Ευαγγέλιο & ΚηρύγματαΚυριακοδρόμιο

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ (Ευαγγελική Περικοπή)

Ευαγγελική Περικοπή και Κηρύγματα Αγίων Πατέρων

by admin

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ — ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ (ΙΕ΄ 43 – ΙΣΤ΄ 8)

43Τῷ και­ρῷ ἐκεί­νῳ ἐλθὼν Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἁρι­μα­θαί­ας, εὐσχή­μων βου­λευ­τής, ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσ­δε­χό­με­νος τὴν βασι­λεί­αν τοῦ Θεοῦ, τολ­μή­σας εἰσῆλ­θε πρὸς Πιλᾶ­τον καὶ ᾐτή­σα­το τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. 44ὁ δὲ Πιλᾶ­τος ἐθαύ­μα­σεν εἰ ἤδη τέθνη­κε, καὶ προ­σκα­λε­σά­με­νος τὸν κεν­τυ­ρί­ω­να ἐπη­ρώ­τη­σεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέ­θα­νε· 45καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ κεν­τυ­ρί­ω­νος ἐδω­ρή­σα­το τὸ σῶμα τῷ Ἰωσήφ. 46καὶ ἀγο­ρά­σας σιν­δό­να καὶ καθε­λὼν αὐτὸν ἐνεί­λη­σε τῇ σιν­δό­νι καὶ κατέ­θη­κεν αὐτὸν ἐν μνη­μείῳ ὃ ἦν λελα­το­μη­μέ­νον ἐκ πέτρας, καὶ προ­σε­κύ­λι­σε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνη­μεί­ου. 47ἡ δὲ Μαρία ἡ Μαγδα­λη­νὴ καὶ Μαρία Ἰωσῆ ἐθε­ώ­ρουν ποῦ τίθε­ται. 1Καὶ δια­γε­νο­μέ­νου τοῦ σαβ­βά­του Μαρία ἡ Μαγδα­λη­νὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώ­βου καὶ Σαλώ­μη ἠγό­ρα­σαν ἀρώ­μα­τα ἵνα ἐλθοῦ­σαι ἀλεί­ψω­σιν αὐτόν. 2καὶ λίαν πρωῒ τῆς μιᾶς σαβ­βά­των ἔρχον­ται ἐπὶ τὸ μνη­μεῖ­ον, ἀνα­τεί­λαν­τος τοῦ ἡλί­ου. 3καὶ ἔλε­γον πρὸς ἑαυ­τάς· Τίς ἀπο­κυ­λί­σει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνη­μεί­ου; 4καὶ ἀνα­βλέ­ψα­σαι θεω­ροῦ­σιν ὅτι ἀπο­κε­κύ­λι­σται ὁ λίθος· ἦν γὰρ μέγας σφό­δρα. 5καὶ εἰσελ­θοῦ­σαι εἰς τὸ μνη­μεῖ­ον εἶδον νεα­νί­σκον καθή­με­νον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περι­βε­βλη­μέ­νον στο­λὴν λευ­κήν, καὶ ἐξε­θαμ­βή­θη­σαν. 6ὁ δὲ λέγει αὐταῖς· Μὴ ἐκθαμ­βεῖ­σθε· Ἰησοῦν ζητεῖ­τε τὸν Ναζα­ρη­νὸν τὸν ἐσταυ­ρω­μέ­νον· ἠγέρ­θη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθη­καν αὐτόν. 7ἀλλ’ ὑπά­γε­τε εἴπα­τε τοῖς μαθη­ταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προ­ά­γει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλι­λαί­αν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψε­σθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. 8καὶ ἐξελ­θοῦ­σαι ἔφυ­γον ἀπὸ τοῦ μνη­μεί­ου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρό­μος καὶ ἔκστα­σις, καὶ οὐδε­νὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφο­βοῦν­το γάρ.

43 ήλθεν ο Ιωσήφ, που κατή­γε­το από την πόλιν Αρι­μα­θαί­αν, δια­κε­κρι­μέ­νος και ευϋ­πό­λη­πτος βου­λευ­τής, ο οποί­ος είχε πιστεύ­σει στον Χρι­στόν και επε­ρί­με­νε την βασι­λεί­αν του Θεού. Αυτός ετόλ­μη­σε και παρου­σιά­σθη­κε με θάρ­ρος στον Πιλά­τον και εζή­τη­σε το σώμα του Ιησού. 44 Ο δε Πιλά­τος ηπό­ρη­σε, εάν τόσον γρή­γο­ρα πράγ­μα­τι απέ­θα­νε ο Ιησούς. Και αφού επρο­σκά­λε­σε τον εκα­τόν­ταρ­χον, τον ηρώ­τη­σε, εάν είχε πολ­λήν ώραν που απέ­θα­νε ο Ιησούς. 45 Και όταν επλη­ρο­φο­ρή­θη από τον εκα­τόν­ταρ­χον το γεγο­νός, εχά­ρι­σε στον Ιωσήφ το σώμα. 46 Και εκεί­νος, αφού ηγό­ρα­σε και­νού­ριο σιν­δό­νι και τον εκα­τέ­βα­σε από τον σταυ­ρόν, ετύ­λι­ξε το σώμα στο σιν­δό­νι και έβα­λε αυτόν εις μνη­μεί­ον, που ήτο σκαμ­μέ­νον εις βρά­χον· και εκύ­λι­σε βαρύν λίθον επά­νω εις την θύραν του μνη­μεί­ου. 47 Η δε Μαρία η Μαγδα­λη­νή και Μαρία η μητέ­ρα του Ιωσή παρα­κο­λου­θού­σαν με προ­σο­χήν, που ετέ­θη το σώμα του Κυρί­ου. 

1 Κατά την επο­μέ­νην, όταν έδυ­σε το ήλιος και επε­ρα­σε το Σαβ­βα­τον, η Μαρία Μαγδα­λη­νή και Μαρία η μητέ­ρα του Ιακώ­βου, και η Σαλώ­μη ηγό­ρα­σαν αρώ­μα­τα, δια να έλθουν στον τάφον και αλεί­ψουν τον Ιησούν. 2 Και πολύ πρωϊ την πρώ­την ημέ­ρα της εβδο­μά­δος, την ώρα που εγλυ­κο­χά­ρα­ζε το φως του ήλιου, ήλθαν στο μνη­μεί­ον. 3 Και έλε­γαν μετα­ξύ των· ποιός θα μας απο­κυ­λί­ση τον βαρύν λίθον από την θύραν του μνη­μεί­ου; 4 Και μόλις εσή­κω­σαν τα βλέ­μα­τά των είδαν ότι είχε απο­κυ­λι­σθή ο λίθος ο οποί­ος άλω­στε ήτο πολύ μεγά­λος. 5 Και αφού εμπή­καν στο μνη­μεί­ον, είδαν να κάθε­ται εις τα δεξιά ένας νέος, ντυ­μέ­νος λευ­κήν στο­λήν και κατε­λή­φθη­σαν από φόβον και κατά­πλη­ξιν. 6 Αυτός δε τους είπε· “μη απο­ρεί­τε και μη φοβεί­σθε. Γνω­ρί­ζω ότι ζητεί­τε Ιησούν τον Ναζα­ρη­νόν, τον εσταυ­ρω­μέ­νον. Ανε­στή­θη, δεν είναι εδώ. Ιδού ο τόπος που τον είχαν θέσει. 7 Αλλά πηγαί­νε­τε, πέστε στους μαθη­τάς του, και ιδιαι­τέ­ρως στον Πετρον, ότι πηγαί­νει ενω­ρί­τε­ρα από σας εις την Γαλι­λαί­αν. Εκεί θα τον ίδε­τε, όπως άλω­στε σας είχε πη”. 8 Και αυταί αφού εβγή­καν, έφυ­γαν από το μνη­μεί­ον. Τας είχε δε κατα­λά­βει τρό­μος και κατά­πλη­ξις και δεν είπαν εις κανέ­να τίπο­τε, διό­τι εφοβούντο.(Τας κατέ­λα­βε δέος και κατά­πλη­ξις δια τον άγγε­λον που είδαν και προ παν­τός δια την ανά­στα­σιν, που ήκου­σαν). 

43 ήλθε ο Ιωσήφ που κατα­γό­ταν απ’ την πόλη Αρι­μα­θαία, ένα σεβα­στό και επί­ση­μο μέλος του ιου­δαϊ­κού συνε­δρί­ου, που είχε πιστέ­ψει κι αυτός στο κήρυγ­μα του Ιησού για τη βασι­λεία του Θεού και περί­με­νε τη βασι­λεία αυτή χωρίς να κλο­νι­σθεί η ελπί­δα του από το θάνα­το του Ιησού? αυτός λοι­πόν τόλ­μη­σε και παρου­σιά­στη­κε στον Πιλά­το και ζήτη­σε το σώμα του Ιησού. 44 Ο Πιλά­τος μάλι­στα έμει­νε έκπλη­κτος κι από­ρη­σε που τόσο γρή­γο­ρα είχε κιό­λας πεθά­νει ο Ιησούς. Κι αφού προ­σκά­λε­σε τον εκα­τόν­ταρ­χο, τον ρώτη­σε εάν είχε ώρα πολ­λή που πέθα­νε. 45 Κι όταν έμα­θε από τον εκα­τόν­ταρ­χο ότι πραγ­μα­τι­κά πέθα­νε ο Ιησούς, χάρι­σε το σώμα του στον Ιωσήφ. 46 Κι εκεί­νος, αφού αγό­ρα­σε και­νούρ­γιο και αμε­τα­χεί­ρι­στο σεν­τό­νι και κατέ­βα­σε τον Ιησού από τον σταυ­ρό, τύλι­ξε το σώμα του στο σεν­τό­νι και τον έβα­λε κάτω σ’ ένα μνη­μείο, το οποίο ήταν σκα­λι­σμέ­νο μέσα στο βρά­χο? και κύλι­σε ένα μεγά­λο λίθο πάνω στο στό­μιο του μνη­μεί­ου κλεί­νον­τας έτσι την είσο­δο του μνη­μεί­ου. 47 Στο μετα­ξύ η Μαρία η Μαγδα­λη­νή και η Μαρία του Ιωσή παρα­κο­λου­θού­σαν προ­σε­κτι­κά και με πολύ ενδια­φέ­ρον πού τοπο­θε­τή­θη­κε το σώμα του Ιησού. 

1 Αφού πέρα­σε το Σάβ­βα­το, η Μαρία η Μαγδα­λη­νή και η Μαρία η μητέ­ρα του Ιακώ­βου και η Σαλώ­μη αγό­ρα­σαν το βρά­δυ του Σαβ­βά­του αρώ­μα­τα, για να έλθουν το πρωί στον τάφο και να αλεί­ψουν το σώμα του Ιησού. 2 Και πολύ πρωί της πρώ­της ημέ­ρας της εβδο­μά­δος έρχον­ται στο μνη­μείο την ώρα που ο ήλιος άρχι­σε να δια­λύ­ει το πρωι­νό σκο­τά­δι, καθώς πήρε ν’ ανα­τέλ­λει κάτω απ’ τον ορί­ζον­τα. 3 Κι έλε­γαν μετα­ξύ τους: Ποιός θα μας κυλί­σει τη μεγά­λη πέτρα μακριά από την είσο­δο του μνη­μεί­ου; 4 Μόλις όμως έστρε­ψαν τα μάτια τους προς τα εκεί, είδαν ότι είχε μετα­το­πι­σθεί η πέτρα μακριά απ’ το μνη­μείο. Και τα έλε­γαν αυτά μετα­ξύ τους, διό­τι η πέτρα αυτή ήταν πολύ μεγά­λη και δεν ήταν εύκο­λο να μετα­κι­νη­θεί. 5 Κι αφού μπή­καν στο μνη­μείο, είδαν ένα νέο που καθό­ταν στα δεξιά του μνη­μεί­ου και ήταν ντυ­μέ­νος με λευ­κή στο­λή, και γέμι­σαν με τρό­μο και κατά­πλη­ξη. 6 Αυτός όμως τους είπε: Μην τρο­μά­ζε­τε και μη φοβά­στε. Ξέρω ποιόν ζητά­τε. Ζητά­τε τον Ιησού τον Ναζα­ρη­νό τον εσταυ­ρω­μέ­νο. Ανα­στή­θη­κε. Δεν είναι εδώ. Να, είναι αδεια­νό το μέρος που τον έβα­λαν. 7 Αλλά πηγαί­νε­τε και πέστε στους μαθη­τές του και ιδιαι­τέ­ρως στον Πέτρο, που έχει ανάγ­κη παρη­γο­ριάς και βεβαιώ­σε­ως ότι συγ­χω­ρή­θη­κε για την άρνη­σή του, ότι πηγαί­νει πριν από σας στη Γαλι­λαία και σας περι­μέ­νει εκεί. Εκεί θα τον δεί­τε, όπως σας το είπε πριν σταυ­ρω­θεί. 8 Εκεί­νες τότε βγή­καν κι έφυ­γαν από το μνη­μείο. Ήταν μάλι­στα γεμά­τες τρό­μο και έκστα­ση. Δεν είπαν όμως τίπο­τε σε κανέ­να, διό­τι ήταν φοβι­σμέ­νες.

43  ἦλθε ὁ Ἰωσήφ, ποὺ κατα­γό­ταν ἀπὸ τὴν Ἀρι­μα­θαία, σεμνὸς βου­λευ­τής (μέλος τοῦ Ἰου­δαϊ­κοῦ συνε­δρί­ου), ποὺ καὶ αὐτὸς περί­με­νε τὴ βασι­λεία τοῦ Θεοῦ. Kαὶ τόλ­μη­σε καὶ ἐπι­σκέ­φθη­κε τὸν Πιλᾶ­το καὶ ζήτη­σε τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. 44  Ὁ δὲ Πιλᾶ­τος ἐξε­πλά­γη, διό­τι ἀπέ­θα­νε γρή­γο­ρα, καὶ κάλε­σε τὸν ἑκα­τόν­ταρ­χο καὶ τὸν ρώτη­σε ἐὰν ἀπέ­θα­νε ἀπὸ ὥρα. 45  Kαὶ ὅταν ἔμα­θε ἀπὸ τὸν ἑκα­τόν­ταρ­χο, δώρι­σε τὸ σῶμα στὸν Ἰωσήφ. 46  Kαὶ ἀφοῦ ἀγό­ρα­σε σεν­τό­νι καὶ τὸν κατέ­βα­σε (ἀπὸ τὸ σταυ­ρό), τὸν τύλι­ξε στὸ σεν­τό­νι καὶ τὸν ἔθε­σε σὲ μνῆ­μα, ποὺ ἦταν λαξευ­μέ­νο σὲ βρά­χο, καὶ κύλι­σε ἕνα λίθο στὴν εἴσο­δο τοῦ μνή­μα­τος. 47  Ἡ δὲ Mαρία ἡ Mαγδα­λη­νὴ καὶ ἡ Mαρία ἡ μητέ­ρα τοῦ Ἰωσῆ παρα­κο­λου­θοῦ­σαν ποῦ ἐντα­φιά­ζε­ται. 

1  Kαὶ ἀφοῦ πέρα­σε τὸ Σάβ­βα­το (ἡμέ­ρα ἀργί­ας), ἡ Mαρία ἡ Mαγδα­λη­νὴ καὶ ἡ Mαρία ἡ μητέ­ρα τοῦ Ἰακώ­βου καὶ ἡ Σαλώ­μη ἀγό­ρα­σαν ἀρώ­μα­τα γιὰ νὰ πᾶνε καὶ νὰ τὸν ἀλεί­ψουν. 2  Kαὶ πολὺ πρωί, τὴν πρώ­τη ἡμέ­ρα τῆς ἑβδο­μά­δος (τὴν Kυρια­κή), μόλις ἀνέ­τει­λεν ὁ ἥλιος κάτω ἀπὸ τὸν ὁρί­ζον­τα (μόλις ἄρχι­σε τὸ λυκαυ­γές), ἔρχον­ται στὸ μνῆ­μα. 3  Ἔλε­γαν δὲ μετα­ξύ τους: «Ποιός θ’ ἀπο­κυ­λί­σῃ γιὰ μᾶς τὸ λίθο ἀπ’ τὴν εἴσο­δο τοῦ μνή­μα­τος;». 4  Ἀλλὰ μόλις κοί­τα­ξαν, βλέ­πουν, ὅτι ὁ λίθος εἶχεν ἀπο­κυ­λι­σθῆ. Ἦταν δὲ πάρα πολὺ μεγά­λος. 5  Kαὶ ἀφοῦ μπῆ­καν στὸ μνῆ­μα, εἶδαν ἕνα νέο νὰ κάθε­ται στὰ δεξιὰ ντυ­μέ­νος μὲ λευ­κὴ στο­λή, καὶ τρό­μα­ξαν. 6  Aὐτὸς δὲ τοὺς εἶπε: «Mὴ τρο­μά­ζε­τε! Tὸν Ἰησοῦ ζητεῖ­τε τὸ Nαζα­ρη­νὸ τὸν ἐσταυ­ρω­μέ­νο. Ἀνα­στή­θη­κε, δὲν εἶναι ἐδῶ. Nὰ ὁ τόπος ὅπου τὸν ἐντα­φί­α­σαν. 7  Πηγαί­νε­τε δὲ νὰ εἰπῆ­τε στοὺς μαθη­τάς του, καὶ μάλι­στα στὸν Πέτρο: Πηγαί­νει πρὶν ἀπὸ σᾶς καὶ σᾶς περι­μέ­νει στὴ Γαλι­λαία, ἐκεῖ θὰ τὸν δῆτε, ὅπως σᾶς εἶπε». 8  Bγῆ­καν δὲ καὶ ἔφυ­γαν ἀπὸ τὸ μνῆ­μα καὶ ἦταν συγ­κλο­νι­σμέ­νες καὶ ἐκστα­τι­κές (κατά­πλη­κτες). Kαὶ δὲν εἶπαν τίπο­τε σὲ κανέ­να, διό­τι φοβοῦν­ταν.

Ιερός Χρυ­σό­στο­μος (Υπο­μνη­μα­τι­σμός Περι­κο­πής)

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

[υπο­μνη­μα­τι­σμός των χωρί­ων: Ματθ.27,57–66 και Ματθ.28,1–10]

«Ὀψίας δὲ γενο­μέ­νης ἦλθεν ἄνθρω­πος πλού­σιος ἀπὸ Ἀριμα­θαί­ας, τοὔ­νο­μα Ἰωσήφ, ὃς καὶ αὐτὸς ἐμα­θή­τευ­σε τῷ Ἰησοῦ· οὗτος προ­σελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτήσα­το τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. Τότε ὁ Πιλᾶτος ἐκέλευ­σεν ἀποδοθῆναι τὸ σῶμα. Καὶ λαβὼν τὸ σῶμα ὁ Ἰωσὴφ ἐνετύ­λι­ξεν αὐτὸ σιν­δό­νι καθαρᾷ, καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ μνη­μείῳ ὃ ἐλατό­μη­σεν ἐν τῇ πέτρᾳ, καὶ προ­σκυ­λί­σας λίθον μέγαν τῇ θύρᾳ τοῦ μνη­μεί­ου ἀπῆλθεν(: Όταν προ­χώ­ρη­σε το δει­λι­νό, ήλθε κάποιος άνθρω­πος πλού­σιος που κατα­γό­ταν από την Αρι­μα­θαία και ονο­μα­ζό­ταν Ιωσήφ, που κι αυτός υπήρ­ξε μαθη­τής του Ιησού. Αυτός πήγε στον Πιλά­το και του ζήτη­σε το σώμα του Ιησού. Τότε ο Πιλά­τος διέ­τα­ξε να του δοθεί το σώμα. Κι αφού ο Ιωσήφ πήρε το σώμα, το τύλι­ξε σε καθα­ρό και αμε­τα­χεί­ρι­στο σεν­τό­νι και το έβα­λε στο δικό του και­νού­ριο μνη­μείο, το οποίο είχε σκα­λί­σει στον βρά­χο. Κι αφού κύλι­σε ένα μεγά­λο λίθο στη θύρα του μνη­μεί­ου, την έκλει­σε με τον λίθο αυτόν κι έφυ­γε)»[Ματθ. 27, 57–60].

