τον Θεό. Άκουσε και την συνέχεια: «καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ(:«και θα είμαι για σας πατέρας και εσείς θα είστε για μένα γιοι και θυγατέρες», λέγει ο Κύριος ο Παντοκράτωρ)»[Β΄Κορ.6,18]. Είδες ο προφήτης προαναγγέλλει από την αρχή την τωρινή ευγένεια, την αναγέννησή μας με τη χάρη του Θεού;

«Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί(:Αφού λοιπόν έχουμε τις υποσχέσεις αυτές, αγαπητοί)». Ποιες υποσχέσεις; Ότι είμαστε ναοί του Θεού, υιοί Του και θυγατέρες Του, ότι κατοικεί μέσα μας και περιπατεί μεταξύ μας, ότι είμαστε λαός Του, ότι Τον έχουμε Θεό και Πατέρα μας, «καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ(:ας καθαρίσουμε τους εαυτούς μας από καθετί, που μολύνει το σώμα και το πνεύμα μας και ας τελειοποιούμαστε σε αγιοσύνη με τον φόβο του Θεού)»[Β΄Κορ.7,1]. Ας μην εγγίζουμε ακάθαρτους, γιατί έτσι μολύνουμε το πνεύμα μας. Και δεν σταματάει σε αυτά μόνο, αλλά προσθέτει, «τελειοποιηθείτε στην αγνότητα με φόβο Θεού». Γιατί δεν αρκεί να μην εγγίζουμε ακάθαρτο για να είμαστε καθαροί, αλλά μας χρειάζεται και κάτι άλλο, προσπάθεια, προσοχή, ευλάβεια, για να γίνουμε αγνοί.

Και σωστά είπε: «με φόβο Θεού». Γιατί είναι δυνατό να ενεργεί κανείς φρόνιμα όχι από φόβο Θεού, αλλά από ματαιοδοξία. Εκτός από αυτό και άλλο υπαινίσσεται, λέγοντας τη φράση: «με φόβο Θεού», τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο θα επιτύχουμε την αγνότητα. Γιατί, αν και είναι τυραννική η δύναμη της επιθυμίας, θα εξαφανίσεις τη μανία της, αν περιτειχιστείς με τον φόβο του Θεού. Εδώ ονομάζει «αγιοσύνη» όχι μόνο τη σωφροσύνη, αλλά την απαλλαγή από κάθε αμαρτία. Γιατί «άγιος» είναι ο καθαρός. Καθαρός θα μπορούσε να γίνει κανείς όχι αν αποφύγει μόνο την πορνεία, αλλά και την πλεονεξία και τον φθόνο και τον παραλογισμό και τη ματαιοδοξία, και προπάντων τη ματαιοδοξία, που πρέπει να την αποφεύγουμε πάντοτε βέβαια, αλλά πολύ περισσότερο όταν δίνουμε ελεημοσύνη. Γιατί, αν έχει αυτήν την αρρώστια, δεν είναι ελεημοσύνη, αλλά επίδειξη και σκληρότητα. Πραγματικά, όταν δεν ελεείς, αλλά εξευτελίζεις, αυτό όχι μόνο δεν είναι ελεημοσύνη, αλλά είναι και προσβολή· γιατί διέσυρες τον αδελφό.

Δεν είναι λοιπόν ελεημοσύνη το να δίνεις χρήματα, αλλά το να τα δίνεις από συμπόνια. Γιατί και στα θέατρα δίνουν και στα παιδιά που χρησιμοποιούν για πορνεία και σε όσους βγαίνουν στη σκηνή, αλλά αυτό δεν είναι ελεημοσύνη. Και εκείνοι που ασχημονούν στα σώματα των γυναικών που πορνεύουν δίνουν, αυτό όμως δεν είναι φιλανθρωπία, αλλά αισχρότητα. Με αυτόν μοιάζει και ο ματαιόδοξος. Όπως δηλαδή εκείνος μεταχειρίζεται αισχρά το σώμα της πόρνης και γι΄αυτό την πληρώνει, έτσι και εσύ ζητάς να πληρωθείς από τον άνθρωπο που εξευτελίζεις και να περιβάλλεις με κακή φήμη και τον εαυτό σου και εκείνον.

Και μαζί με αυτά και η ζημία είναι απερίγραπτη. Γιατί η ύπουλη αυτή αρρώστια και αυτή η απανθρωπιά αρπάζει τις αρετές μας σαν θηρίο και σαν ορμητικό και λυσσασμένο σκυλί. Γιατί η πλεονεξία είναι απανθρωπιά και σκληρότητα ή καλύτερα χειρότερη κι απ’ αυτό. Γιατί ο σκληρός δεν ελεεί τον φτωχό, ενώ εσύ κάνεις κάτι χειρότερο· εμποδίζεις να ελεήσουν εκείνοι που θέλουν. Πραγματικά, όταν διαπομπεύεις την ελεημοσύνη, και την υπόληψη του φτωχού καταστρέφεις και αποτρέπεις εκείνον που θέλει να ελεήσει, αν είναι αδιάφορος. Γιατί όχι μόνο δεν πρόκειται να τον ξαναελεήσει, επειδή θα πιστεύει ότι ελεήθηκε και δεν έχει ανάγκη, αλλά και θα τον επικρίνει πολύ, αν ξαναπάει να ζητήσει και θα τον θεωρήσει αδιάντροπο.

Τι ελεημοσύνη είναι λοιπόν αυτή, όταν και τον εαυτό σου προσβάλλεις και εκείνον που την έλαβε κι εκείνον που την όρισε και μάλιστα διπλά· γιατί, αν και έχεις αυτόν θεατή της ελεημοσύνης, επιζητάς μετά από αυτόν και τα βλέμματα των συνανθρώπων σου και ακόμα παραβαίνεις τον νόμο που απαγορεύει αυτό, αν και νομοθετήθηκε από αυτόν. Είχα σκοπό να εξετάσω και τα άλλα, τη νηστεία και την προσευχή, και να δείξω πόση ζημιά κάνει και εκεί η ματαιοδοξία, αλλά θυμήθηκα, ότι δεν ολοκλήρωσα κάτι σπουδαίο στην προηγούμενη ομιλία μου[βλ. ομιλία ΙΒ΄, παράγραφος 4]. Ποιο ήταν αυτό; Όταν μιλούσα για την υγεία και τις απολαύσεις, έλεγα πως ως προς τα επίγεια αγαθά οι φτωχοί βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση από τους πλούσιους, και το απέδειξα καθαρά. Εμπρός λοιπόν, σήμερα ας δείξουμε και κάτι άλλο, ότι όχι μόνο στα επίγεια, αλλά και στα ουράνια αγαθά πλεονεκτούν αυτοί.

Πραγματικά τι μας οδηγεί στη βασιλεία των ουρανών, ο πλούτος ή η φτώχεια; Ας ακούσουμε τα λόγια του ίδιου του Κυρίου των ουρανών, που λέγει για τους πλουσίους: «Εὐκοπώτερόν ἐστι κάμηλον διὰ τρυπήματος ραφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν(: Είναι να περάσει μια καμήλα από την τρύπα που ανοίγει η βελόνα, παρά ο πλούσιος να μπει στη βασιλεία του Θεού)»[Ματθ.19,24], ενώ για τους φτωχούς το αντίθετο: «Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἔξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι (:Εάν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε, πούλησε τα υπάρχοντά σου και μοίρασέ τα στους φτωχούς, και θα έχεις θησαυρό στους ουρανούς. Κι έλα να με ακολουθήσεις)» [Ματθ.19,21].

