5 σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. 6 ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε. 7 τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· 8 λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.
5 Συ όμως πρόσεχε άγρυπνος εις όλα όσα διδάσκει ο Θεός και επιβάλλει το καθήκόν σου. Κοπίασε και ταλαιπωρήσουν εις την διακονίαν σου, κάμε έργον κήρυκος του Ευαγγελίου, εκπλήρωσε εις τέλειον βαθμόν την υπηρεσίαν, που ανέλαβες εν τη Εκκλησίᾳ. 6 Δεν θα είμαι πλέον εν τη ζωή, δια να σε καθοδηγώ, διότι εγώ χύνω τώρα το αίμα μου θυσίαν προς τον Θεόν και ο καιρός της εκδημίας μου από τον κόσμον αυτόν έχει πλησιάσει. 7 Εχω αγωνισθή τον καλόν αγώνα δια το Ευαγγέλιον του Χριστού, έφθασα στο τέλος του δρόμου, που με έχει τάξει ο Κυριος, έχω τηρήσει κατά θεωρίαν και πράξιν την πίστιν. 8 Λοιπόν μου επιφυλάσσεται ο στέφανος, που βραβεύει την δικαιοσύνην και την αρετήν, και τον οποίον ο Κυριος, που είναι ο δίκαιος κριτής, θα μου δώση ως ανταμοιβήν κατά την μεγάλην εκείνην ημέραν της Δευτέρας Παρουσίας. Και θα τον δώση όχι μόνον εις εμέ, αλλά και εις όλους όσοι έχουν αγαπήσει και ποθήσει με καθαράν και αγίαν καρδίαν την ένδοξον εμφάνισίν του.
5 Εσύ όμως πρόσεχε άγρυπνα όλα όσα σου παρουσιάζει το ποιμαντικό σου έργο. Κοπίασε, κάνε έργο ευαγγελιστού, ολοκλήρωσε με επιτυχία τη διακονία που σου ανατέθηκε στην Εκκλησία. 6 Να αγρυπνείς και να κοπιάζεις, διότι εγώ τώρα χύνω το αίμα μου ως σπονδή και θυσία στο Θεό? και ο καιρός της αναχωρήσεώς μου από τον κόσμο αυτό είναι πολύ κοντά. 7 Έχω αγωνισθεί τον καλό αγώνα για τη διάδοση του Ευαγγελίου. Έχω φθάσει στο τέλος του δρόμου της αρετής και της τηρήσεως του καθήκοντος. Έχω διαφυλάξει την πίστη. 8 Λοιπόν τώρα πια με περιμένει το στεφάνι που ανήκει ως βραβείο στη δικαιοσύνη και την αρετή. Το στεφάνι αυτό θα μου το δώσει ως ανταμοιβή ο Κύριος κατά την ένδοξη εκείνη ημέρα της Κρίσεως, ο δίκαιος κριτής. Θα το δώσει μάλιστα όχι μόνο σε μένα, αλλά και σ’ όλους όσους έχουν αγαπήσει και με πόθο περιμένουν την ένδοξη εμφάνισή του.
5 Ἀλλὰ σὺ πρόσεχε σὲ ὅλα, κακοπάθησε, ἐργάσου ὡς κήρυξ τοῦ εὐαγγελίου, ἐκτέλεσε τὴ διακονία σου. 6 Ἐγὼ δὲ πλέον βρίσκομαι στὸ τέλος, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἀναχωρήσεώς μου (ἀπ’ αὐτὸ τὸν κόσμο) ἔφθασε. 7 Tὸν ἀγῶνα τὸν καλὸ ἀγωνίσθηκα, τὸ δρόμο τελείωσα, τὴν Πίστι φύλαξα. 8 Λοιπὸν μὲ περιμένει ὁ δίκαιος στέφανος, τὸν ὁποῖο θὰ μοῦ ἀποδώσῃ ὁ Kύριος ἐκείνη τὴν ἡμέρα, ὁ δίκαιος κριτής. Kαὶ ὄχι μόνο σὲ μένα, ἀλλὰ καὶ σ’ ὅλους, ὅσοι μὲ πόθο περιμένουν τὴν ἔνδοξη παρουσία του.