Αυτός είναι ο Ιωσήφ, ο οποί­ος προ­η­γου­μέ­νως κρυ­βό­ταν. Τώρα όμως, μετά τον θάνα­το του Χρι­στού, έδει­ξε μεγά­λη τόλ­μη. Διό­τι ούτε ασή­μαν­τος ήταν, ούτε από εκεί­νους που μένουν απα­ρα­τή­ρη­τοι, αλλά ένας από τα μέλη του Συνε­δρί­ου[πρβλ. Λουκ.23,51: «Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόμα­τι Ἰωσήφ, βου­λευτὴς ὑπάρ­χων καὶ ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ δίκαιος·οὗτος οὐκ ἦν συγ­κα­τα­τε­θει­μέ­νος τῇ βου­λῇ καὶ τῇ πρά­ξει αὐτῶν- ἀπὸ Ἀρι­μα­θαί­ας πόλε­ως τῶν Ἰου­δαί­ων, ὃς προ­σε­δέ­χε­το καὶ αὐτὸς τὴν βασι­λεί­αν τοῦ Θεοῦ(:Και ιδού, παρου­σιά­ζε­ται τότε ένας άνθρω­πος που λεγό­ταν Ιωσήφ και ήταν βου­λευ­τής, δηλα­δή μέλος του ιου­δαϊ­κού συνεδρίου,άνθρωπος καλο­κά­γα­θος και ενά­ρε­τος. Αυτός δεν είχε συμ­φω­νή­σει με την από­φα­ση που πήραν τα μέλη του συνε­δρί­ου εναν­τί­ον του Ιησού, ούτε με τα μέτρα και τις πρά­ξεις που έκα­ναν για να εξα­σφα­λί­σουν την επι­κύ­ρω­ση και την εκτέ­λε­ση της απο­φά­σε­ως. Αυτός ο άνθρω­πος λοι­πόν ήταν από την πόλη των Ιου­δαί­ων Αρι­μα­θαία. Είχε πιστέ­ψει στο κήρυγ­μα του Ιησού για τη βασι­λεία του Θεού και περί­με­νε κι αυτός μαζί με τόσους άλλους μαθη­τές τη βασι­λεία αυτή)»], και πολύ επι­φα­νής.

Από αυτό μάλι­στα φαί­νε­ται καθα­ρά η ανδρεία του. Διό­τι ουσια­στι­κά κατα­δί­κα­σε σε θάνα­το τον εαυ­τό του, τη στιγ­μή που δια­κή­ρυ­ξε την απέ­χθειά του προς όλους, με την έκφρα­ση-ομο­λο­γία της συμ­πά­θειάς του προς τον Ιησού, και τόλ­μη­σε να ζητή­σει το σώμα Του, και δεν απο­μα­κρύν­θη­κε παρά μόνο αφού πέτυ­χε αυτό που ήθε­λε. Την αγά­πη μάλι­στα και την ανδρεία του την δεί­χνει όχι μόνο με το ότι παρέ­λα­βε το σώμα του Χρι­στού και το έθα­ψε με πολυ­τέ­λεια, αλλά και με το ότι Τον έθα­ψε στο δικό του και­νού­ριο μνη­μείο. Και αυτό δεν έγι­νε έτσι στην τύχη, αλλά για να μην υπάρ­ξει ούτε η παρα­μι­κρή υπο­ψία ότι ανα­στή­θη­κε άλλος αντί άλλου.

«Ἦν δὲ ἐκεῖ Μαρία ἡ Μαγδα­ληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία, καθή­με­ναι ἀπέναν­τι τοῦ τάφου(:Ήταν μάλι­στα εκεί η Μαρία η Μαγδα­λη­νή και η άλλη Μαρία, οι οποί­ες κάθον­ταν απέ­ναν­τι από τον τάφο)»[Ματθ.27,61]. Για­τί αυτές κάθον­ται πλη­σί­ον του τάφου; Τίπο­τε ακό­μη μεγά­λο και υψη­λό δεν γνώ­ρι­ζαν, όπως έπρε­πε, περί Αυτού· γι’ αυτόν τον λόγο και μύρα έφε­ραν και παρέ­με­ναν με καρ­τε­ρία κον­τά στον τάφο, ώστε, εάν κατα­σί­γα­ζε η μανία των Ιου­δαί­ων, να προ­σέρ­χον­ταν και να αλεί­ψουν το Σώμα του Ιησού με αυτά.

Είδες την ανδρεία των γυναι­κών; Είδες την αγά­πη; Είδες τη μεγα­λο­ψυ­χία την έμπρα­κτη, η οποία φτά­νει μέχρι θανά­του; Ας μιμη­θού­με τις γυναί­κες αυτές όλοι μας· ας μην εγκα­τα­λεί­ψου­με τον Ιησού στις δοκι­μα­σί­ες Του· διό­τι εκεί­νες μεν, και όταν Εκεί­νος πέθα­νε, ξόδε­ψαν τόσα πολ­λά και έθε­σαν σε κίν­δυ­νο τη ζωή τους. Ενώ εμείς( πάλι τα ίδια θα επα­να­λά­βω), ούτε όταν πει­νά Τον τρέ­φου­με, ούτε όταν είναι γυμνός Τον ντύ­νου­με, αλλά αντι­θέ­τως και όταν Τον βλέ­που­με να ζητια­νεύ­ει, Τον προ­σπερ­νού­με. Είμαι βέβαιος ότι εάν βλέ­πα­τε τον ίδιο τον Κύριο, θα έδι­νε ο καθέ­νας σας όλα τα υπάρ­χον­τά Του. Αλλά και τώρα ο ίδιος είναι. Άλλω­στε και Αυτός είπε ότι «Εγώ είμαι».

«Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶ μετὰ τὴν παρα­σκευήν, συνήχθη­σαν οἱ ἀρχιε­ρεῖς καὶ οἱ Φαρι­σαῖοι πρὸς Πιλᾶτον λέγον­τες· κύριε, ἐμνήσθη­μεν ὅτι ἐκεῖνος ὁ πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγείρομαι. κέλευ­σον οὖν ἀσφα­λι­σθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας, μήποτε ἐλθόντες οἱ μαθη­ταὶ αὐτοῦ νυκτὸς κλέψωσιν αὐτὸν καὶ εἴπωσι τῷ λαῷ, ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν· καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης(:Την άλλη τώρα ημέ­ρα, η οποία είναι μετά την Παρα­σκευή, δηλα­δή το Σάβ­βα­το, μαζεύ­τη­καν οι αρχιε­ρείς και οι Φαρι­σαί­οι και πήγαν όλοι μαζί στον Πιλά­το και του είπαν: ‘’Κύριε, θυμη­θή­κα­με ότι εκεί­νος ο λαο­πλά­νος είχε πει όταν ακό­μη ζού­σε: «Τρεις ημέ­ρες μετά τον θάνα­τό μου θα ανα­στη­θώ». Γι’ αυτό δώσε δια­τα­γή να ασφα­λι­στεί ο τάφος μέχρι την τρί­τη ημέ­ρα, μήπως έλθουν οι μαθη­τές του μέσα στη νύχτα και τον κλέ­ψουν, και πουν στο λαό ότι ανα­στή­θη­κε από τους νεκρούς. Και θα είναι η τελευ­ταία αυτή πλά­νη του λαού χει­ρό­τε­ρη από την πρώ­τη, που τον πίστε­ψαν ως Μεσ­σία’’. Ο Πιλά­τος τότε τους είπε: ‘’Πάρ­τε φρου­ρά. Πηγαί­νε­τε και ασφα­λί­στε μόνοι σας τον τάφο, όπως εσείς ξέρε­τε’’. Κι αυτοί πήγαν και ασφά­λι­σαν τον τάφο. Έβα­λαν δηλα­δή σφρα­γί­δες στον λίθο που σκέ­πα­ζε το μνη­μείο. Και τοπο­θέ­τη­σαν εκεί τη φρου­ρά)»[Ματθ.27,62–66].

Παν­τού η πλά­νη συγ­κρού­ε­ται με τον εαυ­τό της και άθε­λά της συνη­γο­ρεί υπέρ της αλή­θειας. Πρό­σε­ξε όμως. Έπρε­πε να πιστευ­τεί ότι πέθα­νε, ότι εντα­φιά­στη­κε και ότι ανα­στή­θη­κε. Και όλα αυτά γίνον­ται από τους εχθρούς. Κοί­τα­ξε λοι­πόν ότι τα λόγια αυτά βεβαιώ­νουν όλα αυτά. «Θυμη­θή­κα­με», λέγει, «ότι εκεί­νος ο λαο­πλά­νος είχε πει όταν ακό­μη ζού­σε»· άρα πέθα­νε· «’’Τρεις ημέ­ρες μετά τον θάνα­τό μου, θα ανα­στη­θώ’’. Γι’ αυτό δώσε δια­τα­γή να ασφα­λι­στεί ο τάφος μέχρι την τρί­τη ημέ­ρα»· άρα εντα­φιά­στη­κε· «μήπως έλθουν οι μαθη­τές του μέσα στη νύχτα και τον κλέ­ψουν, και πουν στο λαό ότι ανα­στή­θη­κε από τους νεκρούς». Άρα, εάν ο τάφος σφρα­γι­στεί, δεν θα γίνει καμία απά­τη. Δεν έγι­νε λοι­πόν. Επο­μέ­νως η από­δει­ξη της ανα­στά­σε­ως, με όσα προ­τεί­να­τε εσείς, έγι­νε αναν­τίρ­ρη­τη. Διό­τι αφού σφρα­γί­στη­κε, δεν συνέ­βη καμία απά­τη. Εάν επί­σης δεν έγι­νε καμία απά­τη, βρέ­θη­κε όμως κενός ο τάφος, είναι φανε­ρό ότι ανα­στή­θη­κε σαφώς και αναν­τίρ­ρη­τα.

Είδες ότι και χωρίς να το θέλουν, υπο­στη­ρί­ζουν την από­δει­ξη της αλή­θειας; Εσύ πάλι κάνε μου τη χάρη να προ­σέ­ξεις τη φιλα­λή­θεια των μαθη­τών· ότι δεν απο­κρύ­πτουν τίπο­τε από όσα λένε οι εχθροί, και όταν ακό­μη λένε πράγ­μα­τα υβρι­στι­κά. Να που τον ονο­μά­ζουν και πλά­νο και αυτοί δεν το απο­σιω­πούν. Αυτά λοι­πόν δεί­χνουν και τη σκλη­ρό­τη­τα εκεί­νων, αφού ούτε με τον θάνα­το απέ­βα­λαν την οργή, και αυτών την απλό­τη­τα και φιλα­λή­θεια.

Αξί­ζει μάλι­στα να ανα­ζη­τή­σου­με και αυτό, δηλα­δή το ότι είπε ότι «μετά από τρεις ημέ­ρες θα ανα­στη­θώ». Διό­τι δεν θα το βρει κανείς που­θε­νά να λέγε­ται με τόση σαφή­νεια, εκτός από το παρά­δειγ­μα του Ιωνά. Ώστε λοι­πόν γνώ­ρι­ζαν αυτά που έλε­γαν και ηθε­λη­μέ­να τα παρα­ποιού­σαν.

Και τι απαν­τά ο Πιλά­τος; «‘’Πάρ­τε φρου­ρά. Πηγαί­νε­τε και ασφα­λί­στε μόνοι σας τον τάφο, όπως εσείς ξέρε­τε’’. Και αυτοί πήγαν και ασφά­λι­σαν τον τάφο. Έβα­λαν δηλα­δή σφρα­γί­δες στο λίθο που σκέ­πα­ζε το μνη­μείο. Και τοπο­θέ­τη­σαν εκεί τη φρου­ρά»[Ματθ.27,65–66]. Δεν αφή­νει μόνους τους στρα­τιώ­τες να τον σφρα­γί­σουν· διό­τι επει­δή είχε μάθει σχε­τι­κά με Αυτόν, δεν ήθε­λε πλέ­ον να συμ­πρά­ξει με αυτούς. Αλλά για να απαλ­λα­γεί από αυτά, ανέ­χε­ται και τού­το και λέγει: «Σφρα­γί­στε τον τάφο όπως θέλε­τε εσείς, για να μην μπο­ρεί­τε να κατη­γο­ρεί­τε άλλους». Διό­τι εάν τον σφρά­γι­ζαν μόνοι τους οι στρα­τιώ­τες, θα μπο­ρού­σαν να πουν(αν και θα ήσαν απί­θα­να και ψευ­δή όσα θα έλε­γαν, αλλά όμως, όπως στα άλλα έδει­χναν αναι­σχυν­τία, έτσι θα μπο­ρού­σαν να πουν και στην περί­πτω­ση αυτή), ότι οι στρα­τιώ­τες, αφού επέ­τρε­ψαν να κλα­πεί το σώμα, έδω­σαν το δικαί­ω­μα στους μαθη­τές να πλά­σουν το κήρυγ­μα της ανα­στά­σε­ως. Τώρα όμως που οι ίδιοι σφρά­γι­σαν τον τάφο, ούτε αυτό μπο­ρούν να πουν.

Είδες πώς πασχί­ζουν άθε­λά τους υπέρ της αλή­θειας; Διό­τι αυτοί προ­σήλ­θαν στον Πιλά­το, αυτοί ζήτη­σαν να ασφα­λι­στεί ο τάφος, αυτοί τον σφρά­γι­σαν μαζί με τη φρου­ρά, ώστε να είναι κατή­γο­ροι και ελεγ­κτές των εαυ­τών τους. Αν και πότε θα μπο­ρού­σαν να τον κλέ­ψουν; Το Σάβ­βα­το; Και με ποιον τρό­πο, αφού ούτε να εξέλ­θουν από το σπί­τι τους δεν ήταν δυνα­τόν; Εάν πάλι παρέ­βαι­ναν τον μωσαϊ­κό νόμο, πώς θα τολ­μού­σαν να εξέλ­θουν από το σπί­τι τους οι μαθη­τές, αυτοί οι τόσο δει­λοί; Πώς ακό­μη θα μπο­ρού­σαν να πεί­σουν το πλή­θος; Τι θα έλε­γαν; Τι θα έκα­ναν; Με ποια διά­θε­ση θα τάσ­σον­ταν με το μέρος του νεκρού; Ποια επι­τέ­λους αντι­μι­σθία θα περί­με­ναν; Ποια αντα­μοι­βή; Ενώ ακό­μη ήταν ζων­τα­νός, και μόνο όταν τον είδαν να συλ­λαμ­βά­νε­ται, έφυ­γαν. Και θα μιλού­σαν με θάρ­ρος μετά τον θάνα­τό Του για Εκεί­νον, εάν δεν είχε ανα­στη­θεί;

Και πώς θα μπο­ρού­σαν να δικαιο­λο­γη­θούν; Διό­τι ότι ούτε σκέ­φτη­καν, ούτε μπο­ρού­σαν να πλά­σουν μία ανά­στα­ση η οποία δεν έγι­νε, είναι φανε­ρό από τα εξής: Πολ­λά τους είχε πει και συνε­χώς τους έλε­γε περί της ανα­στά­σε­ως, όπως είπαν και αυτοί οι ίδιοι ότι «μετά από τρεις ημέ­ρες θα ανα­στη­θώ». Εάν όμως δεν ανα­σται­νό­ταν, είναι ολο­φά­νε­ρο ότι επει­δή αυτοί είχαν απα­τη­θεί και είχαν παρα­συρ­θεί εξαι­τί­ας του σε πόλε­μο με ολό­κλη­ρο το έθνος, και είχαν μεί­νει χωρίς οικο­γέ­νεια και χωρίς πατρί­δα, θα τον απο­στρέ­φον­ταν και δεν θα ήθε­λαν να του παρα­δώ­σουν τέτοια δόξα, καθό­σον είχαν απα­τη­θεί και είχαν περιέλ­θει σε έσχα­το κίν­δυ­νο εξαι­τί­ας του.

Ότι δε δεν θα μπο­ρού­σαν εάν η ανά­στα­ση δεν ήταν αλη­θι­νή, να την πλά­σουν, αυτό δεν χρειά­ζε­ται ούτε από­δει­ξη. Διό­τι σε τι θα βασί­ζον­ταν; Στη δει­νό­τη­τα των λόγων; Αλλά αυτοί ήσαν πιο αμα­θείς από όλους. Μήπως στα πολ­λά τους χρή­μα­τα; Αλλά αυτοί δεν είχαν ούτε ράβδο, ούτε υπο­δή­μα­τα. Μήπως στην ευγε­νι­κή κατα­γω­γή τους; Αλλά αυτοί ήσαν άση­μοι και κατά­γον­ταν από άση­μους γονείς. Μήπως στη μεγά­λη πατρί­δα τους; Αλλά κατά­γον­ταν από άση­μα χωριά. Μήπως στον μεγά­λο αριθ­μό τους; Αλλά δεν ήσαν περισ­σό­τε­ροι από έντε­κα και αυτοί μάλι­στα δια­σκορ­πι­σμέ­νοι. Μήπως στις υπο­σχέ­σεις του διδα­σκά­λου τους; Ποιες; Διό­τι εάν δεν ανα­σται­νό­ταν, ούτε εκεί­νες δεν θα ήσαν γι’ αυτούς αξιό­πι­στες.

Και πώς θα υπέ­φε­ραν τον μαι­νό­με­νο όχλο; Διό­τι εάν ο κορυ­φαί­ος από αυτούς δεν άντε­ξε τον λόγο της θυρω­ρού που ήταν γυναί­κα, και όλοι οι υπό­λοι­ποι όταν Τον είδαν δεμέ­νο, δια­σκορ­πί­στη­καν, πώς θα δια­νο­ούν­ταν να τρέ­ξουν στα πέρα­τα της οικου­μέ­νης και να σπεί­ρουν το φαν­τα­στι­κό κήρυγ­μα της ανα­στά­σε­ως; Διό­τι, εάν ο μεν πρώ­τος δεν αντι­στά­θη­κε στην απει­λή της γυναί­κας, οι δε άλλοι ούτε στη θέα των δεσμών, πώς μπο­ρού­σαν να αντι­στα­θούν σε βασι­λιά­δες και άρχον­τες και πλή­θη, όπου υπήρ­χαν ξίφη και τηγά­νια και κάμι­νοι και μυρί­ου είδους θανα­τώ­σεις καθη­με­ρι­νά, εάν δεν δέχον­ταν τη δύνα­μη και την τόνω­ση του Ανα­στάν­τος; Τόσα και τέτοιου είδους θαύ­μα­τα είχαν γίνει και τίπο­τε από αυτά δεν σεβά­στη­καν οι Ιου­δαί­οι, αλλά σταύ­ρω­σαν Αυτόν που τα έκα­νε· και θα έλε­γαν σε αυτούς απλά να πιστέ­ψουν στην Ανά­στα­ση. Δεν είναι δυνα­τόν αυτά, δεν είναι· αλλά μόνο η δύνα­μη του Ανα­στάν­τος τα έκα­νε.