Αν θέλετε, ας εξετάσουμε το λεγόμενο και από τις δύο πλευρές. «Στενός είναι», λέει, «και γεμάτος πίκρες ο δρόμος εκείνος που οδηγεί στη ζωή». Ποιος βαδίζει λοιπόν στον στενό δρόμο, εκείνος που ζει στις απολαύσεις ή εκείνος που ζει με στερήσεις; Εκείνος που είναι απερίσπαστος ή εκείνος που σηκώνει χίλια φορτία; Ο τεμπέλης και ο αδιάφορος ή ο γεμάτος φροντίδες και ενδιαφέροντα; Αλλά τι χρειάζονται οι συλλογισμοί μας, τη στιγμή που μπορούμε να μεταφέρουμε τον λόγο μας στα ίδια τα πρόσωπα; Φτωχός ήταν ο Λάζαρος και μάλιστα πάρα πολύ φτωχός. Πλούσιος ήταν εκείνος που τον περιφρονούσε, όταν ήταν ξαπλωμένος στην είσοδο του σπιτιού του. Ποιος μπήκε όμως στη βασιλεία των ουρανών και χαιρόταν στους κόλπους του Αβραάμ; Ποιος ψηνόταν στο τηγάνι και δεν είχε ούτε σταγόνα νερού; Μα και πολλοί φτωχοί θα πάνε στην κόλαση και πολλοί πλούσιοι θα απολαύσουν τα απερίγραπτα εκείνα αγαθά. Είναι όμως φανερό ότι γίνεται το αντίθετο. Οι πλούσιοι που σώζονται είναι λίγοι, ενώ οι φτωχοί είναι πολύ περισσότεροι.

Σκέψου με ακρίβεια, εξετάζοντας τα εμπόδια του πλούτου και τα αρνητικά στοιχεία της φτώχειας. Ή καλύτερα ούτε του πλούτου ούτε της φτώχειας, αλλά και τα δύο έχουν τα κακά τους. Ας δούμε λοιπόν ποιο από τα δύο αντιμετωπίζεται καλύτερα. Τι μειονεκτήματα λοιπόν πιστεύετε ότι έχει η φτώχεια; Το ψεύδος. Και τι ο πλούτος; Τον εγωισμό, τη μητέρα των κακών, που και τον διάβολο έκαμε διάβολο, ενώ πιο μπροστά δεν ήταν. Πάλι «Ρίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία(: Όλων των κακών ρίζα είναι η φιλαργυρία)»[Α΄Τιμ.6,10]. Ποιος βρίσκεται λοιπόν κοντά σε αυτήν τη ρίζα, ο πλούσιος ή ο φτωχός; Δεν είναι ολοφάνερο πως βρίσκεται ο πλούσιος; Γιατί, όσο πιο πολλά αποκτά κανείς, τόσο πιο πολλά θέλει.

Η ματαιοδοξία επίσης καταστρέφει χιλιάδες κατορθώματα. Αλλά και κοντά σε αυτήν έχει στήσει τη σκηνή του ο πλούσιος. «Αλλά», λέγει ίσως κάποιος, «τα μειονεκτήματα της φτώχειας, τις θλίψεις και τις δυσκολίες, δεν τα λες;». Μα αυτά τα έχουν και οι πλούσιοι και μάλιστα πιο πολύ από τους φτωχούς. Τα κακά επομένως, που νομίζουμε ότι έχει μόνο η φτώχεια, τα έχουν και οι δύο. Εκείνα όμως που έχει ο πλούτος, είναι μόνο δικά του. Μα τι να πούμε, όταν ο φτωχός κάνει μεγάλα κακά από έλλειψη των απαραιτήτων; Αλλά κανένας φτωχός, κανένας δεν κάνει τόσα κακά από τη φτώχεια του, όσα οι πλούσιοι για να αποκτήσουν περισσότερα και να μη χάσουν όσα έχουν· γιατί ο φτωχός δεν επιθυμεί τόσο τα αναγκαία, όσο ο πλούσιος τα περίσσια. Αφού λοιπόν και θέλει και έχει τη δύναμη να αποκτήσει περισσότερα είναι φανερό ότι θα κάνει περισσότερα.

Ούτε βέβαια ο φτωχός φοβάται τόσο πολύ την πείνα, όσο ο πλούσιος τρέμει και στενοχωριέται να μη χάσει την περιουσία του και δεν μπορέσει να πάρει όλα τα υπάρχοντα των άλλων. Όταν λοιπόν τον κυβερνά και η ματαιοδοξία και ο εγωισμός και η φιλαργυρία, αυτή η ρίζα όλων των κακών, ποια ελπίδα σωτηρίας θα έχει, αν δεν τον χαρακτηρίζει βαθιά πίστη; Πώς θα βαδίσει στο στενό δρόμο; Ας μην αναμασούμε λοιπόν τις απόψεις των πολλών, αλλά ας μελετάμε τα πράγματα. Γιατί, πώς δεν είναι παράλογο να μην πιστεύουμε σε άλλους όταν πρόκειται για χρήματα, αλλά να τα μετρούμε και να τα λογαριάζουμε και όταν παίρνουμε αποφάσεις για ουσιαστικά θέματα να παρασυρόμαστε εύκολα από τις γνώμες των άλλων, αν και έχουμε αλάνθαστη ζυγαριά και γνώμονα και κανόνα τις παραγγελίες των θείων νόμων;

Γι΄αυτό σας παρακαλώ όλους και σας ικετεύω, αδιαφορώντας για τις γνώμες του ενός και του άλλου, να αντλείτε για όλα αυτά πληροφορίες από τις Γραφές και αφού μάθουμε ποιος είναι ο αληθινός πλούτος, αυτόν ας επιδιώκουμε, για να κερδίσουμε όλοι μας, με τη χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον Οποίο, μαζί με τον Πατέρα και το άγιο Πνεύμα ανήκει η δόξα, η δύναμη και η τιμή τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

• https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-epistulam-ii-ad-corinthios.pdf

• Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στη δευτέρα προς Κορινθίους επιστολήν, ομιλία ΙΓ΄, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1986, τόμος 19, σελίδες

369-381.

• Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.

• Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.

• Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.

• Η Παλαιά Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας, Παναγιώτης Τρεμπέλας, Αδελφότης Θεολόγων «Ο Σωτήρ», Αθήνα, 1985.

• https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-palaia-diathiki/

• https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-kaini-diathiki/

• Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016.

• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html

• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm

• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

«Ο ΜΟΛΥΣΜΟΣ ΣΑΡΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 5-2-1995]

[Β311]

Ο Παύλος, αγαπητοί μου, στην σημερινή αποστολική του περικοπή, κάνει ένα προσκλητήριον αποδοχής των πολυτίμων επαγγελιών του Θεού και προβάλλει τις προϋποθέσεις. Αυτές οι πολύτιμες υποσχέσεις του Θεού είναι ότι ο κάθε πιστός αποτελεί ναόν του Θεού και ναός του Θεού είναι ολόκληρη η ύπαρξις του ανθρώπου· και το σώμα του και η ψυχή του. Και εις αυτόν τον ναόν του Θεού, τον άνθρωπον, έρχεται να κατοικήσει ο Ζων Θεός. Εξάλλου, «ναός», αυτό σημαίνει. Κατοικία. Και όχι μόνο θα κατοικήσει ο Θεός στον κάθε άνθρωπο, τον πιστόν, με στατικό χαρακτήρα, αλλά με δυναμικόν. Γιατί, λέγει: «Κατοικήσω και ἐμπεριπατήσω»· που σημαίνει κίνησις, κινητικότητα, δυναμικότητα.