Ποῦ οἱ θυσίες μας;
«Ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε» (Β’ Τιμ. 4,6)
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, σήμερα εἶνε ἡ Κυριακὴ πρὸ τῶν Φώτων. Στὴν ὁμιλία αὐτὴ ἀπὸ τὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ ἀντὶ ἄλλου θέματος θὰ πάρουμε μιὰ λέξι, κι αὐτὴν θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἑρμηνεύσουμε. Μιὰ λέξι τῆς ἁγίας Γραφῆς φτάνει γιὰ νὰ μᾶς διδάξῃ τὰ πιὸ ὑψηλὰ μαθήματα καὶ νὰ μᾶς φέρῃ κοντὰ στὸ Θεό. Γιατὶ ὅσα εἶνε γραμμένα στὴν ἁγία Γραφή, εἶνε λόγια θεόπνευστα. Καὶ ὅλα διδάσκουν τὸν ἄνθρωπο, ἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος τὴν ὥρα ποὺ διαβάζει τὴν ἁγία Γραφὴ νὰ μὴν ἔχῃ προκατάληψι καὶ νομίζῃ ὅτι ἡ Γραφὴ εἶνε ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ βιβλία ποὺ οἱ συγγραφεῖς τους μπορεῖ νὰ πλανῶνται. Εἶνε εὐτυχὴς ἐκεῖνος ποὺ ἀκούει καὶ διαβάζει μὲ πίστι καὶ προσπαθεῖ νὰ ἐφαρμόζῃ ὅ,τι λέει ἡ Γραφή. Ἀλλ’ ὅποιος δὲν πιστεύει στὴν ἁγία Γραφὴ καὶ ζῇ ἀντίθετα ἀπ’ ὅ,τι αὐτὴ διδάσκει, αὐτὸς εἶνε σὰν τὸν Ἰούδα, ποὺ πρόδωσε τὸ Χριστό καί θά ‘ταν προτιμότερο νὰ μὴν εἶχε γεν- νηθῆ. Γιατὶ ἄνθρωπος εἶνε ἐκεῖνος ποὺ ἔχει ἀνοιχτὰ τ ̓ αὐτιά του γιὰ ν ̓ ἀκούῃ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ πιστεύῃ σ ̓ αὐτόν.
Ἂς ἀκούσουμε λοιπὸν τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Απ’ τὸ εὐλογημένο του στόμα βγαίνει μιὰ λέξι. Λέξι διαμάντι, λέξι μαργαριτάρι. Καὶ ἡ λέξι αὐτὴ εἶνε «σπένδομαι» (Β’ Τιμ. 4,6).
* * *
«Σπένδομαι»! Τί σημαίνει ἡ λέξι αὐτή; Γιὰ νὰ καταλάβουμε μὲ τί νόημα λέει τὴ λέξι αὐτὴ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πρέπει πρῶτα νὰ ποῦμε τί σήμαινε ἡ λέξι αὐτὴ στὴν ἀρχαία ἐποχή.
