ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ (Ευαγγελική Περικοπή)

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ ΤΗΣ ΒΗΘΕΣΔΑ

[υπο­μνη­μα­τι­σμός των εδα­φί­ων Ιω.5,1–22]

«Μετὰ ταῦτα ἦν ἡ ἑορτὴ τῶν Ἰουδαί­ων, καὶ ἀνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱερο­σό­λυ­μα(:Έπει­τα από αυτά ήταν η εορ­τή των Ιου­δαί­ων, που έπε­φτε περί­που ένα μήνα πριν το Πάσχα. Κατά την εορ­τή αυτή ανέ­βη­κε ο Ιησούς στα Ιερο­σό­λυ­μα)»[Ιω.5,1].Σε ποια εορ­τή ανα­φέ­ρε­ται ο Ευαγ­γε­λι­στής; Κατά την άπο­ψή μου, στην εορ­τή της πεν­τη­κο­στής[:μεγά­λη ετή­σια εορ­τή των Ιου­δαί­ων η οποία στην Παλαιά Δια­θή­κη απο­κα­λεί­ται Γιορ­τή του Θερι­σμού ή Γιορ­τή των Εβδο­μά­δων (Έξο­δος 23,16 και 34,22) η οποία ήταν καθα­ρά γεωρ­γι­κή εορ­τή. Η τήρη­σή της λάβαι­νε χώρα την πεν­τη­κο­στή ημέ­ρα μετά τις 16 Νισάν του Ιου­δαϊ­κού ημε­ρο­λο­γί­ου, την ημέ­ρα κατά την οποία κάθε οικο­γέ­νεια προ­σέ­φε­ρε στον Θεό ένα δεμά­τι κρι­θά­ρι, που υπο­δή­λω­νε την επι­θυ­μία για ειρη­νι­κή σχέ­ση μαζί Του (Λευι­τι­κό 23,15–16). Οι προ­σφο­ρές για αυτή τη γεωρ­γι­κή γιορ­τή γίνον­ταν μέσω του ιερα­τεί­ου αρχι­κά στην Σκη­νή του Μαρ­τυ­ρί­ου, ενώ αργό­τε­ρα στον Ναό στην Ιερου­σα­λήμ]. Κατά τις εορ­τές ο Ιησούς έμε­νε συνή­θως στην πόλη, αφε­νός για να φαί­νε­ται ότι εορ­τά­ζει μαζί τους, και αφε­τέ­ρου για να προ­σελ­κύ­ει στην πίστη τον απλό λαό. Και μάλι­στα κατά τη διάρ­κεια εκεί­νων των ημε­ρών συνέρ­ρε­αν στην πόλη οι πιο αγα­θοί, καλο­προ­αί­ρε­τοι, απλοϊ­κοί άνθρω­ποι.

«Ἒστι δὲ ἐν τοῖς Ἱερο­σο­λύ­μοις ἐπὶ τῇ προ­βα­τικῇ κολυμ­βή­θρα, ἡ ἐπιλε­γο­μέ­νη ἑβραϊστὶ Βηθεσ­δά, πέν­τε στοὰς ἔχου­σα. ἐν ταύ­ταις κατέ­κει­το πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθε­νούν­των, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδε­χο­μέ­νων τὴν τοῦ ὕδατος κίνη­σιν. ἄγγε­λος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέ­βαι­νεν ἐν τῇ κολυμ­βή­θρᾳ, καὶ ἐταράσ­σε­το τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνε­το ᾧ δήπο­τε κατεί­χε­το νοσή­μα­τι(:εκεί, στα Ιερο­σό­λυ­μα, κον­τά στην προ­βα­τι­κή πύλη του τεί­χους της πόλε­ως υπάρ­χει κάποια λίμνη στην οποία κολυμ­πού­σαν, και η οποία στην εβραϊ­κή γλώσ­σα ονο­μα­ζό­ταν Βηθεσ­δά. Η κολυμ­βή­θρα αυτή είχε τρι­γύ­ρω της πέν­τε στο­ές, πέν­τε θολω­τά υπό­στε­γα. Σε αυτά τα θολω­τά υπό­στε­γα βρί­σκον­ταν ξαπλω­μέ­νοι πάρα πολ­λοί άρρω­στοι, τυφλοί, κου­τσοί, άνθρω­ποι με κάποιο μέλος πια­σμέ­νο και αναί­σθη­το ή ατρο­φι­κό˙ και όλοι αυτοί περί­με­ναν να κινη­θεί το νερό της κολυμ­βή­θρας· διό­τι από και­ρό σε και­ρό ένας άγγε­λος κατέ­βαι­νε στην κολυμ­βή­θρα και ανα­τά­ρα­ζε τα νερά της. Και όποιος έμπαι­νε πρώ­το σε αυτή μετά την ανα­τά­ρα­ξη του νερού, γινό­ταν υγι­ής, οποια­δή­πο­τε και αν ήταν η αρρώ­στια που είχε)». Ποιος τρό­πος θερα­πεί­ας είναι αυτός; Ποιο μυστή­ριο υπαι­νίσ­σε­ται; Διό­τι αυτά δεν γρά­φτη­καν χωρίς αιτία και τυχαία, αλλά περι­γρά­φει τα μέλ­λον­τα σαν μια προ­τύ­πω­ση και ανα­πα­ρά­στα­ση, για να μην κλο­νί­σει τη δύνα­μη της πίστε­ως των πολ­λών αυτό το πολύ παρά­δο­ξο και απροσ­δό­κη­το που συνέ­βαι­νε.

Τι είναι λοι­πόν αυτό που προ­τυ­πώ­νε­ται εδώ; Επρό­κει­το να δοθεί στο μέλ­λον το Άγιο Βάπτι­σμα, το οποίο θα είχε πολ­λή δύνα­μη και θα ήταν μεγί­στη δωρεά, βάπτι­σμα το οποίο θα καθά­ρι­ζε όλες τις αμαρ­τί­ες και από πνευ­μα­τι­κά νεκρούς θα τους έδι­νε ζωή. Αυτά περι­γρά­φον­ται όπως σε μία απει­κό­νι­ση και για τη δεξα­με­νή της Βηθεσ­δά και για άλλα πολ­λά. Και κατά πρώ­τον έδω­σε το νερό, το οποίο καθα­ρί­ζει τις κηλί­δες των σωμά­των και τους μολυ­σμούς που στην ουσία δεν υφί­σταν­το, αλλά τους θεω­ρού­σαν πραγ­μα­τι­κούς οι Ιου­δαί­οι, όπως εκεί­νους που προ­έρ­χον­ται από την κηδεία, από τη λέπρα και από άλλα παρό­μοια. Και θα μπο­ρού­σε να δει κανείς στην Παλαιά Δια­θή­κη ότι έχουν γίνει με νερό πολ­λές τέτοιες καθαρ­τι­κές ενέρ­γειες, εξαι­τί­ας της ιδέ­ας ότι μολύ­νον­ταν από την επα­φή με διά­φο­ρα απα­γο­ρευ­μέ­να πρό­σω­πα ή αντι­κεί­με­να.

Ας προ­χω­ρή­σου­με όμως τώρα στο θέμα μας. Κατά πρώ­τον, λοι­πόν, όπως προ­α­νέ­φε­ρα, παρα­χω­ρεί να πραγ­μα­το­ποιούν­ται με το νερό καθα­ρι­σμοί σωμα­τι­κών μολυ­σμών, και έπει­τα να θερα­πεύ­ον­ται και διά­φο­ρες ασθέ­νειες. Ο Θεός δηλα­δή, επει­δή ήθε­λε να μας φέρει πλη­σιέ­στε­ρα προς τη δωρεά του βαπτί­σμα­τος, όχι μόνο μολυ­σμούς απλώς καθα­ρί­ζει πλέ­ον, αλλά και ασθέ­νειες θερα­πεύ­ει. Διό­τι οι εικό­νες που προ­σεγ­γί­ζουν περισ­σό­τε­ρο την αλή­θεια, και αυτές που ανα­φέ­ρον­ται στο Βάπτι­σμα και αυτές που σχε­τί­ζον­ται με το Πάθος και όσες ανά­γον­ται σε άλλα γεγο­νό­τα, είναι πιο ευδιά­κρι­τες πλέ­ον, εντο­νό­τε­ρες και παρα­στα­τι­κό­τε­ρες από τις παλαιό­τε­ρες. Όπως δηλα­δή οι σωμα­το­φύ­λα­κες του βασι­λέ­ως, οι οποί­οι στέ­κον­ται δίπλα του είναι εμφα­νέ­στε­ροι σε μας και μεγα­λο­πρε­πέ­στε­ροι από αυτούς που στέ­κον­ται και τον φρου­ρούν από μακριά, κατά όμοιο τρό­πο συνέ­βη και με τις προ­τυ­πώ­σεις της αλή­θειας.

Κατέ­βαι­νε λοι­πόν άγγε­λος και τάρασ­σε το νερό και του μετέ­δι­δε θερα­πευ­τι­κή δύνα­μη, για να μάθουν οι Ιου­δαί­οι ότι πολύ περισ­σό­τε­ρο δύνα­ται να θερα­πεύ­σει όλα τα νοσή­μα­τα της ψυχής ο Κύριος των αγγέ­λων. Αλλά όπως στην προ­κει­μέ­νη περί­πτω­ση δεν θερά­πευε απλώς η ίδια η φύση του νερού (διό­τι αυτό τότε θα συνέ­βαι­νε συνε­χώς), αλλά απο­κτού­σε θερα­πευ­τι­κές ιδιό­τη­τες μόνο μετά την παρέμ­βα­ση του αγγέ­λου που το ανα­τά­ρα­ζε, έτσι και σε μας δεν επι­τε­λεί τον καθα­ρι­σμό από μόνο του το νερό του βαπτί­σμα­τος, αλλά τότε συγ­χω­ρεί όλα μας τα αμαρ­τή­μα­τα ανε­ξαι­ρέ­τως, όταν δεχθεί τη χάρη του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος.

Γύρω λοι­πόν από αυτή τη δεξα­με­νή «βρι­σκό­ταν πολύ πλή­θος από αρρώ­στους, τυφλοί, κου­τσοί, άνθρω­ποι με ακί­νη­το και σαν ξερό, κάποιο μέλος του σώμα­τός τους και οι οποί­οι όλοι περί­με­ναν να κινη­θεί το νερό της». Τότε όμως η ασθέ­νεια εμπό­δι­ζε όποιον ήθε­λε να θερα­πευ­θεί, ενώ σήμε­ρα ο καθέ­νας έχει τη δυνα­τό­τη­τα να προ­σέλ­θει· διό­τι δεν είναι άγγε­λος εκεί­νος που ταράσ­σει το νερό, αλλά ο Κύριος των αγγέ­λων είναι που εργά­ζε­ται και επι­τυγ­χά­νει τα πάν­τα. Και δεν μπο­ρεί να πει τώρα ο άρρω­στος «Άνθρω­πο δεν έχω», δεν μπο­ρεί να ισχυ­ρι­στεί: ενώ προ­σπα­θώ να πλη­σιά­σω εγώ μόνος μου, προ­λα­βαί­νει άλλος και κατε­βαί­νει στο νερό πριν από μένα». Αλλά και αν ακό­μη η οικου­μέ­νη ολό­κλη­ρη προ­σέλ­θει, η χάρη δεν λιγο­στεύ­ει, ούτε η θεϊ­κή ενέρ­γεια δαπα­νά­ται, παρά δια­τη­ρεί­ται η ίδια και μάλι­στα σε τέτοια κατά­στα­ση, στην οποία ήταν πριν από το βάπτι­σμα. Και όπως οι ακτί­νες του ηλί­ου φωτί­ζουν κάθε μέρα χωρίς να δαπα­νών­ται, και χωρίς να ελατ­τώ­νε­ται το φως τους από τη μεγά­λη παρο­χή, κατά όμοιο τρό­πο και σε μεγα­λύ­τε­ρο, μάλι­στα, βαθ­μό και η ενέρ­γεια του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος δεν ελατ­τώ­νε­ται εξαι­τί­ας του πλή­θους που την απο­λαμ­βά­νει. Αυτό λοι­πόν έγι­νε ώστε όσοι έμα­θαν ότι υπήρ­χε η δυνα­τό­τη­τα να θερα­πεύ­ουν τις ασθέ­νειες του σώμα­τος στο νερό, και μάλι­στα για πολύ χρό­νο ασκή­θη­καν σε αυτό το είδος της θερα­πεί­ας, να πιστέ­ψουν ευκο­λό­τε­ρα ότι το νερό, δια της επε­νερ­γεί­ας του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος στο Βάπτι­σμα, είναι δυνα­τό να θερα­πεύ­σει και τα νοσή­μα­τα της ψυχής.

Και για­τί ο Ιησούς αφού άφη­σε τους άλλους πλη­σί­α­σε εκεί­νον που ήταν για τριάν­τα οχτώ χρό­νια ασθε­νής και για­τί τον ρώτη­σε αν θέλει να γίνει υγι­ής; Όχι βέβαια για να μάθει αυτό που ρωτού­σε (διό­τι αυτό ήταν περιτ­τό φυσι­κά για τον Παν­το­γνώ­στη Θεό),αλλά για να δεί­ξει την καρ­τε­ρία του ασθε­νούς αυτού και για να κατα­λά­βου­με ότι γι’ αυτό άφη­σε τους άλλους και πήγε σε αυτόν. Τι έκα­νε ο ασθε­νής; «Ἀπεκρί­θη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν· Κύριε, ἄνθρω­πον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταρα­χθῇ τὸ ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τὴν κολυμ­βή­θραν· ἐν ᾧ δὲ ἔρχο­μαι ἐγώ, ἄλλος πρὸ ἐμοῦ κατα­βαί­νει(:απο­κρί­θη­κε σε Αυτόν ο ασθε­νής και είπε: ‘’Κύριε, δεν έχω άνθρω­πο να με ρίξει στην κολυμ­βή­θρα αμέ­σως μόλις ανα­τα­ρα­χτούν τα νερά της· και ενώ προ­σπα­θώ να πλη­σιά­σω εγώ μόνος μου, προ­λα­βαί­νει άλλος και κατε­βαί­νει στο νερό πριν από μένα’’)»[Ιω. 5,7].

Γι’ αυτό ο Χρι­στός τον ρώτη­σε: «Θέλεις ὑγιὴς γενέ­σθαι;(:Θέλεις να γίνεις υγι­ής😉», για να μάθου­με αυτά. Και δεν του είπε «Θέλεις να σε θερα­πεύ­σω;»(διό­τι ο ασθε­νής δεν είχε ακό­μη κατα­λά­βει ποιος ήταν ο Ιησούς και τι μπο­ρού­σε να του προ­σφέ­ρει), αλλά «Θέλεις να γίνεις υγι­ής;»[χωρίς δηλα­δή, εξαρ­χής άμε­ση ανα­φο­ρά στη δική Του θερα­πευ­τι­κή επε­νέρ­γεια].

Ήταν εκπλη­κτι­κή η υπο­μο­νή του παρα­λυ­τι­κού, επει­δή ήταν παρά­λυ­τος για τριαν­τα­ο­κτώ έτη και κάθε έτος είχε την ελπί­δα ότι θα απαλ­λα­γεί από την ασθέ­νεια και επέ­με­νε, χωρίς να παραι­τεί­ται από την προ­σπά­θειά του· διό­τι αν όχι τα παρελ­θόν­τα, του­λά­χι­στον τα μέλ­λον­τα δεν ήσαν ικα­νά, εάν δεν ήταν καρ­τε­ρι­κός, να τον απο­μα­κρύ­νουν από τον τόπο αυτόν. Σκέ­ψου, ακό­μη, σε παρα­κα­λώ, πόσο έπρε­πε να επα­γρυ­πνούν εκεί και οι υπό­λοι­ποι ασθε­νείς, διό­τι ο και­ρός κατά τον οποίο ταρασ­σό­ταν το νερό δεν ήταν φανε­ρός. Και οι μεν χωλοί και ακρω­τη­ρια­σμέ­νοι μπο­ρού­σαν να παρα­τη­ρούν, οι τυφλοί όμως πώς έβλε­παν; Ίσως να κατα­λά­βαι­ναν από τον θόρυ­βο που γινό­ταν.