Ακόμη μία σχέσις καταπληκτική υπογραμμίζεται εδώ. Ότι θα γίνει Θεός των και αυτοί λαός Του. Και κάτι περισσότερο: Και θα γίνει πατέρας των και αυτοί παιδιά Του. Και λέγει: Σε «υἱοὺς καὶ θυγατέρας» θα κατοικήσει και θα εμπεριπατήσει. Για να δείξει ισότητα των φύλων στα προνόμια αυτά. Δεν λέγει απλώς και αόριστα «εις τους ανθρώπους». Αλλά λέγει : «Θα είσαστε υιοί μου και θυγατέρες μου». Κι έτσι εδώ βλέπει κανείς αυτήν την αποδοχήν της ισότητος των φύλων, εκ μέρους του Θεού.Αγαπητοί μου, η διαφορά των φύλων δεν είναι παρά μόνο για να υπάρξει αυτό που λέμε γέννησις νέου ανθρώπου. Κατά τα άλλα, ο άνδρας και η γυναίκα είναι το ίδιο. Άνθρωπος ο ένας, άνθρωπος και ο άλλος. Προνόμια ο ένας, προνόμια και ο άλλος· τα ίδια. Αιώνιον ζωήν ο ένας, αιώνιον ζωήν και ο άλλος.

Και βεβαιώνει ακόμη ότι αυτά θα τα δώσει «Κύριος Παντοκράτωρ». Και δίδει αυτά τα προνόμια όχι γιατί είναι Παντοκράτωρ, αλλά γιατί οι άνθρωποι με την ελευθερία τους, την ελευθέρα τους προαίρεση, επιθυμούν να αποκαλούν τον Θεό «Πατέρα». Και τα προνόμια; Τα προνόμια απορρέουν από την πατρικήν αγαθότητα. Πολύ ωραία πράγματα. Προνόμια. Μεγαλειώδη πράγματα. Αλλά χρειάζονται προϋποθέσεις. Γι’αυτό θα προσθέσει ο Απόστολος Παύλος: «Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, (:Έχοντες –λέει- αυτές τις υποσχέσεις του Θεού) καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος(:να καθαρίσομε -λέει- τους εαυτούς μας από κάθε μολυσμόν και της σαρκός και του πνεύματος)». Θέτει, δηλαδή, αυτές τις προϋποθέσεις, για να επιτύχει ο άνθρωπος να έχει τον Θεό ένοικον, να Τον έχει Πατέρα, κι Εκείνος τον άνθρωπο να τον έχει παιδί Του. Και προβάλλει τας επαγγελίας του Θεού, που αποτελούν οπωσδήποτε, όπως ακούσαμε, στη σημερινή αποστολική περικοπή, μια πρόκληση και μία πρόσκληση. Προκαλεί και προσκαλεί. Και ποια είναι αυτή η πρώτη προϋπόθεση; «Καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος».

Όταν λέγει, όμως, «καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς» σημαίνει δυο πράγματα. Πρώτον ότι έχομε μολυσμό. Είμαστε ακάθαρτοι. Διότι όταν παίρνομε την εντολή να καθαρίσομε τον εαυτόν μας, πάει να πει ότι είμεθα ακάθαρτοι. Έχομε μολυσμό. Κι αυτό σημαίνει ότι είμεθα κατάφορτοι από αμαρτίες. Αγαπητοί μου, ουδείς καθαρός από ρύπου. Κανένας δεν είναι καθαρός από ρύπο, από βρωμιά. Αλλά για να το δει κανείς αυτό, να το καταλάβει, χρειάζεται αυτογνωσία. Και μάλιστα μια βαθιά και αντικειμενική αυτογνωσία. Χρειάζεται ο φωτισμός του Αγίου Πνεύματος, για να δει ο άνθρωπος τις μυστικές και αθέατες πτυχές της ψυχής του. Γι’αυτό λέγει ο Ψαλμωδός: «Ὃτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω, καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστι διαπαντός». «Είναι μπροστά μου πάντοτε». Κι ακόμη θα πει ο Ψαλμωδός: «Παραπτώματα τίς συνήσει;». «Ποιος μπορεί να αντιληφθεί το μέγεθος των παραπτωμάτων;». Και συνεχίζει ο Ψαλμωδός: «Ἐκ τῶν κρυφίων μου καθάρισόν με». «Από εκείνα που δεν βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι, από εκείνα που δεν βλέπω και εγώ ο ίδιος, τα κρυφά, στις κρυφές γωνίτσες και πτυχές της ψυχής μου, Κύριε, καθάρισέ με».

Και η δευτέρα περίπτωσις. Όταν εμείς θα καθαρίσουμε τους εαυτούς μας, σημαίνει ότι πρέπει να ενεργήσουμε, πρέπει να δραστηριοποιηθούμε, πρέπει να προβούμε εις τον καθαρισμό μας. Γι’αυτό λέει «καθαρίσωμεν». Να καθαρίσομε. Να καθαρίσομε, λέγει, τους εαυτούς μας- είναι υποτακτική. Η Χάρις του Θεού θα μας ενισχύσει. Αλλά πρέπει να κάνομε εμείς την αρχήν. Αν εμείς δεν συντρέξομε σ’ αυτόν τον αυτοκαθαρισμό, στην θέλησή μας και στην φροντίδα μας, τότε η χάρις του Θεού μένει ανενέργητη. Έχομε πλείστα σημεία στον λόγο του Θεού, που δίδουν αυτήν την αμοιβαία εργασία. Λέει ο Θεός –πρόχειρα σας λέγω: «Πλάτυνον τό στόμα σου(:Άνοιξε το στόμα σου)». Λέει κανείς: «Κύριε, τι να πω; Τι να πω;». Και λέει ο Κύριος: «Πλάτυνε το στόμα σου, άνοιξέ το κι εγώ θα σου βάλω μέσα εκεί λόγον και θα μιλήσεις. Αλλά εάν δεν ανοίξεις εσύ το στόμα σου Εγώ δεν θα σου βάλω λόγον». Βλέπετε λοιπόν αυτή η συνέργεια της Θείας Χάριτος και της ανθρωπίνης δραστηριότητος.

Από τι θα καθαρίσομε όμως; «Ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ», μας λέγει ο Απόστολος. Τι σημαίνει «μολυσμός»; Κάτι, βέβαια, που προσβάλλει την καθαρότητα. Παραδείγματος χάριν, μολύνω τα χέρια μου; Πηγαίνω και πλένομαι. Εμόλυνα το δάπεδο; Το σπίτι μου; Παίρνω νερό και σφουγγαρόπανο και τα καθαρίζω. Κάτι που προκαλεί βεβαίως ακαθαρσία, η οποία δεν είναι ανεκτή. Αυτό θα πει μολυσμός. Αλλά μπροστά στον Θεό, τι μπορεί να είναι μολυσμένο; Τι μπορεί να είναι ακάθαρτο; Ένα μόνο: Η αμαρτία. Ένα μόνο: Η αμαρτία. Αυτό είναι μόλυσμα στα μάτια του Θεού. Ούτε τα κόπρανα, ούτε τα βρώμικα ζώα, ούτε οτιδήποτε βρωμιά μπορεί να υπάρχει, γιατί κοιμόμαστε μέσα σε μία τρώγλη κι έχομε δέκα χρόνια να σκουπίσουμε… Αυτά δεν είναι ακαθαρσία. Διότι αυτά, αν θέλομε, καθαρίζομε, αν δεν θέλομε, δεν καθαρίζομε. Για τον Θεό δεν είναι ακαθαρσία αυτά. Διότι απλούστατα όλα αυτά είναι έργα του Θεού. Το ότι όλα τα ζώα που ζουν, δημιουργούν κόπρανα, αυτό είναι μόλυσμα; Αυτό είναι αμαρτία; Όχι βεβαίως. Μόνον η αμαρτία, αγαπητοί, η οποία είναι μη ον, δηλαδή είναι που ουσιαστικά δεν υπάρχει σαν ουσία, δεν έχει καμία σχέση με τον Θεό η αμαρτία· και το βασικότερο είναι ότι η αμαρτία, εδώ προσέξατέ το, όταν υπάρξει, γιατί βρίσκεται…πού αλήθεια; Αφού δεν έχει ουσία; Αφού δεν είναι ον. Δεν είναι κάτι που υπάρχει. Είναι στην προαίρεση. Δεν έχει ουσία το κακό. Είναι στην προαίρεση. Εκείνο που θα κάνω και θα είναι κακό.