Κάνε μου τη χάρη να προ­σέ­ξεις την κατα­γέ­λα­στη απά­τη τους. «Θυμη­θή­κα­με», λέγει, «ότι εκεί­νος ο πλά­νος είπε όταν ακό­μη ζού­σε, ότι μετά από τρεις ημέ­ρες θα ανα­στη­θώ». Και εφό­σον ήταν πλά­νος και καυ­χιόν­ταν ψευ­δώς, για­τί φοβη­θή­κα­τε και τρέ­χε­τε τρι­γύ­ρω και δεί­χνε­τε τόση βια­σύ­νη; «Φοβό­μα­στε», λένε, «μήπως Τον κλέ­ψουν οι μαθη­τές και εξα­πα­τή­σουν τα πλή­θη». Αν και βεβαί­ως απο­δεί­χτη­κε ότι ο φόβος τους αυτός δεν είχε κανέ­να λόγο, αλλά η κακία είναι πράγ­μα φιλό­νι­κο και αναι­δές και επι­χει­ρεί και τα παρά­λο­γα. Έτσι παρα­κα­λούν να ασφα­λι­στεί ο τάφος για τρεις μέρες, σαν να αγω­νί­ζον­ταν για προ­φά­σεις, και θέλον­τας να δεί­ξουν ότι και πριν από αυτό ότι είναι πλά­νος, γι΄αυτό επε­κτεί­νουν την κακία τους μέχρι τον τάφο.

Γι΄αυτό ακρι­βώς ανα­στή­θη­κε νωρί­τε­ρα, για να μην λένε ότι δια­ψεύ­στη­κε και ότι κλά­πη­κε· διό­τι αυτό μεν, το να ανα­στη­θεί νωρί­τε­ρα, δεν επέ­τρε­πε κατη­γο­ρία, ενώ το να ανα­στη­θεί αργό­τε­ρα, ήταν γεμά­το υπο­ψί­ες. Διό­τι, εάν δεν ανα­σται­νό­ταν τότε, όταν κάθον­ταν αυτοί εκεί και φύλασ­σαν τον τάφο, αλλά όταν θα ανα­χω­ρού­σαν μετά από τρεις ημέ­ρες, θα είχαν κάτι να ισχυ­ρι­στούν και να αντι­τά­ξουν, έστω και ανόη­τα. Γι΄αυτό λοι­πόν τους πρό­λα­βε· διό­τι έπρε­πε, καθώς κάθον­ταν κον­τά στον τάφο και τον φύλασ­σαν, να γίνει η ανά­στα­ση. Επί­σης έπρε­πε να γίνει εντός των τριών ημε­ρών, διό­τι εάν γινό­ταν όταν παρέρ­χον­ταν αυτές και ανα­χω­ρού­σαν, θα θεω­ρεί­το ύπο­πτο το πράγ­μα. Γι’αυ­τό τον λόγο και επέ­τρε­ψε να σφρα­γί­σουν τον τάφο όπως ήθε­λαν και στρα­τιώ­τες φύλασ­σαν.

Και δεν τους έμε­λε που έκα­ναν αυτά σε ημέ­ρα Σαβ­βά­του και ότι εργά­ζον­ταν, αλλά μόνο σε ένα πράγ­μα απέ­βλε­παν, την πονη­ρία τους, πώς θα επι­κρα­τή­σουν με αυτήν, πράγ­μα το οποίο ήταν δείγ­μα εσχά­της μωρί­ας και φόβου, ο οποί­ος τους τάρασ­σε δυνα­τά· διό­τι αυτοί οι οποί­οι Τον συνέ­λα­βαν ζων­τα­νόν, Τον φοβούν­ταν νεκρό. Αν και, εάν ήταν απλός άνθρω­πος, έπρε­πε να έχουν θάρ­ρος. Αλλά για να μάθουν ότι και όταν ήταν ζων­τα­νός, με τη θέλη­σή Του έπα­θε αυτά τα οποία έπα­θε, τοπο­θε­τή­θη­κε και η σφρα­γί­δα και ο λίθος και η φρου­ρά, και δεν μπό­ρε­σαν να Τον κρα­τή­σουν. Με όλα αυτά ένα πράγ­μα μόνο επι­τυγ­χά­νε­ται, να γίνει γνω­στή δημο­σία η ταφή και έτσι να πιστευ­τεί η ανά­στα­ση· διό­τι και στρα­τιώ­τες φύλασ­σαν και οι Ιου­δαί­οι κάθον­ταν κον­τά.

«Ὀψὲ δὲ σαβ­βά­των, τῇ ἐπιφω­σκούσῃ εἰς μίαν σαβ­βά­των, ἦλθε Μαρία ἡ Μαγδα­ληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία θεωρῆσαι τὸν τάφον. καὶ ἰδοὺ σει­σμὸς ἐγένε­το μέγας· ἄγγε­λος γὰρ Κυρί­ου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ προ­σελθὼν ἀπεκύ­λι­σε τὸν λίθον ἀπὸ τῆς θύρας καὶ ἐκάθη­το ἐπάνω αὐτοῦ. ἦν δὲ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυ­μα αὐτοῦ λευκὸν ὡσεὶ χιών. ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσεί­σθη­σαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγένον­το ὡσεὶ νεκροί (:Αργά λοι­πόν τη νύχτα του Σαβ­βά­του, την ώρα που ξημέ­ρω­νε η πρώ­τη ημέ­ρα της εβδο­μά­δος, ήλθε η Μαρία η Μαγδα­λη­νή και η άλλη Μαρία για να δουν τον τάφο. Και ξαφ­νι­κά, έγι­νε σει­σμός μεγά­λος· διό­τι ένας άγγε­λος Κυρί­ου, αφού κατέ­βη­κε απ’ τον ουρα­νό και ήλθε στο μνη­μείο, κύλι­σε την πέτρα από την είσο­δο και καθό­ταν πάνω σε αυτήν. Το εξω­τε­ρι­κό του σχή­μα και το πρό­σω­πό του ήταν λαμ­πε­ρό σαν αστρα­πή, και το ένδυ­μά του ολό­λευ­κο σαν το χιό­νι Από τον φόβο μάλι­στα που προ­κά­λε­σε, συγ­κλο­νί­στη­καν οι φρου­ροί κι έγι­ναν σαν νεκροί)» [Ματθ.28,1–4].

Μετά την Ανά­στα­ση ήλθε ο άγγε­λος. Για ποιο λόγο λοι­πόν ήλθε και σήκω­σε τον λίθο; Προς χάριν των γυναι­κών· διό­τι αυτές τον άγγε­λο είδαν τότε μέσα στον τάφο. Για να πιστέ­ψουν λοι­πόν ότι ανα­στή­θη­κε, βλέ­πουν τον τάφο να είναι άδειος από το σώμα. Γι’ αυτό σήκω­σε τον λίθο, γι’ αυτό έγι­νε και σει­σμός, για να ξυπνή­σουν και να σηκω­θούν. Διό­τι είχαν έλθει για να αλεί­ψουν το σώμα με έλαιο και αυτά συνέ­βαι­ναν κατά τη διάρ­κεια της νύκτας και ήταν φυσι­κό μερι­κές να νυστά­ξουν και να απο­κοι­μη­θούν.

«Αλλά για ποιο λόγο και για­τί», θα ρωτή­σει κάποιος, «είπε ο άγγε­λος προς αυτές: «Μὴ φοβεῖσθε ὑμεῖς(:Μη φοβά­στε εσείς);». Πρώ­τα τις απαλ­λάσ­σει από τον φόβο και έπει­τα ομι­λεί σε αυτές για την Ανά­στα­ση. Και το «εσείς» περιέ­χει πολύ μεγά­λη τιμή και δεί­χνει ότι η εσχά­τη τιμω­ρία ανα­μέ­νει εκεί­νους που διέ­πρα­ξαν όσα απο­τόλ­μη­σαν, εάν δεν μετα­νο­ή­σουν. Λέγει, δηλα­δή, «δεν πρέ­πει εσείς να φοβά­στε, αλλά εκεί­νοι που Τον σταύ­ρω­σαν». Αφού τις απάλ­λα­ξε λοι­πόν από τον φόβο, και με τα λόγια και με την εμφά­νι­σή του(διότι και η εμφά­νι­σή του ήταν χαρω­πή, εφό­σον έφερ­νε τέτοια χαρ­μό­συ­νη αγγελία),πρόσθεσε λέγον­τας: «Οἶδα γὰρ ὅτι Ἰησοῦν τὸν ἐσταυ­ρω­μέ­νον ζητεῖτε(:Διό­τι γνω­ρί­ζω ότι ζητά­τε με πόθο και ευλά­βεια τον Ιησού τον Εσταυ­ρω­μέ­νο)».Και δεν ντρέ­πε­ται να Τον απο­κα­λεί Εσταυ­ρω­μέ­νο, διό­τι αυτό ήταν η απαρ­χή των αγα­θών. «Οὐκ ἔστιν ὧδε· ἠγέρ­θη γὰρ»(:Δεν είναι εδώ · διό­τι ανα­στή­θη­κε)». Από πού είναι φανε­ρό; «Καθὼς εἶπε(:όπως είπε)». «Επο­μέ­νως», λέγει, «και αν ακό­μη δεν έχε­τε εμπι­στο­σύ­νη σε εμέ­να, θυμη­θεί­τε τα λόγια Εκεί­νου, και τότε ούτε σε εμέ­να θα δυσπι­στή­σε­τε».

Έπει­τα, ακο­λου­θεί και άλλη από­δει­ξη: «Δεῦτε ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκει­το ὁ Κύριος(:Ελά­τε να δεί­τε τον τόπο όπου είχε τεθεί ο Κύριος)»[Ματθ. 28,10].Για τον λόγο αυτό κύλι­σε τον λίθο ο άγγε­λος, ώστε και από αυτό να πάρουν αυτές την από­δει­ξη. «Καὶ ταχὺ πορευ­θεῖσαι εἴπατε τοῖς μαθη­ταῖς αὐτοῦ ὅτι ἠγέρ­θη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ ἰδοὺ προ­ά­γει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλι­λαί­αν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε· ἰδοὺ εἶπον ὑμῖν(:Πηγαί­νε­τε όμως γρή­γο­ρα και πεί­τε στους μαθη­τές Του ότι ανα­στή­θη­κε από τους νεκρούς. Και ιδού, πηγαί­νει πριν από σας στη Γαλι­λαία˙ εκεί θα Τον δεί­τε. Να λοι­πόν, σας είπα αυτά που είχα εντο­λή να σας πω)»[Ματθ. 28,7]. Και σε άλλους επί­σης τις προ­ε­τοι­μά­ζει να δια­δώ­σουν το χαρ­μό­συ­νο μήνυ­μα, πράγ­μα το οποίο τις κάνει να πιστέ­ψουν καλύ­τε­ρα. Και καλώς είπε: «στη Γαλι­λαία», απαλ­λάσ­σον­τάς τις από ενο­χλή­σεις και κιν­δύ­νους, ώστε να μην παρεμ­πο­δί­σει ο φόβος την πίστη τους.

«Καὶ ἐξελ­θοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνη­μεί­ου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγά­λης ἔδρα­μον ἀπαγ­γεῖλαι τοῖς μαθη­ταῖς αὐτοῦ(:Και οι γυναί­κες, αφού βγή­καν γρή­γο­ρα από το μνη­μείο με φόβο εξαι­τί­ας της αγγε­λι­κής οπτα­σία, αλλά και με χαρά μεγά­λη εξαι­τί­ας του χαρ­μό­συ­νου αγγέλ­μα­τος, έτρε­ξαν να τα πουν όλα αυτά στους μαθη­τές)». Για­τί άρα­γε με φόβο και με χαρά; Διό­τι είδαν ένα κατα­πλη­κτι­κό και παρά­δο­ξο πράγ­μα, κενό τον τάφο, όπου προ­η­γου­μέ­νως Τον είχαν δει να τοπο­θε­τεί­ται. Γι’ αυτό και τις οδή­γη­σε να δουν, για να γίνουν μάρ­τυ­ρες και οι δύο, και του εντα­φια­σμού και της Ανα­στά­σε­ως. Διό­τι κατα­νο­ού­σαν ότι κανείς δεν μπο­ρού­σε να Τον μετα­κι­νή­σει από εκεί, εφό­σον τόσοι στρα­τιώ­τες κάθον­ταν εκεί κον­τά φρου­ροί, εάν δεν ανέ­σται­νε ο Ίδιος τον εαυ­τό Του. Γι’ αυτό και χαί­ρον­ται και απο­ρούν και αμεί­βον­ται για την τόση παρα­μο­νή τους εκεί πλη­σί­ον του τάφου, με το να δουν πρώ­τες και να δια­κη­ρύ­ξουν ευαγ­γε­λι­ζό­με­νες όχι μόνο όσα ειπώ­θη­καν προς αυτές, αλλά και όσα είδαν.

Αφού λοι­πόν εξήλ­θαν με φόβο και με χαρά, «ὡς δὲ ἐπορεύ­ον­το ἀπαγ­γεῖλαι τοῖς μαθη­ταῖς αὐτοῦ, καὶ ἰδοὺ Ἰησοῦς ἀπήν­τη­σεν αὐταῖς λέγων·χαίρετε(:καθώς όμως πήγαι­ναν να τα πουν στους μαθη­τές Του, ξαφ­νι­κά ο Ιησούς τις συνάν­τη­σε και είπε: ‘’Χαί­ρε­τε’’)». Και αφού έτρε­ξαν πλη­σί­ον Του με μεγά­λη χαρά, έλα­βαν δια της αισθή­σε­ως της αφής από­δει­ξη και δια­βε­βαί­ω­ση της Ανα­στά­σε­ως. «Αἱ δὲ προ­σελ­θοῦσαι ἐκρά­τη­σαν αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ προ­σε­κύ­νη­σαν αὐτῷ(:Αυτές τότε, αφού πλη­σί­α­σαν, δεν τόλ­μη­σαν να Τον αγγί­ξουν στο σώμα, αλλά με ευλά­βεια πολ­λή έπια­σαν μόνο τα πόδια Του και Τον προ­σκύ­νη­σαν)».

Τι τους λέγει, λοι­πόν, Εκεί­νος; «Μὴ φοβεῖσθε». Και Αυτός δηλα­δή εκδιώ­κει τον φόβο τους και προ­ε­τοι­μά­ζει την οδό για την πίστη. «Ὑπάγε­τε ἀπαγ­γεί­λα­τε τοῖς ἀδελ­φοῖς μου ἵνα ἀπέλ­θω­σιν εἰς τὴν Γαλι­λαί­αν, κἀκεῖ με ὄψον­ται(:Μη φοβά­στε. Πηγαί­νε­τε να αναγ­γεί­λε­τε στους αδελ­φούς μου να πάνε στη Γαλι­λαία και εκεί θα με δουν)». Πρό­σε­ξε ότι και Αυτός δια­μέ­σου των μυρο­φό­ρων γυναι­κών κηρύσ­σει στους μαθη­τές το χαρ­μό­συ­νο άγγελ­μα, πράγ­μα το οποίο ανέ­φε­ρα πολ­λές φορές, τιμών­τας και οδη­γών­τας σε χρη­στές ελπί­δες το γυναι­κείο φύλο, που κατε­ξο­χήν είχε περι­φρο­νη­θεί και θερα­πεύ­ον­τάς το αυτό το ασθε­νές και κατα­πο­νη­μέ­νο φύλο.

Μήπως κανείς από σας θα ήθε­λε να βρι­σκό­ταν στη θέση τους και να κρα­τού­σε τα πόδια του Ιησού; Μπο­ρεί­τε και τώρα όσοι θέλε­τε, όχι μόνο τα πόδια και τα χέρια, αλλά ακό­μη και την ιερή εκεί­νη κεφα­λή να αγκα­λιά­σε­τε, συμ­με­τέ­χον­τας στα φρι­κτά μυστή­ρια με καθα­ρή συνεί­δη­ση. Και όχι μόνο εδώ, αλλά και εκεί­νη την ημέ­ρα θα Τον δεί­τε να έρχε­ται με την απε­ρί­γρα­πτη εκεί­νη δόξα και με το πλή­θος των αγγέ­λων, εάν θελή­σε­τε να γίνε­τε φιλάν­θρω­ποι. Και θα ακού­σε­τε όχι μόνο τα λόγια αυτά, όπως το «Χαί­ρε­τε», αλλά και τα άλλα: «Δεῦτε οἱ εὐλογη­μέ­νοι τοῦ πατρός μου, κλη­ρο­νο­μή­σα­τε τὴν ἡτοι­μα­σμέ­νην ὑμῖν βασι­λεί­αν ἀπὸ κατα­βολῆς κόσμου(:Ελά­τε εσείς που είστε ευλο­γη­μέ­νοι από τον Πατέ­ρα μου, κλη­ρο­νο­μή­στε τη βασι­λεία που έχει ετοι­μα­στεί για σας από τότε που θεμε­λιω­νό­ταν ο κόσμος)»[Ματθ.25,34].

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επι­μέ­λεια κει­μέ­νου: Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

  • https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-matthaeum.pdf

  • Ιωάν­νου του Χρυ­σο­στό­μου Άπαν­τα τα έργα, Υπό­μνη­μα στο Κατά Ματ­θαί­ον Ευαγ­γέ­λιον, ομι­λί­ες ΠΗ΄ και ΠΘ΄ (επι­λεγ­μέ­να απο­σπά­σμα­τα που αφο­ρούν την ερμη­νεία της συγ­κε­κρι­μέ­νης ευαγ­γε­λι­κής περικοπής),πατερικές εκδό­σεις «Γρη­γό­ριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάν­τιον», Θεσ­σα­λο­νί­κη 1979, τόμος 12, σελί­δες 353–355 και 367–381 αντί­στοι­χα.

  • Βιβλιο­θή­κη των Ελλή­νων, Άπαν­τα των αγί­ων Πατέ­ρων, Ιωάν­νου Χρυ­σο­στό­μου έργα, τόμος 69, σελ. 176–177 και σελ.190–193:

http://users.sch.gr/aiasgr/Paterika_keimena/Eurethrio/Agios_Iwannhs_o_Xrusostomos_Apanta.htm

  • http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html

  • Π.Τρεμπέλα, Η Και­νή Δια­θή­κη με σύν­το­μη ερμη­νεία,εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Ο Σωτήρ», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2014.

  • Η Και­νή Δια­θή­κη, Κεί­με­νον και ερμη­νευ­τι­κή από­δο­σις υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τρια­κο­στή τρί­τη, Αθή­να 2009.

  • Η Παλαιά Δια­θή­κη κατά τους εβδο­μή­κον­τα, Κεί­με­νον και σύν­το­μος από­δο­σις του νοή­μα­τος υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2005.

  • http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm

  • http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.

Ιερός Χρυ­σό­στο­μος (ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ)

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΙΛΑΙΑΣ

[υπο­μνη­μα­τι­σμός των εδα­φί­ων Ματθ.28,16–20]

«Οἱ δὲ ἕνδε­κα μαθη­ταὶ ἐπορεύ­θη­σαν εἰς τὴν Γαλι­λαί­αν, εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξα­το αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· καὶ ἰδόν­τες αὐτὸν προ­σε­κύ­νη­σαν αὐτῷ, οἱ δὲ ἐδίστα­σαν(:στο μετα­ξύ οι έντε­κα μαθη­τές πήγαν στη Γαλι­λαία, στο όρος που τους καθό­ρι­σε ο Ιησούς. Εκεί Τον είδαν και Τον προ­σκύ­νη­σαν. Μερι­κοί όμως είχαν κάποια αμφι­βο­λία αν ήταν Αυτός ο Ιησούς)». Αυτή η εμφά­νι­ση στη Γαλι­λαία νομί­ζω ότι είναι η τελευταία[:τις εμφα­νί­σεις του Ανα­στη­μέ­νου Κυρί­ου περι­γρά­φουν διε­ξο­δι­κό­τε­ρα οι Ευαγ­γε­λι­στές Λου­κάς και Ιωάν­νης στα τελευ­ταία χωρία των Ευαγ­γε­λί­ων τους], όταν τους έστει­λε να βαπτί­ζουν. Και αν μερι­κοί δίστα­σαν, και από εδώ πάλι θαύ­μα­σε την αλή­θεια και την ειλι­κρί­νειά τους, ότι δεν απο­κρύ­πτουν ούτε τα μέχρι και την τελευ­ταία ημέ­ρα ελατ­τώ­μα­τά τους. Πλην όμως και αυτοί βεβαιώ­θη­καν για την Ανά­στα­ση δια της εμφα­νί­σε­ως του Κυρί­ου.