Ας αισθαν­θού­με ντρο­πή, αγα­πη­τοί μου, ας αισθαν­θού­με ντρο­πή και ας στε­νά­ξου­με για την πολ­λή μας ραθυ­μία. Για τριαν­τα­ο­κτώ έτη επέ­με­νε εκεί­νος ο παρα­λυ­τι­κός, χωρίς να πετυ­χαί­νει αυτό που ήθε­λε, όμως δεν εγκα­τέ­λει­πε απο­γο­η­τευ­μέ­νος την προ­σπά­θεια και δεν απο­μα­κρυ­νό­ταν από εκεί. Και δεν πετύ­χαι­νε τον σκο­πό του, όχι από τη δική του αμέ­λεια, αλλά για το γεγο­νός ότι παρεμ­πο­δι­ζό­ταν από τους άλλους και υφί­στα­το τη βία τους, χωρίς εντού­τοις να αδια­φο­ρεί για μια μελ­λον­τι­κή του θερα­πεία, έστω και κάτω από τις συν­θή­κες αυτές. Εμείς όμως εάν επί δέκα μέρες μόνο επι­μέ­νου­με να παρα­κα­λού­με για κάτι και δεν το επι­τύ­χου­με, στη συνέ­χεια αδια­φο­ρού­με να επι­δει­κνύ­ου­με την ίδια προ­θυ­μία και θέρ­μη στις παρα­κλή­σεις μας. Και πλη­σί­ον μεν των συναν­θρώ­πων μας επι­μέ­νου­με τόσο πολύ χρό­νο, στρα­τευό­με­νοι, ταλαι­πω­ρού­με­νοι και προ­σφέ­ρον­τας δου­λι­κώς τις υπη­ρε­σί­ες μας, χάνον­τας πολ­λές φορές στο τέλος και αυτήν την ελπί­δα, πλη­σί­ον όμως του Κυρί­ου μας, από τον Οποί­ον μπο­ρού­με να επι­τύ­χου­με αμοι­βή πολύ μεγα­λύ­τε­ρη από τους κόπους μας, δεν ανε­χό­μα­στε να επι­μέ­νου­με με την πρέ­που­σα προ­θυ­μία.

Λέγει χαρα­κτη­ρι­στι­κά ο Από­στο­λος: «Ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατερ­γά­ζε­ται, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκι­μήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπί­δα, ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καται­σχύ­νει, ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέ­χυ­ται ἐν ταῖς καρ­δί­αις ἡμῶν διὰ Πνεύ­μα­τος Ἁγίου τοῦ δοθέν­τος ἡμῖν(:η θλί­ψη παρά­γει σιγά σιγά ως μόνι­μο και τέλειο έργο την υπο­μο­νή· η υπο­μο­νή παρά­γει αρε­τή δοκι­μα­σμέ­νη και τέλεια, και η δοκι­μα­σμέ­νη αρε­τή παρά­γει την ελπί­δα στον Θεό· και η ελπί­δα αυτή δεν ντρο­πιά­ζει και δεν δια­ψεύ­δει αυτόν που την έχει, διό­τι η αγά­πη που έδει­ξε σε μας ο Θεός, στον οποίο ελπί­ζου­με, εκχύ­θη­κε και πλημ­μύ­ρι­σε τις καρ­διές μας με το Άγιο Πνεύ­μα που μας δόθη­κε ως αρρα­βώ­νας της ελπί­δας μας)»[Ρωμ.5,5].

[…]Μεγά­λο επο­μέ­νως κέρ­δος έχου­με από τις Άγιες Γρα­φές και μεγά­λη ωφέ­λεια. Και αυτό θέλον­τας να δεί­ξει ο Από­στο­λος Παύ­λος λέγει: «Ὃσα γὰρ προ­ε­γρά­φη, εἰς τὴν ἡμετέ­ραν διδα­σκα­λί­αν προ­ε­γρά­φη, ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρα­κλή­σε­ως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπί­δα ἔχωμεν(:και σας φέρ­νω τη μαρ­τυ­ρία αυτή της Αγί­ας Γρα­φής, διό­τι όσα γρά­φτη­καν στο παρελ­θόν από τους θεό­πνευ­στους άντρες, γρά­φτη­καν για τη δική μας διδα­σκα­λία, για να μπο­ρού­με να κρα­τού­με στε­ρεά την ελπί­δα με την υπο­μο­νή και την παρη­γο­ριά και την ενί­σχυ­ση που δίνουν οι Άγιες Γρα­φές)»[Ρωμ.15,4].

Πραγ­μα­τι­κά τα θεία λόγια είναι θησαυ­ρο­φυ­λά­κιο εξεύ­ρε­σης παν­τός είδους φαρ­μά­κων για κάθε ασθέ­νεια. Επο­μέ­νως, είτε παρα­στεί ανάγ­κη να εξα­λεί­ψει κανείς την αλα­ζο­νεία, είτε να απο­κοι­μί­σει κάποια επι­θυ­μία, είτε να κατα­πα­τή­σει τον έρω­τα των χρη­μά­των, είτε να περι­φρο­νή­σει τον πόνο, είτε να μετα­δώ­σει αισιο­δο­ξία και να προ­ε­τοι­μά­σει την υπο­μο­νή και να ενστα­λά­ξει τη χαρά, μπο­ρεί να βρει μεγά­λη ανα­κού­φι­ση και εξεύ­ρε­ση λύσε­ων για όλα αυτά μέσα στην Αγία Γρα­φή. Διό­τι ποιος από εκεί­νους που αγω­νί­ζον­ται διαρ­κώς με την πενία ή από εκεί­νους που πάσχουν από βαριά νόσο, αφού ανα­γνώ­σει το παρα­πά­νω χωρίο σχε­τι­κά με την υπο­μο­νή του παρα­λυ­τι­κού της Βηθεσ­δά, δε θα λάβει μεγά­λη παρη­γο­ρία; Διό­τι αυτός έμε­νε επί τριαν­τα­ο­κτώ χρό­νια παρά­λυ­τος και κάθε έτος έβλε­πε άλλους μεν να θερα­πεύ­ον­ται, τον εαυ­τό του όμως να εξα­κο­λου­θεί να κατέ­χε­ται από το νόση­μα, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν έχα­σε το θάρ­ρος του και δεν απο­γο­η­τεύ­θη­κε. Και όμως, η λύπη για τις απο­τυ­χη­μέ­νες προ­σπά­θειές του στο παρελ­θόν, αλλά και η έλλει­ψη ελπί­δας για τις οποιεσ­δή­πο­τε μελ­λον­τι­κές του προ­σπά­θειες εξαι­τί­ας αυτής της σωμα­τι­κής του ανα­πη­ρί­ας που δεν του επέ­τρε­πε να προ­λά­βει κάθε φορά, θα μπο­ρού­σαν να τον είχαν κλο­νί­σει.

Άκου­σε λοι­πόν τι λέγει και σκέ­ψου το μέγε­θος της τρα­γω­δί­ας του. Όταν δηλα­δή τον ρώτη­σε ο Χρι­στός αν θέλει να γίνει υγι­ής, απάν­τη­σε: «Ναι, Κύριε, θέλω να γίνω υγι­ής· όμως δεν έχω άνθρω­πο να με βάλει στη δεξα­με­νή, όταν ταρα­χθεί το νερό». Τι περισ­σό­τε­ρο λυπη­ρό θα μπο­ρού­σε να ακού­σει κανείς; Ποια μεγα­λύ­τε­ρη συμ­φο­ρά από αυτήν; Είδες ψυχή που είχε συν­τρι­βεί από τη διαρ­κή και μακρό­χρο­νη ασθέ­νεια; Είδες που είχε κατα­στα­λεί κάθε οργή μέσα του για την κατά­στα­σή του; Διό­τι δεν είπε τίπο­τε το βλά­σφη­μο,όπως ακού­με από πολ­λούς που βρί­σκον­ται σε παρό­μοιες δύσκο­λες περι­στά­σεις, ούτε κατα­ρά­στη­κε την ημέ­ρα που γεν­νή­θη­κε, ούτε θύμω­σε για την ερώ­τη­ση, ούτε είπε: «Ήλθες να με περι­παί­ξεις και να με δια­κω­μω­δή­σεις και ρωτάς κάτι το αυτο­νόη­το, δηλα­δή αν θέλω να γίνω υγι­ής;». Αντι­θέ­τως, με πρα­ό­τη­τα και σεβα­σμό μεγά­λο απαν­τά: «Ναι, Κύριε».

Και όμως ούτε ήξε­ρε ποιος ήταν Αυτός που τον ρωτού­σε, ούτε ότι επρό­κει­το να τον θερα­πεύ­σει. Διη­γεί­ται, ωστό­σο, τα πάν­τα με ηρε­μία και δεν ζητεί τίπο­τε πλέ­ον, σαν να απευ­θυ­νό­ταν σε κάποιο για­τρό στον οποίο ήθε­λε να εξη­γή­σει την αρρώ­στιά του και μόνο. Πιθα­νό να ήλπι­σε ότι ο Χρι­στός θα του φαι­νό­ταν χρή­σι­μος σε αυτό, να τον ρίξει δηλα­δή στο νερό και να ήθε­λε με τα λόγια αυτά να τον συγ­κι­νή­σει. Τι έκα­νε, λοι­πόν, ο Χρι­στός; Αφού απέ­δει­ξε ότι με τον λόγο Του μπο­ρεί να κάνει τα πάν­τα, του είπε: «Ἒγει­ρε, ἆρον τὸν κρά­βατ­τόν σου καὶ περι­πά­τει(:Σήκω επά­νω, πάρε το κρε­βά­τι σου στον ώμο σου και περ­πά­τα)»[Ιω.5,4].

Μερι­κοί νομί­ζουν ότι ο παρα­λυ­τι­κός αυτός της Βηθεσ­δά στον οποίο ανα­φέ­ρε­ται ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης είναι ο ίδιος με εκεί­νον της Καπερ­να­ούμ στον οποίο ανα­φέ­ρε­ται ο ευαγ­γε­λι­στής Ματθαίος[βλ. Ματθ. 9,1–8: «Καὶ ἐμβὰς εἰς πλοῖον διε­πέ­ρα­σε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. Καὶ ἰδοὺ προ­σέ­φε­ρον αὐτῷ παρα­λυ­τικὸν ἐπὶ κλί­νης βεβλη­μέ­νον· καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παρα­λυ­τικῷ· θάρ­σει, τέκνον· ἀφέων­ταί σοι αἱ ἁμαρ­τί­αι σου. καὶ ἰδού τινες τῶν γραμ­μα­τέ­ων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλα­σφη­μεῖ. καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὰς ἐνθυ­μή­σεις αὐτῶν εἶπεν· ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυ­μεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρ­δί­αις ὑμῶν; τί γάρ ἐστιν εὐκοπώ­τε­ρον, εἰπεῖν, ἀφέων­ταί σου αἱ ἁμαρ­τί­αι, ἢ εἰπεῖν, ἔγει­ρε καὶ περι­πά­τει; ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξου­σί­αν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ­που ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέ­ναι ἁμαρ­τί­ας — τότε λέγει τῷ παρα­λυ­τικῷ· ἐγερ­θεὶς ἆρόν σου τὴν κλί­νην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. καὶ ἐγερ­θεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ἰδόν­τες δὲ οἱ ὄχλοι ἐθαύ­μα­σαν καὶ ἐδόξα­σαν τὸν Θεὸν τὸν δόν­τα ἐξου­σί­αν τοιαύ­την τοῖς ἀνθρώ­ποις(:και αφού μπή­κε ο Ιησούς σε ένα πλοίο, πέρα­σε στην απέ­ναν­τι όχθη της λίμνης, και ήλθε στη δική Του πόλη, την Καπερ­να­ούμ. Τότε Του έφε­ραν έναν παρά­λυ­το, που τον είχαν βάλει πάνω σε ένα κρε­βά­τι. Και καθώς ο Ιησούς είδε την πίστη που είχε και ο παρά­λυ­τος κι εκεί­νοι που τον μετέ­φε­ραν, είπε στον παρά­λυ­το, ο οποί­ος ανη­συ­χού­σε και φοβό­ταν μήπως οι αμαρ­τί­ες του γίνουν εμπό­διο στη θερα­πεία του: ‘’ Έχε θάρ­ρος, παι­δί μου˙ έχουν συγ­χω­ρη­θεί οι αμαρ­τί­ες σου’’. Τότε όμως μερι­κοί από τους γραμ­μα­τείς είπαν μέσα τους: ‘’Αυτός βλα­σφη­μεί, διό­τι σφε­τε­ρί­ζε­ται δικαί­ω­μα που μόνον ο Θεός έχει’’. Ο Ιησούς την ίδια στιγ­μή είδε στα βάθη της καρ­διάς τους τις σκέ­ψεις τους και είπε: ‘’Για­τί κάνε­τε μέσα στις καρ­διές σας σκέ­ψεις πονη­ρές και κακο­προ­αί­ρε­τες; Και είναι πράγ­μα­τι οι σκέ­ψεις σας αυτές κακό­γνω­μες και κακο­προ­αί­ρε­τες, διό­τι, τι είναι ευκο­λό­τε­ρο: να πει κανείς˙ είναι συγ­χω­ρη­μέ­νες οι αμαρ­τί­ες σου, ή να πει, σήκω όρθιος και περ­πά­τα; Εσείς θεω­ρεί­τε δυσκο­λό­τε­ρο αυτό το τελευ­ταίο. Για να μάθε­τε λοι­πόν τώρα ότι ο υιός του ανθρώ­που, ο Μεσ­σί­ας, ο εκπρό­σω­πος της ανθρω­πό­τη­τας και ένδο­ξος Κρι­τής της κατά τη δευ­τέ­ρα παρου­σία Του, έχει εξου­σία να συγ­χω­ρεί στη γη τις αμαρ­τί­ες των ανθρώ­πων’’, τότε λέει στον παρά­λυ­το: ‘’Σήκω όρθιος και πάρε στους ώμους σου το κρε­βά­τι σου και πήγαι­νε στο σπί­τι σου’’. Και πραγ­μα­τι­κά εκεί­νος σηκώ­θη­κε και πήγε στο σπί­τι του. Όταν λοι­πόν τα πλή­θη του λαού είδαν αυτό που έγι­νε, θαύ­μα­σαν και δόξα­σαν τον Θεό, ο οποί­ος έδω­σε δια­μέ­σου του Χρι­στού στους ανθρώ­πους τέτοια εξου­σία, να συγ­χω­ρούν­ται δηλα­δή οι αμαρ­τί­ες, και συγ­χρό­νως να για­τρεύ­ον­ται με ένα λόγο αθε­ρά­πευ­τες ασθέ­νειες του σώμα­τος)»].

Δεν πρό­κει­ται για τον ίδιο παρα­λυ­τι­κό που ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης. Και αυτό απο­δει­κνύ­ε­ται από πολ­λές από­ψεις. Καταρ­χάς από το ότι ο παρά­λυ­τος της Βηθεσ­δά δεν είχε κανέ­ναν άνθρω­πο για να τον φρον­τί­ζει. Διό­τι ο μεν παρα­λυ­τι­κός που ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ματ­θαί­ος είχε πολ­λούς που τον φρόν­τι­ζαν και τον μετέ­φε­ραν, ενώ αυτός που ανα­φέ­ρει εδώ ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης δεν είχε κανέ­ναν. Και γι’ αυτό έλε­γε: «Δεν έχω άνθρω­πο». Έπει­τα απο­δει­κνύ­ε­ται και από την απάν­τη­ση. Διό­τι ο παρά­λυ­τος της Καπερ­να­ούμ τον οποίο ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ματ­θαί­ος, δεν λέγει τίπο­τε, ενώ ο παρά­λυ­τος της Βηθεσ­δά, τον οποίο ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης, διη­γεί­ται όλα όσα τον αφο­ρούν. Και τρί­τον απο­δει­κνύ­ε­ται από τον χρό­νο· διό­τι ο παρα­λυ­τι­κός της Βηθεσ­δά θερα­πεύ­ε­ται κατά εορ­τά­σι­μη ημέ­ρα και μάλι­στα Σάβ­βα­το[«ἦν δὲ σάβ­βα­τον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ(:και ήταν Σάβ­βα­το η ημέ­ρα που έγι­νε αυτό)»], ενώ ο άλλος σε άλλη ημέ­ρα.