Θυμηθείτε εκεί που ο Απόστολος Πέτρος βλέπει εκείνο το όραμα με τα ακάθαρτα ζώα, που του λέγεται να θυσιάσει και να φάγει. «Μηδέποτε, Κύριε, να φάγω ακάθαρτο. Δεν έφαγα ποτέ». Ήταν τα ζώα ακάθαρτα νομικώς. Όχι οντολογικώς. Όχι στην πραγματικότητα δηλαδή. Αλλά γιατί απλώς είπε ο Θεός: «Αυτήν την κατηγορία των ζώων Εγώ την λέγω ακάθαρτα». Προσέξτε: «Εγώ την λέω ακάθαρτα». Νομικώς. Στον νόμο. Εδώ όμως η αμαρτία έχει μία οντολογική διάσταση. Προσέξατέ το. Θα το δείτε γιατί παρακάτω. Προσέξατέ το. Και αφήνει, βάζει την σφραγίδα της επάνω και στο σώμα και εις την ψυχή.

Γράφει ο Απόστολος Παύλος ακριβώς γι’αυτό: «Τοὺς πάντας ἡμᾶς –λέγει εις την Β΄προς Κορινθίους επιστολή του– (:Όλοι μας) φανερωθῆναι δεῖ ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ(:θα πρέπει να σταθούμε όλοι, μετά την ανάσταση των νεκρών, μπροστά στο δικαστικόν βήμα του Χριστού), ἵνα κομίσηται ἕκαστος(:για να πάρει ο καθένας) τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν». Τι έκανες με το σώμα σου; Αυτό θα απολαύσεις. Ενήστευσες; Αμοιβήν. Επόρνευσες; Κατηγορία. Και εις την ψυχήν. Βέβαια προϋποτίθεται. Αλλά τονίζει εδώ το σώμα, γιατί πολλοί θα πίστευαν ότι… «Τι το σώμα; Τι; Και λοιπόν τι;». Αλλά το σώμα είναι γνωστό ότι διαλύεται εις τον τάφον. Όταν θα πάρομε το καινούριο μας σώμα, θα είναι το παλιό, αναστημένο. Αυτό θα έχει τα στίγματα της αμαρτίας. Γι’αυτό σας είπα ότι η αμαρτία έχει μία οντολογική διάσταση εις τον άνθρωπον. Τα στίγματα της αμαρτίας. Είναι φοβερό αυτό. Και όταν το σώμα και η ψυχή ή και τα δυο φέρουν τα στίγματα της αμαρτίας, τα οποία είναι ανεξίτηλα, τότε δεν μπορεί ο άνθρωπος να μπει στην Βασιλεία του Θεού. Απλούστατα είναι ακατάλληλος. Ένα μόνο εξαλείφει αυτήν την οντολογική διάστασιν της αμαρτίας. Ένα μόνον. Η μετάνοια. Αν έχεις μετανοήσει. Αυτό εξαλείφει αυτήν την οντολογική διάσταση, την οντολογική σφραγίδα.

Συνεπώς, η κάθαρση, που λέγει ο Απόστολος εδώ, να καθαρίσομε τους εαυτούς μας, η κάθαρση, πρέπει να σας πω, αγαπητοί, ότι είναι ένα έργο ζωής, ολοκλήρου ζωής. Δεν είναι μία υπόθεσις μίας ώρας, μίας μέρας, ενός μηνός. Είναι έργο ολοκλήρου ζωής. Και η μετάνοια αντίστοιχα είναι έργον ζωής. Γι’αυτό λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Ἀεί (:Πάντοτε –αφού είναι έργον ζωής) φιλοπόνει τήν κάθαρσιν». «Πάντοτε να φιλοπονείς, να εργάζεσαι την κάθαρσή σου».

Θα τονίσει ακόμη ο Παύλος: «Ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ». Προσέξατε. Όχι από του μολυσμού αφηρημένα. «Ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ». Και ο κατάλογος που μολύνει το σώμα και την ψυχή είναι μακρύς. Γι’αυτό λέγει: «ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ». Δεν θα αρχίσομε εμείς, κατά το δοκούν, υποκειμενικά, να αμνηστεύομε τον εαυτόν μας, κάνοντας διάκριση σε μικρές και μεγάλες αμαρτίες. «Α, αυτό δεν πειράζει. Α, εκείνο, ναι, είναι βαρύ». Γι’αυτό λέει ο Παύλος «ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ». Είτε μικρή, είτε μεγάλη, μπορεί να είναι αυτή η αμαρτία. Και θα επαναλάβω ότι ο μολυσμός αναφέρεται και εις το σώμα και εις την ψυχή, και εις την ψυχή και εις το σώμα. Γιατί ο άνθρωπος δεν είναι σώμα, ούτε είναι ψυχή. Ο άνθρωπος είναι σώμα συν ψυχή. Αν για μια στιγμή χωρίζουν αυτά τα δυο, είναι γιατί εξυπηρετείται ό,τι εξυπηρετείται στο σχέδιο του Θεού. Και τιμωρία, ο θάνατος δηλαδή, αλλά και αποκατάσταση μετά του ανθρώπου, για να μην γίνει το κακό αθάνατο.

Έτσι, λέγει ο Οικουμένιος: «Τὰ μὲν τῶν ἁμαρτημάτων μολύνει τὸ σῶμα, οἷον πορνεία, μοιχεία… τά δὲ τὸ πνεῦμα, τοὐτέστιν τὴν ψυχήν, οἷον ἀκάθαρτοι λογισμοί, μνησικακία». Τα μεν αμαρτήματα μολύνουν το σώμα. Όπως είναι, λέει, τα σαρκικά αμαρτήματα. Τα δε μολύνουν την ψυχή. Όπως είναι, εδώ λέγει, οι ακάθαρτοι λογισμοί, η μνησικακία. Εμείς θα μπορούσαμε να προσθέσομε: Η υπερηφάνεια είναι αμαρτία της ψυχής. Ο φθόνος, η απιστία, το μίσος, το ψεύδος, η ειδωλολατρία, η μαγεία, η δειλία στην ομολογία του ονόματος του Χριστού ή στην βίωση της πνευματικής ζωής: «Θα με κατηγορήσουν, θα με κοροϊδέψουν οι άλλοι, εάν βιώσω την πνευματική ζωή». Είναι αμαρτήματα της ψυχής. Ο Παύλος γράφει για τα αμαρτήματα τώρα του σώματος: «Φεύγετε την πορνείαν (:Μακριά. Αποφεύγετε. Γυρίστε την πλάτη σας και πάρετε δρόμο). Πᾶν ἁμάρτημα –με σαφήνεια το λέγει- ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν(: Κάθε αμάρτημα που θα κάνει ο άνθρωπος, είναι έξω από το σώμα του -Πού είναι; Στην ψυχή. Ειδικά όμως τα σαρκικά αμαρτήματα, πορνεία, μοιχεία, κ.λπ. αυτά λέγει, είναι στο σώμα), ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει».

