ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ)

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

[Υπο­μνη­μα­τι­σμός των χωρί­ων της ευαγ­γε­λι­κής περι­κο­πής της Κυρια­κής των Αγί­ων Πάν­των]

Αφού απάλ­λα­ξε τους μαθη­τές Του από τον φόβο και την αγω­νία που συν­τά­ρασ­σαν την ψυχή τους επει­δή προ­η­γου­μέ­νως τους είχε ομι­λή­σει για τους επερ­χό­με­νους διωγ­μούς, τους ενι­σχύ­ει ενθαρ­ρύ­νον­τάς τους και πάλι με τα ακό­λου­θα λόγια, εκβάλ­λον­τας τον φόβο με τον φόβο, και όχι μόνο με τον φόβο, αλλά και με την ελπί­δα για μεγά­λα έπα­θλα. Και τους απει­λεί με πολ­λή την εξου­σία, προ­τρέ­πον­τάς τους από κάθε άπο­ψη στο να κηρύτ­τουν με παρ­ρη­σία την αλή­θεια και τους λέγει τα εξής: «Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολο­γή­σει ἐν ἐμοὶ ἔμπρο­σθεν τῶν ἀνθρώ­πων, ὁμολο­γή­σω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπρο­σθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνή­ση­ταί με ἔμπρο­σθεν τῶν ἀνθρώ­πων, ἀρνή­σο­μαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπρο­σθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς(:Μη λογα­ριά­ζε­τε λοι­πόν τους διωγ­μούς και τους κιν­δύ­νους, αλλά να λογα­ριά­ζε­τε τις μεγά­λες αμοι­βές που σας περι­μέ­νουν. Καθέ­νας που θα με ομο­λο­γή­σει ως Σωτή­ρα του και Θεό του μπρο­στά στους ανθρώ­πους που κατα­διώ­κουν την πίστη μου, θα τον ομο­λο­γή­σω και εγώ ως δικό μου πιστό μπρο­στά στον Πατέ­ρα μου που είναι στους ουρα­νούς. Εκεί­νος όμως που θα με αρνη­θεί ως Θεάν­θρω­πο Σωτή­ρα μπρο­στά στους ανθρώ­πους, αυτόν θα τον αρνη­θώ κι εγώ και δεν θα τον ανα­γνω­ρί­σω ως δικό μου μπρο­στά στον Πατέ­ρα μου που είναι στους ουρα­νούς)»[Μτθ.10,32–33].Δεν προ­τρέ­πει, λοι­πόν, μόνο με τα αγα­θά, αλλά και με τα αντί­θε­τα και κατα­λή­γει στα δυσά­ρε­στα. Και πρό­σε­ξε την ακρί­βεια των λόγων Του. Δεν είπε «ἐμένα» αλλά «ἐν ἐμοὶ», για να δεί­ξει ότι αυτός που ομο­λο­γεί δεν ομο­λο­γεί με τη δική του δύνα­μη, αλλά με τη βοή­θεια της χάρι­τος από τον ουρα­νό. Για εκεί­νον που το αρνεί­ται όμως δεν είπε «ἐν ἐμοὶ» αλλά «ἐμένα», διό­τι αυτός, επει­δή στε­ρή­θη­κε τη δωρεά, Τον αρνεί­ται κατ’ αυτόν τον τρό­πο. «Ναι, αλλά για ποιο λόγο κατη­γο­ρεί­ται», θα μπο­ρού­σε να ρωτή­σει κάποιος, «εάν αρνεί­ται τον Χρι­στό, αφού προ­η­γου­μέ­νως τον εγκα­τέ­λει­ψε η θεία χάρη;». Κατη­γο­ρεί­ται διό­τι η εγκα­τά­λει­ψη αυτή οφεί­λε­ται σε εκεί­νον που τον εγκα­τέ­λει­ψε ο Κύριος εξαι­τί­ας των πονη­ρών του έργων.

Για ποιο λόγο όμως ο Κύριος δεν αρκεί­ται στη νοε­ρή πίστη, αλλά ζητεί και την δια του στό­μα­τος ομο­λο­γία; Επει­δή θέλει να μας εξα­σκή­σει στην παρ­ρη­σία και τη μεγα­λύ­τε­ρη αγά­πη και την αγα­θή διά­θε­ση και να μας ανε­βά­σει σε πνευ­μα­τι­κά υψη­λό­τε­ρο επί­πε­δο. Γι’ αυτό και απευ­θύ­νε­ται προς όλους γενι­κώς τους ανθρώ­πους και δεν ανα­φέ­ρε­ται μόνο στους μαθη­τές Του, αλλά ήδη και τους μαθη­τές αυτών τους καθι­στά γεν­ναί­ους. Πραγ­μα­τι­κά, εκεί­νος που θα μάθει αυτό δεν θα διδά­ξει μόνο με παρ­ρη­σία, αλλά και θα υπο­φέ­ρει τα πάν­τα εύκο­λα και με μεγά­λη προ­θυ­μία.

Η πίστη, λοι­πόν, στη διδα­σκα­λία αυτή οδή­γη­σε πολ­λούς κον­τά στους απο­στό­λους· διό­τι και στην κόλα­ση η τιμω­ρία είναι πολύ μεγά­λη και στα αγα­θά είναι μεγα­λύ­τε­ρη η αμοι­βή. Επει­δή, δηλα­δή, με την πάρο­δο του χρό­νου βρί­σκε­ται σε πλε­ο­νε­κτι­κή θέση ο ενά­ρε­τος και παράλ­λη­λα, ο αμαρ­τω­λός νομί­ζει ότι με την ανα­βο­λή της τιμω­ρί­ας κερ­δί­ζει, για τον λόγο αυτό εισή­γα­γε ως αντίρ­ρο­πο πλε­ο­νέ­κτη­μα ή μάλ­λον πολύ μεγα­λύ­τε­ρο πλε­ο­νέ­κτη­μα, την προ­σθή­κη των αμοι­βών. «Έχεις το πλε­ο­νέ­κτη­μα», λέγει, «επει­δή πρώ­τος εδώ στη γη με ομο­λό­γη­σες ως Θεό και Σωτή­ρα σου; Θα υπερ­θε­μα­τί­σω και εγώ», λέγει, « και θα σου δώσω περισ­σό­τε­ρα, και μάλι­στα κατά πολύ περισ­σό­τε­ρα, διό­τι θα σε ομο­λο­γή­σω εκεί στον ουρα­νό. Βλέ­πεις ότι εκεί φυλάσ­σον­ται και τα αγα­θά και τα κακά; Για­τί λοι­πόν βιά­ζε­σαι και τρέ­χεις; Για­τί ζητείς εδώ στη γη τις αμοι­βές, αφού με την ελπί­δα έχεις σωθεί;[πρβλ. Ρωμ. 8,24–25: «Τῇ γὰρ ἐλπί­δι ἐσώθη­μεν· ἐλπὶς δὲ βλε­πο­μέ­νη οὐκ ἔστιν ἐλπίς· ὃ γὰρ βλέ­πει τις, τί καὶ ἐλπί­ζει; εἰ δὲ ὃ οὐ βλέ­πο­μεν ἐλπί­ζο­μεν, δι᾿ ὑπομονῆς ἀπεκ­δε­χό­με­θα(:και περι­μέ­νου­με τη φανέ­ρω­ση της υιο­θε­σί­ας, διό­τι τώρα με την ελπί­δα των αιω­νί­ων αγα­θών σωθή­κα­με. Και ελπί­δα που μπο­ρεί να τη δει κανείς και συνε­πώς πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε, παύ­ει να είναι ελπί­δα· διό­τι πώς είναι δυνα­τόν να ελπί­ζει κανείς ακό­μη για εκεί­νο που το βλέ­πει με τα σωμα­τι­κά του μάτια; Εάν όμως εκεί­νο που δεν βλέ­που­με τώρα, αυτό ελπί­ζου­με να απο­λαύ­σου­με στο μέλ­λον, με πολ­λή υπο­μο­νή και πόθο το περι­μέ­νου­με)»].

Γι’ αυτό λοι­πόν εάν κάνεις ένα καλό και δεν λάβεις εδώ την αμοι­βή, να μην ταράτ­τε­σαι, διό­τι στη μέλ­λου­σα ζωή σε περι­μέ­νει η αμοι­βή γι’ αυτά επαυ­ξη­μέ­νη. Και αν κάνεις κάτι πονη­ρό και δεν τιμω­ρη­θείς, να μην αδια­φο­ρείς, διό­τι εκεί σε περι­μέ­νει η τιμω­ρία, εάν δε μετα­νο­ή­σεις και δε γίνεις καλύ­τε­ρος. Εάν πάλι δεν πιστεύ­εις, σκέ­ψου τα μέλ­λον­τα με βάση όσα συμ­βαί­νουν εδώ. Πραγ­μα­τι­κά, εάν κατά τον και­ρό των αγώ­νων είναι τόσο ένδο­ξοι όσοι ομο­λο­γούν την πίστη τους, συλ­λο­γί­σου ποια δόξα θα έχουν στον και­ρό της απο­νο­μής των στε­φά­νων; Εάν οι εχθροί εδώ σε χει­ρο­κρο­τή­σουν, πώς δεν θα σε θαυ­μά­σει και δεν θα σε επαι­νέ­σει ο Κύριος που είναι πιο φιλό­στορ­γος από κάθε πατέ­ρα; Διό­τι τότε θα δοθούν και οι αμοι­βές για τις καλές πρά­ξεις και οι τιμω­ρί­ες για τις κακές.

Ώστε όσοι αρνούν­ται τον Κύριο και εδώ στη γη, βλά­πτον­ται και στον ουρα­νό επί­σης. Εδώ μεν διό­τι ζουν με πονη­ρή συνεί­δη­ση και εάν δεν πεθαί­νουν ακό­μη, πάν­τως θα πεθά­νουν και εκεί, διό­τι θα υπο­μέ­νουν τη χει­ρό­τε­ρη τιμω­ρία. Εκεί­νοι όμως που δεν αρνούν­ται τον Ιησού και στην παρού­σα ζωή και στην αιώ­νια κερ­δί­ζουν, διό­τι εδώ στη γη ο θάνα­τος τούς παρέ­χει ωφέ­λεια ως μάρ­τυ­ρες του Χρι­στού και ανα­δει­κνύ­ον­ται πιο ένδο­ξοι από τους αμαρ­τω­λούς και στον ουρα­νό απο­λαμ­βά­νουν τα άρρη­τα αγα­θά. Διό­τι ο Θεός δεν είναι πρό­θυ­μος μόνο να τιμω­ρεί, αλλά και να ευερ­γε­τεί και μάλι­στα περισ­σό­τε­ρο για τον λόγο αυτό, παρά για την τιμω­ρία.

Αλλά για­τί την μεν αμοι­βή την ανα­φέ­ρει μία φορά, ενώ την τιμω­ρία δύο φορές; Διό­τι γνώ­ρι­ζε ότι αυτό τους έκα­νε περισ­σό­τε­ρο σώφρο­νες. Για τον λόγο αυτό, αφού είπε προ­η­γου­μέ­νως: «Καὶ μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεν­νόν­των τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυνα­μέ­νων ἀποκτεῖναι· φοβή­θη­τε δὲ μᾶλλον τὸν δυνά­με­νον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέ­σαι ἐν γεέννῃ(:και επει­δή εκεί­νοι που θα κηρύτ­τουν το ευαγ­γέ­λιο θα κατα­διώ­κον­ται από τους απί­στους, μη φοβη­θεί­τε εκεί­νους που θανα­τώ­νουν το σώμα, αλλά δεν έχουν τη δύνα­μη να θανα­τώ­σουν την ψυχή. Φοβη­θεί­τε όμως ασυγ­κρί­τως περισ­σό­τε­ρο τον Θεό, ο οποί­ος έχει τη δύνα­μη να ρίξει στην κόλα­ση και στην αιώ­νια δυστυ­χία του Άδη και την ψυχή και το σώμα)»[Ματθ.10,28], λέγει πάλι «ἀρνή­σο­μαι αὐτὸν κἀγὼ (:αυτόν θα τον αρνη­θώ κι εγώ και δεν θα τον ανα­γνω­ρί­σω ως δικό μου μπρο­στά στον Πατέ­ρα μου που είναι στους ουρα­νούς)»[Ματθ. 10,33]. Το ίδιο κάνει και ο Παύ­λος ανα­φέ­ρον­τας συνε­χώς την κόλα­ση.

Αφού λοι­πόν προ­ε­τοί­μα­σε τον ακρο­α­τή από κάθε άπο­ψη ( διό­τι και τους ουρα­νούς άνοι­ξε σε αυτόν και το φοβε­ρό εκεί­νο δικα­στή­ριο έστη­σε, και τον όμι­λο των αγγέ­λων έδει­ξε και την ενώ­πιον αυτών απο­νο­μή των στε­φά­νων καθό­ρι­σε, διευ­κο­λύ­νον­τας κατ’ αυτόν τον τρό­πο σε μεγά­λο βαθ­μό το κήρυγ­μα της ευσε­βεί­ας), τώρα πλέ­ον, για να μην εμπο­δι­στεί η διδα­σκα­λία και το κήρυγ­μα από δει­λία δική τους, τούς προ­τρέ­πει να προ­ε­τοι­μά­ζον­ται και για σφα­γή ακό­μη, ώστε να μάθουν ότι όσοι επι­μέ­νουν στην πλά­νη, θα τιμω­ρη­θούν και για την επι­βου­λή και για τις εναν­τί­ον τους επι­θέ­σεις.

Κατά συνέ­πεια, ας περι­φρο­νή­σου­με τον θάνα­το, και αν ακό­μη η επο­χή μας δεν το απαι­τεί αυτό, διό­τι θα μετα­βού­με σε πολύ ανώ­τε­ρη ζωή. Αλλά φθεί­ρε­ται το σώμα; Μα γι’ αυτό πρέ­πει να χαι­ρό­μα­στε περισ­σό­τε­ρο, διό­τι φθεί­ρε­ται ο θάνα­τος και αφα­νί­ζε­ται η θνη­τό­τη­τα και όχι η ουσία του σώμα­τος. Διό­τι, όταν θα δεις ανδριάν­τα να λιώ­νει στη φωτιά, δεν θα ονο­μά­σεις το γεγο­νός αυτό «κατα­στρο­φή», αλλά «καλύ­τε­ρη κατα­σκευή». Το ίδιο λοι­πόν να σκέ­πτε­σαι και για το σώμα και να μη θρη­νείς. Διό­τι τότε έπρε­πε να θρη­νού­με, εάν έμε­νε στην κόλα­ση. «Αλλά έπρε­πε», θα μπο­ρού­σε να πει κάποιος, «να συμ­βαί­νει αυτό χωρίς να φθεί­ρον­ται τα σώμα­τα, αλλά να παρα­μέ­νουν ανέ­πα­φα». Και ποια ωφέ­λεια θα είχαν από αυτό οι ζων­τα­νοί ή οι νεκροί; Μέχρι πότε θα αγα­πά­τε τα σώμα­τα; Μέχρι πότε θα μένε­τε προ­σκολ­λη­μέ­νοι στη γη και θα στρέ­φε­τε την προ­σο­χή σας προς τις σκιές;

Για­τί ποια ωφέ­λεια θα μπο­ρού­σε να προ­κύ­ψει από αυτό; Ή μάλ­λον ποια βλά­βη δεν θα προ­ξε­νού­σε; Πραγ­μα­τι­κά εάν δεν φθεί­ρον­ταν τα σώμα­τα, πρώ­τα πρώ­τα θα έμε­νε στους περισ­σό­τε­ρους ανθρώ­πους το μεγα­λύ­τε­ρο από τα κακά, η υπε­ρη­φά­νεια δηλα­δή. Διό­τι ενώ, μολο­νό­τι και τα σώμα­τα δια­λύ­ον­ται και γεμί­ζουν σκου­λή­κια, πολ­λοί εντού­τοις θέλη­σαν να ανα­κη­ρυ­χθούν θεοί, σκε­φτεί­τε τι δεν θα συνέ­βαι­νε εάν το σώμα δεν υφί­στα­το φθο­ρά; Δεύ­τε­ρον, δεν θα γινό­ταν πιστευ­τό ότι το ανθρώ­πι­νο σώμα έχει φτια­χτεί από χώμα· διό­τι αφού τώρα, αν και το απο­δει­κνύ­ει η κατά­λη­ξή του, πολ­λοί άνθρω­ποι έχουν αμφι­βο­λί­ες ακό­μη, τι δεν θα φαν­τά­ζον­ταν εάν δεν το έβλε­παν να γίνε­ται χώμα; Τρί­τον, θα αγα­πού­σαν υπερ­βο­λι­κά τα σώμα­τα και οι περισ­σό­τε­ροι άνθρω­ποι θα γίνον­ταν πιο φιλά­ρε­σκοι και πιο αναί­σθη­τοι στα πνευ­μα­τι­κά θέμα­τα· διό­τι, αφού και τώρα που τα σώμα­τα αφα­νί­ζον­ται, μερι­κοί εναγ­κα­λί­ζον­ται τους τάφους και τα φέρε­τρα, τι δε θα έκα­ναν εάν είχαν διαρ­κώς και το ίδιο το σώμα ανέ­πα­φο; Τέταρ­τον, δεν θα είχαν μεγά­λη επι­θυ­μία για τα μέλ­λον­τα. Πέμ­πτον, εκεί­νοι που υπο­στη­ρί­ζουν ότι ο κόσμος είναι αθά­να­τος, θα είχαν ισχυ­ρό­τε­ρα επι­χει­ρή­μα­τα και δεν θα παρα­δέ­χον­ταν ότι ο Θεός είναι ο δημιουρ­γός του.