Είναι επί­σης δια­φο­ρε­τι­κός ο τόπος όπου επι­τε­λούν­ται τα δύο αυτά θαύ­μα­τα ιάσε­ως των παρά­λυ­των αυτών ανθρώ­πων. Ο ένας θερα­πεύ­ε­ται στο σπί­τι του, ενώ ο άλλος πλη­σί­ον της δεξα­με­νής της Βηθεσ­δά. Και ο τρό­πος της θερα­πεί­ας είναι επί­σης δια­φο­ρε­τι­κός. Διό­τι στον παρα­λυ­τι­κό που ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ματ­θαί­ος ο Ιησούς λέγει: «Θάρ­σει, τέκνον· ἀφέων­ταί σοι αἱ ἁμαρ­τί­αι σου(:έχε θάρρος,παιδί μου,σου έχουν συγ­χω­ρη­θεί οι αμαρ­τί­ες σου)», ενώ στον παρα­λυ­τι­κό της Βηθεσ­δά που ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης, ο Ιησούς πρώ­τα θερα­πεύ­ει το σώμα και έπει­τα φρον­τί­ζει για την ψυχή.

Και στη μία μεν περί­πτω­ση δίνε­ται συγ­χώ­ρη­ση· διό­τι ο Χρι­στός λέγει: «Σου έχουν συγ­χω­ρη­θεί οι αμαρ­τί­ες σου», ενώ στην άλλη περί­πτω­ση εδώ δίδε­ται συμ­βου­λή και απει­λή, η οποία τον ασφά­λι­ζε για το μέλ­λον· καθό­σον ο Ιησούς του λέγει: «Ἲδε ὑγιὴς γέγο­νας· μηκέ­τι ἁμάρ­τα­νε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένη­ται(:Βλέ­πεις, τώρα έχεις γίνει υγι­ής. Πρό­σε­ξε λοι­πόν από δω και πέρα να μην αμαρ­τά­νεις πια, για να μην πάθεις τίπο­τε χει­ρό­τε­ρο από την ασθέ­νεια που είχες, και η οποία σου συνέ­βη από τις αμαρ­τί­ες σου. Πρό­σε­ξε μην πάθεις χει­ρό­τε­ρη συμ­φο­ρά στο σώμα σου, και χάσεις μαζί με την υγεία του σώμα­τος σου και την ψυχή σου)»[Ιω.5,14]. Ωστό­σο, και οι κατη­γο­ρί­ες τις οποί­ες δια­τυ­πώ­νουν οι Ιου­δαί­οι στις δύο αυτές περι­πτώ­σεις είναι δια­φο­ρε­τι­κές. Διό­τι στην προ­κει­μέ­νη περί­πτω­ση που κατα­γρά­φει ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης, Τον κατη­γο­ρούν ότι εργά­στη­κε κατά την ημέ­ρα του Σαβ­βά­του, ενώ στην άλλη, ότι βλα­σφή­μη­σε διό­τι κατά την άπο­ψή τους σφε­τε­ρί­στη­κε το απο­κλει­στι­κό δικαί­ω­μα του Θεού να συγ­χω­ρεί αμαρ­τί­ες.

Εσύ όμως πρό­σε­ξε, σε παρα­κα­λώ το μέγε­θος της σοφί­ας του Θεού· διό­τι δεν τον θερα­πεύ­ει αμέ­σως τον παρα­λυ­τι­κό της Βηθεσ­δά, αλλά πρώ­τα του δημιουρ­γεί ατμό­σφαι­ρα εμπι­στο­σύ­νης με την ερώ­τη­ση που του υπο­βάλ­λει, για να τον προ­ε­τοι­μά­σει για την μελ­λον­τι­κή πίστη· και δεν τον σηκώ­νει μόνο όρθιο, αλλά τον παρο­τρύ­νει να σηκώ­σει και το κρε­βά­τι του, ώστε και το θαύ­μα που έγι­νε να δια­πι­στω­θεί και να μην μπο­ρέ­σει να υπο­ψια­στεί κανείς ότι αυτό που είχε γίνει, ήταν μόνο απο­κύ­η­μα φαν­τα­σί­ας και απά­τη· διό­τι εάν τα μέλη του σώμα­τος δεν είχαν απο­κτή­σει στα­θε­ρό­τη­τα και δύνα­μη, ο παρα­λυ­τι­κός δε θα μπο­ρού­σε να σηκώ­σει το κρε­βά­τι.

Και αυτό το πράτ­τει πολ­λές φορές ο Ιησούς, για να απο­στο­μώ­σει εντε­λώς όσους θα ήθε­λαν να δια­τυ­πώ­σουν αναί­σχυν­τες αμφι­βο­λί­ες. Πραγ­μα­τι­κά και στο θαύ­μα του πολ­λα­πλα­σια­σμού των άρτων, για να μην υπο­στη­ρί­ξει κανείς ότι απλώς χόρ­τα­σαν και ότι το περι­στα­τι­κό αυτό ήταν φαν­τα­στι­κό, προ­νο­εί να μεί­νουν πολ­λά περισ­σεύ­μα­τα από τους άρτους αυτούς. Και στον λεπρό τον οποίο καθά­ρι­σε, είπε: «Ὃρα μηδενὶ εἴπῃς, ἀλλὰ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ καὶ προ­σέ­νεγ­κε τὸ δῶρον ὃ προ­σέ­τα­ξε Μωσῆς εἰς μαρ­τύ­ριον αὐτοῖς(:πρό­σε­ξε να μην πεις σε κανέ­να το θαύ­μα της θερα­πεί­ας σου, αλλά πήγαι­νε και δεί­ξε τον εαυ­τό σου στον ιερέα και πρό­σφε­ρε το δώρο που έχει καθο­ρί­σει ο Μωυ­σής. Για να χρη­σι­μεύ­σει η εξέ­τα­σή σου από τον ιερέα και η προ­σφο­ρά του δώρου σου ως μαρ­τυ­ρία και από­δει­ξη στον ιερέα και στους Ιου­δαί­ους ότι και εσύ θερα­πεύ­τη­κες τελεί­ως και εγώ δεν ήλθα να καταρ­γή­σω τον νόμο)»[Ματθ.8,4], αφε­νός για να κάνει και την από­δει­ξη του καθα­ρι­σμού της λέπρας στα­θε­ρό­τα­τη και ακρι­βέ­στα­τη, και αφε­τέ­ρου για να κλεί­σει τα αναί­σχυν­τα στό­μα­τα εκεί­νων, που υπο­στή­ρι­ζαν ότι έκα­νε έργα αντί­θε­τα προς όσα έχουν δοθεί ως εντο­λές από τον Θεό.

Και στο θαύ­μα της μετα­βο­λής του νερού σε κρα­σί στην Κανά, το ίδιο έκα­νε. Δηλα­δή όχι μόνο έδει­ξε απλώς το κρα­σί, αλλά φρόν­τι­σε να στα­λεί και στον αρχι­τρί­κλι­νο, ώστε αυτός που ομο­λο­γού­σε ότι δεν ήξε­ρε τίπο­τε από όσα είχαν γίνει, να δώσει τη μαρ­τυ­ρία του θαύ­μα­τος χωρίς καμία υπο­ψία. Γι’ αυτό ακρι­βώς ο Ευαγ­γε­λι­στής είπε ότι ο αρχι­τρί­κλι­νος δεν ήξε­ρε από πού προ­ερ­χό­ταν το κρα­σί, απο­δει­κνύ­ον­τας με αυτόν τον τρό­πο αδιά­ψευ­στη τη μαρ­τυ­ρία του [βλ. Ιω.2,9–10: «Ὡς δὲ ἐγεύ­σα­το ὁ ἀρχι­τρί­κλι­νος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγε­νη­μέ­νον ‑καὶ οὐκ ᾔδει πόθεν ἐστίν· οἱ δὲ διά­κο­νοι ᾔδει­σαν οἱ ἠντλη­κό­τες τὸ ὕδωρ- φωνεῖ τὸν νυμ­φί­ον ὁ ἀρχι­τρί­κλι­νος. καὶ λέγει αὐτῷ· πᾶς ἄνθρω­πος πρῶτον τὸν καλὸν οἶνον τίθη­σι, καὶ ὅταν μεθυ­σθῶσι, τότε τὸν ἐλάσ­σω· σὺ τετή­ρη­κας τὸν καλὸν οἶνον ἕως ἄρτι(:Μόλις λοι­πόν ο υπεύ­θυ­νος του τρα­πε­ζιού γεύ­τη­κε το νερό που είχε γίνει κρα­σί – και δεν γνώ­ρι­ζε από πού είναι και ποιος το έφε­ρε αυτό, οι υπη­ρέ­τες όμως που είχαν βγά­λει το νερό και γέμι­σαν με αυτό τις στά­μνες το γνώ­ρι­ζαν – φωνά­ζει ο υπεύ­θυ­νος του τρα­πε­ζιού τον γαμ­πρό και του λέει: ‘’Κάθε άνθρω­πος που καλεί σε τρα­πέ­ζι, προ­σφέ­ρει στους καλε­σμέ­νους πρώ­τα το καλό κρα­σί, κι όταν αυτοί έλθουν σε ευθυ­μία, τότε παρου­σιά­ζει το κατώ­τε­ρο˙ διό­τι τότε αυτοί ζητούν κυρί­ως ποσό­τη­τα κρα­σιού και όχι τόσο ποιό­τη­τα. Εσύ όμως φύλα­ξες το καλό και εκλε­κτό κρα­σί μέχρι αυτή τη στιγ­μή’’)»].

Και σε άλλη περί­πτω­ση επί­σης, τότε που ανέ­στη­σε τη νεκρή κόρη του Ιαεί­ρου, «διέ­τα­ξεν αὐτῇ δοθῆναι φαγεῖν(:έδω­σε εντο­λή να της δώσουν να της δώσουν φαγη­τό να φάει, για να πάρει δυνά­μεις μετά από την εξάν­τλη­ση που της είχε φέρει η χρό­νια και θανα­τη­φό­ρα ασθέ­νειά της)»[Λουκ. 8,55], για να δώσει αναμ­φι­σβή­τη­τη την από­δει­ξη της ανα­στά­σε­ώς της. Με όλα αυτά προ­σπα­θεί να πεί­σει τους ανόη­τους ότι δεν ήταν κάποιος απα­τε­ώ­νας ή φαν­τα­σιο­κό­πος, αλλά ότι ήρθε για την κοι­νή σωτη­ρία όλων των ανθρώ­πων.

Όμως, για ποιο λόγο δεν απαι­τεί πίστη από τον παρα­λυ­τι­κό, όπως είχε κάνει με τους τυφλούς στους οποί­ους είπε: «Πιστεύ­ε­τε ὅτι δύνα­μαι τοῦτο ποιῆσαι;(:πιστεύ­ε­τε ότι έχω τη δύνα­μη να κάνω αυτό που μου ζητά­τε, δηλα­δή να σας δώσω το φως σας;)»[ Ματθ.9,28].Ο λόγος είναι ότι ο παρα­λυ­τι­κός αυτός δεν ήξε­ρε καθό­λου ποιος ήταν ο Ιησούς· διό­τι αυτό συνή­θι­ζε να το κάνει όχι πριν, αλλά μετά τα θαύ­μα­τα· διό­τι εκεί­νοι οι ασθε­νείς μεν που είχαν δει την θαυ­μα­τουρ­γι­κή δύνα­μή Του σε άλλες περι­πτώ­σεις, δίκαια άκου­γαν την ερώ­τη­ση αυτή. Εκεί­νοι, ωστό­σο, οι ασθε­νείς που δεν Τον ήξε­ραν καθό­λου, αλλά επρό­κει­το να κατα­λά­βουν από τα θαύ­μα­τά Του ποιος ήταν ο Ιησούς, καλούν­ται στην πίστη μετά από τα θαύ­μα­τα. Για τον λόγο αυτό, ο ευαγ­γε­λι­στής Ματ­θαί­ος δεν παρου­σιά­ζει τον Χρι­στό να υπο­βάλ­λει την ερώ­τη­ση αυτή από την αρχή που ξεκί­νη­σε τα θαύ­μα­τά Του, αλλά αφού πρώ­τα είχε θερα­πεύ­σει πολ­λούς, έπει­τα ζήτη­σε απάν­τη­ση σε αυτό από τους δύο τυφλούς.

Εσύ όμως και έτσι πρό­σε­ξε την πίστη του παρα­λύ­του. Διό­τι όταν άκου­σε τον Ιησού να του λέει: «Πάρε το κρε­βά­τι σου στον ώμο σου και περ­πά­τη­σε», δε γέλα­σε, ούτε είπε: «Τι σημαί­νουν αυτά τα λόγια τέλος πάν­των; Εδώ κατε­βαί­νει άγγε­λος και ταράσ­σει το νερό και έναν μονά­χα θερα­πεύ­ει, και εσύ, ένας άνθρω­πος κοι­νός, πιστεύ­εις ότι θα κατορ­θώ­σεις κάτι σπου­δαιό­τε­ρο από τον άγγε­λο με ένα απλό πρό­σταγ­μά σου μονά­χα; Αυτά είναι εγωι­σμός και αλα­ζο­νεία και αξιο­γέ­λα­στα πράγ­μα­τα εκ μέρους σου». Δεν είπε τίπο­τε από αυτά όμως, ούτε τα σκέ­φθη­κε, αλλά μόλις τα άκου­σε, σηκώ­θη­κε όρθιος και υγι­ής. Και αφού θερα­πεύ­τη­κε, δεν παρά­κου­σε στον Ιησού που του έλε­γε: «Ἒγει­ρε, ἆρον τὸν κρά­βατ­τόν σου καὶ περι­πά­τει(:Σήκω επά­νω, πάρε το κρε­βά­τι σου στον ώμο σου και περ­πά­τη­σε)». «Καὶ εὐθέως ἐγένε­το ὑγιὴς ὁ ἄνθρω­πος, καὶ ἦρε τὸν κρά­βατ­τον αὐτοῦ καὶ περιε­πά­τει(:και αμέ­σως απο­κα­τα­στά­θη­κε η υγεία του ανθρώ­που αυτού και πήρε το κρε­βά­τι του στον ώμο του και άρχι­σε να περ­πα­τά­ει)»[Ιω.5,8–9].

Η υπα­κοή του αυτή είναι βέβαια θαυ­μα­στή, αλλά τα όσα συνέ­βη­σαν στη συνέ­χεια είναι πολύ περισ­σό­τε­ρο αξιο­θαύ­μα­στα. Μάλ­λον όμως η αρχι­κή υπα­κοή του παρα­λύ­του, όταν κανέ­νας δεν τον εμπό­δι­ζε να υπα­κού­σει, δεν είναι τόσο αξιο­θαύ­μα­στη, όσο η στά­ση που τήρη­σε ύστε­ρα από αυτά, όταν οι Ιου­δαί­οι είχαν κυριευ­τεί από μανία και τον απει­λού­σαν ποι­κι­λο­τρό­πως εξα­γριω­μέ­νοι και τον κατη­γο­ρού­σαν και τον πολιορ­κού­σαν και του έλε­γαν: «Σάβ­βα­τόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἆραι τὸν κρά­βατ­τον(:σήμε­ρα είναι Σάβ­βα­το και δε σου επι­τρέ­πε­ται να σηκώ­νεις το κρε­βά­τι σου)»[Ιω.5,10], το γεγο­νός ότι όχι μόνο αντι­με­τω­πί­ζει με αδια­φο­ρία τη μανία τους, αλλά και με μεγά­λο θάρ­ρος δια­κη­ρύσ­σει τον Ευερ­γέ­τη του ενώ­πιον όλων και απο­στο­μώ­νει την αναί­σχυν­τη γλώσ­σα τους, νομί­ζω εγώ του­λά­χι­στο ότι είναι από­δει­ξη μεγά­λης γεν­ναιό­τη­τας.