Έχομε λοιπόν δυο σφραγίδες. Και επί του σώματος και επί της ψυχής. Ας μας επιτραπεί να προσθέσομε: Η γαστριμαργία είναι αμάρτημα του σώματος. Η μέθη και η εφάμαρτη τρυφή, η εφάμαρτη τρυφή, εκείνη η αμαρτωλή απόλαυσις: πώς θα καπνίσω το τσιγάρο μου, πώς θα πάρω τα ναρκωτικά, πώς θα στρογγυλοκαθίσω κατά τρόπον που να δείχνω νωχέλεια κ.λπ. στον εαυτό μου, είναι αμαρτήματα του σώματος. Γι’αυτό υπάρχει ο όρος στην Καινή Διαθήκη, ο όρος «σπατάλη». Λέει φερειπείν για την γυναίκα την χήρα η οποία κοιτάζει… κοιτάζει… από δω κι από κει, κοιτάζει: «Αυτή», λέει, «ζώσα, εσπατάλησε τον εαυτόν της». Να εξηγήσω το «σπαταλώ»; Που σημαίνει… πώς να σας το πω; Ας πούμε, τρώγω και τρώγω παραπανίσια και ό,τι περισσεύει το πετάω, το ποδοπατώ… Ναι, ναι. Γιατί υπάρχει αυτή η εικόνα. Είναι ένα θηρίο που βλέπει ο Δανιήλ, στην Μεσόγειο. «Όχι», λέει, «μόνο τρώγει ό,τι τρώει- είναι η ρωμαϊκή αυτοκρατορία- αλλά με τα πόδια», λέγει, «τσαλαβουτάει ό,τι υπάρχει τροφή μπροστά». Αυτό εν ευρεία εννοία είναι η σπατάλη. Ο δε άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος λέγει: «Ἐντρυφήσατε -Είδατε; Η τρυφή. Όχι να μην χαρείς την ζωή σου. Να μην χαρείς ένα ωραίο φαγητό. Αλλά όταν πας παραπέρα. Ο Θεός έκανε τις ωραίες γεύσεις, τις ωραίες οσμές. Πρόσεξε όμως. Η τρυφή είναι κάτι πολύ πολύ παραπέρα .«Ἐντρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς –λέει ο άγιος Ιάκωβος- καί ἐσπαταλήσατε».

Αυτά αναφέρονται στο σώμα. Το σώμα και η ψυχή είναι στοιχεία, αγαπητοί μου, δοξολογικά. Θα δοξάσουμε τον Θεό και με την ψυχή μας, θα δοξάσουμε τον Θεό και με το σώμα μας. Γι’αυτό, τελειώνοντας τον κατάλογό του περί αμαρτιών σαρκικών ο Απόστολος Παύλος, στο έκτο κεφάλαιο στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του, τελειώνει έτσι: «Δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν(:Δοξάσατε λοιπόν τον Θεόν) ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν(:και με το σώμα σας και με το πνεύμα σας– Είναι χαρακτηριστικό ότι προτάσσει το σώμα του πνεύματος. Το προτάσσει. Που σημαίνει…δίδει το προβάδισμα επειδή μίλησε περί σαρκικών αμαρτημάτων), ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ (:που και τα δυο -λέγει ο Παύλος- είναι του Θεού)».Και το ένα ανήκει στον Θεό και το άλλο ανήκει στον Θεό. Και το συμπέρασμα μάς το δίδει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Πᾶσαν ἁγνίσωμεν αἴσθησιν (:Να αγνίσομε κάθε αίσθηση), καθαρθῶμεν ἁφήν (:μην πας κι ακουμπάς πάνω στον άλλον άνθρωπο αμαρτωλά), γεῦσιν (:λάρυγγα), φωτισθῶμεν ἀκοήν, φωτισθῶμεν γλῶσσαν». Λέγει ο Ζιγαβηνός: «Οὐ γὰρ τὸ καθαρίσαι μόνον ἀρκεῖ ποιεῖν καθαρὸν, ἀλλὰ καὶ ἑτέρου τινὸς ὑμῖν δεῖ τῆς ἁγιωσύνης». Πράγματι, δεν είναι αρκετό μόνον να καθαρίσεις τον εαυτόν σου. Πρέπει να επιτελέσεις και την αγιοσύνη. Γι’αυτό λέγει ο Παύλος: «Ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ».

Για να το καταλάβομε, με μία εικόνα. Δεν είναι αρκετό να καθαρίσεις από τα ζιζάνια το χωράφι. Δεν είναι αρκετό να το σκάψεις και βαθιά να το αρώσεις, να το προετοιμάσεις, αλλά να μην σπείρεις. Προς τι τότε, λοιπόν, το όργωμα του χωραφιού; Εάν ο καθαρισμός από παντός μολυσμού συνιστά την αρνητικήν όψιν του αγιασμού, η άσκησις της αρετής, δηλαδή της αγιοσύνης, συνιστά την θετική όψη. Είναι και τα δυο αναγκαία να γίνουν. Και ο αγιασμός είναι και ψυχής και σώματος. Και όπως λέει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους: «Καὶ τὸν ἁγιασμόν -να επιδιώκετε-, οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται τὸν Κύριον». «Κανείς δεν θα δει το πρόσωπο του Κυρίου, χωρίς τον αγιασμό», λέγει στο 12^ο κεφάλαιο στην προς Εβραίους.

Ο αγιασμός, αγαπητοί, δεν είναι απλώς η άσκησις μερικών αρετών. Αλλά είναι ο διαποτισμός ολοκλήρου της υπάρξεως από την αγιότητα. Και αυτή η αγιότητα όχι αυτόνομη, γιατί έτσι μ’ αρέσει. Αλλά «ἐν φόβῳ Θεοῦ», λέει ο Παύλος. Δηλαδή ο φόβος του Θεού θα είναι εκείνος, ο οποίος θα τροφοδοτεί την αγιότητα και θα την συντηρεί. Θα εξαρτάται από τον φόβο του Θεού. Θα είναι εξάρτημα του φόβου του Θεού. Επιμένω σ’ αυτό. Γιατί αλλιώτικα δημιουργούμε την αυτόνομη αγιότητα, ηθική έξω από τον Θεό, από ένα καπρίτσιο μας, γιατί έτσι μας αρέσει. Όχι. Μία τέτοια αγιότητα αποβάλλεται, απορρίπτεται από τον Θεό. Και αυτός ο φόβος του Θεού θα είναι εκείνος που θα περιφρουρεί την αγιότητα. Και μάλιστα με τα καγκελάκια της ταπεινώσεως. Έτσι θα περιφρουρεί την αγιότητα. Θέλεις να μην χάσεις καμία αρετή; Και να μειωθεί η αγιότητά σου; Έχε ταπείνωση. Ποια αρετή θέλεις; Την αγάπη; Βάλε την σφραγίδα της ταπεινώσεως. Ποια αρετή θέλεις; Την ελεημοσύνη; Βάλε την αρετή της ταπεινώσεως. Ποια αρετή θέλεις; Την αγνότητα; Βάλε την αρετή της ταπεινοφροσύνης. Η αρετή της ταπεινοφροσύνης θα μπαίνει σαν σφραγίδα στην κάθε αρετή, είτε σωματική, είτε πνευματική. Έτσι και καυχηθήκαμε, αγαπητοί μου, ότι είμαστε κάτι, γιατί πετύχαμε εγκράτεια, γιατί πετύχαμε αγνότητα, δηλαδή δεν βάλομε την σφραγίδα της ταπεινοφροσύνης, θα αναποδογυριστούμε. Θα τα χάσομε όλα.

Αγαπητοί, έχομε ρητή την εντολή του Θεού. «Ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι Ἐγὼ Ἅγιος εἰμί». «Να γίνεσθε άγιοι, γιατί Εγώ είμαι Άγιος». Έτσι έχομε το πρότυπον του αγιασμού μας, που είναι ο Κύριος. Γι’αυτό σας είπα, δεν θα έχομε αγιότητα αυτόνομον. Και το «καθ’ ὁμοίωσιν» -που πλαστήκαμε «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν»- το «καθ’ ὁμοίωσιν» θα βρίσκει την πληρότητά του εις αυτόν τον αγιασμό.

Μας αναφέρει ο Παύλος- δεν μεταφράζω: «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, ἀδελφοί, διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ, παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν(:τα σώματά σας θυσία ζωντανή), ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τὴν λογικὴν λατρείαν –«λογική» θα πει πνευματική– ὑμῶν, καὶ μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ(:μη γίνεσθε μία φόρμα με τον κόσμον τούτον, με τον αιώνα αυτόν), ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν, εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον».