Έκτον, δεν θα μπο­ρού­σαν να γνω­ρί­σουν την αξία της ψυχής και τι σημαί­νει να βρί­σκε­ται η ψυχή μέσα στο σώμα. Έβδο­μο, πολ­λοί που τους έχουν πεθά­νει δικά τους πρό­σω­πα, θα εγκα­τέ­λει­παν τις πόλεις και θα εγκα­θί­σταν­το στα μνή­μα­τα και θα γίνον­ταν σαν παρά­φρο­νες, συζη­τών­τας διαρ­κώς με τους νεκρούς τους. Πραγ­μα­τι­κά αφού τώρα κατα­σκευά­ζουν εικό­να, επει­δή δεν μπο­ρούν να κρα­τούν το σώμα (διό­τι αυτό δεν είναι δυνα­τόν, αλλά και χωρίς τη θέλη­σή τους φεύ­γει και δια­λύ­ε­ται) και παρα­μέ­νουν προ­σκολ­λη­μέ­νοι στις σανί­δες, εάν αυτό δε δια­λυό­ταν, ποιο ακό­μη άτο­πο πράγ­μα δε θα είχαν επι­νο­ή­σει; Εγώ του­λά­χι­στον νομί­ζω ότι και ναούς θα κατα­σκεύ­α­ζαν οι περισ­σό­τε­ροι για τα σώμα­τα αυτά και εκεί­νοι που έχουν την ικα­νό­τη­τα να εκμε­ταλ­λεύ­ον­ται αυτά και να προ­βαί­νουν σε μαγι­κές ενέρ­γειες θα έπει­θαν τους ανθρώ­πους ότι οι δαί­μο­νες ομι­λούν δια­μέ­σου των σωμά­των αυτών, αφού τώρα βέβαια όσοι απο­τολ­μούν να ασχο­λούν­ται με τις νεκρο­μαν­τεί­ες, επι­χει­ρούν πολύ χει­ρό­τε­ρα από αυτά. Πόσες ειδω­λο­λα­τρί­ες δεν θα δημιουρ­γούν­ταν από το γεγο­νός αυτό; Όταν βέβαια ύστε­ρα από τη σκό­νη και τη στά­χτη προ­σπα­θούν να κάνουν τα ίδια.

Για να αφα­νί­σει ο Θεός όλα τα παρα­πά­νω άτο­πα και να μας διδά­ξει να εγκα­τα­λεί­που­με και να περι­φρο­νού­με όλα τα γήι­να, αφα­νί­ζει τα σώμα­τα από τα μάτια μας. Πραγ­μα­τι­κά, ο φιλό­σαρ­κος και αυτός που προ­σελ­κύ­ε­ται από μια όμορ­φη κοπέ­λα, αν δεν θέλει να διδα­χθεί με τα λόγια την αηδία της σωμα­τι­κής ουσί­ας, θα την γνω­ρί­σει από την αυτο­ψία. Διό­τι πολ­λές συνο­μή­λι­κες της ερω­μέ­νης πολ­λές φορές μάλι­στα και νεό­τε­ρες, πεθαί­νουν και ύστε­ρα από μία ή δύο ημέ­ρες απο­πνέ­ουν δυσω­δία και αίμα σάπιο και χυμούς πυώ­δεις, κατάλ­λη­λους για τα σκου­λή­κια. Συλ­λο­γί­σου, λοι­πόν, τι είδους κάλ­λος αγα­πάς και από ποια ομορ­φιά είσαι μαγε­μέ­νος. Εάν όμως δεν φθεί­ρον­ταν τα σώμα­τα, δεν θα υπήρ­χε η δυνα­τό­τη­τα να το αντι­λη­φθού­με καλά αυτό. Αλλά όπως οι δαι­μο­νι­σμέ­νοι τρέ­χουν στους τάφους, κατά όμοιο τρό­πο και πολ­λοί από τους ερω­τευ­μέ­νους θα σύχνα­ζαν στα μνή­μα­τα και θα δέχον­ταν τους δαί­μο­νες στην ψυχή τους και γρή­γο­ρα θα κατα­λαμ­βά­νον­ταν από τη φοβε­ρή αυτήν μανία. Τώρα όμως μαζί με τα άλλα και αυτό παρη­γο­ρεί την ψυχή, το ότι δηλα­δή δε βλέ­πουν το σώμα και έτσι λησμο­νούν το πάθος.

Εάν επί­σης δε συνέ­βαι­νε αυτό, δε θα υπήρ­χαν μνή­μα­τα, αλλά θα μπο­ρού­σες να δεις τις πόλεις να έχουν νεκρά σώμα­τα αντί ανδριάν­των, επει­δή ο καθέ­νας θα ήθε­λε να βλέ­πει τον δικό του. Και ασφα­λώς μεγά­λη σύγ­χυ­ση θα δημιουρ­γούν­ταν από αυτά και κανείς από τους κοι­νούς ανθρώ­πους δε θα φρόν­τι­ζε για την ψυχή του και δε θα υπήρ­χε η δυνα­τό­τη­τα να επι­κρα­τή­σει μέσω του κηρύγ­μα­τος η διδα­σκα­λία περί της αθα­να­σί­ας της ψυχής. Αλλά και άλλα πολ­λά πολύ χει­ρό­τε­ρα από αυτά θα συνέ­βαι­ναν, που δεν είναι καλό να ανα­φέ­ρω.

Γι’ αυτό και σαπί­ζει αμέ­σως το σώμα, για να δεις γυμνό το κάλ­λος της ψυχής. Διό­τι εάν η ψυχή είναι πρό­ξε­νος τόσο μεγά­λου κάλ­λους και τόσης ζωής, θα είναι η ίδια κατά πολύ ανώ­τε­ρη. Εάν το τόσο δύσο­σμο και άσχη­μο σώμα το συν­τη­ρεί, πολύ περισ­σό­τε­ρο θα συν­τη­ρεί τον εαυ­τό της· διό­τι το καλό δεν είναι το σώμα, αλλά η διά­πλα­σή του και η ανθη­ρό­τη­τα που από την ψυχή διο­χε­τεύ­ε­ται σε αυτό. Να αγα­πάς, λοι­πόν, την ψυχή που κάνει το σώμα να φαί­νε­ται όμορ­φο.

Αλλά για­τί ομι­λώ για τον θάνα­το; Αφού και στη ζωή την ίδια θα σου δεί­ξω ότι όλα τα καλά είναι δικά της. Πραγ­μα­τι­κά, όταν η ψυχή ευχα­ρι­στη­θεί, τότε ρόδα απλώ­νει στο πρό­σω­πο, ενώ όταν λυπη­θεί, αφού αφαι­ρέ­σει το κάλ­λος εκεί­νο, περι­βάλ­λει τα πάν­τα με μαύ­ρη στο­λή. Όταν ευφραί­νε­ται συνε­χώς η ψυχή, το σώμα γίνε­ται ανθε­κτι­κό, ενώ όταν υπο­στεί πόνους, το κάνει περισ­σό­τε­ρο αδύ­να­το και πιο ασθε­νι­κό από τον ιστό της αρά­χνης. Αν πάλι θυμώ­σει η ψυχή, το καθι­στά απο­κρου­στι­κό και αισχρό. Αν δεί­ξει ήρε­μο μάτι, μεγά­λο κάλ­λος του χαρί­ζει. Αν φθο­νεί, του δίδει μεγά­λη ωχρό­τη­τα και αδυ­να­μία. Αν αγα­πά, του δωρί­ζει μεγά­λη ομορ­φιά. Έτσι, λοι­πόν, πολ­λές γυναί­κες, που δεν έχουν ωραία μορ­φή, έχουν λάβει μεγά­λη χάρη από την ψυχή τους. Αντί­θε­τα, άλλες που ακτι­νο­βο­λούν με την ομορ­φιά τους, επει­δή έχουν άσχη­μη ψυχή, κατα­στρέ­φουν το κάλ­λος. Πραγ­μα­τι­κά, σκέ­ψου πώς κοκ­κι­νί­ζει ένα λευ­κό πρό­σω­πο και με την ποι­κι­λία του χρώ­μα­τος πόση ευχα­ρί­στη­ση παρέ­χει, κάθε φορά που πρέ­πει να νιώ­θει ντρο­πή και να κοκ­κι­νί­ζει. Ενώ όταν η ψυχή είναι αναί­σχυν­τη, καθι­στά τη μορ­φή περισ­σό­τε­ρο άγρια από κάθε άλλο θηρίο.

Χωρίς αμφι­βο­λία, τίπο­τε δεν υπάρ­χει ωραιό­τε­ρο και γλυ­κύ­τε­ρο από την καλή ψυχή· διό­τι ο πόθος που ανα­φέ­ρε­ται στα σώμα­τα συνο­δεύ­ε­ται από λύπες, ενώ η αγά­πη για την ψυχή παρέ­χει καθα­ρή και ακύ­μαν­τη ηδο­νή. Για­τί, λοι­πόν, αφή­νεις τον βασι­λέα και προ­σκολ­λά­σαι στον κήρυ­κά του; Για­τί εγκα­τα­λεί­πεις τον φιλό­σο­φο και μαγεύ­ε­σαι από τον διερ­μη­νέα του; Είδες ωραία μάτια; Ζήτη­σε να μάθεις και τον εσω­τε­ρι­κό κόσμο και αν δεν είναι καλός εκεί­νος, τότε να περι­φρο­νή­σεις και τα μάτια· διό­τι ασφα­λώς δεν θα ένιω­θες καμία συμ­πά­θεια, όταν έβλε­πες μία γυναί­κα άσχη­μη που θα είχε πρό­σω­πο ωραίο, όπως πάλι δεν θα μπο­ρού­σες να ανε­χθείς μία γυναί­κα καλή και ωραία να κρύ­πτε­ται κάτω από το προ­σω­πείο, αλλά θα ήθε­λες να το αφαι­ρέ­σεις, για να τη δεις ακά­λυ­πτη στην ακμή της ομορ­φιάς της. Το ίδιο λοι­πόν να κάνεις και για την ψυχή και αυτή να εξε­τά­ζεις πρώ­τα. Διό­τι η ψυχή περι­βάλ­λε­ται το σώμα σαν προ­σω­πείο. Γι’ αυτό και το σώμα παρα­μέ­νει ως έχει, ενώ η ψυχή και όταν είναι άμορ­φη, έχει τη δυνα­τό­τη­τα γρή­γο­ρα να γίνει ωραία. Και αν έχει μάτι άσχη­μο, τρα­χύ και σκλη­ρό, μπο­ρεί να το κάνει καλό, ήμε­ρο, γαλή­νιο, γλυ­κύ και κατα­δε­κτι­κό.

Αυτήν λοι­πόν την ομορ­φιά ας ζητού­με, αυτήν την ωραία όψη ας επι­διώ­κου­με, ώστε και ο Θεός να επι­θυ­μή­σει το ψυχι­κό μας κάλ­λος και να μας προ­σφέ­ρει τα ουρά­νια και αιώ­νια αγα­θά, με τη χάρη και τη φιλαν­θρω­πία του Κυρί­ου μας Ιησού Χρι­στού, στον οποίο ανή­κει η δόξα και το κρά­τος στους αιώ­νες των αιώ­νων. Αμήν.

‘’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’

ΟΜΙΛΙΑ ΛΕ’: Υπο­μνη­μα­τι­σμός των χωρί­ων Ματθ.10,37–38

«Ὁ φιλῶν πατέ­ρα ἢ μητέ­ρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος· καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγα­τέ­ρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος· καὶ ὃς οὐ λαμ­βά­νει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολου­θεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστι μου ἄξιος(:εκεί­νος που αγα­πά τον πατέ­ρα του ή την μητέ­ρα του περισ­σό­τε­ρο από Εμέ­να, και με αρνεί­ται για να μη χωρι­στεί από τους άπι­στους γονείς του, δεν αξί­ζει για μένα. Και εκεί­νος που αγα­πά τον γιο του ή την κόρη του περισ­σό­τε­ρο από Εμέ­να, δεν είναι άξιος να λέγε­ται μαθη­τής μου. Και εκεί­νος που δεν παίρ­νει τη στα­θε­ρή από­φα­ση να υπο­στεί κάθε ταλαι­πω­ρία και σταυ­ρι­κό ακό­μη θάνα­το για την πίστη του σε εμέ­να και δεν ακο­λου­θεί πίσω μου με την από­φα­ση αυτή, δεν μιμεί­ται δηλα­δή σε όλα το παρά­δειγ­μά μου, δεν αξί­ζει για μένα)»[Ματθ. ι΄37–38].

Είδες αξί­ω­μα διδα­σκά­λου; Είδες πώς απο­δει­κνύ­ει ότι είναι γνή­σιος Υιός του Πατρός Του, και δίνει εντο­λή να εγκα­τα­λεί­ψουν τα πάν­τα και να προ­τι­μή­σουν τη δική Του αγά­πη; «Και για­τί ανα­φέ­ρω», λέγει, «φίλους και συγ­γε­νείς; Διό­τι κι αν ακό­μη προ­τι­μή­σεις τη ζωή σου από τη δική μου αγά­πη, βρί­σκε­σαι πολύ μακριά από τους δικούς μου μαθη­τές».

Τι λοι­πόν; Τα λόγια αυτά δεν είναι αντί­θε­τα προς τις εντο­λές της Παλαιάς Δια­θή­κης; Μη γένοι­το. Όχι μόνο δεν είναι, αλλά μάλι­στα και πολύ συμ­φω­νούν προς εκεί­νην· διό­τι και εκεί εκεί­νους που παρα­σύ­ρον­ται στη λατρεία των ειδώ­λων, δίνει εντο­λή όχι μόνο να τους μισούν, αλλά και να τους λιθο­βο­λούν. Και στο «Δευ­τε­ρο­νό­μιο» θαυ­μά­ζει αυτούς και λέγει: «ὁ λέγων τῷ πατρὶ καὶ τῇ μητρί· οὐχ ἑώρα­κά σε, καὶ τοὺς ἀδελ­φοὺς αὐτοῦ οὐκ ἐπέγνω καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἀπέγνω· ἐφύλα­ξε τὰ λόγιά σου καὶ τὴν δια­θή­κην σου διε­τή­ρη­σε(:η φυλή του Λευϊ, γεμά­τη ιερό ζήλο, είπε κατά την κατα­σκευή του χρυ­σού μόσχου το οποίο σκό­πευαν να προ­σκυ­νή­σουν οι Ιου­δαί­οι ως θεό τους, προς τους στε­νό­τα­τους συγ­γε­νείς της, τα τέκνα προς τον πατέ­ρα και την μητέ­ρα: ‘’Δεν σε έχω δει άλλη φορά’’· προς τους αδελ­φούς: ‘’Δεν σας ανα­γνω­ρί­ζω ως αδελ­φούς’’· και προς τους υιούς: ‘’σας απαρ­νού­μαι’’. Η φυλή του Λευϊ με την συμ­πε­ρι­φο­ρά της αυτήν φύλα­ξε τα λόγια σου, τήρη­σε τη δια­θή­κη σου)»[Δευτ. 33,9].

Εάν βέβαια ο Παύ­λος δίνει πολ­λές εντο­λές σχε­τι­κά με τον σεβα­σμό προς τους γονείς και μας προ­τρέ­πει να υπα­κού­με ολο­κλη­ρω­τι­κά σε αυτούς, να μην παρα­ξε­νεύ­ε­σαι, διό­τι σε εκεί­να μόνο μας λέγει να υπα­κού­με, που δεν ζημιώ­νουν την ευσέ­βεια· διό­τι, πραγ­μα­τι­κά, είναι αρε­στό στον Θεό να απο­δί­δου­με στους γονείς μας όλη την οφει­λό­με­νη τιμή. Όταν όμως απαι­τούν κάτι παρα­πά­νω από την τιμή που τους αρμό­ζει, τότε δεν πρέ­πει να υπα­κού­με. Γι’ αυτό και ο Λου­κάς στο Ευαγ­γέ­λιό του μάς ανα­φέ­ρει ότι ο Ιησούς είπε: «εἴ τις ἔρχε­ται πρός με καὶ οὐ μισεῖ τὸν πατέ­ρα ἑαυτοῦ καὶ τὴν μητέ­ρα καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὰ τέκνα καὶ τοὺς ἀδελ­φοὺς καὶ τὰς ἀδελ­φάς, ἔτι δὲ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, οὐ δύνα­ταί μου μαθητὴς εἶναι(:εάν κανείς έρχε­ται μαζί μου και δεν μισεί τον πατέ­ρα του και τη μητέ­ρα του και τη γυναί­κα του και τους αδελ­φούς του και τις αδελ­φές του, εφό­σον αυτοί του γίνον­ται εμπό­διο να με ακο­λου­θεί, κι ακό­μη εάν δεν μισεί κι αυτή τη ζωή του, εφό­σον ο φόβος του να χάσει τη ζωή του τού γίνε­ται αιτία να με αρνη­θεί, αυτός ο άνθρω­πος δεν μπο­ρεί να είναι μαθη­τής μου)»[Λουκ.14,26]. Δεν σε προ­τρέ­πει βέβαια να τους μισείς χωρίς αιτία, διό­τι αυτό είναι πάρα πολύ αντί­θε­το στον Νόμο του Θεού, αλλά «όταν θέλουν να τους αγα­πάς περισ­σό­τε­ρο από εμέ­να, τότε να τους μισή­σεις για την αιτία αυτή»· διό­τι το γεγο­νός αυτό και αυτόν που αγα­πά­ται και αυτόν που αγα­πά είναι ικα­νό να τους κατα­στρέ­ψει.

Έλε­γε επί­σης αυτά για να κατα­στή­σει και τα τέκνα περισ­σό­τε­ρο γεν­ναία, αλλά και τους πατέ­ρες που σκό­πευαν να στα­θούν εμπό­διο στην πίστη των παι­διών τους να τους κάνει πιο πρά­ους. Πραγ­μα­τι­κά, όταν θα έβλε­παν ότι η διδα­σκα­λία Του έχει τόση επί­δρα­ση και δύνα­μη, ώστε να τους απο­σπά τα τέκνα τους από κον­τά τους, ασφα­λώς, θα έπαυαν την αντί­δρα­σή τους, επει­δή θα δια­πί­στω­ναν ότι θα επι­χει­ρού­σαν πράγ­μα­τα αδύ­να­τα. Γι’ αυτό αφού άφη­σε τους μαθη­τές, απευ­θύ­νε­ται προς τους άπι­στους γονείς και τους διδά­σκει να μη φέρουν εμπό­δια, επει­δή αυτά που επι­χει­ρούν είναι αδύ­να­το να πραγ­μα­το­ποι­η­θούν.