Πραγ­μα­τι­κά, όταν τον περι­κύ­κλω­σαν οι πρό­κρι­τοι Ιου­δαί­οι και έλε­γαν επι­τι­μη­τι­κά και με αυθά­δεια στον πρώ­ην παρα­λυ­τι­κό: «Σάβ­βα­τόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἆραι τὸν κρά­βατ­τον(:Σήμε­ρα είναι Σάβ­βα­το. Δεν επι­τρέ­πε­ται να σηκώ­νεις και να μετα­φέ­ρεις το κρε­βά­τι σου)», άκου­σε τι απαν­τά: «Ὁ ποι­ή­σας με ὑγιῆ, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἆρον τὸν κρά­βατ­τόν σου καὶ περι­πά­τει(:Εκεί­νος που με θαύ­μα απο­κα­τέ­στη­σε την υγεία μου, μού είπε: Πάρε το κρε­βά­τι σου και περ­πά­τη­σε)»[Ιω.5,11], σαν να τους έλε­γε κατά κάποιο τρό­πο, τα ακό­λου­θα: «Φλυα­ρεί­τε και παρα­φέ­ρε­στε, όταν με προ­τρέ­πε­τε να μη θεω­ρώ διδά­σκα­λο Εκεί­νον, που με θερά­πευ­σε από μία τόσο μακρό­χρο­νη και βαριά ασθέ­νεια και να μην υπα­κούω απο­λύ­τως σε όλες τις εντο­λές Του».

Και όμως, εάν ήθε­λε να συμ­πε­ρι­φερ­θεί με κακό τρό­πο, μπο­ρού­σε και δια­φο­ρε­τι­κά να απαν­τή­σει· για παρά­δειγ­μα, μπο­ρού­σε να έλε­γε τα εξής: «Δεν κάνω αυτό με τη θέλη­σή μου, αλλά κατά δια­τα­γή άλλου. Εάν αυτό απο­τε­λεί παρά­βα­ση, να κατη­γο­ρή­σε­τε Αυτόν που με διέ­τα­ξε και θα αφή­σω κάτω το κρε­βά­τι». Θα μπο­ρού­σε επί­σης να απο­κρύ­ψει τη θερα­πεία του· διό­τι γνώ­ρι­ζε πολύ καλά ότι οι Ιου­δαί­οι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δεν δυσφο­ρού­σαν τόσο για την κατά­λυ­ση της αργί­ας του Σαβ­βά­του, όσο για τη θερα­πεία της ασθέ­νειας. Όμως ούτε αυτό το έκρυ­ψε, ούτε εκεί­νο είπε, ούτε συγ­χώ­ρη­ση ζήτη­σε από τους Ιου­δαί­ους, αλλά με δυνα­τή φωνή ομο­λο­γού­σε τον Ευερ­γέ­τη του και με παρ­ρη­σία ανα­κή­ρυτ­τε σε όλους τη θερα­πεία του .

Και ο μεν παρά­λυ­τος έτσι συμ­πε­ρι­φέρ­θη­κε, ενώ εκεί­νοι, πρό­σε­ξε με πόση κακό­τη­τα ενερ­γούν. Διό­τι δεν του είπαν: «Ποιος είναι αυτός που σε θερά­πευ­σε;», αλλά αυτό το απο­σιώ­πη­σαν και προ­βάλ­λουν έντο­να προς πάσα κατεύ­θυν­ση την, κατά τη γνώ­μη τους, παρα­βί­α­ση της αργί­ας του Σαβ­βά­του. «Ἠρώτη­σαν οὖν αὐτόν· τίς ἐστιν ὁ ἄνθρω­πος ὁ εἰπών σοι, ἆρον τὸν κρά­βατ­τόν σου καὶ περι­πά­τει;(:Ρώτη­σαν λοι­πόν αυτόν: “Ποιος είναι ο άνθρω­πος αυτός που σου είπε να σηκώ­σεις το κρε­βά­τι σου και να αρχί­σεις να περ­πα­τάς;”)»[Ιω.5,12]. Ο παρά­λυ­τος όμως που είχε θερα­πευ­θεί δεν ήξε­ρε ποιος ήταν ο ευερ­γέ­της του· διό­τι ο Ιησούς εν τω μετα­ξύ είχε απο­μα­κρυν­θεί, δεδο­μέ­νου ότι υπήρ­χε πολύς κόσμος και ήταν εύκο­λο αυτό[«Ὁ δὲ ἰαθεὶς οὐκ ᾔδει τίς ἐστιν· ὁ γὰρ Ἰησοῦς ἐξένευ­σεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ(:ο θερα­πευ­μέ­νος όμως παρά­λυ­τος δεν ήξε­ρε ποιος είναι˙ διό­τι ο Ιησούς είχε φύγει απα­ρα­τή­ρη­τος και είχε εξα­φα­νι­στεί. Και ήταν εύκο­λο να εξα­φα­νι­στεί, διό­τι υπήρ­χε πολύς λαός στον τόπο που έγι­νε το θαύ­μα)»[:Ιω.5,13].

Και για­τί απέ­κρυ­ψε τον εαυ­τό Του ο Ιησούς; Κατά πρώ­τον, για να είναι η μαρ­τυ­ρία του παρα­λύ­του χωρίς υπο­ψία, εφό­σον ο Ιησούς θα ήταν απών· διό­τι αφού ο παρα­λυ­τι­κός αισθάν­θη­κε την απο­κα­τά­στα­ση της υγεί­ας του, ήταν ο πλέ­ον αξιό­πι­στος μάρ­τυ­ρας της ευερ­γε­σί­ας. Έπει­τα για να μην ανά­ψει στις ψυχές των Ιου­δαί­ων περισ­σό­τε­ρο θυμό· διό­τι γνώ­ρι­ζε ότι και μόνο η παρου­σία αυτού που προ­κα­λεί το φθό­νο, δεν ανά­βει μικρή φωτιά σε όσους αισθά­νον­ται το φθό­νο γι’ αυτόν. Γι’ αυτό έφυ­γε και άφη­σε το ίδιο το έργο Του να αγω­νί­ζε­ται προς αυτούς, ώστε να μη λέγει τίπο­τε ο Ίδιος για τον εαυ­τό Του, αλλά να συζη­τούν γι’ Αυτόν όσοι θερα­πεύ­τη­καν και μαζί με αυτούς και οι κατή­γο­ροί Του· διό­τι πραγ­μα­τι­κά και αυτοί τότε μαρ­τυ­ρούν το θαύ­μα. Δεν είπαν, δηλα­δή: «Για­τί έδω­σες εντο­λή να γίνουν αυτά το Σάβ­βα­το;», αλλά «Για­τί πράτ­τεις αυτά το Σάβ­βα­το;».Όχι επει­δή αισθά­νον­ταν δυσφο­ρία για την κατά­λυ­ση της αργί­ας του Σαβ­βά­του, αλλά επει­δή αισθά­νον­ταν φθό­νο για την απο­κα­τά­στα­ση της υγεί­ας και τη σωτη­ρία του παρα­λύ­του.

Βέβαια, ωστό­σο, του­λά­χι­στον όσον αφο­ρά την ανθρώ­πι­νη εργα­σία, αυτό περισ­σό­τε­ρο απο­τε­λού­σε εργα­σία, αυτό ακρι­βώς που έκα­νε ο παρά­λυ­τος[:το ότι δηλα­δή σήκω­σε το κρε­βά­τι του, μέρα Σαβ­βά­του]· ενώ εκεί­νο που είπε ο Ιησούς ήταν απλά και μόνο ένας λόγος. Στην προ­κει­μέ­νη λοι­πόν περί­πτω­ση, με άλλο τρό­πο δια­τάσ­σει να κατα­λυ­θεί η αργία του Σαβ­βά­του, ενώ άλλο­τε το κάνει ο Ίδιος με άλλο τρό­πο, ανα­μι­γνύ­ον­τας πηλό και αλεί­φον­τας με αυτόν τους οφθαλ­μούς του τυφλού που επρό­κει­το να θερα­πεύ­σει. Και ενερ­γεί με αυτόν τον τρό­πο, όχι παρα­βιά­ζον­τας τον μωσαϊ­κό νόμο, αλλά υπερ­βαί­νον­τας τον μωσαϊ­κό νόμο. Με το θέμα όμως αυτό θα ασχο­λη­θού­με αργό­τε­ρα· διό­τι δεν απο­λο­γεί­ται με όμοιο τρό­πο για την κατά­λυ­ση του Σαβ­βά­του, κάθε φορά που κατη­γο­ρεί­ται από τους Ιου­δαί­ους. Και αυτό πρέ­πει να το εξε­τά­σου­με με ακρί­βεια, όχι όμως ακό­μη τώρα.

«Μετὰ ταῦ­τα εὑρί­σκει αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἴδε ὑγι­ὴς γέγο­νας· μηκέ­τι ἁμάρ­τα­νε, ἵνα μὴ χεῖ­ρόν σοί τι γένη­ται(:ύστε­ρα από αρκε­τό και­ρό τον βρή­κε ο Ιησούς στο ιερό και του είπε: Βλέ­πεις, τώρα έχεις γίνει υγι­ής. Πρό­σε­ξε λοι­πόν από δω και πέρα να μην αμαρ­τά­νεις πια, για να μη πάθεις τίπο­τε χει­ρό­τε­ρο από την ασθέ­νεια που είχες, και η οποία σου συνέ­βη από τις αμαρ­τί­ες σου. Πρό­σε­ξε μην πάθεις χει­ρό­τε­ρη συμ­φο­ρά στο σώμα σου, και χάσεις μαζί με την υγεία του σώμα­τος σου και την ψυχή σου)»[Ιω.5,14].

Φοβε­ρό πράγ­μα η αμαρ­τία, φοβε­ρό και ολέ­θριο για την ψυχή. Πολ­λές φορές μάλι­στα το κακό υπερ­πλε­ο­νά­ζει και βλά­πτει και τα σώμα­τα. Επει­δή δηλα­δή ως επί το πλεί­στον, όταν ασθε­νεί η ψυχή μας, δεν συναι­σθα­νό­μα­στε τον πόνο ενώ, όταν το σώμα μας πάθει έστω και την παρα­μι­κρή βλά­βη, κατα­βάλ­λου­με κάθε προ­σπά­θεια για να το απαλ­λά­ξου­με από την ασθέ­νεια, για τον λόγο αυτό πολ­λές φορές ο Θεός τιμω­ρεί το σώμα για τα αμαρ­τή­μα­τα της ψυχής, ώστε με τη δοκι­μα­σία του μικρό­τε­ρου να θερα­πευ­τεί το μεγα­λύ­τε­ρο.

Με αυτόν τον τρό­πο και ο από­στο­λος Παύ­λος θερά­πευ­σε τον άνθρω­πο που πόρ­νευε στην Κόριν­θο, αφού συγ­κρά­τη­σε την ασθέ­νεια της ψυχής με την φθο­ρά του σώμα­τος· διό­τι κατέ­στει­λε το κακό, κάνον­τας εγχει­ρη­τι­κή τομή στο σώμα, σαν να ήταν ένας άρι­στος για­τρός, ο οποί­ος, όταν δεν υπο­χω­ρεί η υδρω­πι­κία ή η ασθέ­νεια της σπλή­νας, με την χρη­σι­μο­ποί­η­ση εσω­τε­ρι­κών φαρ­μά­κων, τα καυ­τη­ριά­ζει εξωτερικώς[βλ.Α΄Κορ.5,1–5: «Ὄλως ἀκού­ε­ται ἐν ὑμῖν πορ­νεία, καὶ τοιαύ­τη πορ­νεία, ἥτις οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνε­σιν ὀνομά­ζε­ται, ὥστε γυναῖκά τινα τοῦ πατρὸς ἔχειν. καὶ ὑμεῖς πεφυ­σιω­μέ­νοι ἐστέ, καὶ οὐχὶ μᾶλλον ἐπεν­θή­σα­τε, ἵνα ἐξαρθῇ ἐκ μέσου ὑμῶν ὁ τὸ ἔργον τοῦτο ποι­ή­σας! ἐγὼ μὲν γὰρ ὡς ἀπὼν τῷ σώμα­τι, παρὼν δὲ τῷ πνεύ­μα­τι, ἤδη κέκρι­κα ὡς παρὼν τὸν οὕτω τοῦτο κατερ­γα­σά­με­νον,ἐν τῷ ὀνόμα­τι τοῦ Κυρί­ου ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι­στοῦ συνα­χθέν­των ὑμῶν καὶ τοῦ ἐμοῦ πνεύ­μα­τος σὺν τῇ δυνά­μει τοῦ Κυρί­ου ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι­στοῦ, παρα­δοῦ­ναι τὸν τοιοῦ­τον τῷ σατα­νᾷ εἰς ὄλε­θρον τῆς σαρ­κός, ἵνα τὸ πνεῦ­μα σωθῇ ἐν τῇ ἡμέ­ρᾳ τοῦ Κυρί­ου Ἰησοῦ(:είναι σε όλους γνω­στό και δια­δε­δο­μέ­νο ότι επι­κρα­τεί ανά­με­σά σας μια περί­πτω­ση πορ­νεί­ας και μάλι­στα τέτοιου είδους πορ­νεία που ούτε μετα­ξύ των ειδω­λο­λα­τρών δεν ανα­φέ­ρε­ται, ώστε κάποιος από εσάς να έχει τη γυναί­κα του πατέ­ρα του, τη μητριά του δηλα­δή. Και εσείς, αντί να ντρέ­πε­στε γι’ αυτό, εξα­κο­λου­θεί­τε να είστε φαν­τα­σμέ­νοι και φου­σκω­μέ­νοι για τη σοφία σας, και δεν κηρύ­ξα­τε μάλ­λον πέν­θος επί­ση­μο και γενι­κό, για να εκδιώ­ξει ο Θεός από την εκκλη­σια­στι­κή σας κοι­νό­τη­τα εκεί­νον που έκα­νε την πρά­ξη αυτή! Η ευθύ­νη πέφτει ολό­κλη­ρη επά­νω σας. Διό­τι εγώ, καθώς απου­σιά­ζω βέβαια σωμα­τι­κά, είμαι όμως παρών στην Κόριν­θο με τον νου και την καρ­διά μου, έχω πλέ­ον κρί­νει και κατα­δι­κά­σει σαν να ήμουν παρών τον αναί­σχυν­το αυτόν που έκα­νε τη μιση­τή αυτή πρά­ξη. Και τώρα, αφού συνα­χθού­με στο όνο­μα του Κυρί­ου μας Ιησού Χρι­στού, εσείς και εγώ παρών ανά­με­σά σας πνευ­μα­τι­κά μαζί με τη δύνα­μη του Κυρί­ου μας Ιησού Χρι­στού, ας παρα­δώ­σου­με τον άνθρω­πο αυτόν στον σατα­νά, απο­κό­πτον­τάς τον από την Εκκλη­σία, για να τιμω­ρη­θεί και να κολα­στεί σκλη­ρά το σώμα του και να συνε­τι­στεί με την παι­δα­γω­γία αυτή, ώστε να σωθεί έτσι η ψυχή του την ημέ­ρα της δευ­τέ­ρας παρου­σί­ας του Κυρί­ου Ιησού)».

Το ίδιο έκα­νε και ο Χρι­στός στην περί­πτω­ση του παρα­λύ­του. Και πρό­σε­ξε πώς ομί­λη­σε ο Κύριος για να δηλώ­σει αυτό: «Βλέ­πεις, τώρα έχεις γίνει υγι­ής. Πρό­σε­ξε λοι­πόν από δω και πέρα να μην αμαρ­τά­νεις πια, για να μη πάθεις τίπο­τε χει­ρό­τε­ρο από την ασθέ­νεια που είχες, και η οποία σου συνέ­βη από τις αμαρ­τί­ες σου. Πρό­σε­ξε μην πάθεις χει­ρό­τε­ρη συμ­φο­ρά στο σώμα σου, και χάσεις μαζί με την υγεία του σώμα­τος σου και την ψυχή σου». Τι διδα­σκό­μα­στε λοι­πόν από τα λόγια αυτά; Καταρ­χάς ότι η ασθέ­νεια προ­ήλ­θε από τις αμαρ­τί­ες στον παρα­λυ­τι­κό. Δεύ­τε­ρο ότι ο λόγος για την γέε­να είναι αξιό­πι­στος και τρί­τον ότι η τιμω­ρία είναι μακρά και άπει­ρη. Πού είναι συνε­πώς εκεί­νοι που δια­μαρ­τύ­ρον­ται λέγον­τας: «Για το διά­στη­μα μιας ώρας που φόνευ­σα και για το ελά­χι­στο χρο­νι­κό διά­στη­μα που μοί­χευ­σα, θα τιμω­ρού­μαι αιω­νί­ως;». Και ο παρά­λυ­τος της Βηθεσ­δά αντί­στοι­χα δεν αμάρ­τη­σε για τόσα έτη, για όσα τιμω­ρούν­ταν, και όμως σχε­δόν μια ολό­κλη­ρη ζωή πέρα­σε ευρι­σκό­με­νος στη μακρό­χρο­νη τιμω­ρία· διό­τι τα αμαρ­τή­μα­τα δεν κρί­νον­ται από τον χρό­νο που διαρ­κούν, αλλά από τη φύση των παρα­βά­σε­ων.