Στὴν ἀρχαία ἐποχὴ οἱ ἄνθρωποι ζοῦσαν μέσ’ στὸ πυκνὸ σκοτάδι τῆς εἰδωλολατρίας. Οἱ θεοί τους, ἄψυχα ἀγάλματα, ἦταν θεοὶ ψεύτικοι. Ἐν τούτοις οἱ ἀρχαῖοι πίστευαν σ ̓ αὐτοὺς τοὺς θεούς, τοὺς εὐλαβοῦντο, τοὺς λάτρευαν, καὶ πρὸς τιμήν τους προσέφεραν θυσίες. Ἐμεῖς σήμερα λατρεύουμε τὸ Θεὸ καὶ πᾶμε στὴν ἐκκλησία, καὶ ἐκδηλώνουμε τη λατρεία μας ἀνάβοντας κερί, καίγοντας λιβάνι και προσφέροντας λάδι καὶ πρόσφορα. Ἀλλ’ οἱ εἰδωλολάτρες προσέφεραν στοὺς θεούς των ἄλλου εἴδους θυσίες. Μαζεύονταν ὅλοι κοντὰ στὸ βωμὸ καὶ θυσίαζαν πρόβατα, γίδια καὶ βόδια. Ἄναβαν φωτιὲς καὶ οἱ ἱερεῖς τους ἔσφαζαν τὰ ζῷα καὶ τὰ ἔβαζαν πάνω στὸ βωμὸ γιὰ νὰ καοῦν. Τὴ στιγμὴ αὐτὴ τῆς προσφορᾶς ὁ ἱερεὺς γέμιζε ἕνα χρυσό ποτήρι ἀπὸ κρασὶ ἢ καὶ ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ ζῴου ποὺ θυσίαζε καὶ τὸ ἔχυνε ὅλο πάνω στο βωμό. Αὐτὴ ἡ πρᾶξις λεγότανε «σπονδή». Γινότανε συνήθως σὲ περιπτώσεις ποὺ δυὸ πόλεις ἢ δυὸ κράτη ἔκλειναν συμμαχία καὶ ὑπόσχονταν, πὼς ἡ μιὰ πόλις ἢ τὸ ἕνα κράτος θὰ βοηθοῦσε τὴν ἄλλη πόλι ἢ κράτος σὲ κάθε κίνδυνο. Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν πόλεων, γιὰ νὰ ἐπισφραγίσουν τὴ συμμαχία τους, προσέφεραν θυσία καὶ ἔκαναν «σπονδάς». Γιὰ ἐκεῖνον δέ, ποὺ παρέβαινε τη συμφωνία καὶ πρόδιδε τό σύμμαχό του, λέγανε πως «παρεσπόνδησε» καὶ ἡ λέξι «παρασπόνδησις» ἦταν πολὺ βαρειά, χειρότερη ἀπ’ τὴ λέξι «προδοσία». Αὐτὸς ποὺ παρεστόνδησε πίστευαν ὅτι μὲ τὴν παράβασί του ἀπάτη- σε τοὺς θεούς· ἐθεωρεῖτο ὄχι μόνο προδότης, ἀλλὰ καὶ ἀσεβής.
Αὐτὴ τὴν εἰκόνα τῆς θυσίας ἀπ ̓ τὸν ἀρχαῖο κό- σμο παίρνει ὁ Παῦλος καὶ τῆς δίνει τώρα νέο, ὑπέροχο νόημα. «Σπένδομαι» (ἔ.ά), γράφει στὸν ἀγαπημένο του μαθητή Τιμόθεο. Αὐτή ἡ λέξις «σπένδομαι», ὅπως τὴ λέει ὁ Παῦλος, ἂν τὴν ἀναλύσουμε, σημαίνει τὰ ἑξῆς. Ἡ ζωὴ τοῦ κάθε ἀνθρώπου εἶνε σὰν ἕνα ποτήρι ̇ ποτήρι ὄχι ἄδειο, ἀλλὰ γεμᾶτο. Τὸ γεμίζει ὁ καλὸς Θεὸς μὲ διάφορα ἀγαθά. Στὸν ἕνα δίνει περισσότερα, στον άλλο λιγώτερα. Κανέναν ὅμως δὲν ἀφήνει χωρίς νὰ τοῦ δώσῃ κάποια εὐλογία ἀνάλογη μὲ τὴν πνευματική του ἀντοχή, ἀνάλογη μὲ τὴ χωρητικότητα τοῦ ποτηριοῦ. Ὅλα τὰ ποτήρια τὰ γεμίζει. Υγεία, εὐφυΐα, δεξιότητες καὶ ἱκανότητες, γράμματα, τέχνες, ἐπιστῆμες, φιλία καὶ σχέσεις, οἰκογένεια, γυναῖκα καὶ παιδιά, ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθά, να τί περιέχει τὸ ποτήρι τῆς ζωῆς μας. Μᾶς τά ‘δωσε ὁ Θεός, γιὰ νὰ τὰ χρησιμοποιήσουμε