Στη συνέ­χεια, για να μην αγα­να­κτούν οι γονείς, ούτε να προ­βάλ­λουν δυσχέ­ρειες, πρό­σε­ξε πώς συνε­χί­ζει τον λόγο. Αφού δηλα­δή είπε: «όποιος δεν μισεί τον πατέ­ρα του και τη μητέ­ρα του», πρό­σθε­σε «και τη ζωή του»· διό­τι «για­τί», λέγει, «μου προ­βάλ­λεις τους γονείς, τους αδελ­φούς, τις αδελ­φές και τη σύζυ­γο; Τίπο­τε σε κανέ­ναν δεν είναι περισ­σό­τε­ρο επι­θυ­μη­τό από τη ζωή, αλλά όμως εάν δεν την μισή­σεις και αυτήν, θα πάθεις τα αντί­θε­τα από όλα εκεί­να που θα απο­λαύ­σει εκεί­νος που με αγα­πά». Και μάλι­στα δεν έδω­σε εντο­λή να τη μισή­σεις μόνο, αλλά να την μισή­σεις τόσο, ώστε να είσαι έτοι­μος να την εκθέ­σεις σε πόλε­μο, σε μάχες, σε σφα­γές και σε αίμα­τα. «καὶ ὃς οὐ λαμ­βά­νει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολου­θεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστι μου ἄξιος (:και όποιος δεν παίρ­νει την από­φα­ση να υπο­στεί, εάν χρεια­στεί, ακό­μη και θάνα­το σταυ­ρι­κό, και δεν ακο­λου­θεί με την στα­θε­ρή από­φα­ση αυτή πίσω μου, μιμού­με­νος σε όλα το παρά­δειγ­μά μου, δεν μπο­ρεί να είναι μαθη­τής μου και δεν αξί­ζει για μένα)». Δηλα­δή, δεν είπε απλώς ότι πρέ­πει να είναι έτοι­μοι να παρα­τα­χτούν και να αγω­νι­στούν μέχρι θανά­του, αλλά να είναι έτοι­μοι να υπο­στούν βίαιο θάνα­το, και όχι μόνο βίαιο, αλλά και ταπει­νω­τι­κό. Και δεν κάνει ακό­μη κανέ­να λόγο για το δικό Του πάθος, για να εκγυ­μνα­σθούν επί του παρόν­τος με αυτά και να δεχθούν με μεγα­λύ­τε­ρη ευκο­λία την αναγ­γε­λία του.

Άρα­γε δεν αξί­ζει να ανα­ρω­τη­θού­με, πώς, ακού­γον­τας όλα αυτά οι μαθη­τές, δεν έφυ­γε η ψυχή τους από το σώμα τους, αφού σε κάθε περί­πτω­ση και ανά πάσα στιγ­μή οι κίν­δυ­νοι ήσαν άμε­σοι, ενώ τα αγα­θά ήταν μονά­χα αντι­κεί­με­να ελπί­δας; Λοι­πόν, για­τί δεν έφυ­γε η ψυχή τους; Διό­τι ήταν μεγά­λη και η δύνα­μη του Ομι­λούν­τος και η αγά­πη των μαθη­τών Του. Γι’ αυτό αν και άκου­γαν φοβε­ρό­τε­ρα και βαρύ­τε­ρα από όσα έπα­θαν οι μεγά­λοι εκεί­νοι άνδρες, όπως είναι ο Μωυ­σής και ο Ιερε­μί­ας, εντού­τοις έμε­ναν πιστοί και δεν δια­τύ­πω­ναν καμία αντίρ­ρη­ση.

«Ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέ­σει αὐτήν, καὶ ὁ ἀπολέ­σας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν(:εκεί­νος που σε και­ρό διωγ­μών θα απο­φύ­γει το μαρ­τύ­ριο και θα δια­σώ­σει τη σωμα­τι­κή ζωή του, θα χάσει την υψη­λό­τε­ρη, την ευτυ­χι­σμέ­νη αιώ­νια ζωή, την οποία κερ­δί­ζει κανείς με το μαρ­τύ­ριο· και εκεί­νος που θα θυσιά­σει τη ζωή του για την πίστη του σε μένα, θα κερ­δί­σει την υψη­λό­τε­ρη και ευτυ­χι­σμέ­νη αιώ­νια ζωή)»[Ματθ.10,39].Είδες πόση είναι η ζημία εκεί­νων που αγα­πούν τα επί­γεια πέρα από το επι­τρε­πό­με­νο σημείο; Και πόσο είναι το κέρ­δος εκεί­νων που τα μισούν; Επει­δή όμως οι εντο­λές ήσαν βαριές, αφού τους προ­έ­τρε­πε να έλθουν σε σύγ­κρου­ση προς τους γονείς τους, τα παι­διά τους, τη φυσι­κή τάξη, τη συγ­γέ­νεια, την οικου­μέ­νη ολό­κλη­ρη και προς την ίδια τους τη ζωή, γι’ αυτό και ανα­φέ­ρει και την ωφέ­λεια, που είναι πολύ μεγά­λη. «Διό­τι αυτά όχι μόνο δε θα σας βλά­ψουν», λέγει, «αλλά και θα σας ωφε­λή­σουν υπερ­βο­λι­κά, ενώ τα αντί­θε­τα θα σας βλά­ψουν». Αυτό το κάνει συχνά, δηλα­δή τους προ­σελ­κύ­ει προς τις εντο­λές Του βασι­ζό­με­νος σε εκεί­να που επι­θυ­μούν.

Για­τί λοι­πόν δεν θέλεις να περι­φρο­νή­σεις τη ζωή σου; Επει­δή την αγα­πάς; Λοι­πόν γι’ αυτό ακρι­βώς να την περι­φρο­νή­σεις και τότε θα την ωφε­λή­σεις τα μέγι­στα και θα ενερ­γή­σεις όπως ακρι­βώς ενερ­γεί εκεί­νος που αγα­πά. Και πρό­σε­ξε ανέκ­φρα­στη σύνε­ση. Διό­τι δεν προ­ε­τοι­μά­ζει με την εντο­λή αυτή τη στά­ση τους μόνο απέ­ναν­τι στους γονείς και στα τέκνα τους, αλλά και απέ­ναν­τι στη ζωή τους, που είναι το περισ­σό­τε­ρο αγα­πη­τό από όλα, ώστε κατ’ αυτόν τον τρό­πο να γίνει αναμ­φι­σβή­τη­τη πεποί­θη­ση στους μαθη­τές εκεί­νο και να μάθουν ότι και τους παρα­πά­νω με τη συμ­πε­ρι­φο­ρά τους αυτήν θα ωφε­λή­σουν περισ­σό­τε­ρο, καθό­σον βέβαια, συμ­βαί­νει αυτό και στη ζωή, την πλέ­ον πολύ­τι­μη όλων.

‘’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’

ΟΜΙΛΙΑ ΞΔ΄: Υπο­μνη­μα­τι­σμός των χωρί­ων Ματθ.19,27–30

«Τότε ἀπο­κρι­θεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ· ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφή­κα­μεν πάν­τα καὶ ἠκο­λου­θή­σα­μέν σοι· τί ἄρα ἔσται ἡμῖν;(: τότε Του απο­κρί­θη­κε ο Πέτρος: “Να, εμείς όλα τα αφή­σα­με και σε ακο­λου­θή­σα­με. Τι άρα­γε θα μας δοθεί ως αμοι­βή;”)»[Ματθ. 19,27].

Ποια «πάν­τα» αφή­σα­τε, μακά­ριε Πέτρε; Το καλά­μι του ψαρέ­μα­τος; Το δίχτυ που έπια­νε τα ψάρια; Το πλοίο; Την αλιευ­τι­κή σας τέχνη; Αυτά εννο­είς λέγον­τας «τα πάν­τα»; «Ναι», θα απαν­τού­σε. «Όμως δεν τα λέγω αυτά από φιλο­δο­ξία, αλλά για να παρου­σιά­σω με την ερώ­τη­ση αυτή, το πλή­θος των πτω­χών ανθρώ­πων». Επει­δή δηλα­δή είπε ο Κύριος: «εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλη­σόν σου τὰ ὑπάρ­χον­τα καὶ δὸς πτω­χοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολού­θει μοι(:και ο Ιησούς του είπε: “Εάν θέλεις να είσαι τέλειος πήγαι­νε, πού­λη­σε τα υπάρ­χον­τά σου και μοί­ρα­σέ τα στους φτω­χούς, και θα έχεις θησαυ­ρό στους ουρα­νούς. Και έλα να με ακο­λου­θή­σεις”)»[Ματθ.19,21], για να μη λέγει κάποιος από τους φτω­χούς: «Τι λοι­πόν; Εάν δεν έχω υπάρ­χον­τα για να τα μοι­ρά­σω σε φτω­χούς, δεν μπο­ρώ να γίνω τέλειος;».

Γι’ αυτό ρωτά ο Πέτρος, για να πλη­ρο­φο­ρη­θείς και εσύ ο πτω­χός ότι δεν έχεις να ζημιω­θείς σε τίπο­τε από την πτω­χεία σου αυτήν. Ρωτά ο Πέτρος, για να μην αμφι­βάλ­λεις καθό­λου, πλη­ρο­φο­ρού­με­νος τού­το από τον Πέτρο (διό­τι ήταν ακό­μη πνευ­μα­τι­κά ατε­λής και δεν είχε λάβει τη χάρη του αγί­ου Πνεύ­μα­τος), αλλά δεχό­με­νος την από­φα­ση του Διδα­σκά­λου του Πέτρου, να πάρεις θάρ­ρος. Όπως κάνου­με και εμείς, πολ­λές φορές, δηλα­δή, ενώ ομι­λού­με για λογα­ρια­σμό άλλων, παρου­σιά­ζου­με ως δικά μας τα υπό συζή­τη­ση ζητή­μα­τα, το ίδιο λοι­πόν, έκα­νε και ο από­στο­λος, που ρώτη­σε σαν εκπρό­σω­πος της οικου­μέ­νης ολό­κλη­ρης· διό­τι το ότι γνώ­ρι­ζε καλά τα σχε­τι­κά με τον εαυ­τό του, απο­δει­κνύ­ε­ται από όσα ειπώ­θη­καν προ­η­γου­μέ­νως. Πραγ­μα­τι­κά, αυτός που δέχθη­κε από εδώ ακό­μη τα κλει­διά της Βασι­λεί­ας των ουρα­νών, ασφα­λώς, θα είχε περισ­σό­τε­ρο θάρ­ρος και ελπί­δα για να λάβει και τα εκεί αγα­θά.

Πρό­σε­χε, επί­σης, την ακρι­βή ερώ­τη­ση του Πέτρου σε αυτά που ο Χρι­στός ζήτη­σε· διό­τι ο Κύριος δύο πράγ­μα­τα ζήτη­σε από τον πλού­σιο: να δώσει στους πτω­χούς τα υπάρ­χον­τά του και να Τον ακο­λου­θή­σει. Γι’ αυτό και ο Πέτρος τα δύο αυτά προ­βάλ­λει, το γεγο­νός ότι άφη­σε τα πάν­τα και το ότι ακο­λού­θη­σε τον Κύριο. «Διό­τι, ιδού, εμείς αφή­σα­με», λέγει, «τα πάν­τα και σε ακο­λου­θή­σα­με». Η απάρ­νη­ση όμως των πάν­των κατέ­στη δυνα­τή, επει­δή Τον ακο­λού­θη­σαν, αλλά και ευκο­λό­τε­ρα Τον ακο­λού­θη­σαν, επει­δή άφη­σαν τα πάν­τα και τους προ­ε­τοί­μα­ζε να έχουν θάρ­ρος και να χαί­ρον­ται για το ότι εγκα­τέ­λει­ψαν τα πάν­τα.

Και τι απάν­τη­σε ο Χρι­στός; «ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὑμεῖς οἱ ἀκολου­θή­σαν­τές μοι, ἐν τῇ παλιγ­γε­νε­σίᾳ, ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ­που ἐπὶ θρό­νου δόξης αὐτοῦ, καθί­σε­σθε καὶ ὑμεῖς ἐπὶ δώδε­κα θρό­νους κρί­νον­τες τὰς δώδε­κα φυλὰς τοῦ Ἰσρα­ήλ(:αλη­θι­νά σας λέω ότι εσείς που με ακο­λου­θή­σα­τε, όταν ξανα­γεν­νη­θεί ο κόσμος και θα έχει συν­τε­λε­στεί η ανά­στα­ση των νεκρών, οπό­τε θα καθί­σει ο Υιός του ανθρώ­που σε θρό­νο λαμ­πρό, αντά­ξιο της δόξας Του, θα καθί­σε­τε και εσείς σε δώδε­κα θρό­νους δικά­ζον­τας τις δώδε­κα φυλές του Ισρα­ήλ)»[Ματθ.19,28].

«Τι λοι­πόν; Και ο Ιού­δας», θα μπο­ρού­σε να ρωτή­σει κάποιος, «θα καθί­σει στον θρό­νο;». Όχι βέβαια. «Τότε για­τί ο Κύριος λέγει: ‘’εσείς θα καθί­σε­τε σε δώδε­κα θρό­νους; Πώς θα πραγ­μα­το­ποι­η­θεί η υπό­σχε­ση αυτή;». Άκου­σε πώς και με ποιο μέσο θα εκπλη­ρω­θεί. Υπάρ­χει νόμος καθο­ρι­σμέ­νος από τον Θεό, που ανα­γνώ­στη­κε στους Ιου­δαί­ους μέσω του προ­φή­τη Ιερε­μία και λέγει τα ακό­λου­θα: «πέρας λαλή­σω ἐπὶ ἔθνος ἢ ἐπὶ βασι­λεί­αν τοῦ ἐξᾶραι αὐτοὺς καὶ τοῦ ἀπολ­λύ­ειν, καὶ ἐπιστραφῇ τὸ ἔθνος ἐκεῖνο ἀπὸ πάν­των τῶν κακῶν αὐτῶν, καὶ μετα­νο­ή­σω περὶ τῶν κακῶν, ὧν ἐλογι­σά­μην τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς. καὶ πέρας λαλή­σω ἐπὶ ἔθνος καὶ βασι­λεί­αν τοῦ ἀνοι­κο­δο­μεῖσθαι καὶ τοῦ κατα­φυ­τεύ­ε­σθαι, καὶ ποι­ή­σω­σι τὰ πονηρὰ ἐναν­τί­ον μου τοῦ μὴ ἀκού­ειν τῆς φωνῆς μου, καὶ μετα­νο­ή­σω περὶ τῶν ἀγαθῶν, ὧν ἐλάλη­σα τοῦ ποιῆσαι αὐτοῖς(:εάν προ­α­ναγ­γεί­λω και απο­φα­σί­σω το τέλος ενός έθνους ή ότι θα εξο­λο­θρεύ­σω και θα εξα­φα­νί­σω μία βασι­λεία και τους πολί­τες της, εάν εκεί­νο το έθνος επι­στρέ­ψει προς εμέ­να εν μετα­νοία, και απαρ­νη­θεί και απο­μα­κρυν­θεί από όλες τις κακί­ες, εγώ θα αλλά­ξω γνώ­μη σχε­τι­κά με τις θλί­ψεις και τιμω­ρί­ες, τις οποί­ες είχα σκε­φτεί να επι­φέ­ρω εναν­τί­ον των ανθρώ­πων του λαού αυτού. Εάν αντι­θέ­τως ομι­λή­σω και απο­φα­σί­σω περί ενός έθνους και ενός βασι­λεί­ου ότι θα ανοι­κο­δο­μη­θεί, θα φυτευ­τεί και θα προ­ο­δεύ­σει, ενώ οι άνθρω­ποι του έθνους αυτού πρά­ξουν πονη­ρά ενώ­πιόν μου και δε θέλουν να ακού­σουν και να υπα­κού­σουν στη φωνή μου, τότε θα αλλά­ξω γνώ­μη σχε­τι­κά με τα αγα­θά, που είχα προαναγγείλει,ότι θα απο­στεί­λω σε αυτούς)»[Ιερ.18,7–10]. «Αυτή την ίδια μετα­χεί­ρι­ση, λοι­πόν, δια­φυ­λάσ­σω και για τους αγα­θούς», λέγει. «Δηλα­δή, κι αν ακό­μη πω ότι θα τους ανα­στή­σω σε έθνος μέγα, δεν θα τηρή­σω την υπό­σχε­σή μου, εάν δεν απο­δει­χθούν άξιοι της υπο­σχέ­σε­ως που τους έδω­σα». Πράγ­μα που συνέ­βη και με τον άνθρω­πο που έπλα­σε· υπό­σχε­ται ο Κύριος στη «Γένε­ση»: «καὶ ὁ τρό­μος καὶ ὁ φόβος ὑμῶν ἔσται ἐπὶ πᾶσι τοῖς θηρί­οις τῆς γῆς, ἐπὶ πάν­τα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἐπὶ πάν­τα τὰ κινού­με­να ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐπὶ πάν­τας τοὺς ἰχθύ­ας τῆς θαλάσ­σης· ὑπὸ χεῖρας ὑμῖν δέδω­κα(:και ας είστε τρό­μος και φόβος σε όλα τα θηρία της γης, σε όλα τα πτη­νά του ουρα­νού, σε καθε­τί που ζει και κινεί­ται ακό­μη στην ξηρά και σε όλα τα ψάρια της θάλασ­σας. Υπό την εξου­σία σας τα έδω­σα όλα αυτά)»[Γεν.9,2].Και όμως δεν συνέ­βη αυτό, διό­τι ο άνθρω­πος απέ­δει­ξε τον εαυ­τό του ανά­ξιο της εξου­σί­ας αυτής. Όπως ακρι­βώς και ο Ιού­δας.

Επο­μέ­νως, για να μη γίνουν μερι­κοί άνθρω­ποι σκλη­ρό­τε­ροι από την απελ­πι­σία τους για την τιμω­ρία, ούτε πάλι, άλλοι να κατα­στούν πιο αδιά­φο­ροι από την υπό­σχε­ση των αγα­θών, θερα­πεύ­ει και τις δύο αυτές περι­πτώ­σεις με όσα ειπώ­θη­καν παρα­πά­νω. Σαν να λέγει, δηλα­δή, «εάν σε απει­λή­σω, να μην απελ­πι­στείς, διό­τι έχεις τη δυνα­τό­τη­τα να μετα­νο­ή­σεις και να ανα­τρέ­ψεις την από­φα­σή μου, όπως οι Νινευί­τες. Εάν πάλι σου υπο­σχε­θώ κάποιο αγα­θό, να μην επα­να­παυ­τείς εξαι­τί­ας της υπο­σχέ­σε­ως αυτής· διό­τι εάν απο­δει­χθείς ανά­ξιος, δεν θα σε ωφε­λή­σει καθό­λου η υπό­σχε­σή μου, αλλά θα γίνει αιτία να τιμω­ρη­θείς περισ­σό­τε­ρο. Εγώ βέβαια σου έδω­σα την υπό­σχε­σή μου με την προ­ϋ­πό­θε­ση να φαι­νό­σουν αντά­ξιος της επαγ­γε­λί­ας αυτής».

Για τον λόγο αυτόν και τότε ομι­λών­τας προς τους μαθη­τές Του ο Κύριος δεν τους έδω­σε μία απλή υπό­σχε­ση. Δηλα­δή, δεν τους είπε, «εσείς μόνο», αλλά πρό­σθε­σε: «εσείς που με ακο­λου­θή­σα­τε», ώστε και τον Ιού­δα να θέσει εκτός, και τους μετα­γε­νέ­στε­ρους ανθρώ­πους να προ­σελ­κύ­σει· διό­τι αυτό δεν το είπε μόνο προς εκεί­νους, ούτε και προς τον Ιού­δα, βέβαια, που απο­δεί­χθη­κε ανά­ξιος.