Τι λέγει, λοι­πόν, όταν τους είδε; «Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξου­σία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς(:δόθη­κε και στην ανθρώ­πι­νη φύση μου κάθε εξου­σία στον ουρα­νό και στη γη)»[Ματθ.28,18]. Πάλι ως άνθρω­πος ομι­λεί περισ­σό­τε­ρο προς αυτούς, διό­τι δεν είχαν ακό­μη λάβει το Άγιο Πνεύ­μα, το οποίο μπο­ρού­σε να τους οδη­γή­σει σε ανώ­τε­ρη πνευ­μα­τι­κή κατά­στα­ση. «Πορευ­θέν­τες μαθη­τεύ­σα­τε πάν­τα τὰ ἔθνη, βαπτί­ζον­τες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύ­μα­τος, διδά­σκον­τες αὐτοὺς τηρεῖν πάν­τα ὅσα ἐνετει­λά­μην ὑμῖν· καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συν­τε­λεί­ας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν(:Λοι­πόν πηγαί­νε­τε και κάνε­τε μαθη­τές σας όλα τα έθνη, βαπτί­ζον­τάς τους στο όνο­μα του Πατρός και του Υιού και του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος, διδά­σκον­τάς τους να τηρούν και να εφαρ­μό­ζουν στη ζωή τους όλα τα παραγ­γέλ­μα­τα που σας έδω­σα ως εντο­λές. Και ιδού, εγώ που έλα­βα κάθε εξου­σία, θα είμαι πάν­τα μαζί σας βοη­θός και συμ­πα­ρα­στά­της σας, μέχρι να τελειώ­σει ο αιώ­νας αυτός, μέχρι δηλα­δή τη συν­τέ­λεια του κόσμου. Αμήν)»[Ματθ.28,19–20].

Αφε­νός παραγ­γέλ­λει για τις δογ­μα­τι­κές αλή­θειες, αφε­τέ­ρου για τις εντο­λές. Από τα έργα των Ιου­δαί­ων δεν υπεν­θυ­μί­ζει τίπο­τε, ούτε ανα­φέ­ρει όσα έγι­ναν, ούτε κατη­γο­ρεί του Πέτρου την άρνη­ση, ούτε κανε­νός άλλου τη φυγή. Παραγ­γέλ­λει επί­σης να δια­δο­θεί σε ολό­κλη­ρη την οικου­μέ­νη, εμπι­στευό­με­νος στα χέρια τους σύν­το­μη διδα­σκα­λία, εκεί­νη η οποία επι­σφρα­γί­ζε­ται με το βάπτι­σμα.

Έπει­τα, επει­δή τους έδω­σε μεγά­λες και σοβα­ρές εντο­λές, για τονώ­σει το φρό­νη­μά τους, λέγει: «Καί ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συν­τε­λεί­ας τοῦ αἰῶνος(:Και ιδού, εγώ που έλα­βα κάθε εξου­σία, θα είμαι πάν­τα μαζί σας βοη­θός και συμ­πα­ρα­στά­της σας, μέχρι να τελειώ­σει ο αιώ­νας αυτός, μέχρι δηλα­δή τη συν­τέ­λεια του κόσμου. Αμήν)».Βλέ­πεις δια­κρι­τι­κό­τη­τα εξου­σί­ας πάλι; Βλέ­πεις ότι και τα προ­η­γού­με­να είχαν ειπω­θεί από συγ­κα­τά­βα­ση; Μάλι­στα, δεν είπε ότι θα είναι μόνο μαζί με εκεί­νους, αλλά και μαζί με όλους οι οποί­οι θα πιστέ­ψουν μετά από εκεί­νους· διό­τι δεν επρό­κει­το βέβαια να παρα­μεί­νουν οι από­στο­λοι στη ζωή έως της συν­τε­λεί­ας του κόσμου.

«Μη μου προ­βάλ­λε­τε», λέγει, «τη δυσκο­λία των πραγ­μά­των· διό­τι εγώ είμαι μαζί σας, εγώ, ο οποί­ος καθι­στώ εύκο­λα τα πάν­τα». Αυτό έλε­γε διαρ­κώς και στους προ­φή­τες στην Παλαιά Δια­θή­κη και στον Ιερε­μία, ο οποί­ος προ­έ­βαλ­λε ως δικαιο­λο­γία το νεα­ρό της ηλι­κί­ας του, και στον Μωυ­σή και στον Ιεζε­κι­ήλ, οι οποί­οι αρχι­κά προ­σπα­θού­σαν να απο­φύ­γουν τις απο­στο­λές που τους ανέ­θε­τε ο Κύριος[Πρβ. Ιερε­μί­ας, κεφ. 1, χωρία 4–10: «Καὶ ἐγένε­το λόγος Κυρί­ου πρός με·πρὸ τοῦ με πλά­σαι σε ἐν κοι­λίᾳ ἐπίστα­μαί σε καὶ πρὸ τοῦ σε ἐξελ­θεῖν ἐκ μήτρας ἡγία­κά σε, προ­φή­την εἰς ἔθνη τέθει­κά σε. καὶ εἶπα· ὦ δέσπο­τα Κύριε, ἰδοὺ οὐκ ἐπίστα­μαι λαλεῖν, ὅτι νεώ­τε­ρος ἐγώ εἰμι. καὶ εἶπε Κύριος πρός με· μὴ λέγε ὅτι νεώ­τε­ρος ἐγώ εἰμι, ὅτι πρὸς πάν­τας, οὓς ἐὰν ἐξαπο­στεί­λω σε, πορεύσῃ, καὶ κατὰ πάν­τα, ὅσα ἐὰν ἐντεί­λω­μαί σοι, λαλήσεις·μὴ φοβηθῇς ἀπὸ προ­σώ­που αὐτῶν, ὅτι μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι τοῦ ἐξαι­ρεῖσθαί σε, λέγει Κύριος. καὶ ἐξέτει­νε Κύριος τὴν χεῖρα αὐτοῦ πρός με καὶ ἥψατο τοῦ στό­μα­τός μου, καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἰδοὺ δέδω­κα τοὺς λόγους μου εἰς τὸ στό­μα σου·ἰδοὺ καθέ­στα­κά σε σήμε­ρον ἐπὶ ἔθνη καὶ ἐπὶ βασι­λεί­ας ἐκρι­ζοῦν καὶ κατα­σκά­πτειν καὶ ἀπολ­λύ­ειν καὶ ἀνοι­κο­δο­μεῖν καὶ κατα­φυ­τεύ­ειν(:ο Κύριος μίλη­σε προς εμέ­να και μου λέγει: ‘’Σε γνω­ρί­ζω πολύ καλά, πριν ακό­μη σε πλάσ­σω ως έμβρυο στην κοι­λιά της μητρός σου και πριν γεν­νη­θείς, σε καθιέ­ρω­σα σε υπη­ρε­σία του έργου μου,σε εγκα­τέ­στη­σα προ­φή­τη για τα έθνη’’.Και εγώ είπα τότε: ‘’Ω Δέσπο­τα και Κύριε,δεν είμαι ικα­νός για το έργο αυτό, διό­τι ιδού, δεν γνω­ρί­ζω να ομι­λώ· είμαι άλλω­στε μικρός κατά την ηλι­κία’’. Ο Κύριος μου απάν­τη­σε και μου είπε: ‘’Μη λες ότι είσαι μικρός κατά την ηλι­κία, διό­τι προς όλους εκεί­νους, προς τους οποί­ους εγώ θα σε στεί­λω να ομι­λή­σεις, θα πορευ­θείς και θα ομι­λή­σεις προς αυτούς, όσα εγώ θα σου δώσω την εντο­λή να πεις. Μη φοβη­θείς ενώ­πιον αυτών, διό­τι εγώ θα είμαι μαζί σου, για να σε προ­φυ­λάσ­σω και να σε σώζω από κιν­δύ­νους’’,μου απαν­τά ο Κύριος. Ο Κύριος άπλω­σε τότε το χέρι Του προς εμέ­να, άγγι­ξε το στό­μα μου και μου είπε: ‘’Ιδού εγώ έχω δώσει στο στό­μα σου τους λόγους μου. Ιδού σε εγκα­τέ­στη­σα σήμε­ρα προ­φή­τη στα έθνη και στα βασί­λεια, για να ξερι­ζώ­νεις με τα λόγια σου και να κατα­σκά­πτεις, να κατα­στρέ­φεις, αλλά και να ανοι­κο­δο­μείς και να φυτεύ­εις’’)»].

Αυτά λοι­πόν λέγει και στους μαθη­τές Του τώρα ο Κύριος. Κάνε μου όμως τη χάρη να προ­σέ­ξεις και εδώ τη δια­φο­ρά τους. Διό­τι οι προ­φή­τες μεν απο­στελ­λό­με­νοι σε ένα έθνος, πολ­λές φορές παραι­τούν­ταν, ενώ οι μαθη­τές του Ιησού, αν και απο­στέλ­λον­ταν στην οικου­μέ­νη ολό­κλη­ρη, δεν είπαν ούτε και σκέ­φτη­καν ποτέ τίπο­τα τέτοιο. Τους υπεν­θυ­μί­ζει επί­σης και τη συν­τέ­λεια του κόσμου, για να τους ενθαρ­ρύ­νει περισ­σό­τε­ρο, και να μη βλέ­πουν μόνο τα παρόν­τα δει­νά, αλλά και τα μελ­λον­τι­κά και απέ­ραν­τα αγα­θά. «Διό­τι οι μεν θλί­ψεις», λέγει, «τις οποί­ες θα υπο­στεί­τε, θα καταρ­γη­θούν μαζί με την παρού­σα ζωή, όταν θα φθά­σει στο τέλος και αυτός ο κόσμος. Τα αγα­θά όμως τα οποία θα απο­λαύ­σε­τε, είναι αθά­να­τα, όπως σας είπα πολ­λές φορές στο παρελ­θόν».

Αφού τους έχρι­σε με τον τρό­πο αυτό, και τους τόνω­σε τα φρο­νή­μα­τα και με την υπό­μνη­ση της ημέ­ρας εκεί­νης, τους εξα­πέ­στει­λε με ανα­πτε­ρω­μέ­νο το ηθι­κό σε όλη την οικου­μέ­νη. Διό­τι η ημέ­ρα εκεί­νη της Κρί­σε­ως είναι περι­πό­θη­τη σε εκεί­νους οι οποί­οι ζουν με αρε­τή, όπως αντι­θέ­τως, είναι φοβε­ρή σε εκεί­νους οι οποί­οι ζουν στην αμαρ­τία, όπως και στους κατα­δί­κους. Δεν πρέ­πει όμως μόνο να φοβό­μα­στε και να φρίτ­του­με, αλλά και να διορ­θω­θού­με όσο είναι και­ρός και να απαλ­λα­γού­με από την πονη­ρία· διό­τι μπο­ρού­με, εάν θέλου­με. Διό­τι εάν αυτό το έκα­ναν πολ­λοί πριν έλθει η χάρις, πολύ περισ­σό­τε­ρο αυτό είναι δυνα­τό μετά την έλευ­ση της χάρι­τος.

Μπο­ρού­με, αρκεί να το θέλου­με και να το επι­διώ­ξου­με, να κερ­δί­σου­με την αιώ­νια ζωή. Διό­τι τι το βαρύ μας είπε ο Κύριος να κάνου­με; Να δια­σχί­σου­με βου­νά; Να πετά­ξου­με στον αέρα; Ή να δια­βού­με το Τυρ­ρη­νι­κό πέλα­γος; Όχι, αλλά αντι­θέ­τως να επι­λέ­ξου­με έναν τόσο εύκο­λο τρό­πο ζωής, ώστε να μη χρειά­ζε­ται ούτε εργα­λεία, παρά μόνο ψυχή και διά­θε­ση. Διό­τι ποια μέσα είχαν οι Από­στο­λοι, που κατόρ­θω­σαν τόσα πράγ­μα­τα; Δεν περι­ήλ­θαν με ένα χιτώ­να και ανυ­πό­δη­τοι τον κόσμο και υπε­ρί­σχυ­σαν όλων; Ποια άλλω­στε από τις εντο­λές του Χρι­στού είναι δύσκο­λη; Να μην έχεις κανέ­να εχθρό· να μη μισείς κανέ­ναν· να μην κακο­λο­γείς κανέ­ναν. Δυσκο­λό­τε­ρα είναι τα αντί­θε­τα αυτών.

«Είπε όμως ο Χρι­στός», θα μπο­ρού­σε να αντι­τά­ξει κάποιος, «να απαλ­λα­γού­με από τα χρή­μα­τα, και αυτό είναι βαρύ και δύσκο­λο πράγ­μα». Αυτό λοι­πόν είναι το βαρύ και το δύσκο­λο; Για την ακρί­βεια μάλι­στα δεν έδω­σε εντο­λή, αλλά συμ­βου­λή. Αλλά και επι­τα­γή να ήταν, πού είναι το βαρύ όταν λέγει να μην περι­φέ­ρου­με φορ­τία και ενο­χλη­τι­κές φρον­τί­δες; Αλλά πόση είναι η φιλαρ­γυ­ρία και η απλη­στία! Όλα έγι­ναν χρή­μα­τα· για τού­το και όλα έγι­ναν άνω-κάτω. Και όταν μακα­ρί­ζει κανείς κάποιον, αυτά θυμά­ται· και όταν τον οικτί­ρει, από αυτά προ­έρ­χε­ται ο ταλα­νι­σμός. Και όλες οι συζη­τή­σεις γίνον­ται για τα χρή­μα­τα, πώς απο­κτά πλού­τη ο τάδε ή πώς βρί­σκε­ται σε πενία κάποιος άλλος. Και όταν κανείς επι­χει­ρεί εκστρα­τεία, ή ετοι­μά­ζει γάμο ή ασκεί κάποια τέχνη ή οτι­δή­πο­τε άλλο, δεν υλο­ποιεί το σχέ­διό του, παρά μόνο αφού δει χρή­μα­τα να έρχον­ται σε αυτόν άφθο­να.

Έπει­τα, δεν θα συγ­κεν­τρω­θού­με να σκε­φτού­με πώς θα απο­μα­κρύ­νου­με το νόση­μα αυτό; Δεν θα ντρα­πού­με τα κατορ­θώ­μα­τα των πατέ­ρων; Των τριών χιλιά­δων, των πέν­τε χιλιά­δων πρώ­των Χρι­στια­νών, οι οποί­οι τα είχαν όλα κοι­νά; Ποιο είναι το κέρ­δος της παρού­σης ζωής, όταν δεν τη χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με για την από­κτη­ση της μέλ­λου­σας; Μέχρι πότε δε θα υπο­δου­λώ­νε­τε εσείς με την περι­φρό­νη­σή σας τον μαμω­νά, ο οποί­ος τώρα σας έχει υπο­δου­λώ­σει; Μέχρι πότε θα είστε δού­λοι του χρή­μα­τος; Μέχρι πότε δεν θα επι­θυ­μεί­τε την ελευ­θε­ρία και δε θα απαρ­νιέ­στε τα παζα­ρέ­μα­τα της φιλο­χρη­μα­τί­ας;

Αλλά όταν μεν γίνε­στε δού­λοι ανθρώ­πων, κάνε­τε τα πάν­τα, εάν κανείς σας υπο­σχε­θεί να χαρί­σει την ελευ­θε­ρία· τώρα όμως που είστε αιχ­μά­λω­τοι της φιλαρ­γυ­ρί­ας, ούτε καν σκέ­πτε­στε πώς θα απαλ­λα­γεί­τε από αυτήν την πικρή δου­λεία. Μολο­νό­τι το πρώ­το δεν είναι καθό­λου δει­νό, ενώ το δεύ­τε­ρο, δηλα­δή η φιλαρ­γυ­ρία, είναι βαρύ­τα­τη τυραν­νία. Σκε­φτεί­τε πόσο μεγά­λο τίμη­μα προς χάριν μας κατέ­βα­λε ο Χρι­στός. Έχυ­σε το αίμα Του, παρέ­δω­σε τον εαυ­τό Του. Εσείς όμως και μετά από όλα αυτά πέσα­τε και πάλι, και το ακό­μη χει­ρό­τε­ρο είναι ότι και ευχα­ρι­στεί­στε με την υπο­δού­λω­ση και βρί­σκε­τε τέρ­ψη στην ατι­μία και σας έγι­νε αξια­γά­πη­το αυτό που έπρε­πε να απο­φύ­γε­τε.

Αλλά επει­δή δεν αρκεί μόνο να θρη­νο­λο­γού­με και να κατη­γο­ρού­με, αλλά και να διορ­θώ­νου­με, ας δού­με για­τί έγι­νε αξια­γά­πη­το αυτό εδώ το πάθος και το κακό. Για­τί λοι­πόν, για­τί έγι­νε αξια­γά­πη­το αυτό εδώ; «Διό­τι», θα μπο­ρού­σε να απαν­τή­σει κανείς, «μας κάνει δοξα­σμέ­νους και μας εξα­σφα­λί­ζει». Πες μου, με ποια ασφά­λεια; «Με το να μας δημιουρ­γεί την πεποί­θη­ση ότι δεν θα πει­νά­σου­με, δεν θα τρέ­μου­με από το ψύχος, δεν θα υπο­στού­με βλά­βη, δεν θα περι­φρο­νού­μα­στε». Επο­μέ­νως, εάν σου υπο­σχε­θού­με την εξα­σφά­λι­ση αυτή, θα πάψεις να πλου­τί­ζεις; Διό­τι εάν ο πλού­τος γίνε­ται αξια­γά­πη­τος γι’ αυτό, εάν είναι δυνα­τό χωρίς αυτόν να μην αισθά­νε­σαι ανα­σφά­λεια και να είσαι ασφα­λής, ποια είναι η ανάγ­κη αυτού;

«Και πώς είναι δυνα­τόν», θα μπο­ρού­σε να πει κάποιος, «χωρίς να πλου­τί­σεις να επι­τύ­χεις αυτά;» Πώς όμως είναι δυνα­τό (διό­τι εγώ θα σου πω το αντί­θε­το) να πλου­τί­σεις; Διό­τι για να πλου­τί­σεις, είναι ανάγ­κη και να κολα­κεύ­εις πολ­λούς, άρχον­τες και αρχο­μέ­νους, και να παρα­κα­λείς μυρί­ους, και να υπη­ρε­τείς ως δού­λος φτά­νον­τας ακό­μη και να γίνεις χαμερ­πής, και να φοβά­σαι και να τρέ­μεις και να υπο­ψιά­ζε­σαι τα μάτια των φθο­νε­ρών, και να φοβά­σαι τα στό­μα­τα των συκο­φαν­τών και τις επι­θυ­μί­ες των άλλων φιλαρ­γύ­ρων.