Ναι. Ο αγιασμός, αγαπητοί, δεν είναι μόνον ο μη συσχηματισμός με τον κόσμον. Αλλά και η πνευματική θυσία. Ψυχής και σώματος θυσία. Τσιτσιρίζεσαι όταν θέλεις να μείνεις εγκρατής και δεν θες να παρασυρθείς από την ανηθικότητα. Σαν να μπαίνεις επάνω στη σχάρα με τα κάρβουνα αναμμένα -όπως προσεφέρετο επί εσχάρας το κρέας του θυσιαζομένου ζώου. Γι’αυτό λέει: «Να προσφέρετε θυσία τα σώματά σας, ζώσα θυσία». Είναι λοιπόν η πνευματική θυσία και της ψυχής και του σώματος. Είναι η μεταμόρφωσις, όπως μας λέει ο Παύλος, σε μια καινούρια, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι νοοτροπία. «Τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν». Και ο πλήρης συντονισμός στο θέλημα του Θεού. Τι το θέλημα του Κυρίου· το ευάρεστον και τέλειον. Τότε, με αυτές τις προϋποθέσεις, τότε, οι υποσχέσεις του Θεού, θα μας καταστήσουν κατοικητήριά Του. Τότε θα έρθει ο Κύριος να κατοικήσει μέσα μας. Τότε γίνονται πραγματικότητα. Θέλετε; Αυτό λέγεται και αυτό είναι η πνευματική ζωή.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,

ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας:

Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

• Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

• https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_628.mp3

Εἴμεθα λαός τοῦ Θεοῦ;

«Καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός» (B’ Kop. 6,16)

ΠΡΟΦΗΤΙΚΑ λόγια τῆς Π. Διαθήκης ὑπενθυμίζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στοὺς χριστιανοὺς τῆς Κορίνθου στήν περικοπὴ αὐτή. Εἶνε λόγια ἀπὸ τὰ βιβλία Ἔξοδος, Λευϊτικόν, καί μάλιστα ἀπὸ τον προφήτη Ιεζεκιήλ (37,26-28). Τους λέει ὅτι, ἀφ ̓ ὅτου πιστεύσατε στὸ Χριστό, ἀποτελεῖτε μιὰ ἰδιαίτερη πολιτεία ποὺ ὀνομάζεται λαὸς τοῦ Θεοῦ. Πλησιάσατε στὸ Θεό, καὶ ὁ Θεὸς πλησίασε σ’ ἐσᾶς καὶ περπατεῖ ἀνάμεσά σας. Ἦλθε τόσο κοντά σας, ὥστε γίνατε ἕνας ναός, μέσα στὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς κατοικεῖ καὶ λατρεύεται. Ὁ ἱ. Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας αὐτὴ τὴν περικοπὴ (ΙΓ ́ ὁμ. εἰς Β ́ Κορ., 3) παρατηρεῖ «“Ἐνοικήσω ἐν ναοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω”, τὴν πλείονα πρὸς αὐτοὺς σχέσιν δηλῶν. Ἐννόησον τίς ἐμπεριπατεῖ σοι, τίς ἐνοικεῖ…», δηλαδή μὲ τὰ λόγια αὐτὰ δείχνει «τὴ στενότερη σχέσι μ’ αὐτούς… Σκέψου ποιός περπατεῖ ἀνάμεσά σου, ποιός κατοικεῖ ἐντός σου» (Ε.Π.Ε. 19[81], 370). Μέσα σὲ τοῦτο τὸν κόσμο, συνεχίζει ὁ Παῦλος τὰ προφητικά λόγια, εἶσθε βέβαια μειοψηφία, ἀλλὰ μπορεῖτε νὰ μὴν ἀφομοιωθῆτε ἀπ’ αὐτόν. Ἔχετε ὑποχρέωσι νὰ ζῆτε μ’ ἕναν ἄλλο τρόπο, μιὰ ἁγία ζωή, ὄχι ὅπως θέλει ὁ κόσμος, ἀλλ’ ὅπως θέλει ὁ Θεός. Γι’ αὐτὸ ξεχωρίστε ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ τὴ νοοτροπία του, μὴ μιμεῖσθε καὶ μὴν ἀγγίζετε τὴν ἀκάθαρτη ζωή του. Μ’ αὐτὰ δὲν ἐννοῶ νὰ βγῆτε τοπικῶς ἀπὸ τὸν κόσμο, νὰ ἐγκαταλείψε τε τὸν κόσμο. Δὲν σᾶς λέω νὰ καταφύγετε ὅλοι στὰ σπήλαια καὶ νὰ γίνετε μοναχοί. Μείνετε μέ σα στὴν κοινωνία, ἀλλὰ νὰ ζήσετε κατὰ τὸ εὐαγγέλιο.

Ναί, μειοψηφία ἀποτελοῦν οἱ γνήσιοι χριστιανοί, μειοψηφία ποὺ διαφέρει ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Διότι ἂν δὲν διαφέρῃ, ὅπως εἴπαμε καὶ ἄλλοτε, θὰ λέγωνται μὲν χριστιανοί, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα θὰ εἶνε κι αὐτοὶ εἰδωλολάτρες. Ἕνας δὲ πραγματικός χριστιανός, ὅπως ἐκήρυττε ὁ ἱ. Χρυσόστομος, μπορεῖ μὲ τὸ ζῆλο του νὰ διορθώσῃ ὁλόκληρο δῆμο, ὁλόκληρο λαό. Κι ὅτι αὐτὸ μπορεῖ νὰ γίνῃ πραγματικότης, ἔχουμε παράδειγμα τοὺς πρώτους ἀποστόλους, ποὺ μὲ τὴ φωτεινὴ διδασκαλία καὶ τὴν ἁγία ζωή τους περιώδευσαν ἔθνη καὶ λαοὺς καὶ ἵδρυσαν τὶς τοπικὲς χριστιανικὲς ἐκκλησίες.

Καὶ ἐρωτᾶται Ἐμεῖς ποὺ ζοῦμε στὰ τέλη τοῦ 20οῦ αἰῶνος, μικροὶ καὶ μεγάλοι, μποροῦμε νὰ λεγώμεθα λαὸς τοῦ Θεοῦ; Δυστυχῶς ἀξία δακρύων εἶνε ἡ κατάστασί μας. Εἴμαστε λαὸς τοῦ Θεοῦ; Ἄς προσπαθήσουμε ν ̓ ἀπαντήσουμε εἰλικρινῶς σ’ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα ἀναφέροντας μερικὰ παραδείγματα.

* * *

Εἴμαστε λαὸς τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ, κανείς δὲν θὰ τολμοῦσε νὰ βλασφημήσῃ τὸ Χριστό. Ὅποιος βλασφημεῖ τὸ Χριστό, τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο καὶ τοὺς ἁγίους, αὐτὸς δὲν πρέπει νὰ ὀνομάζεται χριστιανός, οὔτε κἂν ἄνθρωπος, ἀλλ ̓ οὔτε καὶ διάβολος ̇ διότι, ὅπως λέει ἡ Γραφή, «καὶ τὰ δαιμόνια πιστεύουσι καὶ φρίσσουσι» (Ἰακ. 2,19). Ὁ δὲ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔλεγε Ἂν ὑβρίσῃς τὴ μάνα μου καὶ τὸν πατέρα μου, σὲ συγχωρῶ ἀλλ ̓ ἂν ὑβρίσῃς τὸ Χριστὸ καὶ τὴν Παναγία, δὲν ἔχω μάτια νὰ σὲ δῶ. Ἄλλοτε στὴν πατρίδα μας δὲν ἀκουγόταν βλασφημία. Σήμερα ἡ βλασφημία εἶνε τόσο ἐξαπλωμένη, ὥστε κι ἀπὸ τηλεοράσεις καὶ ῥαδιόφωνα ἀκούγονται αἰσχρὲς βλασφημίες καὶ οὐδείς καταδιώκεται. Γίνεται μάλιστα καὶ σκέψις μεταξὺ τῶν ἐπισήμων, ν’ ἀποποινικοποιηθῇ ἡ βλασφημία, δηλαδὴ οἱ βλάσφημοι νὰ μὴ καταδιώκωνται ποινικῶς· καταδιώκεται ὅμως ὅποιος τολμήσῃ νὰ ὑβρίσῃ τὸν ἀνώτατο ἄρχοντα τῆς πολιτείας. Μεγάλος, βλέπετε, εἶνε ὁ πρωθυπουργός, μεγάλος ὁ πρόεδρος τῆς δημοκρατίας, ἀλλὰ μικρός, πολύ μικρὸς ὁ Χριστός. Καὶ νὰ σκεφθῇ κανείς, ὅτι ἦταν κάποτε ἐποχὴ ποὺ βλασφημία δὲν ἀκουγόταν κι ὁ βλάσφημος δὲν εἶχε θέσι στὴν Ἑλλάδα, στὴν ἑλληνικὴ Μικρά Ασία καὶ στὸν Πόντο…