Στους μεν μαθη­τές λοι­πόν, υπο­σχέ­θη­κε τα μελ­λον­τι­κά αγα­θά, όταν τους είπε: «θα καθί­σε­τε σε δώδε­κα θρό­νους», διό­τι είχαν περισ­σό­τε­ρη πνευ­μα­τι­κή κατάρ­τι­ση και δεν ζητού­σαν τίπο­τε από τα επί­γεια, στους άλλους όμως υπο­σχέ­θη­κε και τα παρόν­τα, τα επί­γεια αγα­θά: «καὶ πᾶς ὃς ἀφῆκεν οἰκίας ἢ ἀδελ­φοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέ­ρα ἢ μητέ­ρα ἢ γυναῖκα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόμα­τός μου, ἑκατον­τα­πλα­σί­ο­να λήψε­ται καὶ ζωὴν αἰώνιον κλη­ρο­νο­μή­σει(:και καθέ­νας που άφη­σε σπί­τια ή αδελ­φούς ή αδελ­φές ή πατέ­ρα ή μητέ­ρα ή γυναί­κα ή παι­διά ή χωρά­φια για να μεί­νει ενω­μέ­νος και να μη χωρι­στεί από μένα, θα πάρει εκα­τό φορές περισ­σό­τε­ρα σε αυτή τη ζωή και θα κλη­ρο­νο­μή­σει και την αιώ­νια ζωή)»[Ματθ.19,29].

Για να μη νομί­σουν λοι­πόν μερι­κοί, όταν άκου­σαν το «Εσείς»[Ματθ.19,28],ότι αυτά ανα­φέ­ρον­ταν στους μαθη­τές Του και μόνο(εννοώ, δηλα­δή, το ότι θα απο­λαμ­βά­νουν τα μεγα­λύ­τε­ρα αγα­θά και τα πρω­τεία στη μέλ­λου­σα ζωή), γι’ αυτό και εξέ­τει­νε τον λόγο και άπλω­σε την υπό­σχε­σή Του σε ολό­κλη­ρη τη γη και από τα παρόν­τα πράγ­μα­τα δια­βε­βαιώ­νει και τα μέλ­λον­τα. Εξάλ­λου και προς τους μαθη­τές Του στην αρχή της κλή­σε­ώς τους, όταν ήσαν πνευ­μα­τι­κώς ακα­τάρ­τι­στοι, μιλού­σε με βάση τα επί­γεια αγα­θά. Πραγ­μα­τι­κά, όταν τους προ­σκά­λε­σε από τη θάλασ­σα και τους απο­μά­κρυ­νε από την τέχνη τους και τους προ­έ­τρε­ψε να εγκα­τα­λεί­ψουν το πλοίο, δεν τους έκα­νε λόγο για ουρα­νούς, ούτε για θρό­νους, αλλά ομί­λη­σε για τα πράγ­μα­τα της επί­γειας ζωής και είπε: «δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποι­ή­σω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώ­πων(:‘’Ακο­λου­θή­στε με και θα σας κάνω ικα­νούς να αλιεύ­ε­τε αντί για ψάρια, ανθρώ­πους. Αυτούς θα ελκύ­ε­τε στη βασι­λεία των ουρα­νών με τα πνευ­μα­τι­κά δίχτυα του κηρύγ­μα­τος’’)»[Ματθ.4,19]. Όταν όμως τους ανύ­ψω­σε πνευ­μα­τι­κά, τότε πλέ­ον τους ομι­λεί και για τα πράγ­μα­τα της άλλης, της ουρά­νιας και αιώ­νιας ζωής.

Αλλά τι σημαί­νει η φρά­ση «κρί­νον­τες τὰς δώδε­κα φυλὰς τοῦ Ἰσρα­ήλ»; Σημαί­νει ότι θα τους κατα­κρί­νουν. Διό­τι δεν πρό­κει­ται βέβαια να καθί­σουν ως δικα­στές, αλλά όπως ακρι­βώς είπε ότι η βασί­λισ­σα του νότου θα κατα­κρί­νει τη γενεά εκεί­νη [«βασί­λισ­σα νότου ἐγερ­θή­σε­ται ἐν τῇ κρί­σει μετὰ τῆς γενεᾶς ταύ­της καὶ κατα­κρι­νεῖ αὐτήν, ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περά­των τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφί­αν Σολομῶνος, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Σολομῶνος ὧδε(:η βασί­λισ­σα της νοτιο­δυ­τι­κής Αρα­βί­ας, της χώρας Σαβά, θα ανα­στη­θεί την ώρα της τελι­κής κρί­σε­ως μαζί με τη γενιά αυτή και θα την κατα­κρί­νει· διό­τι η βασί­λισ­σα αυτή ήλθε από την άκρη του κόσμου να ακού­σει τη σοφία του Σολο­μών­τος, ενώ ήταν γυναί­κα και δεν γνώ­ρι­ζε τον αλη­θι­νό Θεό. Και να, εδώ πρό­κει­ται για κάτι ανώ­τε­ρο από τον Σολο­μών­τα, αφού εγώ δεν είμαι απλώς σοφός, όπως ήταν εκεί­νος, αλλά είμαι η ίδια η ενσάρ­κω­ση της θεί­ας σοφί­ας)»[:Ματθ.12,42], όπως και οι Νινευί­τες θα τους κατα­κρί­νουν [«ἄνδρες Νινευῖται ἀναστή­σον­ται ἐν τῇ κρί­σει μετὰ τῆς γενεᾶς ταύ­της καὶ κατα­κρι­νοῦσιν αὐτήν, ὅτι μετε­νόη­σαν εἰς τὸ κήρυγ­μα Ἰωνᾶ, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Ἰωνᾶ ὧδε(:Οι Νινευ­ΐ­τες θα ανα­στη­θούν στην τελι­κή κρί­ση μαζί με τη γενιά αυτή και θα την κατα­κρί­νουν· διό­τι εκεί­νοι, αν και ήταν αλλο­ε­θνείς και ειδω­λο­λά­τρες, μετα­νόη­σαν στο κήρυγ­μα του Ιωνά, ο οποί­ος ήταν ξένος και δεν έκα­νε κανέ­να θαύ­μα σε αυτούς. Και να, εδώ πολύ περισ­σό­τε­ρα συν­τε­λούν στο να γίνει δεκτό το δικό μου κήρυγ­μα από όσα συν­τε­λούν στο κήρυγ­μα του Ιωνά· διό­τι πριν από εμέ­να οι προ­φή­τες σάς γνω­στο­ποί­η­σαν τον αλη­θι­νό Θεό και σας προ­α­νήγ­γει­λαν την έλευ­σή μου˙ κι εγώ τόσο και­ρό σας κηρύτ­τω και σας απο­δει­κνύω με θαύ­μα­τα κατα­πλη­κτι­κά ότι δεν είμαι απλός προ­φή­της)»[:Ματθ.12,41], κατά όμοιο τρό­πο και οι από­στο­λοι.

Για τον λόγο αυτόν δεν είπε ότι θα κρί­νουν τα έθνη και την οικου­μέ­νη, αλλά τις φυλές του Ισρα­ήλ. Επει­δή οι Ιου­δαί­οι και οι από­στο­λοι ήσαν ανα­θρεμ­μέ­νοι με τους ίδιους νόμους, τα ίδια έθι­μα και το ίδιο πολί­τευ­μα, όταν ισχυ­ρί­ζον­ται οι Ιου­δαί­οι, ότι «γι’ αυτό δεν μπο­ρέ­σα­με να πιστέ­ψου­με στον Χρι­στό, διό­τι μας εμπό­δι­σε ο νόμος να δεχθού­με τις εντο­λές Του», γι’ αυτό παρου­σιά­ζει τους απο­στό­λους στο μέσο, που δέχθη­καν τον ίδιο νόμο και όμως πίστε­ψαν, και έτσι θα κατα­κρί­νουν όλους εκεί­νους. Πράγ­μα που ήδη το είπε σε άλλη περί­πτω­ση όταν έλε­γε: « Καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεελ­ζε­βοὺλ ἐκβάλ­λω τὰ δαι­μό­νια, οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβα­λοῦσι; διὰ τοῦτο αὐτοὶ κρι­ταὶ ἔσον­ται ὑμῶν(:κι αν εγώ με τη σύμ­πρα­ξη του Βεελ­ζε­βούλ βγά­ζω τα δαι­μό­νια, όπως εσείς ισχυ­ρί­ζε­στε, οι μαθη­τές και τα πνευ­μα­τι­κά σας τέκνα που εξορ­κί­ζουν δαι­μό­νια, με ποια­νού τη δύνα­μη τα βγά­ζουν; Γι’ αυτό εκεί­νοι τους οποί­ους δεν κατη­γο­ρεί­τε, αλλά αφή­νε­τε ελεύ­θε­ρα να εξορ­κί­ζουν, θα είναι δικα­στές, οι οποί­οι θα κατα­δι­κά­σουν την υπο­κρι­σία και τον φθό­νο σας)»[Ματθ.12,27].

«Και τι το σπου­δαίο», θα μπο­ρού­σε να ρωτή­σει κάποιος, «υπο­σχέ­θη­κε σε αυτούς, εάν εκεί­νο που έχουν οι Νινευί­τες και η βασί­λισ­σα του νότου, το έχουν και οι από­στο­λοι;». Εκτός όμως από αυτά, και άλλα πολ­λά υπο­σχέ­θη­κε σε αυτούς προ­η­γου­μέ­νως, αλλά και στη συνέ­χεια υπό­σχε­ται και άλλα· επο­μέ­νως, δεν θα είναι αυτό μόνο το έπα­θλό τους. Εξάλ­λου, και με την υπό­σχε­σή του αυτή στην παρού­σα περί­πτω­ση άφη­σε να εννο­η­θεί κάτι παρα­πά­νω από εκεί­νους. Πραγ­μα­τι­κά, όσον αφο­ρά εκεί­νους, είπε απλώς: «Άνδρες Νινευί­τες θα ανα­στη­θούν και θα κατα­κρί­νουν τη γενεά αυτή» και «Η βασί­λισ­σα του νότου θα την κατα­κρί­νει».

Όμως για τους απο­στό­λους δεν μίλη­σε έτσι. Και πώς ομί­λη­σε; «Εσείς που με έχε­τε ακο­λου­θή­σει εδώ στη γη, όταν στη συν­τέ­λεια των αιώ­νων ανα­δη­μιουρ­γη­θεί νέος κόσμος και ανα­στη­θούν οι νεκροί και ο Υιός του ανθρώ­που καθί­σει επά­νω στον ένδο­ξο θρό­νο Του, τότε και εσείς θα καθί­σε­τε επά­νω σε δώδε­κα θρό­νους, για να κρί­νε­τε τις δώδε­κα φυλές του Ισρα­ήλ»[Ματθ.19,28], λέγει, για να δηλώ­σει ότι θα συμ­βα­σι­λεύ­σουν και ότι θα συμ­με­τά­σχουν στην δόξα εκεί­νη. «Εἰ ὑπομένομεν, καὶ συμ­βα­σι­λεύσομεν (: αν δεί­χνου­με υπο­μο­νή, τότε και θα βασι­λέ­ψου­με μαζί με Εκεί­νον)»[Β΄Τιμοθ. 2,12], λέγει ο Παύ­λος. Βέβαια, οι θρό­νοι δεν φανε­ρώ­νουν καθέ­δρα, διό­τι μόνο ο Κύριος κάθε­ται στην έδρα και κρί­νει, αλλά με τους θρό­νους άφη­σε να φανεί η απε­ρί­γρα­πτη τιμή και η δόξα.

Στους απο­στό­λους λοι­πόν αυτά είπε ο Ιησούς, ενώ σε όλους τους άλλους ανθρώ­πους που θα τηρή­σουν τις εντο­λές Του, υπο­σχέ­θη­κε ζωή αιώ­νια και εκα­τον­τα­πλά­σια αγα­θά στην παρού­σα ζωή. Εάν όμως αυτά τα υπο­σχέ­θη­κε στους άλλους, πολύ περισ­σό­τε­ρο τα υπο­σχέ­θη­κε στους απο­στό­λους και αυτά και όλα τα πράγ­μα­τα της επί­γειας ζωής. Και αυτό άλλω­στε εκπλη­ρώ­θη­κε· διό­τι άφη­σαν οι μαθη­τές το ψαρο­κά­λα­μο και τα δίκτυα και εξου­σί­α­ζαν καθ’ ολο­κλη­ρί­αν τις περιου­σί­ες όλων των Χρι­στια­νών , την αξία των σπι­τιών και των χωρα­φιών και αυτά τα σώμα­τα των πιστών. Πραγ­μα­τι­κά, πολ­λές φορές οι πιστοί προ­τί­μη­σαν και να σφα­γούν ακό­μη για χάρη των απο­στό­λων, όπως μαρ­τυ­ρεί για πολ­λούς ο Παύ­λος, όταν λέγει: «Μαρ­τυρῶ γὰρ ὑμῖν ὅτι εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλ­μοὺς ὑμῶν ἐξορύξαν­τες ἂν ἐδώκατέ μοι (:δίκαια βέβαια σας επαι­νού­σαν και σας μακά­ρι­ζαν· διό­τι μπο­ρώ να βεβαιώ­σω εσάς ότι εάν ήταν δυνα­τόν, και τα μάτια σας ακό­μη θα βγά­ζα­τε και θα μου τα δίνα­τε. Τόσο πολύ με αγα­πού­σα­τε)»[Γαλ.4,15].

Όταν λοι­πόν ο Κύριος λέγει: «καθέ­νας που άφη­σε τη γυναί­κα του»[Ματθ.19,29], δεν το λέγει για να δια­λύ­ον­ται εύκο­λα και χωρίς λόγο οι γάμοι, αλλά όπως εκεί­νο που έλε­γε για την ψυχή, ότι «εκεί­νος που θα χάσει τη ζωή του για την πίστη του σε εμέ­να, θα κερ­δί­σει αυτήν»[Ματθ.10,39], δεν το έλε­γε για να φονεύ­ου­με τους εαυ­τούς μας, ούτε για να χωρί­ζου­με την ψυχή μας από εδώ από το σώμα, αλλά για να θέτου­με την ευσέ­βεια υπε­ρά­νω πάν­των, το ίδιο λέγει και για τη γυναί­κα και τους αδελ­φούς. Νομί­ζω όμως ότι εδώ υπαι­νίσ­σε­ται και τους διωγ­μούς. «Επει­δή δηλα­δή υπήρ­χαν πολ­λοί πατέ­ρες που παρέ­συ­ραν τα παι­διά τους στην ασέ­βεια και γυναί­κες τους άντρες τους, γι’ αυτό» λέγει, «όταν δίνουν παρό­μοιες συμ­βου­λές να μην τους θεω­ρεί­τε ούτε συζύ­γους, ούτε πατέ­ρες». Πράγ­μα βέβαια που και ο Παύ­λος έλε­γε: «εἰ δὲ ὁ ἄπιστος χωρί­ζε­ται, χωρι­ζέ­σθω. οὐ δεδού­λω­ται ὁ ἀδελφὸς ἢ ἡ ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιού­τοις. ἐν δὲ εἰρήνῃ κέκλη­κεν ἡμᾶς ὁ Θεός(:εάν όμως ο άπι­στος σύζυ­γος επι­θυ­μεί και θέλει χωρι­σμό, ας χωρί­ζε­ται από αυτόν η Χρι­στια­νή γυναί­κα. Σε τέτοιες περι­πτώ­σεις δεν είναι δεσμευ­μέ­νος ο πιστός ή η πιστή. Ο Θεός μάς έχει καλέ­σει να ζού­με με ειρή­νη εσω­τε­ρι­κή και με ειρή­νη προς τους γύρω μας και δεν είναι ορθό να ταλαι­πω­ρεί­ται ο πιστός σύζυ­γος από τις έρι­δες και τις δια­μά­χες της άπι­στης συζύ­γου)»[Α΄Κορ.7,15].

Αφού λοι­πόν εξύ­ψω­σε το φρό­νη­μα όλων και τους έπει­σε να έχουν θάρ­ρος και για τους εαυ­τούς τους και για την οικου­μέ­νη ολό­κλη­ρη, πρό­σθε­σε: «Πολ­λοὶ δὲ ἔσον­ται πρῶτοι ἔσχα­τοι καὶ ἔσχα­τοι πρῶτοι(:πολ­λοί που στον κόσμο αυτόν, εξαι­τί­ας των αξιω­μά­των τα οποία κατέ­χουν και όχι εξαι­τί­ας της αρε­τής τους, είναι πρώ­τοι, στη βασι­λεία των ουρα­νών θα είναι τελευ­ταί­οι και πολ­λοί που στον κόσμο αυτόν θεω­ρούν­ται τελευ­ταί­οι, θα είναι εκεί πρώ­τοι)»[Ματθ.19,30]. Αυτό αν και ειπώ­θη­κε αόρι­στα και ανα­φέ­ρε­ται σε πολ­λές κατη­γο­ρί­ες ανθρώ­πων, εντού­τοις ειπώ­θη­κε και γι’ αυτούς και για τους Φαρι­σαί­ους που δεν πίστευαν. Το ίδιο είπε και προ­η­γου­μέ­νως: «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πολ­λοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν ἥξου­σι καὶ ἀνακλι­θή­σον­ται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασι­λείᾳ τῶν οὐρανῶν, οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασι­λεί­ας ἐκβλη­θή­σον­ται εἰς τὸ σκό­τος τὸ ἐξώτε­ρον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόν­των(:σας δια­βε­βαιώ­νω λοι­πόν ότι πολ­λοί σαν τον εκα­τόν­ταρ­χο θα έλθουν από ανα­το­λή και δύση, απ’ όλα τα μέρη του κόσμου, και θα καθί­σουν μαζί με τον Αβρα­άμ, τον Ισα­άκ και τον Ιακώβ στο ευφρό­συ­νο δεί­πνο της βασι­λεί­ας των ουρα­νών· ενώ εκεί­νοι που κατά­γον­ται από τον Αβρα­άμ και σύμ­φω­να με τις επαγ­γε­λί­ες και υπο­σχέ­σεις του Θεού είναι κλη­ρο­νό­μοι της βασι­λεί­ας, θα ριχτούν έξω απ’ αυτήν, στο σκο­τά­δι που είναι τελεί­ως απο­μα­κρυ­σμέ­νο από τη βασι­λεία του Θεού. Εκεί θα κλαί­νε και θα τρί­ζουν τα δόν­τια τους)»[Ματθ. 8,11–12].