Η πενία όμως δεν είναι τέτοια, αλλά εντε­λώς αντί­θε­τη. Είναι φρού­ριο απόρ­θη­το και ασφα­λές, λιμά­νι γαλή­νιο, παλαί­στρα και γυμνα­στή­ριο καρ­τε­ρί­ας, ομοί­ω­μα αγγε­λι­κού βίου. Ακού­στε τα αυτά όσοι είστε φτω­χοί, ή μάλ­λον και όσοι επι­θυ­μεί­τε να πλου­τί­σε­τε. Δεν είναι κακό να είστε φτω­χοί, αλλά το να μη θέλε­τε να είστε φτω­χοί. Μην πιστεύ­εις ότι η φτώ­χεια είναι κάτι το φοβε­ρό και δε θα σου είναι φοβε­ρό. Άλλω­στε ο φόβος αυτός δε βρί­σκε­ται στην ίδια τη φύση της φτώ­χειας, αλλά στην ιδέα των ανθρώ­πων που έχουν ασθε­νι­κή ψυχή και γι’ αυτό ολι­γο­ψυ­χούν. Μάλ­λον ντρέ­πο­μαι που πρέ­πει να πω τόσα για την πενία, διό­τι δεν είναι καθό­λου κακό. Διό­τι εάν είσαι υπο­μο­νε­τι­κός, θα σου γίνε­ται και πηγή μυρί­ων αγα­θών. Εάν δε κάποιος σου παρέ­θε­τε από το ένα μέρος εξου­σία, πολι­τι­κή δύνα­μη και πλού­το και απο­λαύ­σεις, και από το άλλο μέρος την πτώ­χεια, και σου έδι­νε το δικαί­ω­μα εκλο­γής, να πάρεις εκεί­νο ακρι­βώς το οποίο ήθε­λες, θα άρπα­ζες επι­λέ­γον­τας αμέ­σως την πενία, εάν βεβαί­ως γνώ­ρι­ζες το κάλ­λος της.

Και γνω­ρί­ζω φυσι­κά ότι πολ­λοί γελούν καθώς λέγον­ται αυτά· εμείς όμως δε θορυ­βού­μα­στε· αλλά και από εσάς έχου­με την αξί­ω­ση να δεί­ξε­τε υπο­μο­νή και γρή­γο­ρα θα συμ­φω­νή­σε­τε μαζί μας. Διό­τι εμέ­να μου φαί­νε­ται ότι η πτω­χεία ομοιά­ζει με κόρη κόσμια και καλή και ευπα­ρου­σί­α­στη· αντί­θε­τα, η φιλαρ­γυ­ρία μού φαί­νε­ται ότι ομοιά­ζει με γυναί­κα θηριό­μορ­φη, με κάποια Σκύλ­λα και Λερ­ναία Ύδρα και με μερι­κά άλλα παρό­μοια τέρα­τα, που έχουν επι­νο­ή­σει οι μυθο­πλά­στες. Και μη μου ανα­φέ­ρεις εκεί­νους που κατη­γο­ρούν την πτω­χεία, αλλά εκεί­νους οι οποί­οι διέ­πρε­ψαν χάρη σε αυτήν. Με αυτήν αφού ετρά­φη ο Ηλί­ας, έλα­βε τη μακα­ρία εκεί­νη αρπα­γή με πύρι­νο άρμα στους ουρα­νούς. Με αυτήν έλαμ­ψε ο Ελισ­σαί­ος· με αυτήν ο Ιωάν­νης· με αυτήν όλοι οι από­στο­λοι. Για τη φιλαρ­γυ­ρία τους όμως κατε­κρί­θη­σαν ο Αχα­άβ, η Ιεζά­βελ, ο Γιε­ζή, ο Ιού­δας, ο Νέρων, ο Καϊ­ά­φας.

Εάν όμως θέλεις, ας μη μεί­νου­με σε εκεί­νους μόνο που διέ­λαμ­ψαν στη ζωή τους με την πενία, αλλά ας εξε­τά­σου­με προ­σε­κτι­κά και το κάλ­λος της κόρης αυτής. Διό­τι πράγ­μα­τι και οφθαλ­μούς έχει καθα­ρούς και διαυ­γείς, χωρίς τίπο­τε το θολό και σκο­τει­νό, όπως αντι­θέ­τως οι οφθαλ­μοί της φιλαρ­γυ­ρί­ας άλλο­τε μεν είναι γεμά­τοι θυμό, άλλο­τε δε πλή­ρεις ηδο­νής και άλλο­τε ταραγ­μέ­νοι από την ακρά­τεια. Ενώ της πτω­χεί­ας οι οφθαλ­μοί δεν είναι τέτοιοι, αλλά είναι ήμε­ροι και γαλή­νιοι, βλέ­πουν προς όλους με γλυ­κύ­τη­τα, είναι μει­λί­χιοι και κατα­δε­κτι­κοί, δεν μισούν κανέ­να και δεν απο­στρέ­φον­ται κανέ­να· διό­τι όπου υπάρ­χουν χρή­μα­τα, εκεί υπάρ­χει αιτία έχθρας και ανα­ρίθ­μη­των πολέ­μων.

Το στό­μα επί­σης της φιλαρ­γυ­ρί­ας είναι γεμά­το από ύβρεις, από κάποια έπαρ­ση, από πολ­λή αλα­ζο­νεία, από κατά­ρα και δόλο. Ενώ στην πτω­χεία και το στό­μα και η γλώσ­σα είναι υγι­ής και γεμά­τη από διαρ­κή ευχα­ρι­στία και ευλο­γία, από λόγια κατα­δε­κτι­κά, στορ­γι­κά και εξυ­πη­ρε­τι­κά, από επαί­νους και εγκώ­μια. Εάν επί­σης θέλεις να δεις και την ανα­λο­γία των μελών της, είναι αξιό­λο­γη και κατά πολύ υψη­λό­τε­ρη από την ευπο­ρία. Εάν ωστό­σο την απο­φεύ­γουν οι περισ­σό­τε­ροι, μην απο­ρείς, διό­τι και τις άλλες αρε­τές τις απο­φεύ­γουν οι ανόη­τοι.

Αλλά ο πτω­χός, θα έλε­γε κάποιος, περι­φρο­νεί­ται από τον πλού­σιο. Πάλι μου ανα­φέ­ρεις το εγκώ­μιο της πτω­χεί­ας. Διό­τι, πες μου, ποιος είναι ευτυ­χής; Εκεί­νος που περι­φρο­νεί ή εκεί­νος που περι­φρο­νεί­ται; Είναι φανε­ρό ότι ευτυ­χής είναι εκεί­νος που περι­φρο­νεί­ται. Λοι­πόν η φιλαρ­γυ­ρία μεν μάς παρα­κι­νεί να περι­φρο­νού­με, ενώ η πτω­χεία μάς προ­τρέ­πει να υπο­μέ­νου­με. «Αλλά ο πτω­χός», θα απαν­τού­σε αυτός ο κάποιος, «πει­νά». Και ο Παύ­λος πει­νού­σε και βρι­σκό­ταν σε συνε­χή πεί­να. Αλλά δεν έχει ανά­παυ­ση και δε στα­μα­τά το έργο του ποτέ. Ούτε ο Υιός του ανθρώ­που δεν είχε πού να γεί­ρει το κεφά­λι Του.

Είδες σε ποιο σημείο έφθα­σαν τα εγκώ­μια της πτω­χεί­ας και πού σε τοπο­θε­τούν; Κον­τά σε ποιους άντρες σε ανα­βι­βά­ζουν και σε κάνουν μιμη­τή του Δεσπό­του; Εάν ήταν καλό να έχει κανείς υπό την κατο­χή του χρυ­σό, θα τον έδι­νε στους μαθη­τές Του ο Χρι­στός, ο οποί­ος τους έδω­σε εκεί­να τα άρρη­τα αγα­θά. Ενώ τώρα, όχι μόνο δεν τους έδω­σε, αλλά και τους απα­γό­ρευ­σε να έχουν. Γι’ αυτό και ο Πέτρος όχι μόνο δε βυθί­ζε­ται από την πενία, αλλά και αισθά­νε­ται υπε­ρή­φα­νος λέγον­τας: «ἀργύ­ριον καὶ χρυ­σί­ον οὐχ ὑπάρ­χει μοι· ὃ δὲ ἔχω τοῦτό σοι δίδω­μι· ἐν τῷ ὀνόμα­τι Ἰησοῦ Χρι­στοῦ τοῦ Ναζω­ραί­ου ἔγει­ρε καὶ περι­πά­τει(:ούτε αση­μέ­νια ούτε χρυ­σά νομί­σμα­τα έχω. Εκεί­νο όμως που έχω, αυτό και σου δίνω. Με τη δύνα­μη που δίνει η επί­κλη­ση με πίστη του ονό­μα­τος του Ιησού Χρι­στού του Ναζω­ραί­ου, σήκω όρθιος και περ­πά­τα”)»[Πράξ.3,6].Ποιος από εσάς δεν θα ήθε­λε να κραυ­γά­σει αυτά τα λόγια; «Ασφα­λώς όλοι και πάρα πολύ μάλι­στα», θα μπο­ρού­σε να πει κανείς.

Λοι­πόν, πέτα­ξε τα αργυ­ρά νομί­σμα­τα, πέτα­ξε τα χρυ­σά. «Και εάν τα πετά­ξω», θα μπο­ρού­σε να ρωτή­σει κανείς, «θα απο­κτή­σω τη δύνα­μη του Πέτρου;» Πες μου, όμως, τι έκα­νε τον Πέτρο ευτυ­χή; Άρα­γε επει­δή θερά­πευ­σε τον χωλό; Όχι· αλλά το ότι δεν είχε αυτά, αυτό του εξα­σφά­λι­σε τον ουρα­νό. Διό­τι άλλοι μεν από εκεί­νους που έκα­ναν αυτά έπε­σαν στη γέεν­να του πυρός, ενώ άλλοι από αυτούς που έκα­ναν αυτά, πέτυ­χαν την βασι­λεία. Αυτό λοι­πόν μάθε το και από αυτόν τον Πέτρο. Διό­τι δύο ήταν εκεί­να που είπε· «αργύ­ριο και χρυ­σά­φι δεν έχω» και «στο όνο­μα του Ιησού Χρι­στού, σήκω και περ­πά­τη­σε». Ποιο λοι­πόν τον έκα­νε ένδο­ξο και μακά­ριο; Η θερα­πεία του χωλού ή η απόρ­ρι­ψη των χρη­μά­των;.

Και αυτά διδά­ξου τα και από τον ίδιο τον αγω­νο­θέ­τη, τον Κύριο Ιησού Χρι­στό. Τι λέγει λοι­πόν Αυτός στον πλού­σιο ο οποί­ος ζητού­σε την αιώ­νια ζωή; Δεν είπε «θερά­πευε χωλούς», αλλά «πού­λη­σε τα υπάρ­χον­τά σου και δώσε τα στους πτω­χούς και ακο­λού­θη­σέ με· και θα έχεις θησαυ­ρό στους ουρα­νούς»[Λουκ.18,22]. Αλλά και ο Πέτρος επί­σης δεν είπε «να, στο όνο­μά Σου εκβάλ­λου­με δαί­μο­νες», αν και εξέ­βαλ­λε, αλλά «ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκα­μεν πάν­τα καὶ ἠκολου­θή­σα­μέν σοι· τί ἄρα ἔσται ἡμῖν;(:να, εμείς όλα τα αφή­σα­με και σε ακο­λου­θή­σα­με. Τι άρα­γε θα μας δοθεί ως αμοι­βή;)»[Ματθ.19,27]. Και ο Χρι­στός πάλι απαν­τών­τας προς αυτόν, δεν είπε «εάν κανείς σηκώ­σει χωλό», αλλά «πᾶς ὃς ἀφῆκεν οἰκίας ἢ ἀδελ­φοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέ­ρα ἢ μητέ­ρα ἢ γυναῖκα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόμα­τός μου, ἑκατον­τα­πλα­σί­ο­να λήψε­ται καὶ ζωὴν αἰώνιον κλη­ρο­νο­μή­σει(:και καθέ­νας που άφη­σε σπί­τια ή αδελ­φούς ή αδελ­φές ή πατέ­ρα ή μητέ­ρα ή γυναί­κα ή παι­διά ή χωρά­φια για να μεί­νει ενω­μέ­νος και να μη χωρι­στεί από μένα, θα πάρει εκα­τό φορές περισ­σό­τε­ρα σε αυτήν τη ζωή και θα κλη­ρο­νο­μή­σει και την αιώ­νια ζωή)»[Ματθ.19,29].

Και εμείς λοι­πόν θα μιμη­θού­με αυτόν, για να μην ντρο­πια­στού­με, αλλά να εμφα­νι­στού­με με θάρ­ρος στο βήμα του Χρι­στού, για να Τον ελκύ­σου­με να βρί­σκε­ται μαζί μας, όπως ήταν και μαζί με τους μαθη­τές. Διό­τι θα είναι και μαζί μας όπως ήταν και με εκεί­νους, εάν θελή­σου­με να μιμη­θού­με εκεί­νους και να γίνου­με θαυ­μα­στές του βίου και της συμ­πε­ρι­φο­ράς τους· διό­τι από αυτά και ο Θεός στε­φα­νώ­νει και ανα­κη­ρύσ­σει τους νικη­τές, χωρίς να απαι­τεί να ανα­στή­σεις νεκρό, ή να θερα­πεύ­σεις χωλό. Διό­τι δεν συν­τε­λούν αυτά να γίνου­με όπως ο Πέτρος, αλλά το να απορ­ρί­ψου­με τα υπάρ­χον­τά μας· διό­τι αυτό ήταν το κατόρ­θω­μα του απο­στό­λου.

Αλλά δεν μπο­ρείς να τα απορ­ρί­ψεις; Είναι πάρα πολύ εύκο­λο, αλλά δε σε αναγ­κά­ζω, εάν δε με θέλεις, ούτε σε βιά­ζω· αλλά σε παρα­κα­λώ μόνο αυτό, να ξοδεύ­εις ένα μέρος από εκεί­να για τους συναν­θρώ­πους σου που τα έχουν ανάγ­κη και να μην επι­ζη­τείς τίπο­τε περισ­σό­τε­ρο από ό,τι πραγ­μα­τι­κά σου χρειά­ζε­ται για τις βασι­κές σου ανάγ­κες. Έτσι και εδώ θα ζήσου­με ζωή ήσυ­χη και ασφα­λή και την αιώ­νια ζωή θα απο­λαύ­σου­με, την οποία είθε να επι­τύ­χου­με όλοι εμείς, με τη χάρη και τη φιλαν­θρω­πία του Κυρί­ου μας Ιησού Χρι­στού, στον οποίο ανή­κει η δόξα και η δύνα­μη, μαζί με τον Πατέ­ρα και το άγιο Πνεύ­μα και τώρα και πάν­το­τε και αιω­νί­ως. Αμήν.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επι­μέ­λεια κει­μέ­νου: Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

  • https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-matthaeum.pdf

  • Ιωάν­νου του Χρυ­σο­στό­μου Άπαν­τα τα έργα, Υπό­μνη­μα στο Κατά Ματ­θαί­ον Ευαγ­γέ­λιον, ομι­λία Ϛ ΄(επι­λεγ­μέ­να απο­σπά­σμα­τα που αφο­ρούν την ερμη­νεία της συγ­κε­κρι­μέ­νης ευαγ­γε­λι­κής περικοπής),πατερικές εκδόσεις«Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάν­τιον», Θεσ­σα­λο­νί­κη 1979, τόμος 12, σελί­δες 399–413.

  • Βιβλιο­θή­κη των Ελλή­νων, Άπαν­τα των αγί­ων Πατέ­ρων, Ιωάν­νου Χρυ­σο­στό­μου έργα, τόμος 69, σελ.205–214 (ή : 97–100 του PDF).

  • http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html

  • Π.Τρεμπέλα, Η Και­νή Δια­θή­κη με σύν­το­μη ερμη­νεία, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Ο Σωτήρ», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2014.

  • Η Και­νή Δια­θή­κη, Κεί­με­νον και ερμη­νευ­τι­κή από­δο­σις υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τρια­κο­στή τρί­τη, Αθή­να 2009.

  • Η Παλαιά Δια­θή­κη κατά τους εβδο­μή­κον­τα, Κεί­με­νον και σύν­το­μος από­δο­σις του νοή­μα­τος υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2005.

  • http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm

  • http://users.sch.gr/aiasgr//Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm

Ιερός Χρυ­σό­στο­μος (ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ  )

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ  ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ  ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

[Υπο­μνη­μα­τι­σμός των εδα­φί­ων Ματθ.28,11–15]

«Πορευο­μέ­νων δὲ αὐτῶν, ἰδού τινες τῆς κου­στω­δί­ας ἐλθόν­τες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγ­γει­λαν τοῖς ἀρχιε­ρεῦσιν ἅπαν­τα τὰ γενό­με­να. καὶ συνα­χθέν­τες μετὰ τῶν πρε­σβυ­τέ­ρων συμ­βού­λιόν τε λαβόν­τες ἀργύ­ρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρα­τιώ­ταις λέγοντες·εἴπατε ὅτι οἱ μαθη­ταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόν­τες ἔκλε­ψαν αὐτὸν ἡμῶν κοι­μω­μέ­νων. καὶ ἐὰν ἀκου­σθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμό­νος, ἡμεῖς πεί­σο­μεν αὐτὸν καὶ ὑμᾶς ἀμερί­μνους ποι­ή­σο­μεν. οἱ δὲ λαβόν­τες τὰ ἀργύ­ρια ἐποί­η­σαν ὡς ἐδιδά­χθη­σαν. καὶ διε­φη­μί­σθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαί­οις μέχρι τῆς σήμε­ρον(:καθώς λοι­πόν αυτές πήγαι­ναν να αναγ­γεί­λουν αυτά στους απο­στό­λους, ιδού, μερι­κοί στρα­τιώ­τες από τη φρου­ρά που είχε τοπο­θε­τη­θεί στον τάφο πήγαν στην πόλη κι ανήγ­γει­λαν στους αρχιε­ρείς όλα όσα είχαν γίνει.Κι αφού συγ­κεν­τρώ­θη­καν εκεί­νοι μαζί με τους πρε­σβυ­τέ­ρους κι έκα­ναν σύσκε­ψη, έδω­σαν μεγά­λο ποσό αση­μέ­νιων νομι­σμά­των στους στρα­τιώ­τες λέγον­τάς τους: ’’Πεί­τε ότι οι μαθη­τές του ήλθαν μέσα στη νύχτα και τον έκλε­ψαν, όταν εμείς κοιμόμασταν.Κι αν αυτό καταγ­γελ­θεί στον ηγε­μό­να, εμείς θα τον πεί­σου­με και θα σας απαλ­λά­ξου­με από κάθε ανη­συ­χία και ευθύ­νη’’. Κι αυτοί, αφού πήραν τα χρή­μα­τα, έκα­ναν σύμ­φω­να με τις οδη­γί­ες που πήραν. Και η φήμη αυτή, για τη δήθεν κλο­πή του σώμα­τος, δια­δό­θη­κε ανά­με­σα στους Ιου­δαί­ους μέχρι σήμε­ρα)»[Ματθ. 28,11–15].

Εξαι­τί­ας αυτών στρα­τιω­τών έγι­νε ο σει­σμός εκεί­νος, για να τους προ­κα­λέ­σει μεγά­λο φόβο και από αυτούς να προ­έλ­θει η μαρ­τυ­ρία για την Ανά­στα­ση· πράγ­μα το οποίο και συνέ­βη. Διό­τι με αυτόν τον τρό­πο η αναγ­γε­λία της Ανα­στά­σε­ως από τους φύλα­κες στους Ιου­δαί­ους δεν προ­κά­λε­σε υπο­ψί­ες. Διό­τι από τα θαύ­μα­τα άλλα μεν έγι­ναν φανε­ρά σε ολό­κλη­ρη την οικου­μέ­νη, ενώ άλλα έγι­ναν φανε­ρά μόνο σε εκεί­νους που ήταν παρόν­τες εκεί. Σε όλη μεν την οικου­μέ­νη έγι­νε φανε­ρό το σκο­τά­δι, ενώ μόνο σε ολί­γους ιδιαι­τέ­ρως έγι­ναν γνω­στά η εμφά­νι­ση του αγγέ­λου και ο σει­σμός.