Εἴμαστε λαὸς τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ, δὲν θὰ ὑπῆρχε τόση διαφθορά, σαρκολατρία, ἐξαχρείωσι τοῦ τύπου καὶ τῶν λοιπῶν μέσων μαζικῆς ἐνημερώσεως, κλοπή, σπατάλη, ἀδικία, ἐκμετάλλευσις, μέθη, ψευδορκία, χαρτοπαιξία, μαγεία, σατανισμός, φόνοι, γυμνισμός, πορνεία, μοιχεία, ανδρικὴ ἐνδυμασία καὶ ἀνάλογη ἀλλαγὴ στὴν ψυχοσύνθεσι τῶν γυναικῶν, θηλυπρέπεια τῶν ἀνδρῶν, σκάνδαλα, ποικίλα ἄλλα ἐγκλήματα, ἀμέτρητα νυκτερινά κέντρα διασκεδάσεως, ὅπου ἡ νεολαία διασκεδάζει μέχρι τῶν πρωϊνῶν ὡρῶν, ἐνῷ στὶς ἐκκλησίες δὲν ἐκκλησιάζεται παρά μόνο το 2% τῶν χριστιανῶν μας κι αὐτοὶ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μεγάλης ἡλικίας…

Εἴμαστε λαὸς τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνδρες καὶ οἱ γυναῖκες ποὺ ἔρχονται σὲ γάμο, θὰ γεννοῦσαν ὅσα παιδιὰ τοὺς δίνει ὁ Θεὸς καὶ θὰ τὰ ἀνέτρεφαν σωστά, ἐνῷ τώρα γονεῖς καὶ γιατροί γίνονται παιδοκτόνοι. Σύμφωνα μὲ τὰ ἀποτελέσματα μιᾶς ἐρεύνης οἱ ἐκτρώσεις – ποὺ δὲν διώκονται πλέον ποινικῶς – ἔχουν φθάσει τίς 500.000 το χρόνο! Φρίξον ἥλιε, ἀναστέναξον γῆ. Πῶς μᾶς ἀνέχεται ὁ Θεός; Ἔκτρωσι = φόνος. Σέ μιά διαδήλωσι κατὰ τῶν ἐκτρώσεων ἡ πινακίδα, ποὺ κρατοῦσε ἕνα μικρὸ παιδί, ἔγραφε «Μάνα, γιατί μὲ σκοτώνεις;». Ἀλοίμονό μας! Ἀπὸ πλευρᾶς δὲ δημογραφικῆς συντελεῖται μία γενοκτονία πρωτοφανής. Στή γειτονική μας Τουρκία Ἕνας πεθαίνει καὶ δώδεκα Τοῦρκοι γεννιῶνται· ἐδῶ ἕνας Ἕλληνας πεθαίνει καὶ μισὸς γεννιέται… Εἴμαστε λαὸς τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ, πολλοὶ ἀπὸ τοὺς νέους μας ποὺ εἰσάγονται στὰ ἀνώτατα ἐκπαιδευτικά ἱδρύματα θὰ προσέρχονταν στίς τάξεις τοῦ κλήρου, θὰ γίνονταν κληρικοί. Δυστυχῶς αὐτὸ δὲν συμβαίνει. Ἔχουμε ἔλλειψι ἱερέων. Καὶ ἐκπληρώνεται στὶς ἡμέρες μας μία φοβερά προφητεία ποὺ λέει, ὅτι θά ‘ρθη καιρὸς ποὺ δὲν θὰ γίνωνται κληρικοὶ καὶ οἱ χριστιανοὶ θὰ βαδίζουν χιλιόμετρα γιὰ νὰ βροῦν ὀρθόδοξον ἱερέα. Στὰ ἀκριτικὰ ἰδίως χωριά, ὅπου ἡ ἀνάγκη εἶνε μεγαλύτερη, το πρόβλημα εἶνε πιό ὀξύ. 2.000 ἐφημεριακές θέσεις εἶνε κενές. Τὸ παιδάκι μας νὰ γίνῃ δάσκαλος, καθηγητής, δικηγόρος, γιατρός, ἀξιωματικός,… παπᾶς ὄχι!

Εἴμαστε λαὸς τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ, ὅλη ἡ νομοθεσία τοῦ κράτους μας θὰ ἦταν σύμφωνη μὲ τὸ Εὐαγγέλιο. Δὲν θὰ εἴχαμε οὔτε ἕνα νόμο τῆς πολιτείας ποὺ νὰ ἔρχεται σὲ σύγκρουσι μὲ τὸν αἰώνιο νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἐνῷ τώρα βλέπει κανεὶς νὰ ψηφίζωνται κατὰ καιροὺς πλῆθος ἀντιχριστιανικοὶ νόμοι. Ἄλλοτε ἐν ὀνόματι τοῦ ἐκσυγχρονισμοῦ καταργοῦν ἐκκλησιαστικοὺς κανόνας ἁγίων συνόδων καὶ πατέρων. Ἄλλοτε ἐν ὀνόματι τῆς δημοκρατίας ἐπιτρέπουν στοὺς αἱρετικοὺς καὶ ἀλλοθρήσκους νὰ κινοῦνται ἀνενόχλητοι καὶ νὰ προπαγανδίζουν μέσα στὴν πατρίδα μας ἱδρύοντας σταθμοὺς καὶ τυπογραφεία. Ἄλλοτε γιὰ λόγους σκοτεινούς μεταρρυθμίζουν τὴν παιδεία, καταργοῦν τὴ διδασκαλία τῆς ὡραίας ἑλληνικῆς γλώσσης ὅπου ἐγράφη τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὰ ἔργα τῶν μεγάλων πατέρων καὶ διδασκάλων, καθιερώνουν τὴ δημοτικὴ καὶ τὸ μονοτονικό σύστημα. Ἄλλοτε ἐν ὀνόματι δῆθεν τῆς ἐπιστήμης ἐπιτρέπουν νὰ διδάσκωνται στὰ σχολεῖα θεωρίες ἀναπόδεικτες καὶ ὑλιστικές, ὅπως π.χ. ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶνε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ κατάγεται ἀπὸ τὸν πίθηκο. Ἄλλοτε ἐν ὀνόματι τοῦ ἐξευρωπαϊσμοῦ τροποποιοῦν τὸ οἰκογενειακό δίκαιο, ἐξισώνουν σὲ ὅλα τὴ γυναῖκα καὶ τὴ χειραφετοῦν ἀπὸ τὸν ἄνδρα, ἀφήνουν ἀσύδοτη καὶ χωρίς πειθαρχία τὴ νεολαία νὰ σαπίζῃ μέσα στὴ διαφθορά. Ἄλλοτε εἰσάγουν τὸν πολιτικὸ «γάμο» μὲ τὴν ἀξίωσι νὰ εἶνε ἰσόκυρος μὲ τὸ ἱερὸ μυστή ριο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ γάμου. Ἄλλοτε νομιμοποιοῦν καὶ χρηματοδοτοῦν τὶς ἐκτρώσεις, ποὺ εἶνε ὠμός φόνος. Ἄλλοτε ὄχι μόνο ἀπογυμνώνουν τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν περιουσία της, ἀλλὰ καὶ θέλουν νὰ ἐπεμβοῦν στὰ ἐσωτερικά της καὶ νὰ τὴν κομματικοποιήσουν. Ἄλλοτε… Κι ἀκόμη βρισκόμαστε στὴν ἀρχὴ τοῦ κακοῦ. Δὲν τὸ μάθατε, δὲν τ ̓ ἀκούσατε; Γίνεται συζήτησις περὶ ῥιζικῆς ἀναθεωρήσεως του Συντάγματος, σὰν νὰ μὴν ἔφθαναν οἱ τροποποιήσεις τοῦ παρελθόντος. Καὶ ἐνῷ σὲ ὅλα τὰ μέχρι τώρα συντάγματα ὡρίζετο ῥητῶς, ὅτι ὁ ἀνώτατος ἄρχων πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ εἶνε χριστιανὸς ὀρθόδοξος, ἡ βουλὴ τῶν Ἑλλήνων αὐτὸ τὸ ἔσβησε καὶ σήμερα μπορεῖ νὰ ἐκλεγῇ πρόεδρος δημοκρατίας καὶ ὀπαδὸς ὁποιασδήποτε θρησκείας, ἀρκεῖ μόνο νὰ εἶνε Ἕλληνας. Δηλαδή, μπορεῖ νὰ ἐκλεγῇ καὶ μασόνος καὶ ἄθεος καὶ χιλιαστὴς καὶ ὁποιοσδήποτε ἄλλος. Ποῦ εἶσαι, Κολοκοτρώνη καὶ οἱ ἄλλοι ἀείμνηστοι ἄνδρες τοῦ 21, ποὺ θεσπίσατε τὸ σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος νὰ ἀρχίζῃ «Εἰς τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας καὶ ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος»! Τώρα κι αὐτὸ σὲ λίγο θ ̓ ἀφαιρεθῇ!