γιὰ τὸ καλὸ τὸ δικό μας, γιὰ τὸ καλὸ τοῦ πλησίον μας, γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Κ’ οἱ ἄνθρωποι πῶς χρησιμοποιοῦν τὰ διάφορα ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθὰ ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεός; Γιὰ τὸ καλὸ τὸ δικό τους; Γιὰ τὸ καλὸ τῆς ἀνθρωπότητος; Γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ;
Θέλετε νὰ δῆτε, πῶς τὰ χρησιμοποιοῦν;
Ὅπως εἶνε γνωστό, ἡ τελευταία Κυριακὴ τοῦ χρόνου εἶνε ἐργάσιμη δυστυχῶς. Δὲν ἔπρεπε ὅμως νὰ εἶνε ἐργάσιμη. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ θά ‘πρεπε νά ‘νε ὅλοι στὴν ἐκκλησία, γιὰ νὰ εὐχαριστήσουν τὸ Θεὸ ποὺ τοὺς ἄφησε ἕνα χρόνο ἀκόμη στὴ ζωή. Τὴν ἡμέρα ὅμως αὐτὴ ὁ ναὸς ἔχει τοὺς πιὸ λίγους χριστιανούς. Οἱ πιὸ πολλοὶ βρίσκονται ἔξω, στους δρόμους, στις πλατεῖες ̇ πουλοῦν καὶ ἀγοράζουν, γιὰ νὰ γιορτάσουν τὴν πρωτοχρονιά. Ζοῦν χωρὶς ἔννοια Θεοῦ. Καὶ μόνο αὐτό; Κοιτάξτε τί γίνεται τὴν παραμονὴ τῆς πρωτοχρονιᾶς. Ὅταν βραδιάσῃ, τότε ὅλοι σχεδὸν εἶνε μαζεμένοι στὰ σπίτια. Ἄντρες καὶ γυναῖκες θὰ κρατοῦν τράπουλες στα χέρια καὶ παίζουν. Παίζουν ὅλη τὴ νύχτα. Πορτοφόλια γεμᾶτα ἀπὸ λεφτὰ ἀδειάζουν. Εκατομμύρια χάνονται. Τις πρωϊνές ὧρες, ἐνῷ χτυπάει ἡ καμπάνα, αὐτοὶ ποὺ ἔπαιζαν ὅλη τὴ νύχτα, χωρὶς λεφτά, γεμᾶτοι ἀηδία καὶ ἀγανάκτησι, ἐπιστρέφουν στὰ σπίτια τους. Ξενύχτη σαν. Ἔχασαν πολύτιμο καιρό. Κλόνισαν τὴν ὑγεία τους. Ἔχασαν ἑκατομμύρια, ὅλες τὶς οἰκονομίες τους. Μίσησαν τοὺς ἀνθρώπους. Βλαστήμησαν τὸ Θεό. Ποῦ, παρακαλῶ, τὰ θυσίασαν; Ἂν τοὺς ζητοῦσε μιὰ δυστυχισμένη οἰκογένεια ἕνα χιλιάρικο, δὲν θὰ τῆς ἔδιναν. Τί λέω χιλιάρικο; Οὔτε δέκα δραχμὲς δὲν θὰ τῆς ἔδιναν. Δὲν θὰ ἔδιναν στὸ Χριστό· γιατὶ πίσω ἀπὸ κάθε δυστυχισμένο κρύβεται ὁ Χριστός. Στὸ Χριστὸ οὔτε δέκα δραχμὲς δὲν ἔκαναν θυσία· ἀλλὰ στὰ χαρτιά, στὸ φάντη, στὴ θεὰ τύχη ὅπως λένε, κ ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει τύχη ἀλλὰ ὑπάρχει διάβολος, στὸ διάβολο τῆς πρωτοχρονιᾶς, ποὺ κρατάει τράπουλες, σ ̓ αὐτόν κάνουν τὴ σπονδὴ τῶν χρημάτων τους, σ ̓ αὐτόν θυσιάζουν τὰ ἑκατομμύρια. Θα μπορούσαμε κι ἄλλα πολλὰ παραδείγματα ν ̓ ἀναφέρουμε ἀπ’ τὴ σύγχρονη ζωή, για νὰ φανῇ ποῦ κάνουν τὶς σπονδές τους οἱ ἄνθρωποι τοῦ αἰῶνα μας· δὲν θὰ εἶνε ὑπερβολὴ νὰ ποῦμε, ὅτι ὁ σύγχρονος κόσμος ὅλα σχεδὸν τὰ ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθὰ τὰ προσφέρει θυσία στὸ διάβολο.