Όταν λοι­πόν ήλθαν οι στρα­τιώ­τες και ανήγ­γει­λαν ( διό­τι η αλή­θεια όταν δια­κη­ρύσ­σε­ται από τους αντι­πά­λους λάμ­πει ακό­μα πιο περί­τρα­να) την Ανά­στα­ση, τους έδω­σαν πάλι χρή­μα­τα, για να πουν, λέγει ο ευαγ­γε­λι­στής, ότι τάχα «οι μαθη­τές Του ήρθαν τη νύκτα και Τον έκλε­ψαν». Πώς Τον έκλε­ψαν, σε υπερ­θε­τι­κό βαθ­μό ανόη­τοι Ιου­δαί­οι; Διό­τι, επει­δή η αλή­θεια της Ανα­στά­σε­ως είναι εντυ­πω­σια­κή και προ­φα­νής, ούτε να κατα­σκευά­σουν δεν μπο­ρούν τον μύθο της κλο­πής με τέτοιο τρό­πο, ώστε να είναι πει­στι­κός. Άλλω­στε ήταν εντε­λώς απί­θα­νο αυτό το ψεύ­δος που διέ­δω­σαν ως φήμη έκτο­τε και δεν είχε καθό­λου πει­στι­κή μορ­φή. Διό­τι, πες μου, πώς ήταν δυνα­τόν να Τον κλέ­ψουν οι μαθη­τές, άνθρω­ποι φτω­χοί και απλοϊ­κοί, οι οποί­οι δεν τολ­μού­σαν ούτε να εμφα­νι­στούν; Μήπως δεν είχε τοπο­θε­τη­θεί σφρα­γί­δα επά­νω στον τάφο από τους Ιου­δαί­ους; Μήπως δεν αγρυ­πνού­σαν παρα­κα­θι­σμέ­νοι εκεί τόσοι φύλα­κες και στρα­τιώ­τες και Ιου­δαί­οι;

Μήπως δεν το υπο­πτεύ­ον­ταν αυτό ακρι­βώς εκεί­νοι και δε μερι­μνού­σαν και δεν αγρυ­πνού­σαν και δε φρόν­τι­ζαν για να μη συμ­βεί μια πιθα­νή τέτοια κλοπή;[πρβλ. Ματθ.27, 62–66: «Τῇ δὲ ἐπαύ­ριον, ἥτις ἐστὶ μετὰ τὴν παρα­σκευ­ήν, συνή­χθη­σαν οἱ ἀρχιε­ρεῖς καὶ οἱ Φαρι­σαῖοι πρὸς Πιλᾶτον: λέγον­τες· κύριε, ἐμνή­σθη­μεν ὅτι ἐκεῖνος ὁ πλά­νος εἶπεν ἔτι ζῶν, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγεί­ρο­μαι. κέλευ­σον οὖν ἀσφα­λι­σθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρί­της ἡμέρας, μήπο­τε ἐλθόν­τες οἱ μαθη­ταὶ αὐτοῦ νυκτὸς κλέ­ψω­σιν αὐτὸν καὶ εἴπωσι τῷ λαῷ, ἠγέρ­θη ἀπὸ τῶν νεκρῶν· καὶ ἔσται ἡ ἐσχά­τη πλά­νη χεί­ρων τῆς πρώ­της. ἔφη αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· ἔχετε κου­στω­δί­αν· ὑπάγε­τε ἀσφα­λί­σα­σθε ὡς οἴδατε. οἱ δὲ πορευ­θέν­τες ἠσφα­λί­σαν­το τὸν τάφον σφρα­γί­σαν­τες τὸν λίθον μετὰ τῆς κου­στω­δί­ας(:Την άλλη τώρα ημέ­ρα, η οποία είναι μετά την Παρα­σκευή, δηλα­δή το Σάβ­βα­το, μαζεύ­τη­καν οι αρχιε­ρείς και οι Φαρι­σαί­οι και πήγαν όλοι μαζί στον Πιλά­το και του είπαν: ‘’Κύριε, θυμη­θή­κα­με ότι εκεί­νος ο λαο­πλά­νος είχε πει όταν ακό­μη ζού­σε: «Τρεις ημέ­ρες μετά το θάνα­τό μου θα αναστηθώ».Γι’ αυτό δώσε δια­τα­γή να ασφα­λι­σθεί ο τάφος μέχρι την τρί­τη ημέ­ρα, μήπως έλθουν οι μαθη­τές του μέσα στη νύχτα και τον κλέ­ψουν, και πουν στο λαό ότι ανα­στή­θη­κε από τους νεκρούς. Και θα είναι η τελευ­ταία αυτή πλά­νη του λαού χει­ρό­τε­ρη από την πρώ­τη, που τον πίστε­ψαν ως Μεσσία.’’Ο Πιλά­τος τότε τους είπε: ‘’Πάρ­τε φρου­ρά. Πηγαί­νε­τε και ασφα­λί­στε μόνοι σας τον τάφο, όπως εσείς ξέρετε’’.Κι αυτοί πήγαν και ασφά­λι­σαν τον τάφο. Έβα­λαν δηλα­δή σφρα­γί­δες στον λίθο που σκέ­πα­ζε το μνη­μείο. Και τοπο­θέ­τη­σαν εκεί τη φρου­ρά)»]

Και για­τί να Τον έκλε­βαν οι μαθη­τές; Για να επι­νο­ή­σουν την αλή­θεια της Ανα­στά­σε­ως; Και πώς θα τους ερχό­ταν να επι­νο­ή­σουν κάτι τέτοιο σε βάρος ανθρώ­πων, οι οποί­οι τους αγα­πού­σαν, αφού ζού­σαν κρυ­πτό­με­νοι; Πώς επί­σης θα μπο­ρού­σαν να σηκώ­σουν τον λίθο που ήταν ασφα­λι­σμέ­νος; Και πώς θα μπο­ρού­σαν να δια­φύ­γουν από τους τόσους φρου­ρούς; Διό­τι και αν ακό­μη περι­φρο­νού­σαν τον θάνα­το, δε θα επι­χει­ρού­σαν να τολ­μή­σουν ενέρ­γειες απε­ρί­σκε­πτες και μάταιες, αφού υπήρ­χαν τόσοι φύλα­κες. Ότι όμως ήσαν και δει­λοί, το φανέ­ρω­σαν όσα έγι­ναν προ­η­γου­μέ­νως. Όταν Τον είδαν να συλ­λαμ­βά­νε­ται, όλοι στο σύνο­λό τους Τον εγκα­τέ­λει­ψαν και απο­μα­κρύν­θη­καν. Εάν λοι­πόν τότε δεν τόλ­μη­σαν να στα­θούν κον­τά Του, ενώ Τον έβλε­παν ζων­τα­νό, πώς όταν πέθα­νε δεν θα φοβούν­ταν το πλή­θος τόσων στρα­τιω­τών;

Μήπως επί­σης ήταν μια απλή πόρ­τα και ήταν εύκο­λο να την ανα­τρέ­ψουν και να μπουν μέσα στο μνη­μείο; Ή μήπως ήταν εύκο­λο να δια­φύ­γουν την προ­σο­χή ενός; Στην είσο­δο του μνη­μεί­ου ήταν τοπο­θε­τη­μέ­νος λίθος μεγά­λος, ο οποί­ος χρεια­ζό­ταν πολ­λά χέρια για να μετα­κι­νη­θεί. Με το δίκιο τους οι Ιου­δαί­οι έλε­γαν το ότι «θα είναι η τελευ­ταία απά­τη χει­ρό­τε­ρη από την πρώ­τη». Εναν­τί­ον τους το έλε­γαν αυτό, διό­τι ενώ έπρε­πε ύστε­ρα από τόση μανία να μετα­νο­ή­σουν, αυτοί εξα­κο­λου­θού­σαν να αγω­νί­ζον­ται περισ­σό­τε­ρο από πριν, επι­νο­ών­τας κατα­γέ­λα­στα φαν­τα­σιο­κο­πή­μα­τα, και όσο Εκεί­νος ζού­σε ακό­μη, εξα­γό­ρα­σαν το Αίμα Του με χρή­μα­τα που έδω­σαν στον Ιού­δα, αλλά και όταν Εκεί­νος σταυ­ρώ­θη­κε και ανα­στή­θη­κε, υπέ­σκα­ψαν πάλι με χρή­μα­τα προς τους φρου­ρούς στρα­τιώ­τες την αλή­θεια της Ανα­στά­σε­ως.

Εσύ, όμως, κάνε μου τη χάρη να προ­σέ­ξεις ότι παν­τού απο­κα­λύ­πτον­ται και συλ­λαμ­βά­νον­ται ως ένο­χοι και ψεύ­τες από τα ίδια τους τα έργα. Διό­τι εάν δεν προ­σέρ­χον­ταν στον Πιλά­το και δε ζητού­σαν τη φρου­ρά, θα μπο­ρού­σαν οπωσ­δή­πο­τε να φλυα­ρούν τέτοια αναί­σχυν­τα και ανυ­πό­στα­τα ψεύ­δη. Όχι όμως και τώρα. Διό­τι έκα­ναν τα πάν­τα έτσι, σαν να ήθε­λαν οι ίδιοι να ράψουν και να σφρα­γί­σουν έτσι τα στό­μα­τά τους. Διό­τι, εφό­σον οι μαθη­τές δεν άντε­ξαν να αγρυ­πνή­σουν μαζί Του, και μάλι­στα ενώ επι­πλήτ­τον­ταν από Αυτόν, πώς θα το τολ­μού­σαν αυτό; Και για­τί δεν Τον έκλε­ψαν πριν από αυτό νωρί­τε­ρα, παρά όταν εσείς ήλθα­τε; Εάν ήθε­λαν να το κάνουν αυτό, θα το έκα­ναν όταν ακό­μη δεν φυλασ­σό­ταν ο τάφος, κατά τη διάρ­κεια της πρώ­της νύκτας, τότε που ήταν ένα τέτοιο εγχεί­ρη­μα ακίν­δυ­νο και σίγου­ρο ότι θα τελε­σφο­ρού­σε. Διό­τι το Σάβ­βα­το προ­σήλ­θαν οι Ιου­δαί­οι και ζήτη­σαν από τον Πιλά­το τη φρου­ρά και Τον φύλασ­σαν· ενώ την πρώ­τη νύκτα, δεν ήταν κανείς από αυτούς παρών στον τάφο, στον οποίο όμως βρή­καν τον Ιησού όταν ανέ­λα­βαν να φυλάσ­σουν το σώμα Του οι φρου­ροί.

Τι θέλουν επί­σης τα σου­δά­ρια[:πλα­τιές λωρί­δες λευ­κού υφά­σμα­τος με τις οποί­ες περι­τύ­λισ­σαν το κεφά­λι των νεκρών],τα οποία ήταν δυνα­τά κολ­λη­μέ­να με την αρω­μα­τι­κή σμύρ­να; Διό­τι αυτά τα είδε ο Πέτρος να βρί­σκον­ται μέσα στον τάφο[Λουκ.24,12: «ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδρα­μεν ἐπὶ τὸ μνη­μεῖον, καὶ παρα­κύ­ψας βλέ­πει τὰ ὀθόνια κεί­με­να μόνα, καὶ ἀπῆλθε πρὸς ἑαυτὸν θαυ­μά­ζων τὸ γεγο­νός(:παρό­λα αυτά όμως ο Πέτρος σηκώ­θη­κε κι έτρε­ξε στο μνη­μείο. Κι αφού έσκυ­ψε από τη θύρα, βλέ­πει μόνο τους νεκρούς επι­δέ­σμους να είναι κάτω στο μνη­μείο, χωρίς το σώμα. Τότε επέ­στρε­ψε στο σπί­τι που έμε­νε γεμά­τος απο­ρία και έκπλη­ξη γι’ αυτό που είχε γίνει)» και Ιω.20,6–7: «ἔρχε­ται οὖν Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνη­μεῖον καὶ θεω­ρεῖ τὰ ὀθόνια κεί­με­να, καὶ τὸ σου­δά­ριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονί­ων κεί­με­νον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντε­τυ­λιγ­μέ­νον εἰς ἕνα τόπον(:ενώ λοι­πόν [ο Ιωάν­νης] περί­με­νε απέ­ξω, έρχε­ται και ο Σίμων Πέτρος ύστε­ρα απ’ αυτόν και, θαρ­ρα­λέ­ος και ορμη­τι­κός όπως ήταν από το χαρα­κτή­ρα του, μπή­κε στο μνη­μείο και παρα­τή­ρη­σε από κον­τά ότι οι νεκρι­κοί επί­δε­σμοι ήταν κάτω στη γη και δεν έλει­παν, όπως θα ήταν φυσι­κό να συμ­βεί εάν το σώμα είχε κλα­πεί. Παρα­τή­ρη­σε ακό­μη ότι το ύφα­σμα με το οποίο είχαν σκε­πά­σει το κεφά­λι του Ιησού, δεν ήταν ανα­κα­τε­μέ­νο με τους επι­δέ­σμους ακα­τά­στα­τα, αλλά ήταν τυλιγ­μέ­νο χωρι­στά κάπου εκεί με τάξη, που δεν πρό­δι­δε βια­σύ­νη και σπου­δή)»].

Εάν ήθε­λαν να το κλέ­ψουν, δεν θα έκλε­βαν το σώμα Του γυμνό· όχι μόνο για να μην απο­τε­λέ­σει η πρά­ξη τους αυτή ύβρη προς το σώμα, αλλά και για να μην καθυ­στε­ρούν και να βρα­δυ­πο­ρούν, κατά τη διάρ­κεια της απο­γύ­μνω­σης του σώμα­τος από τις κόλ­λες και τα οθό­νια, και να δώσουν και­ρό στο μετα­ξύ στους φρου­ρούς να σηκω­θούν και να τους συλ­λά­βουν. Και μάλι­στα τη στιγ­μή που επρό­κει­το για σμύρ­να, τόσο ισχυ­ρό κολ­λώ­δες υγρό συγ­κολ­λη­μέ­νο με το σώμα και τα ενδύ­μα­τα· ως εκ τού­του δεν ήταν εύκο­λο να απο­σπά­σουν τα ενδύ­μα­τα από το σώμα, αλλά χρειά­ζον­ταν πολύ χρό­νο εκεί­νοι που θα έκα­ναν κάτι τέτοιο. Επο­μέ­νως και από την άπο­ψη αυτή αυτο­χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ως απί­θα­νη η ψευ­δής ιστο­ρία της κλο­πής.

Μήπως επί­σης δεν γνώ­ρι­ζαν τον θυμό των Ιου­δαί­ων, και ότι σε αυτούς επρό­κει­το να ξεσπού­σε η οργή τους; Και ποιο θα ήταν τελι­κά γι’ αυτούς το κέρ­δος εάν ο Ιησούς δεν είχε πραγ­μα­τι­κά ανα­στη­θεί; Όλα αυτά λοι­πόν γνω­ρί­ζον­τας και αυτοί οι οποί­οι τα επι­νόη­σαν αυτά, έδω­σαν χρή­μα­τα και λέγουν: «πεί­τε εσείς, στρα­τιώ­τες, αυτά και εμείς θα πεί­σου­με τον ηγε­μό­να». Διό­τι δεν ήθε­λαν να πάρει δημο­σιό­τη­τα η είδη­ση, μάταια αγω­νι­ζό­με­νοι ενάν­τια στην αλή­θεια, και με όσα επι­χει­ρού­σαν να την επι­σκιά­σουν, με αυτά άθε­λά τους την έκα­ναν να λάμ­πει πεν­τα­κά­θα­ρη. Διό­τι και αυτό επι­βε­βαιώ­νει την Ανά­στα­ση, το ότι εκεί­νοι είπαν αυτά, ότι δηλα­δή τάχα Τον έκλε­ψαν οι μαθη­τές. Διό­τι αυτό εξά­γε­ται από την ομο­λο­γία τους, ότι δηλα­δή το σώμα δεν βρι­σκό­ταν εκεί.

Από τη στιγ­μή λοι­πόν που αυτοί οι ίδιοι οι Ιου­δαί­οι μεν ομο­λο­γού­σαν ότι δεν ήταν το σώμα εκεί, η παρου­σία δε των φρου­ρών στο μνη­μείο και οι σφρα­γί­δες στο μεγά­λο λίθο που επι­πλέ­ον είχαν τοπο­θε­τη­θεί για να απο­φευ­χθεί τυχόν κλο­πή του σώμα­τος και η δει­λία επί­σης των μαθη­τών, γίνε­ται αναμ­φι­σβή­τη­τη με αυτά η από­δει­ξη της Ανα­στά­σε­ως. Ωστό­σο όμως οι ξεδιάν­τρο­ποι, επι­χει­ρών­τας τα πάν­τα για να επι­σκιά­σουν την αλή­θεια, αν και ήταν τόσα που τους απο­στό­μω­ναν, λέγουν στους στρα­τιώ­τες: «Εἴπατε ὅτι οἱ μαθη­ταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόν­τες ἔκλε­ψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων.καὶ ἐὰν ἀκου­σθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμό­νος, ἡμεῖς πεί­σο­μεν αὐτὸν καὶ ὑμᾶς ἀμερί­μνους ποι­ή­σο­μεν(:πεί­τε ότι οι μαθη­τές του ήλθαν μέσα στη νύχτα και τον έκλε­ψαν, όταν εμείς κοιμόμασταν.Κι αν αυτό καταγ­γελ­θεί στον ηγε­μό­να, εμείς θα τον πεί­σου­με και θα σας απαλ­λά­ξου­με από κάθε ανη­συ­χία και ευθύ­νη)»[Ματθ.28,13–14]. Βλέ­πεις ότι όλοι είναι διε­φθαρ­μέ­νοι; Ο Πιλά­τος που πεί­σθη­κε, οι στρα­τιώ­τες, ο ιου­δαϊ­κός λαός; Όμως μην απο­ρή­σεις για­τί τα χρή­μα­τα έκαμ­ψαν τους στρα­τιώ­τες που γνώ­ρι­ζαν την αλή­θεια. Εάν για τον μαθη­τή είχαν τόση ελκυ­στι­κή δύνα­μη, πολύ περισ­σό­τε­ρο θα είχαν και σε αυτούς.

«Καὶ διε­φη­μί­σθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαί­οις μέχρι τῆς σήμε­ρον(:και η φήμη αυτή, για τη δήθεν κλο­πή του σώμα­τος του Ιησού από τους μαθη­τές Του, δια­δό­θη­κε ανά­με­σα στους Ιου­δαί­ους μέχρι σήμε­ρα)»[Ματθ.28,15].Βλέπεις πάλι τη φιλα­λή­θεια των μαθη­τών, ότι δεν ντρέ­πον­ται ούτε αυτό να πουν στα ευαγ­γέ­λιά τους, ότι επι­κρά­τη­σε τέτοια φήμη σε βάρος τους;

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επι­μέ­λεια κει­μέ­νου: Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

  • https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-matthaeum.pdf

  • Ιωάν­νου του Χρυ­σο­στό­μου Άπαν­τα τα έργα, Υπό­μνη­μα στο Κατά Ματ­θαί­ον Ευαγ­γέ­λιον, ομι­λία Ϛ ΄(επι­λεγ­μέ­να απο­σπά­σμα­τα που αφο­ρούν την ερμη­νεία της συγ­κε­κρι­μέ­νης ευαγ­γε­λι­κής περικοπής),πατερικές εκδό­σεις «Γρη­γό­ριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάν­τιον», Θεσ­σα­λο­νί­κη 1979, τόμος 12, σελί­δες 392–399.

  • Βιβλιο­θή­κη των Ελλή­νων, Άπαν­τα των αγί­ων Πατέ­ρων, Ιωάν­νου Χρυ­σο­στό­μου έργα, τόμος 69, σελ.201–207 (ή : 97–100 του PDF).