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επι­μέ­λεια κει­μέ­νου: Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

• https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-matthaeum.pdf

• Ιωάν­νου του Χρυ­σο­στό­μου Άπαν­τα τα έργα, Υπό­μνη­μα στο Κατά Ματ­θαί­ον Ευαγ­γέ­λιον, ομι­λί­ες ΛΔ΄, ΛΕ΄ και ΞΔ΄(επι­λεγ­μέ­να απο­σπά­σμα­τα), πατε­ρι­κές εκδό­σεις «Γρη­γό­ριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάν­τιον», Θεσ­σα­λο­νί­κη 1990, τόμοι 10 και 11Α, σελί­δες 477–491, 499–507 και 234–245 .

• Βιβλιο­θή­κη των Ελλή­νων, Άπαν­τα των αγί­ων Πατέ­ρων, Ιωάν­νου Χρυ­σο­στό­μου έργα, τόμοι 65, σελ. 180–196 (ή: 91–95 του PDF) και 67, σελ.201–213 (ή:97–98 και 101 — 103 του PDF)

• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html

• Π. Τρεμ­πέ­λα, Η Και­νή Δια­θή­κη με σύν­το­μη ερμη­νεία (από­δο­ση στην κοι­νή νεο­ελ­λη­νι­κή), εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Ο Σωτήρ», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2014.

• Η Και­νή Δια­θή­κη, Κεί­με­νον και ερμη­νευ­τι­κή από­δο­σις υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τρια­κο­στή τρί­τη, Αθή­να 2009.

• Η Παλαιά Δια­θή­κη κατά τους εβδο­μή­κον­τα, Κεί­με­νον και σύν­το­μος από­δο­σις του νοή­μα­τος υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2005.

• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm

• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm

Απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νη ομι­λία μακα­ρι­στού γέρον­τος Αθα­να­σί­ου Μυτι­λη­ναί­ου με θέμα:

«ΠΩΣ ΟΜΟΛΟΓΩ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ;»

[εκφω­νή­θη­κε στην Ιερά Μονή Κομνη­νεί­ου Λαρί­σης στις 26–6‑1994]

(Β300)

Ο Χρι­στός, αγα­πη­τοί μου, είπε εις τους μαθη­τάς Του και δι’ αυτών προς όλους τους πιστούς όλων των αιώ­νων και επο­χών, έναν βαρυ­σή­μαν­το λόγο. Τους είπε: «Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπρο­σθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπρο­σθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς· ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπρο­σθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπρο­σθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς»· που σημαί­νει ότι ο Χρι­στός ζητά την ομο­λο­γία μας υπέρ του προ­σώ­που Του ενώ­πιον των ανθρώ­πων.

Πώς όμως αυτή η ομο­λο­γία του Χρι­στού μπο­ρεί να εκφρα­στεί; Με τρεις τρό­πους. Ο πρώ­τος τρό­πος, με την ορθό­δο­ξη πίστη. Ο δεύ­τε­ρος τρό­πος, με την ορθό­δο­ξη ευαγ­γε­λι­κή ζωή, με το ευαγ­γε­λι­κό ήθος. Και ο τρί­τος τρό­πος, ως ιερα­πο­στο­λή. Με αυτούς τους τρό­πους μπο­ρού­με να ομο­λο­γή­σου­με τον Χρι­στό. Όχι με ένα μόνο, ερή­μην των άλλων δύο. Αλλά και με τους τρεις τρό­πους.

Ας προ­σπα­θή­σου­με μία προ­σέγ­γι­ση εις αυτούς τους τρό­πους ομο­λο­γί­ας του θεαν­θρω­πί­νου προ­σώ­που του Κυρί­ου μας Ιησού Χρι­στού. Αλλά πριν κάτι πού­με, θα πρέ­πει να σημειώ­σου­με τα κίνη­τρα εκεί­να τα οποία μας ωθούν εις την ομο­λο­γί­αν της Ορθο­δο­ξί­ας. Είναι πρώ­τι­στα η αγά­πη του Χρι­στού. Αν δεν αγα­πάς τον Χρι­στό, είναι αδύ­να­τον, αδύ­να­τον να τον ομο­λο­γή­σεις. Η αγά­πη υπερ­νι­κά ακό­μη και αυτόν τον θάνα­τον· εξ ου και το μαρ­τύ­ριον. Η αγά­πη θα δώσει το θάρ­ρος, αλλά και το άοκνον, το ατεμ­πέ­λια­στο, το άοκνον της ομο­λο­γί­ας του Χρι­στού ισο­βί­ως.

Και όταν λέμε ότι ομο­λο­γού­με τον Χρι­στόν, δεν σημαί­νει τίπο­τε άλλο παρά ότι ομο­λο­γού­με την Ορθο­δο­ξία. Ή αν ομο­λο­γού­με την Ορθο­δο­ξία, ομο­λο­γού­με τον Χρι­στό. Για­τί, απλού­στα­τα, Χρι­στός και Ορθο­δο­ξία ταυ­τί­ζον­ται. Τι είναι η Ορθο­δο­ξία; Ο ορθό­δο­ξος τρό­πος ανα­φο­ράς εις το θεαν­θρώ­πι­νον πρό­σω­πον του Ιησού Χρι­στού. Η ορθό­δο­ξος ερμη­νεία του θεαν­θρω­πί­νου προ­σώ­που του Ιησού Χρι­στού. Αυτό είναι Ορθο­δο­ξία. Σημαί­νει λοι­πόν ομο­λο­γία της ανθρω­πί­νης και της θεί­ας φύσε­ως του Ιησού Χρι­στού· με ό,τι μας απο­κα­λύ­πτε­ται στο θεαν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πό Του μέσα στον λόγο του Θεού, μέσα στην Αγία Γρα­φή. Και η ομο­λο­γία προ­ϋ­πο­θέ­τει κάποια γνώ­ση, βεβαί­ως, του θεαν­θρω­πί­νου προ­σώ­που του Χρι­στού. Αν δεν έχου­με αυτήν την γνώ­ση, τι θα ομο­λο­γή­σου­με; Τι θα δεί­ξου­με;

Όταν ερω­τή­θη­κε εκεί­νος ο τυφλός, που τον θερά­πευ­σε ο Κύριος, αν πιστεύ­ει εις τον Χρι­στόν, που ο Κύριος του το είπε αυτό, εκεί­νος είπε: «Ποιος είναι;». «Εγώ είμαι», λέει ο Κύριος, «Αυτός που σου άνοι­ξα τα μάτια». Κι εκεί­νος είπε: «Πιστεύω Κύριε. Πιστεύω.» και προ­σε­κύ­νη­σε αυτόν. Τον προ­σε­κύ­νη­σε τον Κύριο. Την ίδια στιγ­μή γίνε­ται ομο­λο­γη­τής του Χρι­στού. Και μάλι­στα ομο­λο­γη­τής εις τους Φαρι­σαί­ους· οι οποί­οι, δεν ήθε­λαν, αμφέ­βαλ­λαν για το θαύ­μα, αμφέ­βαλ­λαν δια την ποιό­τη­τα του Ιησού Χρι­στού. Και μάλι­στα, επει­δή ακρι­βώς επέ­με­νε ο τυφλός και τους έλε­γε «Μα σας είπα και σας το ξανα­εί­πα, ότι Αυτός μου άνοι­ξε τα μάτια», εθε­ω­ρή­θη­κε και θεω­ρεί­ται ο πρώ­τος ομο­λο­γη­τής του Χρι­στού. Και επει­δή τον έβγα­λαν έξω με λοι­δο­ρία, «Φύγε από δω» ‑του είπαν- «εσύ όλος ἐν ἁμαρ­τί­αις υπάρ­χεις κι εσύ διδά­σκεις εμάς;». Γι΄αυτό θεω­ρεί­ται και ο πρώ­τος μάρ­τυς του Χρι­στού. Ομο­λο­γη­τής και μάρ­τυς Χρι­στού. Ο πρώ­τος.

Ακό­μη, θα ήθε­λα να πού­με ότι η ομο­λο­γία του Χρι­στού είναι ένα χάρι­σμα. Δεν μπο­ρείς να ομο­λο­γή­σεις τον Χρι­στό, αν δεν έχεις αυτό το χάρι­σμα, το οποίο θα σου δώσει το Πνεύ­μα το Άγιον· το οποί­ον θα σου το δώσει, για­τί αυτό σου δεί­χνει ποιο είναι το θεαν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πο του Χρι­στού, για να Τον ομο­λο­γή­σεις. Εάν λοι­πόν δεν έχεις το Πνεύ­μα του Θεού, δεν μπο­ρείς επ’ ουδε­νί να είσαι ομο­λο­γη­τής του Χρι­στού.

Ο Χρι­στός είπε: «Πᾶς ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ» κλπ. Εκεί­νος ο οποί­ος θα ομο­λο­γή­σει- προ­σέξ­τε- ἐν ἐμοὶ». Δεν είπε «ἐμέ». Παρα­κά­τω το λέει «ἐμέ». Που ανα­φέ­ρε­ται σε εκεί­νους που αρνούν­ται τον Χρι­στόν. Εκεί­νος που θα με αρνη­θεί» Εδώ λέγει «Εκεί­νος που θα ομο­λο­γή­σει «ἐν ἐμοὶ». Αυτό το «ἐν ἐμοὶ» σημαί­νει, βοη­θού­με­νος από μένα για να με ομο­λο­γή­σει. Κι όπως λέγει σχο­λιά­ζον­τας ο Ιερός Χρυ­σό­στο­μος: «Δει­κνύς ότι (δεί­χνον­τας ότι) οὐκ οἰκείᾳ δυνά­μει, ἀλλά τῇ ἄνωθεν βοη­θού­με­νος χάρι­τι ὁμολο­γεῖ ὁ ὁμολογῶν». Δεν ομο­λο­γεί από δικές του δυνά­μεις, αλλά από την άνω­θεν χάρη, από το Πνεύ­μα το Άγιον. Περί δε τοῦ ἀρνου­μέ­νου οὐκ εἶπεν ἐν ἐμοὶ (Για εκεί­νον ο οποί­ος αρνεί­ται δεν είπε «ἐν ἐμοὶ») ἀλλά ἐμέ. Ἒρημος γάρ γενό­με­νος τῆς τοῦ Θεοῦ δωρεᾶς, οὓτως ἀρνεῖται». Έρη­μος από την δωρεά του Θεού, έρη­μος από το Πνεύ­μα το Άγιον, φθά­νει να με αρνη­θεί. Μη μου πεί­τε, τότε εκεί­νος που αρνεί­ται, τι φταί­ει αν στε­ρεί­ται του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος; Ω! Το κλει­δί όλων αυτών των πραγ­μά­των και πλή­θος άλλων, είναι η προ­αί­ρε­σις. Αν η προ­αί­ρε­σις, αγα­πη­τοί μου, είναι στρα­βή, αυτό το βλέ­πει ο Θεός. Και δεν σου δίνει τη Χάρη. Δεν σου στέλ­νει το Πνεύ­μα το Άγιον. Δεν φταί­ει ο Θεός, για να μη σου δώσει τη χάρη Του, το Πνεύ­μα το Άγιον. Αλλά η δική σου η κακή προ­αί­ρε­σις· η οποία απο­κλί­νει από τον κακό τρό­πο της ζωής σου. Συνή­θως, όχι απο­λύ­τως, αλλά συνή­θως. Για­τί, πόρ­νες κάπο­τε ομο­λο­γούν τον Θεόν. Αλλά συνή­θως, η προ­αί­ρε­σις είναι το κλει­δί όλης μας της ανθρω­πί­νης συμ­πε­ρι­φο­ράς. Όλο το κακό εκπη­γά­ζει όχι από τον διά­βο­λο, από μας. Και από τον διά­βο­λο, αλλά, για­τί τάχα, δεν υπάρ­χει ο διά­βο­λος και για τους ευσε­βείς; Από την προ­αί­ρε­σή μας, την κακή προ­αί­ρε­σή μας, από εκεί πηγά­ζει.

Αλλά ύστε­ρα από αυτά τα λίγα που είπα­με σχε­τι­κά με το ποιες είναι οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις να φθά­σου­με να ομο­λο­γή­σου­με τον Χρι­στό, ας δού­με τώρα αυτές τις τρεις μορ­φές που προ­η­γου­μέ­νως σας ανήγ­γει­λα.

Η πρώ­τη μορ­φή ομο­λο­γί­ας της ορθο­δό­ξου πίστε­ως είναι η ομο­λο­γία του Χρι­στού ορθο­δό­ξως. Δηλα­δή η αντι­με­τώ­πι­σις των αιρέ­σε­ων. Τι είναι η αίρε­σις; Η από­κλι­σις από την ορθήν πίστιν, η στρα­βή ερμη­νεία του θεαν­θρω­πί­νου προ­σώ­που του Χρι­στού. Όπως επί παρα­δείγ­μα­τι, μπο­ρού­σε να λέγει ο Αρεια­νι­σμός ότι δεν είναι Θεός, αλλά μόνον άνθρω­πος. Ή να λέει κάποια άλλη αίρε­σις: «Δεν είναι άνθρω­πος, αλλά είναι Θεός μόνον», κ.ο.κ. ·ότι «η Πανα­γία δεν είναι Θεό­το­κος· είναι Χρι­στο­τό­κος»· κ.λπ. κ.λπ. κλπ. Όσες ποτέ ενε­φα­νί­σθη­σαν αιρέ­σεις. Δηλα­δή στον κοι­νόν χώρον της πίστε­ως, εμφα­νί­ζον­ται άνθρω­ποι, οι οποί­οι έχουν δια­φο­ρε­τι­κή ερμη­νεία και αντί­λη­ψη για την πίστη. Όλες οι αίρε­σεις γεν­νή­θη­καν μέσα εις τον χώρον της Εκκλη­σί­ας· όχι απέ­ξω, μέσα εις τον χώρον της Εκκλη­σί­ας.

Συνε­πώς τι είναι εδώ η ομο­λο­γία του Χρι­στού; Είναι η ορθό­δο­ξος ομο­λο­γία σε εκεί­νους που έχουν δια­φο­ρε­τι­κή αντί­λη­ψη για τον Χρι­στόν. Και εκεί­νοι που αντι­με­τω­πί­ζουν την αίρε­σιν λέγον­ται ομο­λο­γη­ταί. Και μάλι­στα αν τύχουν και μαρ­τυ­ρί­ου, όπως είναι ο άγιος Μάξι­μος ο Ομο­λο­γη­τής, όπως είναι ο άγιος Θεό­δω­ρος ο Γρα­πτός, που του έκο­ψαν τη γλώσ­σα, όπως είναι όποιος είναι, και λοι­ποί τόσοι πολ­λοί, αυτοί ανε­δεί­χθη­σαν κατά και­ρούς εναν­τί­ον των αιρέ­σε­ων και των αιρε­τι­κών.

Ομο­λο­γία ακό­μη λέγε­ται όταν ο πιστός στα­θεί μπρο­στά στην ειδω­λο­λα­τρία· η οποία στρέ­φε­ται ως διώ­κτης κατά της Εκκλη­σί­ας. Ο Μέγας Βασί­λειος έναν­τι του ειδω­λο­λα­τρούν­τος Ιου­λια­νού του Παρα­βά­του του αυτο­κρά­το­ρος, στά­θη­κε εδραί­ος. Κι όταν είπε ό,τι είπε, «Ἀκού­ε­τω ταῦτα καί βασι­λεύς», είπε εις τον Μόδε­στον τον Έπαρ­χον: «Αυτά που σου είπα, να τα ακού­σει και ο βασι­λιάς!», «ἀκού­ε­τω ταῦτα καί βασι­λεύς». Ομο­λο­γη­τής! Έναν­τι της ειδω­λο­λα­τρί­ας. Έτσι, ο κάθε πιστός, ομο­λο­γεί τον Χρι­στόν. Είτε έναν­τι των αιρέ­σε­ων είναι, είτε έναν­τι της ειδω­λο­λα­τρί­ας, ομο­λο­γεί τον Χρι­στόν, ως τον μονα­δι­κό σωτή­ρα Θεάν­θρω­πον Ιησούν.

Όταν χλευά­ζε­ται ακό­μη ο Χρι­στός από Χρι­στια­νούς ‑αλί­μο­νο, και από μη Χρι­στια­νούς- στα­θεί και υπε­ρα­σπι­στεί το πρό­σω­πο το ανθρώ­πι­νον του Χρι­στού. Όταν ακό­μη, Χρι­στια­νοί μας αρνούν­ται το Ευαγ­γέ­λιο, είτε επι­λε­κτι­κώς είτε καθ΄ολοκληρίαν, συνή­θως επι­λε­κτι­κώς, «δεν συμ­φω­νώ μ’ αυτό που λέει το Ευαγ­γέ­λιο», «δεν συμ­φω­νώ με εκεί­νο που λέει το Ευαγ­γέ­λιο», ο ομο­λο­γη­τής θα υπε­ρα­σπι­στεί το Ευαγ­γέ­λιο. Παν­τού. Μέσα στην καθη­με­ρι­νό­τη­τα, μέσα στην εργα­σία, στο σπί­τι, στο δημό­σιο βίο. Όταν ο Χρι­στός, υπο­τι­μά­ται και πρέ­πει να μιλή­σου­με γι’ Αυτόν ή να διορ­θώ­σου­με αν δεν υπάρ­χει κακή προ­αί­ρε­σις ή να επι­τι­μή­σου­με εάν υπάρ­χει κακή προ­αί­ρε­σις, κακο­πι­στία, θα επι­τι­μή­σο­με, θα επι­πλή­ξο­με. Όλα αυτά σημαί­νουν ομο­λο­γώ τον Χρι­στόν. Δεν ντρέ­πο­μαι. Δεν υπο­στέλ­λω την αλή­θειαν. Δεν συρ­ρι­κνού­μαι.