Μαζί με αυτά και το εξής είναι δυνα­τό να προ­σέ­ξου­με, ότι και αν ακό­μη υπο­στού­με βαριά τιμω­ρία για τα προ­η­γού­με­να αμαρ­τή­μα­τα και έπει­τα περι­πέ­σου­με πάλι στα ίδια, πολύ περισ­σό­τε­ρο θα πάθου­με εκ νέου πολύ χει­ρό­τε­ρα. Και πολύ δικαιο­λο­γη­μέ­να. Διό­τι εκεί­νος που δεν έγι­νε καλύ­τε­ρος ούτε με την τιμω­ρία, επι­σύ­ρει για τον εαυ­τό του μεγα­λύ­τε­ρη ποι­νή ως αναί­σθη­τος πλέ­ον και περι­φρο­νη­τής των εντο­λών του Θεού.

Βέβαια η τιμω­ρία ήταν αρκε­τή μόνη της να διορ­θώ­σει και να κατα­στή­σει σωφρο­νέ­στε­ρο αυτόν που για μία φορά αμάρ­τη­σε. Επει­δή όμως δεν σωφρο­νί­στη­κε με την πρώ­τη τιμω­ρία που του επι­βλή­θη­κε, αλλά απο­τολ­μά με θρά­σος πάλι τα ίδια, είναι φυσι­κό και δίκαιο ένας τέτοιος άνθρω­πος να υπο­στεί κάποια τιμω­ρία, την οποία ο ίδιος προ­κα­λεί στον εαυ­τό του. Εάν λοι­πόν τιμω­ρη­θή­κα­με κατά τη διάρ­κεια της παρού­σης ζωής, αλλά υπο­πέ­σα­με στη συνέ­χεια στα ίδια αμαρ­τή­μα­τα, κατό­πιν τιμω­ρού­μα­στε αυστη­ρό­τε­ρα· όταν όμως δεν τιμω­ρού­μα­στε στην παρού­σα ζωή για τα όσα έχου­με αμαρ­τή­σει, πώς δεν πρέ­πει να φοβό­μα­στε και να τρέ­μου­με επει­δή πρό­κει­ται αιω­νί­ως πλέ­ον να υπο­στού­με ανε­πα­νόρ­θω­τα κακά;

«Και για ποιο λόγο», θα μπο­ρού­σε να ρωτή­σει κάποιος, «δεν τιμω­ρούν­ται όλοι με τον ίδιο τρό­πο;» Διό­τι βλέ­που­με πολ­λούς από τους ασε­βείς να είναι υγιείς και σφρι­γη­λοί στο σώμα και να απο­λαμ­βά­νουν μεγά­λη ευη­με­ρία. Αλλά ας μην ενθαρ­ρυ­νό­μα­στε και να απο­ρού­με βλέ­πον­τας αυτούς ατι­μώ­ρη­τους στην παρού­σα ζωή, αλλά γι’ αυτό ακρι­βώς να τους λυπού­μα­στε περισ­σό­τε­ρο· διό­τι το γεγο­νός ότι δεν υφί­σταν­ται εδώ καμία τιμω­ρία, γίνε­ται αιτία μεγα­λύ­τε­ρης τιμω­ρί­ας στον ουρα­νό. Και ο Παύ­λος για να το κατα­στή­σει αυτό σαφές έλε­γε: «Κρι­νό­με­νοι δὲ ὑπὸ τοῦ Κυρί­ου παι­δευό­με­θα, ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατα­κριθῶμεν(:όταν λοι­πόν τιμω­ρού­μα­στε από τον Κύριο με ασθέ­νειες, τιμω­ρού­μα­στε παι­δα­γω­γι­κά από Αυτόν για να διορ­θω­θού­με και να μην κατα­κρι­θού­με στην άλλη ζωή μαζί με τον κόσμο που ζει μακριά από τον Θεό)»[Α΄Κορ.11,32]· διό­τι η εδώ τιμω­ρία έχει τον χαρα­κτή­ρα νου­θε­σί­ας, ενώ εκεί είναι πραγ­μα­τι­κή τιμω­ρία.

«Τι λοι­πόν; Όλες οι ασθέ­νειες προ­έρ­χον­ται από τα αμαρ­τή­μα­τα;», θα μπο­ρού­σε να ανα­ρω­τη­θεί κάποιος. Όχι όλες βέβαια, αλλά οι περισ­σό­τε­ρες. Μερι­κές προ­κα­λούν­ται από ραθυ­μία. Πραγ­μα­τι­κά η γαστρι­μαρ­γία, η μέθη και η οκνη­ρία προ­κα­λούν τις ασθέ­νειες αυτού του είδους. Πρέ­πει όμως σε κάθε περί­πτω­ση ένα μόνο να προ­σέ­χου­με, πώς δηλα­δή θα υπο­φέ­ρου­με με ευχα­ρί­στη­ση κάθε πλη­γή.

Οι ασθέ­νειες επί­σης προ­κα­λούν­ται και για απο­φυ­γή αμαρ­τη­μά­των, όπως βλέ­που­με στα βιβλία των Βασι­λειών κάποιον που για τον σκο­πό αυτό κατα­λή­φθη­κε από μια οδυ­νη­ρή ασθέ­νεια των ποδιών[βλ. Γ΄Βασιλ. 15,23: «Καὶ τὰ λοιπὰ τῶν λόγων Ἀσὰ καὶ πᾶσα ἡ δυνα­στεία αὐτοῦ, ἣν ἐποί­η­σε, καὶ τὰς πόλεις, ἃς ᾠκοδό­μη­σεν, οὐκ ἰδοὺ ταῦτα γεγραμ­μέ­να ἐστὶν ἐπὶ βιβλίῳ λόγων τῶν ἡμερῶν τοῖς βασι­λεῦσιν Ἰούδα; πλὴν ἐν τῷ καιρῷ τοῦ γήρως αὐτοῦ ἐπόνε­σε τοὺς πόδας αὐτοῦ(:τα υπό­λοι­πα έργα του δίκαιου βασι­λέ­ως Ασά και όλα τα μεγά­λα του κατορ­θώ­μα­τα που είχε επι­τύ­χει, και οι πόλεις τις οποί­ες οχύ­ρω­σε, όλα αυτά δεν είναι γραμ­μέ­να στο βιβλίο των λόγων και των έργων των βασι­λέ­ων Ιού­δα; Ωστό­σο κατά τον και­ρό των γηρα­τειών του υπέ­φε­ρε αυτός από πόνους των ποδών του)»].

Προ­κα­λούν­ται όμως οι ασθέ­νειες και για να προ­ο­δεύ­σου­με στην αρε­τή, όπως λέγει ο Θεός στον Ιώβ: «Μὴ ἀποποιοῦ μου τὸ κρί­μα. οἴει δέ με ἄλλως σοι κεχρη­μα­τι­κέ­ναι ἢ ἵνα ἀναφανῇς δίκαιος;(:Μην αρνεί­σαι και δεν μπο­ρείς να αρνη­θείς τη δίκαιη από­φα­σή μου και ενέρ­γεια σχε­τι­κά με εσέ­να. Νομί­ζεις ότι για άλλο λόγο ενήρ­γη­σα εγώ για εσέ­να και σε δοκί­μα­σα, παρά μόνο για να ανα­δει­χτείς δίκαιος;)»[Ιώβ, 40,8].

Αλλά για­τί τέλος πάν­των απο­κα­λύ­πτει ο Χρι­στός τις αμαρ­τί­ες των παρα­λυ­τι­κών αυτών; Διό­τι και σε εκεί­νον, τον οποίο ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ματ­θαί­ος λέγει: «Έχε θάρ­ρος, παι­δί μου· σου έχουν συγ­χω­ρη­θεί οι αμαρ­τί­ες σου»[Ματθ.9,2] και σε αυτόν της Βηθεσ­δά που ανα­φέ­ρει ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης: «Ιδού τώρα έχεις γίνει υγι­ής. Να μην αμαρ­τά­νεις πλέ­ον». Γνω­ρί­ζω βέβαια ότι μερι­κοί δια­βάλ­λουν τον παρα­λυ­τι­κό αυτό, ισχυ­ρι­ζό­με­νοι ότι ο παρα­λυ­τι­κός αυτός έγι­νε κατή­γο­ρος του Χρι­στού και για τον λόγο αυτό άκου­σε τον Χρι­στό να του λέγει αυτά τα λόγια. Τι θα πού­με όμως για εκεί­νον τον παρά­λυ­το του Ματ­θαί­ου, ο οποί­ος άκου­σε σχε­δόν τα ίδια τα λόγια; Καθώς και σε εκεί­νον είπε: «Σου έχουν συγ­χω­ρη­θεί οι αμαρ­τί­ες σου».

Συνε­πώς είναι φανε­ρό ότι ο παρά­λυ­τος της Βηθεσ­δά δεν άκου­σε αυτά περί αμαρ­τιών του εξαι­τί­ας κάποιας κατη­γο­ρί­ας σε βάρος του Κυρί­ου. Και αυτό μάλι­στα είναι δυνα­τό να το αντι­λη­φθού­με καθα­ρό­τε­ρα από τη συνέ­χεια· «Ύστε­ρα από αυτά», λέγει ο ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης, «τον βρή­κε ο Ιησούς στον ναό», πράγ­μα που είναι από­δει­ξη μεγά­λης ευλά­βειας· διό­τι δεν πήγε ο παρά­λυ­τος σε αγο­ρές και σε περι­πά­τους, ούτε παρέ­δω­σε τον εαυ­τό του σε τρυ­φή και την από­λαυ­ση, αλλά περ­νού­σε τον και­ρό του στο ναό, μολο­νό­τι επρό­κει­το να αντι­με­τω­πί­σει τόση μεγά­λη επί­θε­ση από τους Ιου­δαί­ους και να εκδιώ­κε­ται από όλους από εκεί. Τίπο­τε όμως από αυτά δεν τον έπει­σε να απο­μα­κρυν­θεί από τον ναό. Όταν λοι­πόν τον βρή­κε εκεί ο Χρι­στός, αφού πλέ­ον ο παρά­λυ­τος είχε συζη­τή­σει με τους Ιου­δαί­ους, δεν έκα­νε κανέ­να υπαι­νιγ­μό τέτοιου είδους. Διό­τι εάν δεν ήθε­λε να τον κατη­γο­ρή­σει γι’ αυτό, θα έλε­γε: «Πάλι τα ίδια επι­χει­ρείς και ούτε με τη θερα­πεία έγι­νες καλύ­τε­ρος;». Όμως δεν του είπε τίπο­τε από αυτά, παρά μόνο τον ασφα­λί­ζει για το μέλ­λον.

Για­τί όμως και όταν θερά­πευ­σε χωλούς και άλλους ανα­πή­ρους, δεν ανέ­φε­ρε σε καμία περί­πτω­ση αυτά; Εγώ νομί­ζω ότι σε αυτούς η ασθέ­νεια προ­ερ­χό­ταν από τα αμαρ­τή­μα­τα, ενώ στους άλλους αυτό το πάθος οφει­λό­ταν σε φυσι­κή αιτία. Δια­φο­ρε­τι­κά και στους άλλους θα έλε­γε τα ίδια που είπε στους παρα­λύ­τους· διό­τι η ασθέ­νεια αυτή της παρα­λύ­σε­ως είναι χει­ρό­τε­ρη από όλες τις άλλες, δια­μέ­σου του μεγα­λύ­τε­ρου διορ­θώ­νει και τα ελα­φρό­τε­ρα. Δηλα­δή, όπως όταν θερά­πευ­σε κάποιον άλλο, του έλε­γε να δοξά­σει τον Θεό, δεν συμ­βού­λευε εκεί­νον μόνο, αλλά δια­μέ­σου αυτού όλους τους ανθρώ­πους, κατά όμοιο τρό­πο και σε αυτούς με όσα λέγει νου­θε­τεί και συμ­βου­λεύ­ει όλους τους άλλους τα ίδια ακρι­βώς, που είπε στους παρα­λυ­τι­κούς.

Επι­πλέ­ον, πρέ­πει να πού­με και αυτό, ότι δηλα­δή επει­δή διεί­δε μέσα στην ψυχή του παρα­λυ­τι­κού την καρ­τε­ρι­κό­τη­τα και επει­δή αντι­λή­φθη­κε ότι ήταν σε θέση να δεχθεί το παράγ­γελ­μα, τον συμ­βου­λεύ­ει και τον συγ­κρα­τεί και με την ευερ­γε­σία και με τον φόβο των μελ­λον­τι­κών κακών για την υγεία του.

Και πρό­σε­ξε την έλλει­ψη κάθε υπε­ρη­φά­νειας από τον Κύριο. Διό­τι δεν του είπε: «Κοί­τα­ξε, σε έκα­να υγιή», αλλά «έχεις γίνει υγι­ής, να μην αμαρ­τά­νεις πλέ­ον». Επί­σης δεν του είπε «για να μη σε τιμω­ρή­σω», αλλά «για να μη σου συμ­βεί τίπο­τε χει­ρό­τε­ρο». Και τα δύο τα εξέ­φρα­σε απρό­σω­πα και του φανέ­ρω­σε ότι η απο­κα­τά­στα­ση της υγεί­ας του ήταν περισ­σό­τε­ρο απο­τέ­λε­σμα χάρι­τος, παρά της προ­σω­πι­κής αξί­ας του παρα­λύ­του. Διό­τι δεν είπε ότι ο παρα­λυ­τι­κός επά­ξια απαλ­λά­χτη­κε από την τιμω­ρία, αλλά ότι θερα­πεύ­τη­κε από φιλαν­θρω­πία. Επει­δή αν δεν επρό­κει­το γι΄ αυτό, θα του έλε­γε: «Ιδού, τιμω­ρή­θη­κες αρκε­τά για τα αμαρ­τή­μα­τά σου. Είσαι πλέ­ον ασφα­λής». Τώρα όμως δεν του μίλη­σε έτσι, αλλά πώς; «Ιδού,έχεις γίνει υγι­ής. Να μην αμαρ­τά­νεις πλέ­ον».