  • http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html

  • Π.Τρεμπέλα, Η Και­νή Δια­θή­κη με σύν­το­μη ερμη­νεία,εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Ο Σωτήρ», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2014.

  • Η Και­νή Δια­θή­κη, Κεί­με­νον και ερμη­νευ­τι­κή από­δο­σις υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τρια­κο­στή τρί­τη, Αθή­να 2009.

  • Η Παλαιά Δια­θή­κη κατά τους εβδο­μή­κον­τα, Κεί­με­νον και σύν­το­μος από­δο­σις του νοή­μα­τος υπό Ιωάν­νου Κολι­τσά­ρα, εκδό­σεις αδελ­φό­τη­τος θεο­λό­γων «Η Ζωή», έκδο­ση τέταρ­τη, Αθή­να 2005.

  • http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm

  • http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm

Αθαν, Μυτι­λη­ναί­ος (Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ)

Απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νη ομι­λία μακα­ρι­στού γέρον­τος Αθα­να­σί­ου Μυτι­λη­ναί­ου με θέμα:

«Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ»

[εκφω­νή­θη­κε στην Ιερά Μονή Κομνη­νεί­ου Λαρί­σης στις 3–5‑1998]

(Β374)

Σήμε­ρα, αγα­πη­τοί μου, η Εκκλη­σία μας, Κυρια­κή των Μυρο­φό­ρων γυναι­κών, τιμά όλως ιδιαι­τέ­ρως τα πρό­σω­πα εκεί­να που συνε­τέ­λε­σαν εις την φρον­τί­δα του νεκρού σώμα­τος του Ιησού, όπως του Ιωσήφ, του Νικο­δή­μου και των λοι­πών μυρο­φό­ρων γυναι­κών.

Για να κατα­λά­βου­με τι υπη­ρε­σί­ες προ­σέ­φε­ραν και κάτω από ποιες συν­θή­κες προ­σέ­φε­ραν αυτές των τις υπη­ρε­σί­ες, θα πρέ­πει να μετα­φερ­θού­με στο κλί­μα των ημε­ρών εκεί­νων, του πώς δηλα­δή εθε­ω­ρεί­το για τους άρχον­τες ο Ιησούς μετά την Σταύ­ρω­σή Του· ώστε να γρά­φει ο Μάρ­κος ο Ευαγ­γε­λι­στής ότι ο βου­λευ­τής Ιωσήφ «τολ­μή­σας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσα­το τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ». Τολ­μή­σας… Επή­ρε την τόλ­μη να πάει εκεί στο Διοι­κη­τή­ριον του Πιλά­του να ζητή­σει το σώμα του Ιησού. Για­τί βάζει «τολ­μή­σας»; Διό­τι εθε­ω­ρεί­το κάτι πολύ φοβε­ρό να υπήρ­ξες γνω­στός, μέτο­χος του Ιησού Χρι­στού, του κατα­δι­κα­σθέν­τος ως κακούρ­γου επί του Σταυ­ρού.

Ωστό­σο, η στά­σις των γυναι­κών εκεί­νων που η Εκκλη­σία μας, σας είπα, τις ονό­μα­σε «Μυρο­φό­ρες γυναί­κες» για­τί αγό­ρα­σαν μύρα και ήθε­λαν να αλεί­ψουν το σώμα του Ιησού, φυσι­κά πάνω από τα εντά­φια σπάρ­γα­να, αυτό το θέμα, ιδιαι­τέ­ρως σήμε­ρα θα μας απα­σχο­λή­σει.

Είναι γνω­στή, αγα­πη­τοί μου, η θέσις της γυναι­κός εις τον αρχαί­ον κόσμον. Ακό­μη και εις τον πολι­τι­σμέ­νον κόσμον των Ελλή­νων. Η θέσις, όμως, της γυναι­κός στον χώρον της Παλαιάς Δια­θή­κης κατά πολύ υπε­ρέ­βα­λε την κατά­στα­σιν της εξω­βι­βλι­κής γυναι­κός, της γυναι­κός που ήταν έξω από τον λαό του Θεού. Δηλα­δή της Βίβλου, της Παλαιάς Δια­θή­κης. Αλλά και αυτήν την θέση της γυναι­κός στην Παλαιά Δια­θή­κη κατά πολύ υπερ­βάλ­λει η θέσις της γυναι­κός εις την Και­νήν Δια­θή­κην.

Χωρίς υπερ­βο­λή, η θέσις της γυναι­κός μέσα στον Χρι­στια­νι­σμό, είναι η θέσις της Εύας εις τον Παρά­δει­σον πριν πέσει. Ακό­μη περισ­σό­τε­ρο η κατα­ξιω­μέ­νη χρι­στια­νή γυναί­κα είναι και έχει ως πρό­τυ­πον την Θεο­τό­κον. Αυτήν την γυναί­κα προ­βάλ­λει η Και­νή Δια­θή­κη: την Θεο­τό­κον· η οποία βεβαί­ως, απεί­ρως ανω­τέ­ρα είναι της παλαιάς Εύας, πριν αυτή πέσει. Αρκεί να ανα­λο­γι­στεί κανείς ότι ο πρώ­τος άνθρω­πος που εισέρ­χε­ται εις την Βασι­λεί­αν του Θεού είναι η Θεο­τό­κος, δηλα­δή γυναί­κα. Είπα «εισέρ­χε­ται»· διό­τι η Εκκλη­σία μας πιστεύ­ει απο­λύ­τως ότι η Θεο­τό­κος ανε­στή­θη, όπως και ο Υιός της και όπως Εκεί­νος Ανε­λή­φθη μετά της σαρ­κός εις την Βασι­λεί­αν Του, κατά τον ίδιον τρό­πο και η Θεο­τό­κος ανε­λή­φθη, ανε­στή­θη, ανε­λή­φθη μετά της σαρ­κός της. Ενώ εις την Βασι­λεί­αν του Θεού δεν υπάρ­χει κανείς με την σάρ­κα του. Ούτε ο Ιωάν­νης ο Πρό­δρο­μος. Ούτε οι Από­στο­λοι, ούτε ο Παύ­λος. Μόνη η Θεο­τό­κος. Όλοι ανα­μέ­νο­με την ανά­στα­ση των νεκρών. Και τότε θα εισέλ­θο­με μετά της σαρ­κός, υπο­γραμ­μί­ζω, εις την Βασι­λεί­αν του Θεού. Το ακού­σα­τε καλά, ε; Μετά της σαρ­κός. Έτσι, αγα­πη­τοί μου, η μόνη που εισέρ­χε­ται εις την Βασι­λεί­αν του Θεού μετά σαρ­κός είναι η Υπε­ρα­γία Θεο­τό­κος. Αυτό τι σημαί­νει; Ότι η γυναί­κα πρώ­τη έρχε­ται εις την Βασι­λεί­αν του Θεού μετά σαρ­κός, λέει πολ­λά.

Αλλά αξί­ζει να δού­με ιστο­ρι­κά την θέση της γυναι­κός απέ­ναν­τι εις τον άνδρα, διό­τι η γυναί­κα παρα­παί­ει στην προ­σπά­θειά της να συνει­δη­το­ποι­ή­σει ποια είναι η θέση της. Πραγ­μα­τι­κά παρα­παί­ει…

Μια εικό­να του αλη­θούς ανθρώ­που, ανδρός ή γυναι­κός, είναι ο άνθρω­πος μέσα εις τον Παρά­δει­σον. Είναι η αυθεν­τι­κή δημιουρ­γία, χωρίς τα τραύ­μα­τα της περι­πέ­τειας της ελευ­θε­ρί­ας. Διό­τι η ελευ­θε­ρία προς κατά­κτη­σή της, παρέ­χει όχι λίγα τραύ­μα­τα. Κάπο­τε είναι τραύ­μα­τα και αίμα­τος. Αλλά προ­παν­τός ψυχι­κά τραύ­μα­τα, συναι­σθη­μα­τι­κά τραύ­μα­τα. Η ελευ­θε­ρία δεν κατα­κτά­ται εύκο­λα. Πάν­τως εκεί και ο άνδρας και η γυναί­κα, εκεί εις τον Παρά­δει­σον είναι άνθρω­ποι. Άνθρω­πος είναι ο άνδρας, άνθρω­πος είναι και η γυναί­κα. Διό­τι αργό­τε­ρα η γυναί­κα, θα θεω­ρη­θεί από τον άνδρα, μετά την πτώ­ση βέβαια, ως res, δηλα­δή πράγ­μα! Σαν ένα πρό­σω­πο… κατα­χρη­στι­κά είπα πρό­σω­πο, μία ύπαρ­ξη, η οποία απλώς θα ικα­νο­ποιεί και θα ευχα­ρι­στεί τον άνδρα και αυτή δεν είναι τίπο­τε άλλο παρά ένα αντι­κεί­με­νον. Res. Πράγ­μα.

«Καὶ εἶπεν ὁ Θεός ‑δια­βά­ζο­με στην Αγία Γρα­φή-· ποι­ή­σω­μεν ἄνθρω­πον κατ᾿ εἰκόνα ἡμετέ­ραν καὶ καθ᾿ ὁμοί­ω­σιν. Καὶ ἐποί­η­σεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρω­πον, κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἐποί­η­σεν αὐτόν, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποί­η­σεν αὐτούς». Ώστε λοι­πόν και ο άνδρας και η γυναί­κα, και το άρσεν και το θήλυ, είναι άνθρω­ποι. Το υπο­γραμ­μί­ζω για­τί αυτό απο­τε­λεί το κρι­τή­ριον των όσων θα δού­με παρα­κά­τω. Και ο άνδρας είναι άνθρω­πος και η γυναί­κα είναι άνθρω­πος. Η γυναί­κα λοι­πόν είναι άνθρω­πος, σε τίπο­τα δεν υστε­ρεί του ανδρός, διό­τι αν υστε­ρού­σε, τότε δεν θα ήτο άνθρω­πος. Αν υστε­ρού­σε του ανδρός. Άλλο τώρα ότι υπάρ­χουν κάποια γνω­ρί­σμα­τα, τα οποία δια­φο­ρο­ποιούν τον άνδρα από την γυναί­κα, για να φέρουν εις πέρας το μυστή­ριον του γάμου, να φέρουν τον τρί­τον άνθρω­πο εις τον κόσμον αυτόν. Το παι­δί τους, τον τρί­τον άνθρω­πον.

Η γυναί­κα κατά­γε­ται από τον Αδάμ. Και είναι σάρ­κα από την σάρ­κα και «ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέ­ων» του Αδάμ. Ό,τι είναι ο Αδάμ, είναι και η γυναί­κα. Ξανα­λέ­γω· άνθρω­πος. Τα λέει όλα αυτό. Δεν έχει λοι­πόν ξεχω­ρι­στή δημιουρ­γία. Έξω, που σας είπα, ότι υπάρ­χουν κάποια ιδιαί­τε­ρα χαρα­κτη­ρι­στι­κά, εκεί­να που καθο­ρί­ζουν τον άνδρα ως άνδρα, ως φύλον κι εκεί­να που κάνουν την γυναί­κα γυναί­κα ως φύλον. Το ξανα­λέ­γω. Για σκο­πό που σας εξή­γη­σα.

Η γυναί­κα επλά­σθη ως βοη­θός του ανδρός. Κυριό­τα­τα εις το έργον της σωτη­ρί­ας. Λέμε, η γυναί­κα είναι βοη­θός του ανδρός. Σε τι; Εις την σωτη­ρί­αν. Όχι να την βοη­θά­ει, επι­τρέ­ψα­τέ μου, να κατέ­βω πολύ πεζά, να της πλέ­νει τα πιά­τα και να της μαγει­ρεύ­ει. Άλλο θέμα τώρα ότι πρέ­πει και ο άνδρας να βοη­θά­ει και εις το νοι­κο­κυ­ριό. Όπως μαζί θα κτί­σουν το σπί­τι τους, μαζί θα το συγυ­ρί­σουν το σπί­τι τους, θα το δια­κο­σμή­σουν, μαζί πάν­τα θα το υπη­ρε­τούν το σπί­τι τους. Για να τους υπη­ρε­τεί. Αλλά δεν νομί­ζε­τε ότι είναι πολύ πεζόν να λέμε ότι η γυναί­κα είναι βοη­θός… δηλα­δή η έννοια του «βοη­θός» της λέξε­ως «βοη­θός» είναι μόνο και μόνον για να τον εξυ­πη­ρε­τεί τον άνδρα; Να τον εξυ­πη­ρε­τεί από πλευ­ράς δηλα­δή νοι­κο­κυ­ριού; Άπα­γε! Αν είναι δυνα­τόν…

Η βοή­θεια θα ήτο δε αμοι­βαία. Διό­τι θα συνι­στού­σε τον σκο­πόν της υπάρ­ξε­ως του ανθρώ­που, που είναι η κοι­νω­νία του, του ανθρώ­που η κοι­νω­νία με τον Θεό. Σ’ αυτό θα βοη­θού­σε η γυναί­κα. Αλλά αυτή θα βοη­θού­σε τον άνδρα να βρει τον σκο­πόν του, την θέω­ση, αλλά και ο άνδρας θα βοη­θού­σε την γυναί­κα να βρει τον σκο­πό της, δηλα­δή την θέω­ση. Διό­τι ο άνθρω­πος ‑όπως λέγει ο άγιος Ιωάν­νης ο Δαμα­σκη­νός- είναι «ζῷον θεού­με­νον». Όταν λέμε «ζῷον», μην πάει το μυα­λό σας στα κτή­νη. Αλλά είναι ύπαρ­ξις που ζει. Αυτό είναι το «ζῷον». Η ύπαρ­ξις που ζει. Και συνε­πώς είναι κάτι το ζων­τα­νό με προ­ο­ρι­σμό την θέω­ση. Και ο άνδρας και η γυναί­κα. Βλέ­πε­τε φερει­πείν εις το Αγιο­λό­γιον της Εκκλη­σί­ας μας και άνδρες και γυναί­κες. Λέμε: ο άγιος άλφα, ο άγιος βήτα, η αγία άλφα, η αγία βήτα. Το βλέ­πε­τε αυτό.

Όμως τα πράγ­μα­τα δεν έμει­ναν όπως ο Θεός τα όρι­σε, αλλά αλλοιώ­θη­καν. Η γυναί­κα, εδώ θα ήθε­λα να επι­στή­σω ιδιαι­τέ­ρως την προ­σο­χή σας, η γυναί­κα υπε­ρέ­βη τα όριά της. Να το ξανα­πώ; Η γυναί­κα υπε­ρέ­βη τα όριά της· που δεν θα έπρε­πε αυτό να το κάνει. Αλλά και ο άνδρας υπε­ρέ­βη και αυτός τα όριά του, που κι αυτός δεν έπρε­πε να το κάνει. Διό­τι «η σχέ­σις ανδρός και γυναι­κός είναι η σχέ­σις κεφα­λής και σώμα­τος», όπως λέγει ο Από­στο­λος Παύ­λος. Έτσι, θα λέγα­με, όρια και υπήρ­χαν, και έπρε­πε να υπάρ­χουν και εις την γυναί­κα και εις τον άνδρα. Και τα όρια αυτά είναι τα ανθρώ­πι­να όρια. Δεν θα τα υπερ­βού­με, ούτε ο άνδρας, ούτε η γυναί­κα. Λέει ο άγιος Γρη­γό­ριος ο Θεο­λό­γος: «Εἴσω τῶν ἡμετέ­ρων ὅρων φιλο­σοφῶμεν». Αν και αυτό είναι βέβαια πολύ πολύ ευρύ­τε­ρο, που λέει ο άγιος Γρη­γό­ριος, στον 1ον του θεο­λο­γι­κό λόγο, που σημαί­νει το «εἴσω», δηλα­δή εντός, μέσα, όχι έξω από τα όρια, αλλά εκτός των ορί­ων της ανθρω­πί­νης δια­νοί­ας. «Εἴσω», μέσα από τα όρια των εντο­λών του Θεού. Δεν θα υπερ­βείς τίπο­τα. Ούτε τις εντο­λές; Ναι, ούτε τις εντο­λές. Διό­τι τότε έχο­με παρέκ­κλι­ση. Δεν είναι της ώρας να σας το ανα­πτύ­ξω. Το να έχο­με παρεκ­κλί­σεις αρι­στε­ρά, που είναι η παρά­βα­σις, και δεξιά, που είναι η υπερ­βο­λή. Εἴσω των εντο­λών. Εἴσω της φύσε­ώς του ο άνθρω­πος.

Αλλά αυτό είναι πολύ γενι­κό. Είδα­τε τι ωραία που το λέει ο άγιος Γρη­γό­ριος; Ότι «εἴσω τῶν ἡμετέ­ρων ὅρων φιλο­σοφῶμεν». Ας φιλο­σο­φού­με. Μέσα από τα όριά μας. Όπως ο άνθρω­πος, δεν πρέ­πει να ξεπερ­νά τα όρια εκεί­να που και η φύσις του τα ορί­ζει. Ξέρε­τε, είναι πάρα πολύ σοβα­ρό το θέμα αυτό. Να, αυτή την στιγ­μή μιλά­με για κλω­νο­ποί­η­ση, μιλά­με για τέτοια πράγ­μα­τα, κάπου θα βγά­λο­με τερα­το­γε­νέ­σεις. Διό­τι ο άνθρω­πος υπερ­βαί­νει τα όριά του. Και σημειώ­σα­τε ότι αυτό δεν είναι πάν­το­τε πρό­ο­δος. Διό­τι αν ήταν πρό­ο­δος, οι σύγ­χρο­νοι Οικο­λό­γοι δεν θα ανη­συ­χού­σαν δια το μέλ­λον της ανθρω­πό­τη­τος. Αλλά ανη­συ­χούν, για­τί ο άνθρω­πος, στην ανόη­τη περιέρ­γειά του και εις τις ανόη­τες ενέρ­γειές του, βγαί­νει από τα όριά του. Ας είναι.

Η γυναί­κα έδει­ξε προ­πέ­τεια και όχι βου­λήν μετά του ανδρός. Η Εύα με τον Αδάμ. Λέγει ο Ιερός Χρυ­σό­στο­μος: «Οὐκ ἀνασχο­μέ­νη μεῖναι ἐπί τῶν οἰκεί­ων ὅρων» . «Δεν ηνεί­χε­το να μεί­νει», λέει, «στους δικούς της όρους». Και υπερ­βαί­νου­σα τους ιδί­ους της ὅρους, έφθα­σε στο σημείο να κατα­στρα­τη­γή­σει το έργον του βοη­θού στην σωτη­ρία, τόσον του ανδρός, όσο και της ιδί­ας. Έκτο­τε δέχε­ται την ποι­νήν του Θεού. Από την επο­χή της Εύας· που ήτο… ‑είναι γραμ­μέ­νο αυτό που θα σας πω στο τρί­το κεφά­λαιο, στον 16ον στί­χο: «Πρὸς τὸν ἄνδρα σου –της λέγει- ἡ ἀποστροφή σου, καὶ αὐτός σου κυριεύσει». Πωπω!… Ξέρε­τε τι σημαί­νει αυτό; «Ἀποστρο­φή» θα πει στρο­φή. Δηλα­δή «θα είσαι κάτω από την υπα­κοή του ανδρός σου και αυτός θα γίνει κύριός σου». Χωρίς να το θέλει η γυναί­κα και μάλι­στα η σύγ­χρο­νη γυναί­κα- όχι και η παλαιά, και η Σάρα το έλε­γε αυτό: «Ο κύριός μου». Ο Αβρα­άμ. Σήμε­ρα λένε: «Από δω είναι ο κύριός μου». Ορθώς. Διό­τι είναι ο άνδρας κύριος της γυναι­κός. Δεν είναι όμως σωστή η έκφρα­σις όταν ο άνδρας πει: «Από δω η κυρία μου». Όχι. «Η σύζυ­γός μου». Όχι «η κυρία μου», «η σύζυ­γός μου». Διό­τι ο άνδρας κυριεύ­ει της γυναι­κός. Όχι η γυναί­κα του ανδρός.