Δεν είμαι…τέκνον υπο­στο­λής, που λέει στην Προς Εβραί­ους ο Από­στο­λος Παύ­λος. Σιω­πώ, και η σιω­πή μου είναι προ­δο­σία. Η σιω­πή μου… για­τί σιω­πώ; Κινεί­ται από ανθρω­πα­ρέ­σκεια. Για να μην πουν για μένα ότι…να, ότι…να. Προ­τι­μώ να αρέ­σω εις τους ανθρώ­πους, παρά εις τον Θεόν. Αλή­θεια, αδελ­φέ μου, αν σου ‘βρι­ζαν τον Πατέ­ρα, τη γυναί­κα ή τον άνδρα ή το παι­δί σου, θα σιω­πού­σες; Αν έλε­γαν το παι­δί σου ότι είναι νόθο, θα σιω­πού­σες; Αν έλε­γαν ότι ο Χρι­στός δεν είναι ο υιός του Θεού, αλλά κτί­σμα, ίδια είναι βλα­σφη­μία, μόνο εξαι­ρε­τι­κά μεγε­θυ­μέ­νη, επει­δή δεν ανα­φέ­ρε­ται στο παι­δί σου αλλά ανα­φέ­ρε­ται εις τον Υιόν του Θεού; Θα σιω­πού­σες; Και τότε η σιω­πή σου δεν είναι προ­δο­σία;

Ακό­μη, αγα­πη­τοί, ομο­λο­γία Χρι­στού ασκώ όχι μόνον με τον λόγον, αλλά και με το βίω­μα, με το ευαγ­γε­λι­κόν ήθος, με τον ορθόν κατά Θεόν βίον. Δηλα­δή, με την ορθο­πρα­ξί­αν. Όχι με την ορθο­δο­ξί­αν μόνον, αλλά και με την ορθο­πρα­ξί­αν, με την ορθή βιω­τήν. Ο Κύριος μας είπε: «Οὕτω λαμ­ψά­τω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπρο­σθεν τῶν ἀνθρώ­πων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξά­σω­σι τὸν Πατέ­ρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Τι είπε; «Να ιδούν οι άνθρω­ποι τα καλά σας έργα, τον καλό σας τρό­πο, τον σωστό σας ευαγ­γε­λι­κό βίο για να δοξα­στεί ο Θεός». Αυτό είναι. Έτσι ομο­λο­γού­με τον Χρι­στόν, ζών­τες την ευαγ­γε­λι­κήν αλή­θειαν. Αν δεν ζω ευαγ­γε­λι­κά, δεν ομο­λο­γώ Χρι­στόν. Για­τί δεί­χνω στην πρά­ξη την απι­στία μου. Αν υπο­τε­θεί ότι λέγω ότι είμαι ορθό­δο­ξος Χρι­στια­νός και η ζωή μου είναι βρώ­μι­κη, τότε είμαι ένας υπο­κρι­τής. Αν δεν ζω την εγκρά­τεια, αν μετέρ­χο­μαι τα σαρ­κι­κά αμαρ­τή­μα­τα, αυτά που οι άνθρω­ποι, οι χρι­στια­νοί μας σήμε­ρα κατά κόρον ζουν, τα σαρ­κι­κά αμαρ­τή­μα­τα, δεν μπο­ρώ να λέγο­μαι ότι ομο­λο­γώ Χρι­στόν. Αν δεν είμαι ελε­ή­μων και είμαι φιλάρ­γυ­ρος, δεν μπο­ρώ να πω ότι ομο­λο­γώ τον Χρι­στόν. Η πρώ­τη εικό­να που θα δώσω εις τους απέ­ξω, όχι βεβαί­ως προ­βάλ­λον­τας τον εαυ­τόν μου, αλλά εν απλό­τη­τι ζών­τας, η πρώ­τη εικό­να την οποία θα δώσω εις τους απέ­ξω, θα είναι ο τρό­πος με τον οποίο ζω. Λέγε­ται ότι οι άνθρω­ποι πιστεύ­ουν περισ­σό­τε­ρο στα μάτια τους, παρά στα αυτιά τους. Όχι τι λες, αλλά πώς ζεις. Φυσι­κά ο Χρι­στός είπε: «Μεγά­λος είναι εκεί­νος ο οποί­ος θα διδά­ξει και θα ζήσει το Ευαγ­γέ­λιον». Δηλα­δή «θα με ομο­λο­γή­σει και με τη διδα­χή του, αλλά και με τη ζωή του».

Σήμε­ρα, δεν ξέρω, αλή­θεια, δεν ξέρω, κατά πόσο χωλαί­νει η Ορθο­δο­ξία μας, του­λά­χι­στον στην πατρί­δα μας. Αλλά εκεί που πάσχο­με κυριο­λε­κτι­κά και αρνού­με­θα τον Χρι­στό, είναι αγα­πη­τοί μου, η απου­σία της ορθο­πρα­ξί­ας. Αν βρε­θού­με σε μία πόλη, δού­με τους ανθρώ­πους πώς κινούν­ται, κέν­τρα νυκτε­ρι­νής δια­σκε­δά­σε­ως, ποι­κί­λα στοι­χεία μεσ’ την πόλη αυτή που υπάρ­χουν, θα λέγα­με ότι δεν ξέρο­με αν θα μπο­ρού­σα­με να πού­με ότι η πόλις αυτή είναι χρι­στια­νι­κή ή ειδω­λο­λα­τρι­κή. Σε τι θα διέ­φε­ρε παρα­κα­λώ η πόλις η χρι­στια­νι­κή, η Αθή­να, η Θεσ­σα­λο­νί­κη, η Πάτρα, δεν ξέρω ποια, η πόλις, εάν ζει κατά τρό­πον, όπως ζει, από του να ήτο χρι­στια­νι­κή πόλις; Το ίδιο είναι. Το ίδιο ζού­με. Γι΄αυτό σας είπα, αμφι­βάλ­λω αν και κατά πόσο στην πατρί­δα μας αυτή τη στιγ­μή, έξω από μεμο­νω­μέ­νες περι­πτώ­σεις, αν ζού­με με ορθο­πρα­ξία. Γι’αυ­τό δια­μαρ­τύ­ρε­ται ο Θεός και λέγει: «Δι᾿ ὑμῶν βλα­σφη­μεῖται τὸ ὄνομά μου ἐν τοῖς ἔθνε­σι». «Εξαι­τί­ας σας βλα­σφη­μεί­ται το όνο­μά μου εις τους εθνι­κούς». Κι ακό­μη θα πει ο Θεός δια του Ησα­ΐ­ου: «Ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χεί­λε­σί με τιμᾷ». Μόνο με τα χεί­λη του με τιμά­ει. Γεμί­ζο­με την Εκκλη­σία τα χεί­λη του με τιμά. Γεμί­ζο­με την Εκκλη­σία το Πάσχα…όχι, το Πάσχα φεύ­γο­με, πάμε να φάμε τη μαγει­ρί­τσα μας, την Μεγά­λη Παρα­σκευή, ε, την ώρα που κάνο­με την περι­φο­ρά του Επι­τα­φί­ου, σαχλα­μα­ρί­ζον­τες κατά τη διάρ­κεια της λιτα­νεί­ας του ιερού κου­βου­κλί­ου. Τι φοβε­ρό πράγ­μα! Αν κάποιος από μακριά έβλε­πε, θα έλε­γε «Κοί­τα­ξε οι Χρι­στια­νοί…». Έστω, έστω, έστω επι­φα­νεια­κά, έστω εξω­τε­ρι­κά, αυτό προ­δί­δει ότι είμε­θα ορθό­δο­ξοι Χρι­στια­νοί, με ορθο­δο­ξία και ορθο­πρα­ξία;

Σας είπα προ­η­γου­μέ­νως αυτά σε μικρο­γρα­φία. Αλλά οι Χρι­στια­νοί έναν­τι των εθνών που δεν εγνώ­ρι­ζαν Χρι­στόν, πώς στά­θη­καν; Το ίδιο. Θα περιο­ρι­στώ σε τού­το να σας πω μόνον. Όταν η λεγο­μέ­νη Χρι­στια­νι­κή Ευρώ­πη ξεκί­νη­σε την αποι­κιο­κρα­τία της στις άλλες χώρες της Ασί­ας και της Αφρι­κής, μόνο εικό­να Χρι­στού δεν έδω­σε. Είχε πει ο Γκάν­τι κάπο­τε· Είχαν δεχθεί οι Ινδοί των Άγγλων την κατο­χήν και είχε πει: «Καλός είναι ο Χρι­στια­νι­σμός, αλλά πολύ κακοί είναι οι Χρι­στια­νοί». Βλέ­πε­τε λοι­πόν; Βλέ­πε­τε λοι­πόν τι εικό­να δίδο­με εις τους άλλους για την ορθό­τη­τα του Ευαγ­γε­λί­ου, για το Ευαγ­γέ­λιον και δια την ορθό­τη­τα του βίου του ευαγ­γε­λι­κού; Πάν­τως είτε με ορθά λόγια, είτε με ευαγ­γε­λι­κόν ήθος, ο άνθρω­πος γίνε­ται ομο­λο­γη­τής Χρι­στού.

Είναι όμως και η τρί­τη μορ­φή ομο­λο­γί­ας του Χρι­στού. Είναι η ιερα­πο­στο­λή. Κίνη­τρον της ιερα­πο­στο­λής είναι η αγά­πη στον Χρι­στό και στον άνθρω­πο, για να σωθεί. Ο Χρι­στός να δοξα­στεί. Ο άνθρω­πος, ο συνάν­θρω­πος να σωθεί. Εκεί ομο­λο­γού­με τον Χρι­στόν και είναι κατε­ξο­χήν ομο­λο­γία αγά­πης. Όταν ο Κύριος είπε εις τον Από­στο­λο Πέτρο μετά την Ανά­στα­σή Του, εκεί παρά την λίμνην της Τιβε­ριά­δος, «Σίμων Ἰωνᾶ, φιλεῖς με πλεῖον τού­των;». Τρεις φορές το είπε: «Σίμων, παι­δί του Ιωνά, με αγα­πάς περισ­σό­τε­ρο από τους άλλους;». Και ενώ ο Πέτρος είπε «Ναί, Κύριε, φιλῶ σε», «Σε αγα­πώ», και μάλι­στα όταν ο Κύριος το επα­νέ­λα­βε και δια τρί­την φοράν, ο Πέτρος ελυ­πή­θη. «Αμφι­βάλ­λει ο Κύριος εάν τον αγα­πώ;». Και στις τρεις περι­πτώ­σεις ο Κύριος απήν­τη­σε κάπως δια­φο­ρε­τι­κά, αλλά το ίδιο νόη­μα. «Ποί­μαι­νε τα πρό­βα­τά μου». «Μ’ αγα­πάς;». «Ποί­μαι­νε τα πρό­βα­τά μου». Τι σημαί­νει αυτό; «Εάν μ’ αγα­πάς, οφεί­λεις να ασκείς ποι­μαν­τι­κή και ιερα­πο­στο­λή. Δεν μπο­ρείς να με αγα­πάς, εάν δεν ασκείς ποι­μαν­τι­κή εις τους άλλους, δεν ασκείς την ιερα­πο­στο­λή». Ποι­μαν­τι­κή λέγε­ται -…το ίδιο πράγ­μα ουσια­στι­κά είναι- αλλά με μία διά­κρι­ση, ότι η ποι­μαν­τι­κή ασκεί­ται εις τους έσω, εις τους πιστούς, ενώ η ιερα­πο­στο­λή εις τους έξω, εις εκεί­νους που ακό­μη δεν εγνώ­ρι­σαν τον Χρι­στόν. Έτσι βλέ­πο­με εδώ ο Κύριος να συν­δέ­ει την αγά­πη με την ιερα­πο­στο­λή. Και η ιερα­πο­στο­λή απαι­τεί πολ­λές θυσί­ες. Ακό­μη και αυτής της ζωής την θυσί­αν.

Κι αν όμως κανείς δεν μπο­ρεί, έχει τον πόθο, δεν μπο­ρεί να βγει πιο έξω, να βγει στο μέτω­πο, να κηρύ­ξει Χρι­στόν ως ιερα­πό­στο­λος… ‑αυτή την στιγ­μή έχο­με τρία κλι­μά­κια εμείς οι ορθό­δο­ξοι Έλλη­νες… Το ένα είναι στην Αφρι­κή, το άλλο είναι στη Νότια Κορέα και το άλλο είναι στις Ινδί­ες. Κι όπου αλλού μπο­ρεί μικρά κλι­μά­κια να υπάρ­χουν. Αυτή τη στιγ­μή. Είναι πολύ δύσκο­λο πράγ­μα. Δεν είναι εύκο­λο πράγ­μα να ζήσεις στις συν­θή­κες της Αφρι­κής. Κάτω από φοβε­ρές όντως προ­ϋ­πο­θέ­σεις. Δεν μπο­ρείς. Ποθείς; Κάνε κάτι άλλο. Δώσε τα αναγ­καία δια την ιερα­πο­στο­λήν. Στά­σου εις τα μετό­πι­σθεν. Δεν πολε­μούν όλοι στα σύνο­ρα ενός κρά­τους. Είναι και τα μετό­πι­σθεν. Είναι η τρο­φο­δο­σία. Είναι ο εφο­δια­σμός. Είναι όλα εκεί­να που θα βοη­θή­σουν τους πολε­μούν­τας εις την πρώ­την γραμ­μήν. Δεν μπο­ρείς λοι­πόν να γίνεις ιερα­πό­στο­λος; Βοή­θη­σε όμως τους ιερα­πο­στό­λους. Δώσε χρή­μα­τα. Δώσε σκεύη, πράγ­μα­τα. Κάνε προ­σευ­χή. Κάνε προ­σευ­χή δια τους ιερα­πο­στό­λους. Κάνε προ­σευ­χή δια τους μέλ­λον­τας να κατη­χη­θούν ή τους κατη­χου­μέ­νους, για να φθά­σουν εις το άγιον Βάπτι­σμα.

Αγα­πη­τοί, όλες αυτές οι μορ­φές είναι ομο­λο­γία Χρι­στού. Κι όπως είπα­με, η ομο­λο­γία του Χρι­στού ξεκι­νά από την πολ­λήν αγά­πη του Χρι­στού. Και την αγά­πη του πλη­σί­ον. Ίσως… πολ­λά είναι τα σπου­δαία και τα καλά και τα αναγ­καία έργα, αλλά κορυ­φαί­ον όμως είναι η ομο­λο­γία του Χρι­στού. Λέγει ο Ιερός Χρυ­σό­στο­μος: «Πάν­τα δεύ­τε­ρα τίθε­σθε τῆς ὁμολο­γί­ας τῆς εἰς Χρι­στόν». Όλα μπαί­νουν δεύ­τε­ρα, κατο­πι­νά, μπρο­στά στην ομο­λο­γία του Χρι­στού. Θέλε­τε από­δει­ξη; Και ο ληστής επί του σταυ­ρού, δεν είχε περι­θώ­ρια καλών έργων. Αλλά ομο­λό­γη­σε τον Χρι­στόν και σώθη­κε. Και η ομο­λο­γία, όπως είπα­με, έχει μέσα της το μαρ­τυ­ρι­κό στοι­χείο. Δεν μπο­ρείς να ομο­λο­γείς Χρι­στόν και να μη ζεις το μαρ­τύ­ριον. Είτε σαν ανα­στε­ναγ­μός για το κακό που γίνε­ται, για τους ανθρώ­πους που απω­θούν και δεν θέλουν να δεχθούν Χρι­στόν. Είναι το μαρ­τύ­ριο των κατα­στε­να­ζόν­των, που λέγει ο προ­φή­της Ιεζε­κι­ήλ, για ό,τι άσχη­μο έβλε­παν μέσα εις την πόλιν της Ιερου­σα­λήμ. Είναι, σε ένα κόσμο διε­φθαρ­μέ­νο που ζεις αδερ­φέ μου και ανα­στε­νά­ζεις που δεν δέχε­ται τον Χρι­στό, είναι σαν τον δίκαιο Λωτ. Λέγει ο Από­στο­λος Πέτρος: «Κατα­πο­νού­με­νον (Κοι­τάξ­τε το ρήμα: «Κατα­πο­νού­με­νον». Κατε­πο­νεί­το. Εστε­νο­χω­ρεί­το, υπέ­φε­ρε) ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελ­γείᾳ ἀναστροφῆς». Όταν ζού­σε μέσα σε εκεί­νη τη βρω­με­ρή, ανή­θι­κη πόλη των Σοδό­μων, ο Λωτ ήτο κατα­πο­νού­με­νος.

Είτε ακό­μη σαν λοι­δο­ρία του κόσμου. Όπως εκεί­νον τον τυφλόν που τον πέτα­ξαν έξω. « Α, αυτός, αυτός ο χαζός, αυτός ο θρη­σκό­λη­πτος». Τον θρη­σκευό­με­νον τον λένε θρη­σκό­λη­πτον. Κοροϊ­δεύ­ουν. «Αυτός που είναι περι­θω­ριο­ποι­η­μέ­νος, στο περι­θώ­ριο βρί­σκε­ται». Αυτόν ο οποί­ος δίδει ακό­μα τον εαυ­τό του, την ψυχα­γω­γία του, δαπα­νά­ται. Αυτός που δίνει ακό­μα και το αίμα Του. Είτε έτσι, είτε αλλιώς, όλα αυτά συνι­στούν το μαρ­τυ­ρι­κό στοι­χείο. Ομο­λο­γη­τής και μάρ­τυ­ρας πάνε πλάι πλάι. Το ένα δεν μπο­ρεί να στα­θεί χωρίς το άλλο. Όλοι οι μάρ­τυ­ρες είχαν την ομο­λο­γία. Αλλιώ­τι­κα δεν θα ήσαν μάρ­τυ­ρες. Και ο Κύριος μας είπε ότι όταν Τον ομο­λο­γή­σου­με μπρο­στά στους ανθρώ­πους, με την όποια στά­ση τους, τότε κι Εκεί­νος θα μας ομο­λο­γή­σει ως δικούς Του εν ημέ­ρα κρί­σε­ως, ενώ­πιον του Πατρός Του, ενώ­πιον των αγί­ων αγγέ­λων και των αγί­ων.

Αγα­πη­τοί, είναι θέμα αγά­πης η ομο­λο­γία. Ας ανα­πτύ­ξου­με την αγά­πη και τότε θα έλθει και η ομο­λο­γία.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απρο­σμέ­τρη­τη ευγνω­μο­σύ­νη στον πνευ­μα­τι­κό μας καθο­δη­γη­τή  μακα­ρι­στό γέρον­τα Αθα­νά­σιο Μυτι­λη­ναίο,

μετα­φο­ρά της απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νης ομι­λί­ας σε ηλε­κτρο­νι­κό κεί­με­νο και επι­μέ­λεια: Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

• Απο­μα­γνη­το­φώ­νη­ση ομι­λί­ας δια χει­ρός του αξιο­τί­μου κ. Αθα­να­σί­ου Κ.

• http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_605.mp3

Απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νη ομι­λία μακα­ρι­στού γέρον­τος Αθα­να­σί­ου Μυτι­λη­ναί­ου με θέμα:

«ΤΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ»

[εκφω­νή­θη­κε στην Ιερά Μονή Κομνη­νεί­ου Λαρί­σης στις 22–6‑1997]

[Β357] Έκδο­σις Β΄

Σήμε­ρα, αγα­πη­τοί μου, η Εκκλη­σία μας τιμά πάν­τας τους αγί­ους, τους γνη­σί­ους φίλους του Θεού και ευερ­γέ­τας αλη­θι­νούς των πιστών. Είναι εκεί­νοι που όσο ζού­σαν, επί­στευ­σαν εις τον Θεόν και επο­λι­τεύ­θη­σαν κατά Θεόν. Γι’ αυτό είναι οι πρω­τό­το­κοι του Θεού· που είναι απο­γε­γραμ­μέ­νοι εις τον ουρα­νόν. Και είναι πρω­τό­το­κοι, για­τί θα τύχουν όλοι της μεγά­λης και μονα­δι­κής κλη­ρο­νο­μί­ας, που είναι η Βασι­λεία του Θεού. Όσοι θα είναι εις την Βασι­λεί­αν του Θεού, λέγον­ται «πρω­τό­το­κοι».