Εάν όμως δεν τιμω­ρού­μα­στε, μολο­νό­τι επι­μέ­νου­με στα ίδια αμαρ­τή­μα­τα, επα­να­λαμ­βά­νω συνε­χώς τον ακό­λου­θο απο­στο­λι­κό λόγο: «Λογίζῃ δὲ τοῦτο, ὦ ἄνθρω­πε, ὁ κρί­νων τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσ­σον­τας καὶ ποιῶν αὐτά, ὅτι σὺ ἐκφεύξῃ τὸ κρῖμα τοῦ Θεοῦ; ἢ τοῦ πλού­του τῆς χρη­στό­τη­τος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς μακρο­θυ­μί­ας κατα­φρο­νεῖς, ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ Θεοῦ εἰς μετά­νοιάν σε ἄγει; κατὰ δὲ τὴν σκλη­ρό­τη­τά σου καὶ ἀμετα­νόη­τον καρ­δί­αν θησαυ­ρί­ζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκα­λύ­ψε­ως καὶ δικαιο­κρι­σί­ας τοῦ Θεοῦ, ὃς ἀποδώ­σει ἑκάστῳ κατὰ ἔργα αὐτοῦ, τοῖς μὲν καθ᾿ ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν καὶ τιμὴν καὶ ἀφθαρ­σί­αν ζητοῦσι ζωὴν αἰώνιον, τοῖς δὲ ἐξ ἐριθεί­ας, καὶ ἀπει­θοῦσι μὲν τῇ ἀληθείᾳ, πει­θο­μέ­νοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ, θυμὸς καὶ ὀργή(: Και νομί­ζεις, άνθρω­πέ μου, εσύ που κατα­κρί­νεις εκεί­νους που κάνουν τέτοια απρε­πή έργα και όμως κάνεις και εσύ τα ίδια, νομί­ζεις λοι­πόν ότι εσύ προ­νο­μια­κά θα απο­φύ­γεις την κατα­δι­κα­στι­κή από­φα­ση του Θεού; Ή κατα­φρο­νείς τον πλού­το της ευερ­γε­τι­κής αγα­θό­τη­τάς Του και της ανε­κτι­κό­τη­τας και μακρο­θυ­μί­ας που δεί­χνει σε σένα και δεν δεί­χνεις ενδια­φέ­ρον να μάθεις ότι το να σε ευερ­γε­τεί ο Θεός, αντί να εξα­πο­λύ­σει την οργή Του εναν­τί­ον σου για τις κεκές πρά­ξεις σου, πρέ­πει να σε παρα­κι­νεί και να σε οδη­γεί σε μετά­νοια; Και σύμ­φω­να με τη σκλη­ρό­τη­τά σου και την αμε­τα­νόη­τη καρ­διά σου, που δεν συγ­κι­νεί­ται από την τόση καλο­σύ­νη του Θεού, μαζεύ­εις εναν­τί­ον του εαυ­τού σου θησαυ­ρούς οργής, που θα εξα­πο­λυ­θούν εναν­τί­ον σου την ημέ­ρα που θα ξεσπά­σει η θεία οργή και θα απο­κα­λυ­φθεί η δίκαιη κρί­ση του Θεού, ο Οποί­ος θα απο­δώ­σει στον καθέ­να σύμ­φω­να με τα έργα του· σε εκεί­νους που με υπο­μο­νή εργά­ζον­ται κάθε καλό έργο και ζητούν από τον Θεό δόξα και τιμή και αφθαρ­σία, θα απο­δώ­σει ζωή αιώ­νια· σε εκεί­νους όμως που είναι κυριευ­μέ­νοι από πνεύ­μα φατρια­στι­κό και απει­θούν στην αλή­θεια, ενώ πεί­θον­ται στην αδι­κία και δεν την απο­φεύ­γουν, θα πέσει θυμός και οργή πάνω τους)»[Ρωμ. 2,3–8].

Και δεν έδω­σε στον παρά­λυ­το από­δει­ξη της θεό­τη­τάς Του μονά­χα με τη θερα­πεία και τη στε­ρέ­ω­ση του σώμα­τός του, αλλά και με άλλον τρό­πο· διό­τι με το να του πει: «Μην αμαρ­τά­νεις πλέ­ον», απέ­δει­ξε ότι γνώ­ρι­ζε όλα τα προ­η­γού­με­να σφάλ­μα­τα, που είχε δια­πρά­ξει. Επο­μέ­νως, θα ήταν αξιό­πι­στος και για όσα του έλε­γε ότι θα μπο­ρού­σαν να του συμ­βούν στο μέλ­λον, εάν δεν διορ­θω­νό­ταν.

«Ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρω­πος καὶ ἀνήγ­γει­λε τοῖς Ἰουδαί­οις ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ ποι­ή­σας αὐτὸν ὑγιῆ(:έφυ­γε τότε ο άνθρω­πος από το ιερό και, αφού συνάν­τη­σε τους Ιου­δαί­ους, τους ανήγ­γει­λε ότι ο Ιησούς ήταν αυτός που τον γιά­τρε­ψε)»[Ιω.5,15].Πρό­σε­ξε ότι ο παρα­λυ­τι­κός εξα­κο­λου­θεί να παρα­μέ­νει στην ίδια εκδή­λω­ση ευγνω­μο­σύ­νης· διό­τι δεν είπε ότι ο Χρι­στός ήταν αυτός που του είπε να σηκώ­σει το κρε­βά­τι του· επει­δή δηλα­δή εκεί­νοι προ­έ­βαλ­λαν συνε­χώς το θεω­ρού­με­νο αμάρ­τη­μα της κατα­λύ­σε­ως της αργί­ας του Σαβ­βά­του, αυτός πάν­το­τε προ­βάλ­λει διαρ­κώς την απο­λο­γία και έτσι απο­κα­λύ­πτει τον Ιατρό και προ­σπα­θεί να προ­σελ­κύ­σει και τους άλλους και να τους κάνει φιλι­κά προ­σκεί­με­νους προς τον Ιησού· διό­τι δεν ήταν τόσο αναί­σθη­τος, ώστε ύστε­ρα από τόσο μεγά­λη ευερ­γε­σία και σπου­δαία συμ­βου­λή για την υπό­λοι­πη ζωή του, να προ­δώ­σει τον ευερ­γέ­τη του και να πει αυτά τα λόγια με κακο­προ­αί­ρε­τη διά­θε­ση.

Πραγ­μα­τι­κά, και αν ακό­μη ήταν θηρίο ή αν ήταν απάν­θρω­πος και σκλη­ρός σαν την πέτρα, η ευερ­γε­σία και ο φόβος θα ήταν αρκε­τά για να τον συγ­κρα­τή­σουν· διό­τι στα αυτιά του θα ηχού­σε ακό­μη η απει­λή και θα φοβό­ταν μήπως πάθαι­νε τίπο­τε χει­ρό­τε­ρο, επει­δή είχε λάβει πολύ μεγά­λες απο­δεί­ξεις για τη δύνα­μη του Ιατρού· άλλω­στε, αν ήθε­λε να Τον δια­βάλ­λει, θα μπο­ρού­σε να απο­σιω­πή­σει τη θερα­πεία και να ανα­φέ­ρει την παρά­βα­ση του νόμου και έτσι θα δια­τύ­πω­νε την κατη­γο­ρία. Δεν συνέ­βη όμως αυτό, οπωσ­δή­πο­τε δεν συνέ­βη. Αντί­θε­τα, οι λόγοι του φανε­ρώ­νουν μεγά­λη παρ­ρη­σία και ευγνω­μο­σύ­νη και επαι­νεί τον ευερ­γέ­τη του όχι λιγό­τε­ρο από τον τυφλό. Διό­τι τι είπε εκεί­νος; «Ἂνθρω­πος λεγό­με­νος Ἰησοῦς πηλὸν ἐποί­η­σε καὶ ἐπέχρι­σέ μου τοὺς ὀφθαλ­μοὺς καὶ εἶπέ μοι· ὕπαγε εἰς τὴν κολυμ­βή­θραν τοῦ Σιλωὰμ καὶ νίψαι· ἀπελθὼν δὲ καὶ νιψά­με­νος ἀνέβλε­ψα(:ένας άνθρω­πος που ονο­μά­ζε­ται Ιησούς έκα­νε πηλό και μου άλει­ψε μ’ αυτόν τα μάτια και μου είπε: Πήγαι­νε στην κολυμ­βή­θρα του Σιλω­άμ και νίψου. Πήγα λοι­πόν εκεί και νίφτη­κα, και βρή­κα το φως μου)» [Ιω.9,11]. Το ίδιο είπε και ο παρά­λυ­τος: «Αυτός που με έκα­νε υγιή είναι ο Ιησούς».

«Καὶ διὰ τοῦτο ἐδίω­κον τὸν Ἰησοῦν οἱ Ἰουδαῖοι καὶ ἐζήτουν αὐτὸν ἀποκτεῖναι, ὅτι ταῦτα ἐποί­ει ἐν σαβ­βάτῳ(:και γι’ αυτό οι Ιου­δαί­οι κατα­δί­ω­καν τον Ιησού και ζητού­σαν να τον φονεύ­σουν, διό­τι έκα­νε τις θαυ­μα­τουρ­γι­κές αυτές θερα­πεί­ες κατά την ημέ­ρα του Σαβ­βά­του)»[Ιω.5,16].Και τι απάν­τη­σε ο Ιησούς λοι­πόν; «Ὁ πατήρ μου ἕως ἄρτι ἐργά­ζε­ται, κἀγὼ ἐργά­ζο­μαι(:ο Θεός Πατέ­ρας μου εργά­ζε­ται έως τώρα συνε­χώς και χωρίς δια­κο­πή˙ διό­τι όχι μόνο δημιούρ­γη­σε, αλλά και κυβερ­νά τον κόσμο και προ­νο­εί γι’ αυτόν. Κι εγώ λοι­πόν, ο Υιός Του, εργά­ζο­μαι συνε­χώς όπως ο Πατέ­ρας μου, χωρίς να δια­κό­πτω το σωτή­ριο έργο μου τις ημέ­ρες του Σαβ­βά­του)»[Ιω.5,17].

Και όταν λοι­πόν έπρε­πε να υπε­ρα­σπί­σει τους μαθη­τές Του που ημέ­ρα Σαβ­βά­του πεί­να­σαν και άρχι­σαν να κόβουν στά­χυα από ένα σπαρ­μέ­νο αγρό, να τα τρί­βουν και να τρώ­νε τον καρ­πό, έφερ­νε ως παρά­δειγ­μα τον ομό­δου­λό τους Δαβίδ, λέγον­τας: «Οὐκ ἀνέγνω­τε τί ἐποί­η­σε Δαυ­ΐδ ὅτε ἐπεί­να­σεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ᾿ αὐτοῦ; πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προ­θέ­σε­ως ἔφαγεν, οὓς οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς μετ᾿ αὐτοῦ, εἰ μὴ μόνοις τοῖς ἱερεῦσι;(:δεν δια­βά­σα­τε τι έκα­νε ο Δαβίδ, όταν πεί­να­σε και αυτός και εκεί­νοι που ήταν μαζί του; Ότι δηλα­δή μπή­κε στον οίκο του Θεού και έφα­γε τους άρτους που ήταν βαλ­μέ­νοι πάνω στην τρά­πε­ζα της σκη­νής ως θυσία προς τον Θεό, ενώ δεν επι­τρε­πό­ταν να τους φάει, ούτε αυτός ούτε εκεί­νοι που ήταν μαζί του, παρά μόνον οι ιερείς; Κι όμως, επει­δή η ανάγ­κη το επέ­βαλ­λε, οι αφιε­ρω­μέ­νοι στο Θεό άρτοι χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν για τη δια­τρο­φή των ανθρώ­πων που δεν ήταν ιερείς˙ και ο Θεός δεν οργί­στη­κε γι’ αυτό)»[Ματθ.12,3–4]. Όταν όμως έπρε­πε να δικαιο­λο­γή­σει τον εαυ­τό Του, κατέ­φευ­γε στον Πατέ­ρα, για να δεί­ξει και από τις δύο πλευ­ρές ότι ήταν ομό­τι­μος με τον Πατέ­ρα, και από το ότι επι­κα­λεί­ται Αυτόν ιδιαι­τέ­ρως και από το ότι κάνει τα ίδια με Εκεί­νον.

Και για­τί δεν είπε όσα είχαν γίνει στην Ιερι­χώ με τη θερα­πεία που επι­τέ­λε­σε εκεί στον εκ γενε­τής τυφλό; Ήθε­λε να τους ανυ­ψώ­σει από τη γη, ώστε να μην Τον θεω­ρούν πλέ­ον ως άνθρω­πο, αλλά ως Θεό που όφει­λε να νομο­θε­τεί. Εάν όμως δεν ήταν γνή­σιος Υιός και της ιδί­ας ουσί­ας με τον Πατέ­ρα, τότε η δικαιο­λο­γία της κατα­λύ­σε­ως της αργί­ας του Σαβ­βά­του είναι βαρύ­τε­ρη από την κατη­γο­ρία. Πραγ­μα­τι­κά, εάν κάποιος ύπαρ­χος κατέ­λυε ένα βασι­λι­κό νόμο και κατη­γο­ρεί­το γι’ αυτό και απο­λο­γεί­το και έλε­γε ότι και ο βασι­λιάς κατέ­λυ­σε αυτόν τον νόμο, ασφα­λώς δεν θα μπο­ρού­σε να ξεφύ­γει με αυτά, αλλά θα καθι­στού­σε μεγα­λύ­τε­ρη την κατη­γο­ρία. Εδώ όμως, επει­δή η αξία είναι ίση, γι’ αυτό και η απο­λο­γία έχει καταρ­τι­στεί με κάθε βεβαιό­τη­τα και ασφά­λεια· «διό­τι», λέγει, «από όσες κατη­γο­ρί­ες απαλ­λάσ­σε­τε τον Θεό, από τις ίδιες θα απαλ­λά­ξε­τε και εμέ­να». Γι’ αυτό πρό­φθα­σε και είπε «ο Πατέ­ρας μου», για να τους πεί­σει και παρά τη θέλη­σή τους να Του συγ­χω­ρή­σουν τα ίδια με Εκεί­νον, από σεβα­σμό προς την αλη­θι­νή γνη­σιό­τη­τα.

Εάν όμως κάποιος ρωτού­σε και έλε­γε: «Και πού εργά­ζε­ται ο Πατήρ, αφού κατά την εβδό­μη ημέ­ρα ανα­παύ­τη­κε από όλα τα έργα Του;», ας μάθει τον τρό­πο με τον οποίο εργά­ζε­ται. Ποιος είναι λοι­πόν ο τρό­πος της εργα­σί­ας Του; Προ­νο­εί και συν­τη­ρεί όλη τη δημιουρ­γία. Όταν δηλα­δή βλέ­πεις τον ήλιο να ανα­τέλ­λει, τη σελή­νη να τρέ­χει, τις λίμνες, τις πηγές, τους ποτα­μούς, τις βρο­χές και την πορεία της φύσε­ως, όπως φαί­νε­ται στους σπό­ρους ή στα σώμα­τα τα δικά μας ή στα σώμα­τα των αλό­γων ζώων και σε όλα τα άλλα με τα οποία έχει συστα­θεί ολό­κλη­ρο το σύμ­παν, τότε θα κατα­λά­βεις τη συνε­χή εργα­σία του Πατρός: «ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ(:διό­τι και Αυτός τον ήλιο, που είναι δικός Του)», λέγει, «ἀνατέλ­λει ἐπὶ πονη­ροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέ­χει ἐπὶ δικαί­ους καὶ ἀδίκους(:τον ανα­τέλ­λει χωρίς δια­κρί­σεις σε πονη­ρούς και καλούς, και βρέ­χει τη βρο­χή Του σε δικαί­ους και αδί­κους)»[Ματθ.5,45].

Και πάλι: «Εἰ δὲ τὸν χόρ­τον τοῦ ἀγροῦ, σήμε­ρον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλί­βα­νον βαλ­λό­με­νον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέν­νυ­σιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγό­πι­στοι;(: και αν ο Θεός ντύ­νει με τόση μεγα­λο­πρέ­πεια τα αγριό­χορ­τα, που φυτρώ­νουν μόνα τους στον αγρό και δεν έχουν προ­ο­ρι­σμό να ζήσουν αιώ­νια, όπως εσείς, αλλά σήμε­ρα υπάρ­χουν και αύριο ρίχνον­ται στο φούρ­νο ως καύ­σι­μη ύλη, δεν θα φρον­τί­σει πολύ περισ­σό­τε­ρο για σας και δεν θα σας δώσει ένδυ­μα, ολι­γό­πι­στοι;)»[Ματθ.6,30]· και για τα πτη­νά του ουρα­νού επί­σης λέγει: «ἐμβλέ­ψα­τε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπεί­ρου­σιν οὐδὲ θερί­ζου­σιν οὐδὲ συνά­γου­σιν εἰς ἀποθή­κας καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέ­φει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον δια­φέ­ρε­τε αὐτῶν;(:κοι­τάξ­τε τα που­λιά που πετούν στον αέρα και δεί­τε ότι αυτά δεν σπέρ­νουν, ούτε θερί­ζουν, ούτε μαζεύ­ουν τρο­φές σε απο­θή­κες για τον χει­μώ­να ή τον και­ρό της στε­ρή­σε­ως. Κι όμως ο επου­ρά­νιος Πατέ­ρας σας τα τρέ­φει. Εσείς δεν αξί­ζε­τε πολύ περισ­σό­τε­ρα από αυτά;)»[Ματθ.6,26].