Εἴμαστε λαός τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ θεσμὸς τῆς οἰκογενείας θὰ ἦταν ἀδιάλυτος. Θὰ ἴσχυε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ «Ὃ ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω» (Ματθ. 19,6) καὶ διαζύγια δὲν θὰ ὑπῆρχαν. Στά παλαιότερα χρόνια τὰ ἀνδρόγυνα ἦταν ἀγαπημένα καὶ ἀχώριστα διὰ βίου. Μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη χώριζε τὸ ἀνδρόγυνο ἢ κάτι ἀκόμη χειρότερο, ἡ συζυγικὴ ἀπιστία, δηλαδὴ ἡ μοιχεία, γιὰ τὴν ὁποία τὸ παραχωρεῖ καὶ ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Τόση ἀγάπη εἶχαν, ὥστε ὑπῆρχαν περιπτώσεις ποὺ τὸ πρωΐ πέθαινε ὁ ἄνδρας καὶ τὸ βράδι ἡ γυναίκα. Το διαζύγιο ἦταν ἄγνωστο. Τώρα; Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἕνα καὶ μόνο λόγο, γιὰ τὸν ὁποῖο ἐπιτρέπει τὸ Εὐαγγέλιο τὸ διαζύγιο, θεσπίσθηκαν πλῆθος ἄλλοι λόγοι, κ ̓ ἔτσι φθάσαμε νὰ ζητοῦν καὶ νὰ παίρνουν διαζύγιο προβάλλοντας ἀσήμαντες ἀφορμές, γιά ψύλλου πήδημα ὅπως λέει ἡ παροιμία, ἢ καὶ γιὰ τὸ τίποτα. Αφ ̓ ὅτου ἰδίως ψηφίσθηκε ὁ πολιτικὸς «γάμος», τὰ διαζύγια αὐξήθηκαν ἀκόμη περισσότερο. Δὲν εἶνε ὑπερβολὴ νὰ ποῦμε, ὅτι ἀπὸ τὶς ἐκτρώσεις ζοῦν οἱ γιατροί κι ἀπὸ τὰ διαζύγια οἱ δικηγόροι…

Εἴμαστε λαός τοῦ Θεοῦ; Ἂν ἤμασταν λαὸς τοῦ Θεοῦ… Ἀλλ ̓ ἂς μὴ προχωρήσουμε ἄλλο στὴν ἔρευνα. Φτάνουν αὐτὰ τὰ στοιχεῖα γιὰ νὰ δοθῇ ἡ ἀπάντησι στὸ ἐρώτημα.

Θὰ πῆτε Καί ποιός φταίει γι’ αὐτὴ τὴν κατάστασι; Ἡ εὐθύνη γιὰ τὸ ἐλεεινό κατάντημα τοῦ τόπου μας βαρύνει ὅλους. Ἰδίως ὅμως εὐθύνεται ἡ ἐκκλησία, ποὺ ἔπρεπε νὰ μάχεται στὴν πρώτη γραμμή γιὰ τὴν ἐξυγίανσι καὶ τὴν κατὰ Χριστὸν καλλιέργεια τοῦ τόπου μας. Δυστυχῶς ὅμως ἡ ἐκκλησία ἀμελεῖ, ἀπουσιάζει, ἢ ἀσχολεῖται περὶ ἄλλα.

Ἔτσι ὅπως γίναμε σήμερα, δυστυχῶς δὲν εἴμαστε εὐσεβής χριστιανικός λαός. Δὲν τιμοῦμε καὶ δὲν λατρεύουμε τὸν Κύριο. Μᾶλλον μοιάζουμε μὲ τοὺς Ἰουδαίους ποὺ τὸν σταύρωσαν. Μήπως δὲν τὸν σταυρώνουμε κ ̓ ἐμεῖς καθημερινῶς μὲ τὴ συμπεριφορά μας; Ἐν τούτοις ὁ Χριστός, ὁ ἐλευθερωτής τῆς πατρίδος καὶ εὐεργέτης τοῦ γένους μας στὸν ὁποῖο οἱ προπάτορές μας τοῦ ’21 ἔχουν κάνει τάμα, τάμα ἀνεκπλήρωτο μέχρι στιγμῆς, νὰ κτισθῇ πρὸς δόξαν του ἕνας περίλαμπρος ναός, δὲν μᾶς ἐγκατέλειψε. Ἐξακολουθεῖ νὰ δείχνῃ μὲ ὅλους τοὺς τρόπους τὴν ἀγάπη καὶ τὴν πρόνοιά του. Ἀκούγεται ὅμως καὶ τὸ παράπονο τοῦ Χριστοῦ γιὰ μᾶς ̇ ἕνα παράπονο ὅμοιο μ’ ἐκεῖνο ποὺ εἶχε γιὰ τοὺς Ἰουδαίους, ὅπως τὸ ἐκφράζει συγκινητικὰ ἕνας ὕμνος τῆς Μ. Εβδομάδος «…Λαός μου, τί ἐποίησά σοι, καὶ τί μοι ἀνταπέδωκας; Ἀντὶ τοῦ μάννα, χολήν· ἀντὶ τοῦ ὕδατος, ὄξος· ἀντὶ τοῦ ἀγαπᾷν με, σταυρῷ με προσηλώσατε…».

Λαὸς τοῦ Θεοῦ! Ἂς ἐλπίσουμε, ὅτι θ ̓ ἀνατείλουν καλύτερες ἡμέρες στὸ ἔθνος μας καὶ ἡ Ἑλλάς, ἡ μικρά μας πατρίδα, θὰ γίνῃ καὶ πάλι χώρα ἁγίων, λαὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ θὰ ἐργασθῇ ἱεραποστολικῶς γιὰ νὰ ἐξαπλωθῇ παντοῦ ἡ Ὀρθοδοξία, τὸ καύχημα καὶ ἡ ἐλπίδα μας.