Και ελέ­χθη εις τους αγί­ους και εις τους μάρ­τυ­ρας, όπως μας κατα­γρά­φει ο Ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης εις το βιβλί­ον της Απο­κα­λύ­ψε­ως: «ἵνα ἀναπαύ­σων­ται ἔτι χρό­νον μικρόν, ἕως πλη­ρώ­σω­σι καὶ οἱ σύν­δου­λοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀδελ­φοί αὐτῶν οἱ μέλ­λον­τες ἀποκτέν­νε­σθαι ὡς καί αὐτοί». Αυτό το «ἵνα ἀναπαύ­σων­ται ἔτι χρό­νον μικρόν» είναι ο χρό­νος από την στιγ­μήν που αυτοί έφυ­γαν από τον κόσμον αυτόν, έως την ανά­στα­ση των νεκρών. Τον απο­κα­λεί «χρό­νον μικρόν». Και ακό­μη, όταν λέγει: «ἕως πλη­ρώ­σω­σι, ἕως ὅτου συμ­πλη­ρω­θοῦν καί οἱ σύν­δου­λοι αὐτῶν καί οἱ ἀδελ­φοί αὐτῶν», εκεί­νοι οι οποί­οι πρό­κει­ται να απο­κταν­θούν όπως και αυτοί», δεί­χνει ότι διαρ­κώς εις την Εκκλη­σί­αν προ­στί­θεν­ται άγιοι. Έως το τέλος της Ιστο­ρί­ας. Έως τον δεύ­τε­ρο ερχο­μό του Ιησού Χρι­στού. Η μνή­μη των συνε­πώς δεν έχει παρελ­θον­το­λο­γι­κό χαρα­κτή­ρα, αλλά επί­και­ρον και δυνα­μι­κόν.

Οι Άγιοι Πάν­τες είναι εκεί­νοι που διέ­κρι­ναν την σχε­τι­κό­τη­τα του κόσμου και των αγα­θών του κόσμου τού­του και επρο­τί­μη­σαν και αγά­πη­σαν περισ­σό­τε­ρο τον Κτί­στην παρά την κτί­σιν και τα αγα­θά που δίνει ο Θεός. Και γι’ αυτή των την αγά­πη και βαθιά πίστη και αφο­σί­ω­ση, όπως ακού­σα­με στη σημε­ρι­νή απο­στο­λι­κή περι­κο­πή από την προς Εβραί­ους επι­στο­λή, να μας κατα­γρά­φει ο Από­στο­λος Παύ­λος: «Ἐμπαιγμῶν καί μαστί­γων πεῖραν ἔλαβον(:έλα­βον πεί­ραν, δοκί­μα­ζαν εμπαιγ­μούς και μάστι­γες)· ἔτι δέ δεσμῶν καί φυλακῆς· ἐλιθά­σθη­σαν (:λιθο­βο­λή­θη­καν), ἐπρί­σθη­σαν (:πριο­νί­στη­καν), ἐπει­ρά­σθη­σαν (:έγι­ναν αντι­κεί­με­νον πολ­λών πει­ρα­σμών) ἐν φόνῳ μαχαί­ρας ἀπέθα­νον, περιῆλθον ἕν μηλω­ταῖς (:γύρι­ζαν στον κόσμο με προ­βιές) ἐν αἰγείοις δέρ­μα­σιν, ὑστε­ρού­με­νοι, θλι­βό­με­νοι, κακου­χού­με­νοι, ὧν (:των οποί­ων) οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος(:Ο κόσμος δεν ήταν ούτε είναι άξιος των αγί­ων)».

Και πράγ­μα­τι, δεν είναι άξιος ο κόσμος, των αγί­ων. Για­τί ο κόσμος είναι μακριά από τον Θεό. «Κόσμος» με την έννοια την ηθι­κή, με την έννοια την πνευ­μα­τι­κή. Αυτός ο οποί­ος στέ­κε­ται εχθρι­κά απέ­ναν­τι εις τον Θεόν. Εκεί­νο που λέγει ο Από­στο­λος και Ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον, μηδέ τα ἐν τῷ κόσμῳ». Εννο­εί μην αγα­πά­τε όλα εκεί­να τα σχή­μα­τα τα οποία έχουν απο­μα­κρυν­θεί από τον Θεό. Αυτός είναι ο κόσμος. Ούτε ό,τι υπάρ­χει εις τον κόσμον, εννο­εί­ται τα καμώ­μα­τα του κόσμου τού­του. Και όχι βεβαί­ως την φύσιν, την κτί­σιν, όχι βεβαί­ως τους ανθρώ­πους, τους ανθρώ­πους. Αλλά αυτό το σχή­μα –θα το πω δια τρί­τη φορά- που στέ­κε­ται μακριά από τον Θεό. Και θα στέ­κε­ται. Και πάν­τα θα στέ­κε­ται, έως το τέλος της Ιστο­ρί­ας. Μ’ αυτήν την έννοιαν «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον». Είναι κατα­πλη­κτι­κό. Για­τί εκεί­νος που αγα­πά τον κόσμον, συσχη­μα­τί­ζε­ται με τον κόσμον.

Κι ακό­μα, εάν μεν ο κόσμος δεν είναι άξιος των αγί­ων, όμως ο κόσμος έχει αμε­σό­τα­τη ανάγ­κη από τους αγί­ους. Η παρου­σία των αγί­ων συνι­στά τον κόσμον και δίνει νόη­μα υπάρ­ξε­ως εις τον κόσμον. Αν δεν υπήρ­χαν οι άγιοι, δεν θα είχε λόγον υπάρ­ξε­ως ο κόσμος. Μας το λένε σαφώς οι Πατέ­ρες και μάλι­στα οι πρώ­ι­μοι Πατέ­ρες. Για­τί πολ­λές φορές κι εμείς το λέμε: «Πώς μας ανέ­χε­ται ο Θεός; Με τόσην αμαρ­τί­αν;». Αν ο κόσμος υπάρ­χει, είναι για­τί υπάρ­χουν οι Άγιοι. Ναι. Όπως ο Θεός ηνεί­χε­το τα Σόδο­μα, για­τί εκεί κατοι­κού­σε ο Λωτ, ο ανι­ψιός του Αβρα­άμ, που ήταν δίκαιος. Βλέ­πε­τε λοι­πόν ότι ο κόσμος ουσια­στι­κά -μόνον που δεν το γνω­ρί­ζει- έχει ανάγ­κη από τους αγί­ους, για­τί οι άγιοι είναι εκεί­νοι οι οποί­οι συν­τη­ρούν την παρου­σία των ανθρώ­πων, την ύπαρ­ξιν των ανθρώ­πων.Και εκτός από την παρου­σία των ζών­των αγί­ων, δηλα­δή των πιστών, που πολι­τεύ­ον­ται ευα­ρέ­στως στον Θεό και την μνή­μη των ζησάν­των αγί­ων και το θαυ­μα­στόν προς μίμη­σιν παρά­δειγ­μά των, έχουν ανάγ­κη, όσο κι αν ο κόσμος γυρί­ζει την πλά­τη εις τους αγί­ους, και τα σοφά τους και τα θαυ­μα­στά τους συγ­γράμ­μα­τα είναι το αλά­τι που συν­τη­ρεί τον κόσμον.

Θαυ­μα­στή και σπου­δαία και ευερ­γε­τι­κή για τον κόσμον είναι και η παρου­σία των αγί­ων λει­ψά­νων. Γι’ αυτά θα μιλή­σο­με σήμε­ρα, αγα­πη­τοί μου. Για τα λεί­ψα­να των αγί­ων. Λεί­ψα­νον θα πει απο­μει­νά­ρι, κατά λέξη, απο­μει­νά­ρι. Αυτό που απέ­μει­νε. Από τι; Από τον θάνα­τον ενός ανθρώ­που, οι σάρ­κες λιώ­νουν εις τον τάφον. Μένουν τα οστά. Τα οστά λέγον­ται λεί­ψα­να, απο­μει­νά­ρια. Για να μην πω κάτι… ότι από τη στιγ­μή που ο άνθρω­πος απο­θνή­σκει, «λεί­ψα­νον» λέγε­ται. Γι΄αυτό λέμε… κι εκεί­νος ο οποί­ος είναι μέσα στο φέρε­τρον, λέγε­ται λεί­ψα­νον. Λεί­ψα­νον θα πει αυτό που από­μει­νε. Από το λεί­πω. Αυτό που από­μει­νε. Για­τί; Για­τί δεν είναι πλή­ρης ο άνθρω­πος μέσα εις το φέρε­τρό του. Λεί­πει η ψυχή. Αλλά ακό­μα περισ­σό­τε­ρο από το σώμα, όταν οι σάρ­κες θα έχουν φθα­ρεί, λιώ­σει, και θα έχουν μεί­νει μόνον τα οστά. Έτσι, κατά κυριο­λε­ξία, ανα­φε­ρό­μα­στε στα άγια λεί­ψα­να, δηλα­δή τα οστά των αγί­ων που έχουν απο­μεί­νει και που βέβαια εύκο­λα δεν φθεί­ρον­ται αυτά.

Ένας οδη­γός μας ορθό­δο­ξος και απλα­νής, για να κατα­λά­βο­με τι είναι τα άγια λεί­ψα­να, θα στα­θεί ο άγιος Νικό­λα­ος Καβά­σι­λας, ο Θεσ­σα­λο­νι­κεύς, με μία θαυ­μα­σία προ­σευ­χή του προς τον Κύριον Ιησούν Χρι­στόν, που ανα­φέ­ρε­ται εις τα λεί­ψα­να των αγί­ων. Την έχω μπρο­στά μου την προ­σευ­χή αυτή και μάλι­στα σε μετά­φρα­ση. Δεν θα ήθε­λα να σας την πω, είναι αρκε­τά αυτά που θα είχα να σας πω· την παρα­λεί­πω. Αλλά θα πάρω μόνο δύο-τρία απο­σπα­σμα­τά­κια από την προ­σευ­χήν αυτήν. Με την θεο­λο­γι­κο­τά­την αυτήν ευχή περί των αγί­ων λει­ψά­νων, μπο­ρού­με να δού­με αυτές τις μερι­κές θέσεις.

Πρώ­τον: Εις τα λεί­ψα­να των αγί­ων βρί­σκο­με πολ­λή θεο­λο­γία. Ναι. Πολ­λή θεο­λο­γία. Και η θεο­λο­γία αυτή εκπη­γά­ζει από το μυστή­ριον της Εναν­θρω­πή­σε­ως. Ξέρε­τε ότι ο λαός μας, ο ορθό­δο­ξος λαός μας, έχει μία τόσην άγνοια… που είναι απελ­πι­σία. Όμως πάρα πολ­λά πράγ­μα­τα τα γνω­ρί­ζει όχι από γνώ­ση· από διαί­σθη­ση! Φερει­πείν, αν πού­με ότι φέρα­με εδώ μία εικό­να θαυ­μα­τουρ­γόν, το «Ἄξιον ἐστί» του Αγί­ου Όρους επί παρα­δείγ­μα­τι. Ή τα λεί­ψα­να κάποιου αγί­ου. Ξέρε­τε πόσος κόσμος θα μαζευ­τεί; Αν ερω­τή­σε­τε αυτόν τον κόσμον, για­τί ήρθαν, δεν ξέρου­νε τι σημαί­νει άγια λεί­ψα­να, ούτε θαυ­μα­τουρ­γός εικών. Είτε της Πανα­γί­ας είτε ενός αγί­ου, είτε οτι­δή­πο­τε. Αγνο­εί. Έτσι, η Ορθο­δο­ξία είναι περα­σμέ­νη ως αίσθη­σις και ως συναί­σθη­μα και ως διαί­σθη­σις εις τον λαό μας. Δεν πρέ­πει όμως να είναι αυτό. Δεν είναι επαρ­κές. Πρέ­πει να έχο­με και γνώ­ση.

Σήμε­ρα λοι­πόν στην αγά­πη σας, θα προ­σπα­θή­σο­με να πού­με κάτι, τι είναι τα άγια λεί­ψα­να. Παίρ­νον­τας, όπως σας είπα, σαν οδη­γό την προ­σευ­χή ‑απο­σπα­σμα­τά­κια, εννο­εί­ται- του αγί­ου Νικο­λά­ου του Καβά­σι­λα. Και είπα­με ότι έχουν πολ­λή θεο­λο­γία, για­τί από εκεί εκπη­γά­ζει το μυστή­ριον της Εναν­θρω­πή­σε­ως. Γρά­φει ο Καβά­σι­λας: «Καί μή κενώ­σας τόν οὐρανόν τῆς δόξης Σου ‑απο­τεί­νε­ται εις τον Χρι­στόν η προ­σευ­χή, κεί­με­νο είναι αυτό- εἰς τήν ἡμετέ­ραν ἦλθες ἐσχα­τιάν (:χωρίς να αδειά­σεις από θεό­τη­τα, ήρθες εδώ στη Γη, εις την δική μας εσχα­τιάν. – Εσχα­τιά… Δεν θα ανα­λύ­σω. Είναι μερι­κά πράγ­μα­τα που είναι πάρα πολύ χαρα­κτη­ρι­στι­κά) καί τήν πεσοῦσαν ἡμῶν περι­βαλ­λό­με­νος φύσιν (:και περιε­βλή­θης την δική μας τη φύση, η οποία είναι πεσμέ­νη, την ανθρω­πί­νη φύση) γέγο­νας ἡμῖν ἀνάστα­σις καί ἀνάπλα­σις καί ἀπολύ­τρω­σις καί ζωή (:έγι­νες σε μας η ανά­στα­σις, η ανά­πλα­σις, η απο­λύ­τρω­σις και η ζωή) σαρ­κί τήν σάρ­κα καθα­ρί­σας(:με την δική Σου σάρ­κα, την σάρ­κα μας την καθά­ρι­σες) καί ψυχῇ τήν ψυχήν ἁγιά­σας (:και με την ανθρω­πί­νη σου ψυχή -για­τί ο Θεός Λόγος είναι άνθρω­πος, δηλα­δή και ψυχή και σώμα- την ψυχή μας –λέγει- την αγί­α­σες) καί θανάτῳ τόν θάνα­τον κατα­λύ­σας (:και με τον δικόν Σου θάνα­τον, τον δικό μας τον θάνα­τον τον κατέ­λυ­σες, τον κατήρ­γη­σες) καί ταφῇ καί φθορᾷ τήν ἀφθαρ­σί­αν εἰσενεγ­κών (:και με την ταφή Σου την αφθαρ­σία μάς έφε­ρες) . Καί ὅσοι τήν ἀπόρ­ρη­τόν Σου φιλαν­θρω­πί­αν ᾐδέσθη­σαν (όσοι –λέει- αυτήν την ανεί­πω­τη φιλαν­θρω­πία Σου σεβά­στη­καν) καί τήν μετά Σοῦ κοι­νω­νί­αν συνε­τή­ρη­σαν(:και διε­τή­ρη­σαν μαζί Σου την κοι­νω­νί­αν), τού­τοις ἥρμο­σας σεαυ­τόν (:αυτούς – λέει- τους ἥρμο­σες: ἁρμό­ζω· «ἥρμο­σες»: «ἁρμό­ζω». Στον γάμο παίρ­νει ο ιερεύς το χέρι του γαμ­πρού και της νύφης και τα ενώ­νει. Και λέγει εις τον Θεόν: «Ἅρμο­σον αὐτούς». Από την στιγ­μή εκεί­νη που είναι το κύριο σημείο του γάμου, του μυστη­ρί­ου του γάμου, έχο­με μίαν σάρ­καν: «Καί ἔσον­ται οἱ δύο εἰς σάρ­καν μίαν». Εδώ λοι­πόν το ρήμα «ἅρμο­σον αὐτούς» σημαί­νει, αγα­πη­τοί μου, δηλα­δή τους ἥρμο­σες, τους αγί­ους, ότι μαζί Σου ενώ­θη­καν οντο­λο­γι­κά, πραγ­μα­τι­κά, όχι ηθι­κά, οντο­λο­γι­κά) καί τοῖς σώμα­σιν ἐνεχέ­θης καί ἀνεμί­γης(:Εσύ, ο Κύριος Ιησούς ‘’ἐνεχέ­θης καί ἀνεμί­γης’’, μεί­χτη­κες, ανα­κα­τεύ­τη­κες, έγι­νες ένα με τα σώμα­τα των αγί­ων Σου)».

Και πράγ­μα­τι είμε­θα μέλη του σώμα­τος του Χρι­στού. Δεν προ­σλαμ­βά­νο­με τον Χρι­στόν, όταν κοι­νω­νού­με, αλλά μας προ­σλαμ­βά­νει ο Χρι­στός. Και μας καθι­στά μέλη, μέλη δικά Του. Όπως τα μέλη του σώμα­τός μου, τα αυτιά μου, είναι οντο­λο­γι­κώς δεμέ­να με το σώμα μου. Δεν έχου­νε κάτι που να αρχί­σω να ξεβι­δώ­νω το βρά­δυ τα δάχτυ­λά μου και να τα βάζω στην άκρη. Είναι ηνω­μέ­να με το σώμα μου. Έτσι είναι οι άγιοι, ηνω­μέ­νοι με το σώμα του Χρι­στού. Έτσι δημιουρ­γεί­ται η λεγο­μέ­νη θέω­σις των αγί­ων όσο ζουν. Λέγε­ται… για πολ­λούς αγί­ους λέγε­ται ότι και από την παρού­σα ζωή έλαμ­ψαν ως ο ήλιος. Το είπε ο Χρι­στός: Οι δίκαιοι θα λάμ­ψουν σαν τον ήλιο στη Βασι­λεία του Πατρός των. Πώς; Όπως ο Χρι­στός μετε­μορ­φώ­θη εις το όρος Θαβώρ. Ναι. Και έτσι αυτά είναι προ­κα­τα­βο­λι­κά, είναι προ­πλη­ρω­μές. Και τα βλέ­πο­με αυτά σε πάρα πολ­λούς αγί­ους, από την παρού­σα ζωή ακό­μη.