* * *
Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ! Ὑπάρχουν καὶ ψυχές, ποὺ ὅ,τι τοὺς ἔχει δώσει ὁ Θεὸς τὸ θυσιάζουν γιὰ τὴ δόξα του. Δὲν κρατοῦν τίποτε γιὰ τὸν ἑαυτό τους. Ὅλα γιὰ τοὺς συνανθρώπους τους ποὺ πάσχουν καὶ ὑποφέρουν, ὅλα γιὰ τὸ Θεό!
Πρῶτος στον κατάλογο τῶν ἡρωικῶν αὐτῶν ὑπάρξεων ἔρχεται ὁ Παῦλος ὁ ἀπόστολος. Ἦταν νέος, καταγόταν ἀπὸ εὐγενικὴ οἰκογένεια. Ἤξερε γράμματα καὶ γλῶσσες. Εἶχε ταυτότητα Ρωμαίου πολίτου. Ἦταν δραστήριος κ’ εὐφυής καὶ μποροῦσε νὰ διαπρέψῃ παντοῦ, σὲ ὁποιαδήποτε τέχνη καὶ ἐπιστήμη, καὶ νὰ γίνῃ πλούσιος καὶ ἔνδοξος. Γεμᾶτο ἦταν τὸ ποτήρι τῆς ζωῆς του ἀπὸ ἀνεκτίμητα ἀγαθά. Ἀλλ ̓ ὅλα τὰ θυσίασε. Τριάντα χρόνια χωρὶς καμμιὰ ἀπολύτως ἀμοιβή, ἀλλὰ καὶ μὲ καθημερινούς κόπους καὶ μόχθους καὶ κινδύνους, περιώδευσε ὅλη τὴν τότε οἰκουμένη καὶ κήρυξε τὸ Χριστό. Και τώρα βρίσκεται φυλακισμένος στις φυλακὲς τῆς Ῥώμης, καὶ περιμένει τὸ θάνατό του. Τὸ ποτήρι τῆς ζωῆς του ἔχει σχεδὸν ἀδειάσει. Λίγες σταγόνες πιὰ μένουν ἀπ’ τὴ βασανισμένη του ζωή. Ἀλλὰ καμμιά ἀνησυχία, κανένα φόβο δὲν ἔχει. Αντίθετα με λαχτάρα περιμένει πότε θά ‘ρθῃ ἡ εὐλογημένη ὥρα νὰ θυσιαστῇ, νὰ χύσῃ καὶ τὶς τελευταῖες σταγόνες τοῦ αἵματός του γιὰ τὸ Χριστό, πού ἀγάπησε παραπάνω ἀπ ̓ ὅλους καὶ ἀπ ̓ ὅλα. Καὶ σ’ αὐτὴ τὴν ἁγία προσμονὴ ποὺ ζῇ δὲν βρίσκει ἄλλη λέξι γιὰ νὰ ἐκφράσῃ τὰ αἰσθήματα τῆς καρδιᾶς του παρὰ τὴ λέξι, «σπένδομαι» (ἔ.ά.). Χριστέ, γιὰ σένα ὅλα τὰ θυσίασα· τώρα θυσιάζω καὶ τὴ ζωή μου.
Ὦ Παῦλε, μακάριε Παῦλε! Ἐσὺ ὅλα γιὰ τὸ Χριστό. Κ’ ἐμεῖς τί; Ποῦ εἶνε οἱ θυσίες μας;…
Ἂς κλάψουμε γι’ αὐτό. Γιατὶ ἀπὸ μᾶς ἀπουσιάζει τὸ ἡρωϊκὸ στοιχεῖο. Κι ἂς θέσουμε σκοπό γιὰ τὸν καινούργιο χρόνο Τίποτα γιὰ τὸ διάβολο· ὅλα γιὰ τὸ Χριστό!
Greek