Εδώ λοι­πόν ο Χρι­στός έκα­νε με τα λόγια το θαύ­μα Του την ημέ­ρα του Σαβ­βά­του και δεν πρό­σθε­σε πλέ­ον τίπο­τε, αλλά από όσα έγι­ναν στο ναό και από τις πρά­ξεις των Ιου­δαί­ων αντι­κρού­ει την κατη­γο­ρία. Όπου όμως έδω­σε εντο­λή να εκτε­λε­στεί και κάποιο έργο κατά το Σάβ­βα­το, όπως για παρά­δειγ­μα να σηκώ­σει ο πρώ­ην παρά­λυ­τος άνθρω­πος το κρε­βά­τι, το οποίο έργο δεν έπαι­ζε κανέ­να ρόλο στην επι­τέ­λε­ση του θαύ­μα­τος, παρά σε ένα μόνο συν­τε­λού­σε, στο να δεί­ξει καθα­ρά την κατά­λυ­ση του Σαβ­βά­του, σε αυτές τις περι­πτώ­σεις ανά­γει τον λόγο στο σπου­δαιό­τε­ρο, επει­δή θέλει να τους κατα­πλή­ξει με την αξία του Πατρός και να τους οδη­γή­σει σε ανώ­τε­ρα επί­πε­δα.

Για τον λόγο αυτόν, όταν ομι­λεί για το Σάβ­βα­το, δεν απο­λο­γεί­ται μόνο ως άνθρω­πος, ούτε ως Θεός μόνο, αλλά άλλο­τε ως άνθρω­πος και άλλο­τε ως Θεός· διό­τι ήθε­λε και τα δύο να γίνουν πιστευ­τά, δηλα­δή και η οικο­νο­μία και συγ­κα­τά­βα­ση της σαρ­κώ­σε­ως του Θεού Λόγου και το αξί­ω­μα της Θεό­τη­τος. Για τον λόγο αυτό και στην παρού­σα περί­πτω­ση απο­λο­γεί­ται ως Θεός· διό­τι, εάν επρό­κει­το να ομι­λεί προς αυτούς πάν­το­τε με βάση τα ανθρώ­πι­να δεδο­μέ­να, θα παρέ­με­ναν συνε­χώς στην ίδια ταπει­νή αντί­λη­ψη για τον Ιησού. Για να μη συμ­βεί λοι­πόν αυτό, επι­κα­λεί­ται τον Πατέ­ρα.

Και όμως και η ίδια η κτί­ση εργά­ζε­ται κατά το Σάβ­βα­το· πραγ­μα­τι­κά και ο ήλιος δια­γρά­φει την τρο­χιά του και τα ποτά­μια κυλούν και οι πηγές ανα­βλύ­ζουν και οι γυναί­κες γεν­νούν τα παι­διά τους. Αλλά για να μάθεις ότι Αυτός δεν ήταν ένα ακό­μη κτί­σμα του Πατρός, δεν είπε «Ναι, εργά­ζο­μαι»· διό­τι και η κτί­ση εργά­ζε­ται· αλλά τι είπε; «Ναι, εργά­ζο­μαι, διό­τι και ο Πατήρ μου εργά­ζε­ται».

«Διὰ τοῦτο οὖν μᾶλλον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ Ἰουδαῖοι ἀποκτεῖναι, ὅτι οὐ μόνον ἔλυε τὸ σάβ­βα­τον, ἀλλὰ καὶ πατέ­ρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν, ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ Θεῷ(:όταν λοι­πόν οι Ιου­δαί­οι άκου­σαν τα λόγια Του αυτά, επι­ζη­τού­σαν ακό­μη περισ­σό­τε­ρο να Τον θανα­τώ­σουν γι’ αυτά που έλε­γε˙ επει­δή δηλα­δή όχι μόνο κατέ­λυε την αργία του Σαβ­βά­του, αλλά και έλε­γε ότι έχει Πατέ­ρα Του τον Θεό και εξί­σω­νε έτσι τον εαυ­τό Του με τον Θεό)»[Ιω.5,18]. Και όμως δεν καθι­στού­σε φανε­ρό αυτό μονά­χα · διό­τι δεν το απο­δεί­κνυε μόνο με τα λόγια, αλλά πολύ περισ­σό­τε­ρο με έργα. Τι συμ­βαί­νει λοι­πόν και φέρον­ται έτσι οι Ιου­δαί­οι; Διό­τι τα λόγια τούς έδι­ναν τη δυνα­τό­τη­τα να Του επι­τί­θεν­ται και να Τον κατη­γο­ρούν για αλα­ζο­νεία, ενώ όταν έβλε­παν την αλή­θεια των πραγ­μά­των να απο­κα­λύ­πτε­ται και στα έργα ακό­μη να ανα­κη­ρύσ­σε­ται περί­τρα­να η δύνα­μή Του, δεν μπο­ρού­σαν πλέ­ον να προ­βά­λουν καμία αντίρ­ρη­ση.

Όσοι όμως δεν θέλουν να δεχτούν αυτά με ευσε­βή διά­θε­ση, υπο­στη­ρί­ζουν ότι δεν έκα­νε ο Χρι­στός τον εαυ­τό Του ίσο προς τον Θεό, αλλά οι Ιου­δαί­οι είχαν την υπο­ψία αυτήν. Για τον λόγο αυτόν, ας εξε­τά­σου­με από την αρχή όσα έχουν λεχθεί. Πες μου, λοι­πόν, κατε­δί­ω­καν οι Ιου­δαί­οι τον Ιησού ή δεν Τον κατε­δί­ω­καν; Είναι φανε­ρό, νομί­ζω, στον καθέ­να ότι Τον κατε­δί­ω­καν. Και Τον κατε­δί­ω­καν γι’ αυτήν την αιτία ή για κάποια άλλη; Και αυτό είναι συνο­μο­λο­γού­με­νο ότι για τη συγ­κε­κρι­μέ­νη αιτία Τον κατε­δί­ω­καν. Κατέ­λυε την αργία του Σαβ­βά­του ή δεν την κατέ­λυε; Ούτε και σε αυτό μπο­ρεί κανείς να έχει αντίρ­ρη­ση. Ονό­μα­ζε τον Θεό Πατέ­ρα Του ή δεν Τον ονό­μα­ζε; Και τού­το είναι αλη­θές. Επο­μέ­νως, αυτή τη σει­ρά συλ­λο­γι­σμών ακο­λου­θούν και τα εξής: Όπως δηλα­δή το ότι έλε­γε τον Θεό Πατέ­ρα Του, το ότι κατέ­λυε την αργία του Σαβ­βά­του, το ότι κατα­διω­κό­ταν από τους Ιου­δαί­ους και για την κατά­λυ­ση της αργί­ας και για την επί­κλη­ση του Θεού ως Πατέ­ρα δεν ήταν μία εσφαλ­μέ­νη υπο­ψία, αλλά γεγο­νός πραγ­μα­τι­κό, κατά όμοιο τρό­πο και το ότι έκα­νε ο Ιησούς τον εαυ­τό Του ίσο με τον Θεό ήταν από­δει­ξη που πήγα­ζε από την ίδια συλ­λο­γι­στι­κή δια­δι­κα­σία.

Αλλά και από τα όσα ειπώ­θη­καν προ­η­γου­μέ­νως είναι δυνα­τό να το αντι­λη­φθού­με αυτό με σαφέ­στε­ρο τρό­πο. Πραγ­μα­τι­κά η φρά­ση του Χρι­στού «Ο Πατήρ εργά­ζε­ται και εγώ εργά­ζο­μαι» σημαί­νει ότι υπο­δεί­κνυε τον εαυ­τό Του ως ίσο με τον Θεό· διό­τι σε αυτά τα λόγια δεν φανέ­ρω­νε καμία δια­φο­ρά μετα­ξύ Τους να υπάρ­χει. Διό­τι δεν είπε: «Εκεί­νος μεν εργά­ζε­ται, ενώ εγώ Τον υπη­ρε­τώ», αλλά : «Όπως εργά­ζε­ται Εκεί­νος, έτσι εργά­ζο­μαι και εγώ». Με αυτά τα λόγια απέ­δει­ξε μεγά­λη ισό­τη­τα μετα­ξύ τους.

Εάν όμως ο Κύριος δεν ήθε­λε να παρου­σιά­σει αυτήν την ισό­τη­τα προς τον Πατέ­ρα, αλλά οι Ιου­δαί­οι μάταια είχαν την υπο­ψία αυτήν, ασφα­λώς δεν θα τους άφη­νε να έχουν την εσφαλ­μέ­νη αυτή γνώ­μη, αλλά θα τους απο­μά­κρυ­νε από την «πλά­νη» αυτήν. Ούτε και ο Ευαγ­γε­λι­στής θα το απο­σιω­πού­σε, αλλά θα έλε­γε καθα­ρά ότι οι Ιου­δαί­οι είχαν αυτήν την υπο­ψία, ενώ ο Ιησούς δεν έκα­νε τον εαυ­τό Του ίσο με τον Θεό. Όπως ακρι­βώς έκα­νε το ίδιο και σε άλλη περί­πτω­ση, όταν έβλε­πε ότι αυτό που έλε­γε το αντι­λαμ­βά­νον­ταν οι ακρο­α­τές Του με δια­φο­ρε­τι­κή σημα­σία από την πραγ­μα­τι­κή· παρα­δείγ­μα­τος χάρη, ο Χρι­στός έλε­γε : «Λύσα­τε τὸν ναὸν τοῦτον, καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν(: γκρε­μί­στε τον ναό αυτό και σε τρεις ημέ­ρες εγώ θα τον ανοι­κο­δο­μή­σω)»[Ιω.2,19],αναφερόμενος στο σώμα Του.

Όμως οι Ιου­δαί­οι, επει­δή δεν το κατά­λα­βαν αυτό, νόμι­σαν ότι ανα­φε­ρό­ταν στον ιου­δαϊ­κό ναό και έλε­γαν : «Τεσ­σα­ρά­κον­τα καὶ ἓξ ἔτεσιν ᾠκοδο­μή­θη ὁ ναὸς οὗτος, καὶ σὺ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερεῖς αὐτόν;(:Σαράν­τα έξι χρό­νια χρειά­στη­καν για να κτι­στεί ο ναός αυτός, κι εσύ θα τον κτί­σεις μέσα σε τρεις ημέ­ρες;)»[Ιω.2,20]. Επει­δή λοι­πόν άλλο είπε ο Κύριος και άλλο κατά­λα­βαν οι Ιουδαίοι(διότι Εκεί­νος ανα­φε­ρό­ταν στο σώμα Του, ενώ αυτοί νόμι­ζαν ότι ειπώ­θη­κε αυτό για τον ναό τους), για να επι­ση­μά­νει την παρα­νόη­ση αυτήν ο Ευαγ­γε­λι­στής ή μάλ­λον για να διορ­θώ­σει αυτήν την υπο­ψία τους, πρό­σθε­σε: «Ἐκεῖνος δὲ ἔλεγε περὶ τοῦ ναοῦ τοῦ σώμα­τος αὐτοῦ(:Εκεί­νος όμως εννο­ού­σε τον ασυγ­κρί­τως λαμ­πρό­τε­ρο και αγιό­τε­ρο ναό του σώμα­τός Του. Και βεβαί­ω­νε έτσι προ­φη­τι­κά ότι μετά τον σταυ­ρι­κό θάνα­τό Του θα ανέ­σται­νε τον ναό αυτό του σώμα­τός Του από τον τάφο)»[Ιω.2,21]. Κατά συνέ­πεια και στην προ­κει­μέ­νη περί­πτω­ση, εάν ο Χρι­στός δεν έκα­νε τον εαυ­τό Του ίσο προς τον Θεό ή δεν ήθε­λε να δώσει αυτήν την εντύ­πω­ση, και οι Ιου­δαί­οι σχη­μά­τι­σαν αυτήν την υπο­ψία, θα διόρ­θω­νε ο Ευαγ­γε­λι­στής και εδώ την υπο­ψία τους και θα έλε­γε: «Οι Ιου­δαί­οι μεν νόμι­ζαν ότι ο Ιησούς κάνει τον εαυ­τό Του ίσο προς τον Θεό, όμως ο Ιησούς δεν μιλού­σε για την ισό­τη­τα αυτή».

Αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο Ευαγ­γε­λι­στής που κάνει αυτό σε αυτό εδώ το περι­στα­τι­κό που ανα­φέ­ρε­ται σχε­τι­κά με τον ναό. Και άλλος Ευαγ­γε­λι­στής φαί­νε­ται να κάνει ακρι­βώς το ίδιο σε άλλη περί­πτω­ση. Όταν δηλα­δή ο Ιησούς έδω­σε παραγ­γε­λία στους μαθη­τές Του λέγον­τας: «Ὁρᾶτε καὶ προ­σέ­χε­τε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρι­σαί­ων καὶ Σαδ­δου­καί­ων(:Ανοίξ­τε τα μάτια σας και προ­σέ­χε­τε από την κακή επί­δρα­ση της υπο­κρι­τι­κής διδα­σκα­λί­ας των Φαρι­σαί­ων και Σαδ­δου­καί­ων, που μοιά­ζει με κακό προ­ζύ­μι)»[Ματθ.16,6], εκεί­νοι συλ­λο­γί­ζον­ταν και έλε­γαν ότι δεν πήραν καθό­λου ψωμιά μαζί τους[Ματθ.16,7:«Οἱ δὲ διε­λο­γί­ζον­το ἐν ἑαυτοῖς λέγον­τες ὅτι ἄρτους οὐκ ἐλάβο­μεν(:Αυτοί όμως άρχι­σαν να συλ­λο­γί­ζον­ται μέσα τους και να λένε: ‘’Δεν πήρα­με άρτους από προ­ζύ­μι καθα­ρό, προ­ζύ­μι που δεν προ­έρ­χε­ται από σπί­τι Φαρι­σαί­ου ή Σαδ­δου­καί­ου’’)»].

Και άλλο εννο­ού­σε ο Κύριος ονο­μά­ζον­τας «ζύμη» τη διδα­σκα­λία, ενώ άλλο κατά­λα­βαν οι μαθη­τές, νομί­ζον­τας ότι ο Ιησούς ανα­φε­ρό­ταν απλώς στα ψωμιά. Και αυτή την παρα­νόη­ση δεν τη διορ­θώ­νει ο Ευαγ­γε­λι­στής πλέ­ον, αλλά ο ίδιος ο Χρι­στός, με τα εξής λόγια: «Πῶς οὐ νοεῖτε ὅτι οὐ περὶ ἄρτου εἶπον ὑμῖν προ­σέ­χειν ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρι­σαί­ων καὶ Σαδ­δου­καί­ων;(:Πώς δεν κατα­λα­βαί­νε­τε ότι δεν σας είπα για τον συνη­θι­σμέ­νο υλι­κό άρτο, όταν σας σύστη­σα να προ­σέ­χε­τε από το προ­ζύ­μι των Φαρι­σαί­ων και Σαδ­δου­καί­ων;)». «Τότε συνῆκαν ὅτι οὐκ εἶπε προ­σέ­χειν ἀπὸ τῆς ζύμης τοῦ ἄρτου, ἀλλ᾿ ἀπὸ τῆς διδαχῆς τῶν Φαρι­σαί­ων καὶ Σαδ­δου­καί­ων(:Τότε κατά­λα­βαν ότι δεν τους είπε να φυλά­γον­ται απ’ το προ­ζύ­μι με το οποίο γίνε­ται ο άρτος, αλλά απ’ την κακή διδα­σκα­λία και την υπο­κρι­σία των Φαρι­σαί­ων και Σαδ­δου­καί­ων, που μοιά­ζει με χαλα­σμέ­νο προ­ζύ­μι)».