Αλλά γρά­φει ο Από­στο­λος Παύ­λος τα εξής: Ότι είμε­θα μέλη του σώμα­τος του Χρι­στού- ό,τι σας εξή­γη­σα- και είμε­θα και ναός του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος. Είναι η Εκκλη­σία δύο πράγ­μα­τα, δύο δια­στά­σεις, λέγα­με την Πεν­τη­κο­στή. Τι; Έχει δύο θεμέ­λια η Εκκλη­σία. Το σώμα του Χρι­στού, που είμε­θα… επι­τρα­πεί­τω μοι, να μου επι­τρα­πεί να πω την λέξη μάζα. Για­τί όταν λέμε σώμα, εννο­ού­με μάζα. Ε, μία ουσία. Και ακό­μη μία διά­στα­σις. Το Πνεύ­μα το Άγιον. Η πνευ­μα­το­λο­γι­κή διά­στα­σις· που το Πνεύ­μα το Άγιον έρχε­ται και κάθε­ται επί τας κεφα­λάς των ανθρώ­πων που ήσαν εις το Υπε­ρώ­ον και έχο­με εδώ όχι ανά­δει­ξη της μάζης, του σώμα­τος, έχο­με ανά­δει­ξη των προ­σώ­πων. Ξέρε­τε πόσος λόγος γίνε­ται στην επο­χή μας για το πρό­σω­πο, για το πρό­σω­πο… Το πρό­σω­πον ανα­δει­κνύ­ε­ται πραγ­μα­τι­κά και ουδέ­πο­τε χάνε­ται, δεν χάνει την αυτο­τέ­λειά του, την κυριό­τη­τά του, την αυτο­συ­νει­δη­σία του ποτέ, εις τους αιώ­νας των αιώ­νων και μετά θάνα­τον. Ποτέ. Το Πνεύ­μα το Άγιον, λοι­πόν, ως θεμέ­λιον της Εκκλη­σί­ας έρχε­ται να δια­τη­ρή­σει τα σώμα­τα.

Θα έχε­τε ακού­σει, ξέρε­τε, καμιά 500αριά, 600αριά αιρέ­σεις υπάρ­χουν στην Ελλά­δα, οι πιο πολ­λές είναι από τις ανα­το­λι­κές χώρες. Δημο­σιεύ­ον­ται τελευ­ταία, έχου­νε δύο συνέ­χειες δημο­σιευ­θεί και βλέ­πε­τε εκεί…- Πώ! Πράγ­μα­τα, περί­ερ­γα…!- ότι όταν πεθά­νει ο άνθρω­πος, κατά τις δοξα­σί­ες αυτών των ανθρώ­πων, έρχε­ται εις ένα Νιρ­βά­να. Νιρ­βά­να θα πει ανά­παυ­σις. Έχο­με κι εμείς έναν λογο­τέ­χνη, παλιό λογο­τέ­χνη, που είχε το ψευ­δώ­νυ­μον Νιρ­βά­νας. Λοι­πόν… έτσι το Νιρ­βά­να τι είναι; Είναι ανά­παυ­σις της ψυχής. Για το σώμα δεν γίνε­ται λόγος. Αλλά ανά­παυ­σις απρό­σω­πη. Δεν έχει συνεί­δη­ση η ψυχή. Δεν έχει συνεί­δη­ση η ψυχή. Μα τότε, όση ευτυ­χία να μου δώσεις, εάν δεν έχω αυτο­συ­νει­δη­σία, είτε στην κόλα­ση με στεί­λεις είτε εις τον Παρά­δει­σον με στεί­λεις, δεν έχει αξία. Καμί­αν αξία. Εδώ δια­τη­ρού­με την αυτο­συ­νει­δη­σία μας, δια­τη­ρού­με το πρό­σω­πό μας. Και εις τον κόσμον αυτόν ακό­μη. Ποιος θα ήταν ο Παύ­λος, επί παρα­δείγ­μα­τι; Αν ήταν ένας άλλος… Φαρι­σαί­ος, τρέ­χα γύρευε. Τι ήταν; Ποιος θα ήξε­ρε σήμε­ρα τον Παύ­λο; Διε­τή­ρη­σε όμως το όνο­μά του, το πρό­σω­πό του, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καί ἐν Πνεύ­μα­τι Ἁγίῳ. Για να δεί­τε δηλα­δή τι σπου­δαίο πράγ­μα είναι αυτό.

Έτσι λοι­πόν, είμε­θα ναός του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος. Και λέγει εδώ ο Από­στο­λος Παύ­λος: «Ὑμεῖς ἐστε ναὸς Θεοῦ ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς(:θα κατοι­κή­σω εις αυτούς) καὶ ἐμπε­ρι­πατήσω». Και το κατα­πλη­κτι­κό ξέρε­τε ποιο είναι; Είμε­θα ναός του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος, ποιος; Τι ακρι­βώς; Η ψυχή μας; Το σώμα μας; Και τα δυο. Και η ψυχή μας και το σώμα μας είμε­θα κατοι­κη­τή­ριο του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος. Για­τί; Για­τί ο άνθρω­πος είναι ψυχή και σώμα μαζί. Αν ο θάνα­τος τα χωρί­ζει, θα ξανα­ε­νω­θούν πάλι. Πότε; Με την κοι­νήν ανά­στα­σιν. Ο άνθρω­πος θα είναι πάν­το­τε άνθρω­πος. Όπως με βλέ­πε­τε και σας βλέ­πω. Και θα βλέ­πο­με το πρό­σω­πο του Ιησού Χρι­στού στη Βασι­λεία Του με τα ανθρώ­πι­να μάτια μας και θα βλέ­πο­με την ανθρω­πί­νη Του φύση. Ναι. Αυτό θα πει άνθρω­πος. Αυτό θα πει σωτη­ρία. Άγιος που σώζε­ται. Και στην κόλα­ση θα έχει ο άνθρω­πος πλή­ρη την ύπαρ­ξή του· μόνο που θα είναι στην κόλα­ση… Ο Ιερός Χρυ­σό­στο­μος αισθά­νε­ται πάρα πολύ άσχη­μα, όταν, λέγει: «Δεν με νοιά­ζουν τα βασα­νι­στή­ρια της κολά­σε­ως, αλλά για­τί θα χάσω την θέα εκεί­νου του γαλη­νού προ­σώ­που του Χρι­στού».

Ακό­μη ένα δεύ­τε­ρο. Ό,τι συνέ­βη ανά­με­σα στις δύο φύσεις του Χρι­στού, την θεία και την ανθρω­πί­νη, με τον ίδιο τρό­πο συμ­βαί­νει και εις τους αγί­ους. Έχω την περι­κο­πή, αλλά δεν σας την δια­βά­ζω για­τί ο χρό­νος δυστυ­χώς πέρα­σε. Τι συνέ­βη; Όταν ο Χρι­στός απέ­θα­νε επί του Σταυ­ρού και ετά­φη εις τον τάφον, τι ετά­φη; Το σώμα Του. Η ανθρω­πί­νη Του ψυχή πού πήγε; Στον Άδη. Εκεί που είπε εις τον ληστήν: «Θα είσαι μαζί μου εις τον Παρά­δει­σον». Αλλά η θεό­τη­τα, ο Θεός Λόγος, δεν έπαυ­σε να είναι ηνω­μέ­νος, ο Θεός Λόγος, και με το σώμα που ήταν εις τον τάφον και με την ψυχήν που ήταν εις τον Άδην. Ε, λέει τώρα ο Νικό­λα­ος Καβά­σι­λας, αυτό συμ­βαί­νει και με τους αγί­ους Σου. Μπο­ρεί να πεθά­νουν, το σώμα τους να είναι στον τάφο και η ψυχή τους εις τον Παρά­δει­σον, αλλά είναι το Πνεύ­μα Σου το Άγιον ηνω­μέ­νο και με το σώμα που είναι στον τάφο και με την ψυχή που είναι στον Παρά­δει­σο. Α, έτσι, ε; Ώστε λοι­πόν τα λεί­ψα­να ενός αγί­ου είναι ηνω­μέ­να με το Πνεύ­μα το Άγιον από την παρού­σα ζωή. Γι΄αυτό θαυ­μα­τουρ­γούν. Διό­τι είναι – θα σας πω μια φρα­σού­λα- είναι ο υλι­κός φορέ­ας, τα οστά, τα λεί­ψα­να, είναι ο υλι­κός φορέ­ας του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος. Ακού­σα­τε; Ο υλι­κός φορέ­ας. Όπως το Ευχέ­λαιον. Το Ευχέ­λαιον, λάδι, είναι ο υλι­κός φορέ­ας του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος. Κ.ο.κ. Το μύρον που έχο­με και χρι­ζό­με­θα όταν βαπτι­στού­με. Ο υλι­κός φορέ­ας του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος, που μας δίνει τα χαρί­σμα­τα. Ώστε γι’ αυτό λοι­πόν θαυ­μα­τουρ­γούν τα λεί­ψα­να των αγί­ων. Παρό­τι λεί­πει η ψυχή. Παρό­τι είναι γυμνά οστά. Όμως έχο­με εδώ τού­το. Τα λεί­ψα­να των αγί­ων.

Ακό­μη λέγει ο άγιος Νικό­λα­ος Καβά­σι­λας: «Και μας τα άφη­σες εδώ στη Γη για παρη­γο­ρία δική μας». Για να παρη­γο­ρού­με­θα, να προ­στρέ­χου­με. Γι΄αυτό ο κόσμος, άμα ακού­σει λεί­ψα­να, τρέ­χει, τρέ­χει, τρέ­χει…

Θέλε­τε όμως να προ­χω­ρή­σω και περισ­σό­τε­ρο; Για­τί υπάρ­χουν εικό­νες που θαυ­μα­τουρ­γούν; Για­τί να κάνο­με τον κόπο να πάμε στην Τήνο; Πόσες φορές, θα έλε­γε κανείς: «Να, πήγαι­νε στην Εκκλη­σία και προ­σκύ­νη­σε την εικό­να της Πανα­γί­ας. Τι; Το ίδιο δεν είναι;». Δεν είναι το ίδιο. Για­τί; Διό­τι εκεί­νος που ζωγρά­φι­σε την εικό­να της Πανα­γί­ας ήτα­νε άγιος. Και το αντι­κεί­με­νον αυτό από τα χέρια του αγιά­στη­κε. Είναι κι αυτό, είναι φορέ­ας του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος, φορέ­ας του αγια­σμού. Γι΄αυτό κρα­τού­με και τα αντι­κεί­με­να των αγί­ων. Τα αντι­κεί­με­να. «Για­τί», λέει ο Ιερός Χρυ­σό­στο­μος: «ακό­μα», λέει, «και η σαρ­κο­φά­γος, δηλα­δή τα κου­τιά που έχου­νε μέσα οστά, κι εκεί­να απορ­ρέ­ουν ιάσεις, αγια­σμόν» κ.λπ. κ.λπ. Γι’ αυτόν τον λόγο.

Θέλε­τε να το δεί­τε θεο­λο­γι­κά; Όταν εκεί­νη η αιμορ­ρο­ού­σα γυναί­κα προ­σήγ­γι­σε τα ιμά­τια του Κυρί­ου, στο Ευαγ­γέ­λιο γραμ­μέ­νο, στο κατά Λου­κάν, είπε: «Θα πάω να αγγί­ξω τα κρά­σπε­δα των ιμα­τί­ων Του, δηλα­δή το κάτω- κάτω του ιμα­τί­ου, και θα γίνω καλά». Μόλις ήγγι­σε, έγι­νε καλά. Τι ήταν; Ήταν απλώς ένα ρού­χο, ένας χιτώ­νας τον οποί­ον φορού­σε ο Χρι­στός. Τι είπε ο Χρι­στός; «Ποιος με ήγγι­σε; Για­τί Εγώ», λέγει, «γνω­ρί­ζω ότι έφυ­γε από μένα δύνα­μις». Αλλά φεύ­γει από το σώμα του Χρι­στού δύνα­μις και πηγαί­νει στα ιμά­τια. Όπως από την θεό­τη­τα φεύ­γει και πηγαί­νει στην ανθρω­πί­νη φύση του Ιησού. Βλέ­πε­τε λοι­πόν; Τα λου­λού­δια του Επι­τα­φί­ου, τού­το, εκεί­νο, όλα αυτά τα πράγ­μα­τα είναι αγια­σμέ­να! Γι’ αυτό πολ­λά­κις πολ­λά­κις και θαυ­μα­τουρ­γούν.

Ακό­μη βρί­σκο­με στην Αγία Γρα­φή να κλέ­βουν από τον Από­στο­λο Παύ­λο τα «σιμι­κίν­θια». Ξέρε­τε, στην Έφε­σο, φερει­πείν, έμει­νε τρία περί­που χρό­νια και όλη ημέ­ρα ηργά­ζε­το στον αργα­λειό. Ε, είχε μία μπρο­στέ­λα, μία ποδιά είχε και τα μαν­τή­λια που σκού­πι­ζε τον ιδρώ­τα του· «ἐκ τοῦ χρω­τός αὐτοῦ», δηλα­δή από το δέρ­μα του. Τα πετού­σε στην άκρη και πήγαι­νε να κάνει κήρυγ­μα στους πιστούς, κάθε μέρα. Μάλι­στα, 12–1, 12–2, μεση­μέ­ρι. Δεν σας λέω πιο πολύ για­τί. Ενοι­κιά­ζε­το αυτή η αίθου­σα. Και τότε προ­σε­φέ­ρε­το. Και πήγαι­ναν κρυ­φά στο σπί­τι και του κλέ­βαν αυτά. Για­τί; Ν’ ακουμ­πή­σουν το μαν­τή­λι από τον ιδρώ­τα, την ποδιά από την δου­λειά επά­νω σε αρρώ­στους, σε δαι­μο­νι­σμέ­νους, για να γίνουν καλά. Λέει η Αγία Γρα­φή ότι «μόνον η σκιά του Πέτρου ‑η σκιά! -εάν έπε­φτε», λέει, «επά­νω σε έναν άρρω­στο — σε μία πλα­τεία, που φέρ­ναν αρρώ­στους- μόνον η σκιά του», λέει, «να έπε­φτε επά­νω εις τον άρρω­στον, ο άρρω­στος εση­κώ­νε­το όρθιος, υγι­ής»… Εδώ ακρι­βώς, αγα­πη­τοί μου, έχο­με κάτι κατα­πλη­κτι­κά πράγ­μα­τα. Για να κατα­λά­βο­με τι είναι τα λεί­ψα­να των αγί­ων. Τι είναι…

Αγα­πη­τοί, τα σώμα­τα των αγί­ων είναι ήδη εν δυνά­μει και­νή κτί­σις! Γι΄αυτό «ὁ ἀψάμε­νος ὀστέ­ων ‑λέει ο Μέγας Βασί­λειος- ὁ ἀψάμε­νος ὀστέ­ων μάρ­τυ­ρος, λαμ­βά­νει μετου­σί­αν ἁγια­σμοῦ, διά τῆς ἐν τῷ σώμα­τι παρε­δρευού­σης χάρι­τος». Ναι. Αυτό είναι κάτι που μας το έδω­σε η Χάρις του Χρι­στού. Και έτσι βλέ­πο­με να υπάρ­χει αυτή η από­δο­σις.

Ω, άγιοι Πάν­τες, ανώ­νυ­μοί τε και γνω­στοί, βλα­στοί Ευαγ­γε­λί­ου και καρ­ποί αμά­ραν­τοι, πορ­φύ­ρα της Εκκλη­σί­ας αιμα­τό­βρε­κτος, απαρ­χαί της φύσε­ως, πρω­τό­το­κοι εν ουρα­νοίς απο­γε­γραμ­μέ­νοι, μιμού­με­νοι υμών τας αρε­τάς και αγώ­νας τους γεν­ναί­ους, από ψυχής συμ­φώ­νως ανα­κρά­ζο­μεν: Δόξα τῷ στε­φα­νώ­σαν­τι ὑμᾶς, δόξα τῷ ἁγιά­σαν­τι, δόξα τῷ ἐν τῇ γῇ καί οὐρανῷ ὑμᾶς δοξά­σαν­τι.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απρο­σμέ­τρη­τη ευγνω­μο­σύ­νη στον πνευ­μα­τι­κό μας καθο­δη­γη­τή  μακα­ρι­στό γέρον­τα Αθα­νά­σιο Μυτι­λη­ναίο,

ψηφιο­ποί­η­ση της απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νης ομι­λί­ας και επι­μέ­λεια: Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

• Απο­μα­γνη­το­φώ­νη­ση ομι­λί­ας δια χει­ρός του αξιο­τί­μου κ. Αθα­να­σί­ου Κ.

• http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_720.mp3

Απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νη ομι­λία μακα­ρι­στού γέρον­τος Αθα­να­σί­ου Μυτι­λη­ναί­ου με θέμα:

«ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ»

[εκφω­νή­θη­κε στην Ιερά Μονή Κομνη­νεί­ου Λαρί­σης στις 9–6‑1996]

[Β338] [ Β΄έκδοσις ]

Η Εκκλη­σία μας, αγα­πη­τοί μου, την περα­σμέ­νη Κυρια­κή, εόρ­τα­σε την Αγί­αν Πεν­τη­κο­στήν. Δηλα­δή την κάθο­δον του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος και την παρα­μο­νή Του εις την Εκκλη­σί­αν. Την σημε­ρι­νή Κυρια­κή, η Εκκλη­σία μας γιορ­τά­ζει την μνή­μη πάν­των των αγί­ων. Αυτό σημαί­νει την φανέ­ρω­ση της Πεν­τη­κο­στής μέσα εις τον κόσμον δια των αγί­ων. Οι άγιοι είναι η από­δει­ξις της Πεν­τη­κο­στής· διό­τι με τον τρό­πον αυτόν, δεχθέν­τες το Πνεύ­μα το Άγιον, γίνον­ται άγιοι. Οι άγιοι, λοι­πόν, είναι ο καρ­πός του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος μέσα εις την Ιστο­ρί­αν. Η παρου­σία του αγί­ου ανθρώ­που είναι το πιο και­νού­ριο πράγ­μα που γνω­ρί­ζει ο παλαιω­μέ­νος μας κόσμος. Όταν ο Πλά­των κάνει χρή­ση του όρου «ἅγιος», θα ενθυ­μεί­σθε, εκεί που ανα­φέ­ρε­ται εις τα «ὅσια καί προ­σφιλῆ» και πάει για να συγ­κρί­νει εκεί την αξία της πατρί­δος- απ’ το σχο­λείο το ξέρο­με αυτό- δεν έχει ο όρος «ἅγιος» στον Πλά­τω­να, δεν έχει καμία σχέ­ση με ό,τι εννο­εί η Αγία Γρα­φή.