Εδώ όμως δεν συμ­βαί­νει τίπο­τε παρό­μοιο. «Και όμως», θα μπο­ρού­σε να πει κάποιος ότι «ο Χρι­στός για να αναι­ρέ­σει την ιδέα αυτή, πρό­σθε­σε: «Οὐ δύνα­μαι ἐγὼ ποιεῖν ἀπ᾿ ἐμαυ­τοῦ οὐδέν(:δεν μπο­ρώ να πράτ­τω τίπο­τε από τον εαυ­τό μου)»[Ιω.5,30].Το αντί­θε­το, άνθρω­πέ μου,έχει κάνει· διό­τι αυτό που είπε όχι μόνο δεν αναι­ρεί, αλλά και επι­βε­βαιώ­νει την ισό­τη­τα. Όμως πρό­σε­χε με ακρί­βεια, διό­τι το συζη­τού­με­νο δεν είναι κάτι το ασή­μαν­το. Η έκφρα­ση «από τον Εαυ­τό Του» βρί­σκε­ται σε πολ­λά σημεία της Αγί­ας Γρα­φής και ανα­φέ­ρε­ται και στον Ιησού και στο Άγιο Πνεύ­μα. Και επι­βάλ­λε­ται να κατα­νο­ή­σου­με τη σημα­σία της φρά­σης αυτής. Πράγ­μα­τι, εάν κανείς την εκλά­βει αυτήν καθ’εαυτήν, όπως είναι εύκο­λο να την εννο­ή­σει, κοί­τα­ξε σε πόσο μεγά­λο παρα­λο­γι­σμό κατα­λή­γου­με. Διό­τι δεν είπε ότι άλλα μεν δύνα­ται, ενώ άλλα δεν δύνα­ται να τα πράτ­τει «από τον Εαυ­τό Του» αλλά είπε γενι­κώς «Αυτοί θα δικα­στούν από εμέ­να με κάθε δικαιο­σύ­νη. Διό­τι εγώ και τώρα και πάν­το­τε δεν μπο­ρώ να κάνω τίπο­τε από μόνος μου, που να μην το θέλει και ο Πατέ­ρας μου. Κρί­νω σύμ­φω­να με όσα ακούω από τον Πατέ­ρα μου να λέει σε μένα, τον Υιό του, που έγι­να και άνθρω­πος. Και η κρί­ση μου αυτή είναι δίκαιη· διό­τι δεν ζητώ να στή­σω το θέλη­μά μου, αλλά το θέλη­μα του Πατρός μου που με έστει­λε στον κόσμο και που είναι σε όλα δίκαιος)».

Ας ρωτή­σου­με λοι­πόν εκεί­νον που φέρ­νει αντιρ­ρή­σεις σε αυτά· Πες μου, δεν μπο­ρεί τίπο­τε από τον εαυ­τό Του να πράτ­τει ο Υιός; Και αν μας απαν­τή­σει: «Τίπο­τε», θα του πού­με ότι το μέγι­στο από τα αγα­θά το έκα­νε από τον εαυ­τό Του. Και ο Παύ­λος δια­κη­ρύσ­σει και λέγει: «ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρ­χων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσα­το τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ᾿ ἑαυ­τὸν ἐκέ­νω­σε μορ­φὴν δού­λου λαβών, ἐν ὁμοιώ­μα­τι ἀνθρώ­πων γενό­με­νος, καὶ σχή­μα­τι εὑρε­θεὶς ὡς ἄνθρω­πος ἐτα­πεί­νω­σεν ἑαυ­τὸν γενό­με­νος ὑπή­κο­ος μέχρι θανά­του, θανά­του δὲ σταυ­ροῦ(:Ο Ιησούς Χρι­στός δηλα­δή, αν και είχε την ίδια ουσία και φύση με τον Θεό Πατέ­ρα και ως απα­ράλ­λα­κτη και ζων­τα­νή εικό­να του Θεού είχε τη μορ­φή και τη φύση του Θεού, δεν θεώ­ρη­σε την ισό­τη­τά Του με τον Θεό Πατέ­ρα απο­τέ­λε­σμα αρπα­γής. Διό­τι εάν ήταν απο­τέ­λε­σμα αρπα­γής, δεν θα τολ­μού­σε να το απο­θέ­σει, από φόβο μήπως το χάσει. Αλλά κένω­σε τον εαυ­τό Του συγ­κα­λύ­πτον­τας και κρύ­βον­τας για κάποιο διά­στη­μα τη δόξα και το μεγα­λείο της θεό­τη­τάς Του. Πήρε μορ­φή δού­λου και έγι­νε όμοιος με τους ανθρώ­πους. Και βρέ­θη­κε έτσι κατά το σχή­μα και την εξω­τε­ρι­κή εμφά­νι­ση σαν απλός άνθρω­πος, ενώ δεν έπα­ψε ούτε στιγ­μή να είναι και τέλειος Θεός. Και ταπεί­νω­σε τον εαυ­τό Του δεί­χνον­τας τέλεια υπα­κοή μέχρι θανά­του, και μάλι­στα θανά­του σταυ­ρι­κού, που είναι ο πλέ­ον οδυ­νη­ρός και ατι­μω­τι­κός θάνα­τος)»[Φιλιπ.2,6–8].

Και σε άλλο σημείο ο ίδιος ο Χρι­στός πάλι λέγει: «Ἐγὼ τίθη­μι τὴν ψυχήν μου, ἵνα πάλιν λάβω αὐτήν. οὐδεὶς αἴρει αὐτὴν ἀπ᾿ ἐμοῦ, ἀλλ᾿ ἐγὼ τίθη­μι αὐτὴν ἀπ᾿ ἐμαυ­τοῦ· ἐξου­σί­αν ἔχω θεῖναι αὐτήν, καὶ ἐξου­σί­αν ἔχω πάλιν λαβεῖν αὐτήν(:έχω όμως κι άλλα πρό­βα­τα, που δεν προ­έρ­χον­ται από τη μάν­δρα αυτή της ιου­δαϊ­κής συνα­γω­γής, αλλά είναι δια­σκορ­πι­σμέ­να ανά­με­σα στον ειδω­λο­λα­τρι­κό κόσμο. Πρέ­πει κι εκεί­να να τα οδη­γή­σω και να τα ενώ­σω με τα άλλα. Και όταν εγώ θα τα καλέ­σω για να τα συνα­θροί­σω, οπωσ­δή­πο­τε εκεί­να θα ακού­σουν τη φωνή μου. Κι έτσι, και από αυτά τα πρό­βα­τα και από τα άλλα θα γίνει μία ποί­μνη, η χρι­στια­νι­κή Εκκλη­σία, και ένας ποι­μέ­νας, ο Χρι­στός. Γι’ αυτό λοι­πόν με αγα­πά ο Πατέ­ρας μου, διό­τι εγώ μόνος μου και χωρίς κανείς να με αναγ­κά­ζει προ­σφέ­ρω τη ζωή μου σε θάνα­το, για να την ξανα­πά­ρω πίσω. Κι έτσι να εξα­κο­λου­θή­σω ως αιώ­νιος αρχιε­ρεύς και μετά την Ανά­στα­σή μου το έργο της καθο­δη­γή­σε­ως των προ­βά­των μου και της σωτη­ρί­ας τους με τη συνέ­νω­σή τους σε μία ποί­μνη και σε ένα σώμα)»[Ιω.10,16–17]. Βλέ­πεις ότι ο Ιησούς έχει την εξου­σία και της ζωής και του θανά­του και ότι το μεγά­λο έργο της θεί­ας οικο­νο­μί­ας για τη σωτη­ρία μας το πραγ­μα­το­ποί­η­σε αφ’εαυτού;

Και για­τί ομι­λώ για τον Χρι­στό; Εμείς λοι­πόν που τίπο­τε δεν μπο­ρεί να θεω­ρη­θεί ευτε­λέ­στε­ρο από εμάς, πολ­λά τα πράτ­του­με από μόνοι μας, δηλα­δή και την κακία από μόνοι μας την προ­τι­μού­με και την αρε­τή από μόνοι μας ασκού­με. Διό­τι εάν δεν ενερ­γού­σα­με από μόνοι μας και δεν είχα­με εξου­σία, τότε ούτε στη γέεν­να θα πέφτα­με με τις αμαρ­τί­ες μας, ούτε την ουρά­νια βασι­λεία θα πετυ­χαί­να­με με την ενά­ρε­τη ζωή μας. Δε σημαί­νει λοι­πόν τίπο­τα άλλο το «Δεν μπο­ρώ να κάνω τίπο­τε αφ’εαυτού», παρά το ότι «δεν μπο­ρώ να κάνω τίπο­τα αντί­θε­το προς τον Πατέ­ρα, ούτε ξένο προς Αυτόν», πράγ­μα που απο­δει­κνύ­ει περί­τρα­να την ισό­τη­τα και τη μεγά­λη συμ­φω­νία Υιού και Πατρός.

Και για ποιον λόγο δεν είπε ότι δεν πράτ­τει τίπο­τε το αντί­θε­το, αλλά ότι «δεν δύνα­ται»; Για να δεί­ξει και με τον τρό­πο αυτόν της εκφρά­σε­ως πάλι την αμε­τά­βλη­τη και ακρι­βή ισό­τη­τα· διό­τι το ρήμα δεν Του απο­δί­δει αδυ­να­μία, αλλά μαρ­τυ­ρεί ότι η δύνα­μή Του είναι μεγά­λη. Επει­δή και αλλού λέγει ο Παύ­λος για τον Πατέ­ρα: «ἵνα διὰ δύο πραγ­μά­των ἀμετα­θέ­των, ἐν οἷς ἀδύνα­τον ψεύ­σα­σθαι Θεόν, ἰσχυρὰν παρά­κλη­σιν ἔχομεν οἱ κατα­φυ­γόν­τες κρατῆσαι τῆς προ­κει­μέ­νης ἐλπί­δος(:και δέχτη­κε τη μεσο­λά­βη­ση του όρκου, ώστε με δύο πράγ­μα­τα στε­ρεά και αμε­τα­κί­νη­τα, δηλα­δή με την υπό­σχε­σή Του και με τον όρκο Του, στα οποία είναι απο­λύ­τως αδύ­να­το να πει ψέμα­τα ο Θεός, να έχου­με εμείς που κατα­φύ­γα­με σε Αυτόν μεγά­λη ενθάρ­ρυν­ση και προ­τρο­πή και στή­ριγ­μα προ­κει­μέ­νου να κρα­τή­σου­με δυνα­τά την ελπί­δα που βρί­σκε­ται μπρο­στά μας)»[Εβρ.6,18]. Και πάλι: «εἰ ἀπιστοῦμεν, ἐκεῖνος πιστὸς μένει· ἀρνήσασθαι ἑαυτὸν οὐ δύναται(:εάν εμείς δεί­χνου­με απι­στία, Εκεί­νος μένει πιστός σε όσα υπό­σχε­ται. Δεν μπο­ρεί να αρνη­θεί τον εαυ­τό Του και να αθε­τή­σει τους λόγους Του)»[Β΄Τιμ.2,13].

Και το «δεν μπο­ρεί» αυτό λοι­πόν όχι μόνο δεν είναι δηλω­τι­κό αδυ­να­μί­ας, αλλά δυνά­με­ως, και μάλι­στα δυνά­με­ως απε­ρί­γρα­πτης. Ό,τι λέγει δηλα­δή σημαί­νει το εξής: «Η ουσία εκεί­νη η θεία δεν δέχε­ται τίπο­τε από αυτά». Πραγ­μα­τι­κά, όπως όταν λέμε και εμείς ότι είναι αδύ­να­το να αμαρ­τή­σει ο Θεός, δεν Του απο­δί­δου­με αδυ­να­μία, αλλά Του απο­δί­δου­με κάποια άρρη­το δύνα­μη, έτσι και ο Κύριος λοι­πόν, όταν λέγει «Δε δύνα­μαι αφ’ εαυ­τού να πράτ­τω τίπο­τε», αυτό εννο­εί, ότι «είναι αδύ­να­το και ανε­πί­τρε­πτο να πρά­ξω εγώ κάτι αντί­θε­το προς τον Πατέ­ρα».

Και για να κατα­λά­βεις ότι αυτή τη σημα­σία έχει αυτή η φρά­ση, ας εξε­τά­σου­με το εξής και ας δού­με με ποιους συμ­φω­νεί ο Χρι­στός, με ποιο από τα δύο δηλα­δή, με όσα είπα­με εμείς ή με τις δικές σας από­ψεις. Εσύ λοι­πόν υπο­στη­ρί­ζεις ότι το ρήμα «οὐ δύνα­ται» αναι­ρεί την εξου­σία του Ιησού και την αυθεν­τία που ται­ριά­ζει σε Αυτόν και παρου­σιά­ζει μικρή τη δύνα­μή Του. Εγώ αντι­θέ­τως δέχο­μαι ότι απο­δει­κνύ­ει την ισό­τη­τα και την ομοιό­τη­τα και κατά κάποιον τρό­πο ότι συμ­βαί­νει από κοι­νή γνώ­μη και εξου­σία και δύνα­μη.

Ας ρωτή­σου­με λοι­πόν τον ίδιο τον Χρι­στό και ας δού­με με όσα λέγει παρα­κά­τω, αν ερμη­νεύ­ει τα λόγια Του σύμ­φω­να με τη δική σου ή με τη δική μας άπο­ψη. Τι λέγει λοι­πόν; «Ἃ γὰρ ἂν ἐκεῖνος ποιῇ, ταῦτα καὶ ὁ υἱὸς ὁμοί­ως ποιεῖ(:Αλη­θι­νά σας βεβαιώ­νω ότι υπάρ­χει από­λυ­τη συμ­φω­νία μετα­ξύ του Υιού και του Πατρός. Γι’ αυτό ο Υιός είναι φυσι­κώς αδύ­να­το να κάνει από τον εαυ­τό Του τίπο­τε, εάν δεν βλέ­πει τον Πατέ­ρα να το κάνει αυτό. Είναι που ενερ­γεί ο Πατήρ, αυτά κάνει και ο Υιός ακρι­βώς όπως τα κάνει ο Πατήρ· διό­τι είναι κοι­νή και μία η θέλη­ση, η δύνα­μη και η ενέρ­γεια Πατρός και Υιού)»[Ιω.5,19]. Είδες πώς αναί­ρε­σε εξ ολο­κλή­ρου την άπο­ψή σας και επι­βε­βαί­ω­σε όσα είπα­με εμείς; Διό­τι εάν δεν πράτ­τει τίπο­τε από μόνος Του, και ο Πατήρ δεν θα πράτ­τει τίπο­τε από μόνος Του, εάν βέβαια πράτ­τει τα πάν­τα ομοί­ως προς Αυτόν.

Διό­τι εάν δεν συμ­βαί­νει αυτό, ακο­λου­θεί και άλλο άτο­πο συμ­πέ­ρα­σμα. Πραγ­μα­τι­κά δεν είπε ότι όσα είδε τον Πατέ­ρα να πράτ­τει, έπρα­ξε, αλλά «ἐὰν μή τι βλέπῃ τὸν πατέ­ρα ποιοῦντα(:εάν δεν βλέ­πει τον Πατέ­ρα να το πράτ­τει)», επε­κτεί­νον­τας τον λόγο σε ολό­κλη­ρο τον χρό­νο. Και σύμ­φω­να με την άπο­ψή σας θα μαθαί­νει πάν­το­τε τα ίδια. Είδες πως είναι μεν το νόη­μα υψη­λό, ενώ η απλό­τη­τα του λόγου αναγ­κά­ζει και τους πολύ αναί­σχυν­τους και τους ισχυ­ρο­γνώ­μο­νες να απο­φεύ­γουν την ευτέ­λεια και καθε­τί που δεν αρμό­ζει με την αξία Εκεί­νου; Διό­τι, ποιος είναι τόσο άθλιος και δυστυ­χής ώστε να ισχυ­ρι­στεί ότι ο Υιός μαθαί­νει κάθε ημέ­ρα εκεί­να που πρέ­πει να κάνει;

Και πώς είναι αλη­θι­νό εκεί­νο που λέγει ο Προ­φή­της «Σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλεί­ψου­σιν(:Εσύ όμως είσαι ο ίδιος και αναλ­λοί­ω­τος και τα έτη της αιω­νιό­τη­τάς σου δε θα εξαν­τλη­θούν ποτέ)»[Ψαλμ.101,28]; Και πώς είναι επί­σης αλη­θι­νό το «πάν­τα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένε­το, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένε­το οὐδὲ ἓν ὃ γέγο­νεν(:Όλα τα δημιουρ­γή­μα­τα δημιουρ­γή­θη­καν δι’ Αυτού, σε συνερ­γα­σία με τον Πατέ­ρα και το Άγιο Πνεύ­μα˙ και χωρίς αυτόν δεν έγι­νε το παρα­μι­κρό απ’ όλα όσα έχουν γίνει)»[Ιω.1,3], εάν αυτά μεν τα έκα­νε ο Πατήρ, ενώ ο Υιός τα μιμεί­ται βλέ­πον­τάς τα;