Αλλά είναι γνω­στόν ότι το κυριαρ­χι­κόν θέμα το έδω­σε ο Θεός και εις τον άνδρα, τον Αδάμ και εις την γυναί­κα. Και είπε: «Και κατα­κυ­ριεύ­σε­τε ‑εις πλη­θυν­τι­κόν αριθ­μόν- ολό­κλη­ρη τη γη και τα ζώα κα τα πετει­νά κ.λπ. κ.λπ. καί τούς ἰχθῦς τῆς θαλάσ­σης …». Τώρα όμως προ­σθέ­τει ο Θεός ότι ο άνδρας θα κατα­κυ­ριεύ­σει και την γυναί­κα. Αυτό είναι η ποι­νή της, η τιμω­ρία της. Και η γυναί­κα να αισθά­νε­ται την ασφά­λειά της πλάι στον άνδρα.

Αγα­πη­τοί μου, κοι­τάξ­τε. Μπο­ρεί καμία κυρία από σας να λέγει: «Δεν τα ανέ­χο­μαι αυτά». Τα λέγει ο Θεός. Δεν τα λέγω εγώ. Μέσα στον Χρι­στια­νι­σμό, η γυναί­κα επι­στρέ­φει στην προ­πτω­τι­κή της κατά­στα­ση. Μες στον Χρι­στια­νι­σμό όμως. Και μάλι­στα στα μέτρα της Θεο­τό­κου. Εφό­σον πάλι τηρή­σει ό,τι και τότε στον Παρά­δει­σον. Ήτοι τους ὅρους της, τα όριά της. Αυτό όμως δεν άρε­σε εις την Χρι­στια­νή γυναί­κα των μετέ­πει­τα χρό­νων. Και είτε από τον δικό της εγωι­σμό δεν της άρε­σε αυτό, είτε από τον εγωι­σμό του ανδρός της, για­τί κι αυτός έκα­νε υπέρ­βα­ση των ὅρων του, με το να είναι εγωι­στής και να μην προ­σέ­χει την σύζυ­γό του, ξεχνών­τας ότι εξήλ­θε εκ της πλευ­ράς του, και ότι και οι δύο είναι άνθρω­ποι και τότε, αγα­πη­τοί μου, τα πράγ­μα­τα αρχί­ζουν να μην πηγαί­νουν καλά. Αυτή δε η υπέρ­βα­ση των ὅρων, των ορί­ων, και από την γυναί­κα και από τον άνδρα, εγέν­νη­σε ένα τέρας, που λέγε­ται… ‑αφύ­σι­κο πράγ­μα, τέρας- που λέγε­ται φεμι­νι­σμός. Όλοι έχε­τε ακού­σει την λέξιν Φεμι­νι­σμόν. Είναι η κίνη­σις εκεί­νη που θέλει να δώσει δικαιώ­μα­τα εις την γυναί­κα.

Αλλά για­τί να δώσει δικαιώ­μα­τα; Δεν τα έχει τα δικαιώ­μα­τά της η γυναί­κα; Ναι, αλλά έκα­νε υπέρ­βα­ση ο άνδρας. Ορθόν. Αυτό είναι αλή­θεια. Είπα­με ότι και οι δύο υπε­ρέ­βη­σαν τα όριά τους. Αλλά όμως δεν κατα­λα­βαί­νει η γυναί­κα ότι αυτό το κίνη­μα του φεμι­νι­σμού την οδη­γεί στην ίδια της την κατα­δί­κη. Ναι, ναι. Στην υπο­βάθ­μι­σή της, στην φθο­ρά της. Δεν θέλω να προ­σβάλ­λω τις κυρί­ες οι οποί­ες εργά­ζον­ται έξω. Αλλά το να εργά­ζε­ται η γυναί­κα έξω, ενώ είναι η βασί­λισ­σα του οίκου της, δεν είναι υπο­βάθ­μι­σις; Αν το σκε­φθού­με καλά και το φιλο­σο­φή­σου­με και το μελε­τή­σου­με, όταν η γυναί­κα βγαί­νει έξω να δου­λέ­ψει, ουσια­στι­κά υπο­βαθ­μί­ζε­ται. Λίγο παλιό­τε­ρα χρό­νια, μερι­κές δεκα­ε­τί­ες πίσω, μόνον η γυναί­κα εκεί­νη που είχε ανάγ­κη, δηλα­δή ήτα­νε χήρα, ο πατέ­ρας της ήταν άρρω­στος ή υπε­ρή­λι­κας, τότε έβγαι­νε να δου­λέ­ψει η γυναί­κα. Ήταν ντρο­πή να βγει έξω η γυναί­κα να δου­λέ­ψει. Μερι­κές δεκα­ε­τί­ες πίσω. Κι αν η γυναί­κα φθα­ρεί, τότε βεβαί­ως θα φθα­ρεί και ο άνδρας. Αν η γυναί­κα υπο­βαθ­μι­στεί, θα υπο­βαθ­μι­στεί ασφα­λώς και ο άνδρας.

Και αν θέλε­τε, να τα δού­με τα πράγ­μα­τα ως εξής. Δια­βά­ζου­με ένα περί­ερ­γο χωρίο του Απο­στό­λου Παύ­λου· εκ πρώ­της όψε­ως περί­ερ­γο. Δεν θα κάνω πλή­ρη ανά­λυ­ση, παρά μόνον τού­του. Ο Από­στο­λος Παύ­λος εντέλ­λε­ται οι γυναί­κες, όταν προ­σεύ­χον­ται, να φορούν κάλυμ­μα. Κάλυμ­μα να φορούν. Μία μαν­τή­λα. Ξέρε­τε για­τί; Όπως ο άνδρας απα­γο­ρεύ­ε­ται να λει­τουρ­γεί ή να προ­σεύ­χε­ται, το λέει ο Από­στο­λος Παύ­λος, με καλυμ­μέ­νο το κεφά­λι. Για­τί είναι εις δόξαν του Υιού του Θεού. Η γυναί­κα είναι εις δόξαν του ανδρός της. Και δεί­χνει υπο­τα­γή. Σύμ­βο­λον είναι. Αλλά εάν καταρ­γή­σο­με τα σύμ­βο­λα, δηλα­δή τους τύπους, τότε θα καταρ­γή­σο­με και την ουσία. Και έτσι ακρι­βώς γίνε­ται. Είναι λοι­πόν σύμ­βο­λον. Όταν η γυναί­κα βάζει κάλυμ­μα, όταν πηγαί­νει στην Εκκλη­σία, δεί­χνει την υπο­τα­γή της εις τον άνδρα.

Λέει ο Από­στο­λος Παύ­λος στην πρώ­τη του επι­στο­λή: «Οὕτω γάρ ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖκες(:κάπο­τε –λέει- έτσι και οι άγιες γυναί­κες) αἱ ἐλπί­ζου­σαι ἐπὶ τὸν Θεὸν, ἐκόσμουν ἑαυτάς(:έτσι στό­λι­ζαν τον εαυ­τό τους. Υπήρ­χε το κάλυμ­μα), ὑποτασ­σό­με­ναι τοῖς ἰδίοις ἀνδρά­σιν(:υπο­τασ­σό­με­νες στους ίδιους τους τους άνδρες), ὡς Σάῤῥα ὑπήκου­σε τῷ Ἀβρα­άμ, κύριον αὐτὸν καλοῦσα (:υπή­κου­σε και τον απο­κα­λού­σε κύριον τον Αβρα­άμ, τον άνδρα της)».

Έτσι, στον χώρο της Και­νής Δια­θή­κης, αλλά και στην Εκκλη­σια­στι­κή Ιστο­ρία, αγα­πη­τοί, βλέ­πο­με ποια είναι η κατα­ξιω­μέ­νη γυναί­κα. Πρώ­τα πρώ­τα οι Μυρο­φό­ρες γυναί­κες που έχουν ανδρεί­ον φρό­νη­μα, χωρίς να μετα­βάλ­λον­ται σε άνδρες. Χωρίς να μετα­βάλ­λον­ται σε άνδρες. Ανδρεί­ον φρό­νη­μα. «Τίς εὗρε ἀνδρεία γυναῖκα –λέει το τελευ­ταίο κεφά­λαιο των Παροι­μιών στην Παλαιά Δια­θή­κη- εὗρε θησαυ­ρόν». Η ανδρεία γυναί­κα. Όχι η ανδρού­τσα! Η ανδρεία γυναί­κα. Ανδρεία στο φρό­νη­μα. Όχι στα «πον­τί­κια», να δίνει ξύλο στον άνδρα της. Στο φρό­νη­μα. Αρρω­σταί­νει ο σύζυ­γος, παθαί­νει ένα ατύ­χη­μα. «Τι στε­νο­χω­ριέ­σαι, άνδρα μου; Εγώ θα πάω να δου­λέ­ψω». «Τι θα κάνεις;». «Θα πλέ­νω σκά­λες πολυ­κα­τοι­κιών. Τι σε νοιά­ζει εσέ­να;». Αυτή είναι η ανδρεία γυναί­κα· που με ανδρείο φρό­νη­μα θα μεγα­λώ­σει και τα παι­διά της κ.ο.κ. Η Μάρ­θα και η Μαρία, που γνω­ρί­ζουν πώς να αγα­πούν και πώς να φιλο­ξε­νούν, να ασχο­λούν­ται τόσο με το νοι­κο­κυ­ριό τους, όσο και με την ακρό­α­ση του θεί­ου λόγου. Η μητέ­ρα, όπως σημειώ­νει ο Από­στο­λος Παύ­λος, του Ρού­φου, την οποία απο­κα­λεί και δική του μητέ­ρα, ο Παύ­λος, που τον δια­κο­νού­σε η μητέ­ρα του Ρού­φου: «Ἀσπά­σα­σθε ‑γρά­φει εις την προς Ρωμαί­ους- Ροῦφον τὸν ἐκλεκτὸν ἐν Κυρίῳ καὶ τὴν μητέ­ρα αὐτοῦ καὶ ἐμοῦ». Και την μητέ­ρα του, που είναι δική του, αυτή τον γέν­νη­σε, «αλλά κι εμέ­να με έχει βοη­θή­σει, με έχει περι­θάλ­ψει, και την δική μου μητέ­ρα». Είδα­τε;

Η Λυδία, με τον δυνα­μι­κό της χαρα­κτή­ρα, που μετα­βάλ­λει το σπί­τι της σε Εκκλη­σία. Και φιλο­ξε­νεί εκεί τον Παύ­λο. Η Χλόη, σαν διά­κο­νος που υπη­ρε­τεί την Εκκλη­σία της Κορίν­θου. Κι αν το θέλε­τε, σ’ αυτήν εμπι­στεύ­τη­κε την προς Ρωμαί­ους επι­στο­λήν του ο Από­στο­λος Παύ­λος. Ξέρε­τε τι σήμαι­νε εμπι­στο­σύ­νη για μια επι­στο­λή; Δεν είναι της ώρας να σας το ανα­λύ­σω περισ­σό­τε­ρο. Η Πρί­σκιλ­λα, αυτή η θαυ­μα­σία από­στο­λος και θεο­λό­γος, που διορ­θώ­νει έναν τρα­νόν Απολ­λώ. Και στέ­κε­ται δεξί χέρι του Παύ­λου. Η Ολυμ­πιάς, στα μετέ­πει­τα χρό­νια, η ξακου­στή εκεί­νη διά­κο­νος της Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως και δεξί χέρι του Ιερού Χρυ­σο­στό­μου στα έργα της φιλαν­θρω­πί­ας.

Και να έρθου­με εις τους νεο­τέ­ρους χρό­νους. Η Φιλο­θέη η Αθη­ναία. Η κυρία και αρχόν­τισ­σα των Αθη­νών· που μέσα στα μαύ­ρα χρό­νια της Τουρ­κο­κρα­τί­ας, προ­στα­τεύ­ει τις Αθη­ναί­ες κοπέ­λες από την αμαρ­τω­λή βου­λι­μία του κατα­κτη­τού. Είναι και όλες εκεί­νες οι γυναί­κες που σκια­γρα­φούν­ται στις επι­στο­λές του Παύ­λου και του Πέτρου.

Πρό­τυ­πον όμως πάν­των είναι η Κυρία Θεο­τό­κος. Όλη της την ζωή, που ήταν αλη­θι­νά μια ζωή προ­σφο­ράς. Από την σύλ­λη­ψη του Υιού της στα σπλά­χνα της, του Υιού του Θεού, μέχρι τον Σταυ­ρό και μέχρι την παρου­σία της ανά­με­σα στους δώδε­κα Απο­στό­λους και τους 120 Χρι­στια­νούς την ημέ­ρα της Πεν­τη­κο­στής.

Αγα­πη­τοί, με αυτά τα κρι­τή­ρια θα εξε­τά­σο­με και θα ελέγ­ξο­με τον σύγ­χρο­νον Φεμι­νι­σμόν· που είναι προ­ϊ­όν του απο­στρα­τη­μέ­νου και παρα­παί­ον­τος ανθρώ­που. Ενός Φεμι­νι­σμού που κινεί­ται με κρι­τή­ρια καθα­ρά υλι­στι­κά, που αρνεί­ται τον Θεό και φθά­νει τέλος στην άρνη­ση και αυτού του ανθρώ­που. Ένας φεμι­νι­σμός που αρνεί­ται την χρι­στια­νι­κή ηθι­κή και ζητά να κηρύ­ξει την χει­ρα­φέ­τη­ση από τον Θεό και την ηθι­κή, για να ζήσει αυτόν τον ελευ­θε­ρια­σμόν, είναι κάτι πολύ κακό. Αυτός ο ελευ­θε­ρια­σμός, εξάλ­λου, όχι ελευ­θε­ρία, ελευ­θε­ρια­σμός, όπως λέμε, μια πρό­στυ­χη γυναί­κα, λέμε «ἐλευ­θε­ρί­ων ἠθῶν», αυτός ο ελευ­θε­ρια­σμός εξάλ­λου θα γεν­νή­σει τον Αντί­χρι­στον. Για­τί λένε οι Πατέ­ρες ότι θα γεν­νη­θεί από πόρ­νη γυναί­κα ο Αντί­χρι­στος. Έτσι, οι αντί­πο­δες, θα λέγα­με, αυτού του φεμι­νι­σμού, και που είναι η αγνό­της, και που είναι η παρ­θε­νία της Θεο­τό­κου, φέρει τον Χρι­στόν εις τον κόσμον.

Γι’αυ­τό είναι ανάγ­κη η χρι­στια­νή γυναί­κα να επα­νεύ­ρει τον αλη­θι­νό της δρό­μο και να μην δέχε­ται θέσεις και επι­δρά­σεις από τον αρνη­τι­κόν φεμι­νι­σμόν. Σ’ αυτό έχει ευθύ­νη και ο άνδρας. Όχι να προ­σφέ­ρει στην γυναί­κα του τσι­γά­ρο, για να μάθει κι αυτή να καπνί­ζει… Τι να λέω, πού να λέω, τα ξέρε­τε. Πρέ­πει να μην δέχε­ται το φεμι­νι­στι­κό κίνη­μα. Αλλά πρέ­πει να παύ­σει ο άνδρας και να κατα­δυ­να­στεύ­ει την γυναί­κα. Αυτός είναι η κεφα­λή. Και η κεφα­λή δεν κατα­δυ­να­στεύ­ει το σώμα. Αλλά το κατευ­θύ­νει, το προ­φυ­λάτ­τει, το αγα­πά και συναλ­γεί μαζί του.

Αγα­πη­τοί, το αιώ­νιο παρά­δειγ­μα είναι μπρο­στά μας: ο Χρι­στός και η Εκκλη­σία· την οποία ως νύμ­φη ο Χρι­στός την αγα­πά και παρέ­δω­κε Εαυ­τόν υπέρ αυτής. Έτσι σήμε­ρα, η τρί­τη Κυρια­κή μετά το Πάσχα, η Εκκλη­σία μας αφιε­ρώ­νει την ημέ­ρα αυτή στις θαυ­μά­σιες εκεί­νες και ανδρεί­ες γυναί­κες, τις Μυρο­φό­ρες. Για να δεί­χνει στις χρι­στια­νές γυναί­κες όλων των αιώ­νων και όλων των επο­χών, την σωστή πορεία της χρι­στια­νής γυναί­κας.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απρο­σμέ­τρη­τη ευγνω­μο­σύ­νη στον πνευ­μα­τι­κό μας καθο­δη­γη­τή

μακα­ρι­στό γέρον­τα Αθα­νά­σιο Μυτι­λη­ναίο,

μετα­φο­ρά της απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νης ομι­λί­ας σε ηλε­κτρο­νι­κό κεί­με­νο και επι­μέ­λεια:

Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

  • Απο­μα­γνη­το­φώ­νη­ση ομι­λί­ας δια χει­ρός του αξιο­τί­μου κ. Αθα­να­σί­ου Κ.

  • https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_754.mp3

 

 

Αθαν. Μυτι­λη­ναί­ος (Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΟΛΜΗ)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ[:Μάρκ.15,43–16,8]

Απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νη ομι­λία μακα­ρι­στού γέρον­τος Αθα­να­σί­ου Μυτι­λη­ναί­ου με θέμα:

«Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΟΛΜΗ»

[εκφω­νή­θη­κε στην Ιερά Μονή Κομνη­νεί­ου Λαρί­σης στις 14–5‑1989]

(Β215)

Η σημε­ρι­νή ευαγ­γε­λι­κή περι­κο­πή, αγα­πη­τοί μου, είναι μία τιμη­τι­κή ανα­φο­ρά στα πρό­σω­πα εκεί­να που διη­κό­νη­σαν εις την ταφήν του Κυρί­ου μας. Γι’αυ­τό και η Κυρια­κή αυτή, δηλα­δή η μετά του Θωμά ή η τρί­τη Κυρια­κή από του Πάσχα, λογα­ρια­σμέ­νου του Πάσχα ως πρώ­τη Κυρια­κή, ονο­μά­ζε­ται «Κυρια­κή των Μυρο­φό­ρων». Είναι αφιε­ρω­μέ­νη εις τα πρό­σω­πα, σας είπα, τιμη­τι­κώς, εκεί­να, που διη­κό­νη­σαν εις την ταφήν του Κυρί­ου. Και αυτά είναι ο ευσχή­μων Ιωσήφ ‑βου­λευ­τής ήτο από Αρι­μα­θαί­ας, «εὐσχήμων» θα πει «άνθρω­πος αξιο­σέ­βα­στος»- ακό­μη ο πλού­σιος Νικό­δη­μος, που στά­θη­κε βοη­θός του Ιωσήφ εις την ταφήν του Κυρί­ου και πολ­λές γυναί­κες, οι οποί­ες είχαν φέρει μύρα, γι’αυ­τό ακρι­βώς και λέγον­ται Μυρο­φό­ρες. Ήταν η Μαρία η Μαγδα­λη­νή, ήταν η Μαρία, η μητέ­ρα του Ιακώ­βου, η Σαλώ­μη, η Ιωάν­να και πολ­λές ακό­μη.

Αλλά ας δού­με πώς μας το διη­γεί­ται το γεγο­νός αυτό ο ευαγ­γε­λι­στής Μάρ­κος, από την σημε­ρι­νήν ευαγ­γε­λι­κή περι­κο­πή. Θα σας πω το ιερόν κεί­με­νο σε μετά­φρα­ση: «Ήταν ημέ­ρα Παρα­σκευή, παρα­μο­νή του Σαβ­βά­του. Όταν σου­ρού­πω­σε, ήλθε ο Ιωσήφ, σεβα­στό μέλος του Συνε­δρί­ου και που κατή­γε­το από την Αρι­μα­θαία, που κι αυτός ανέ­με­νε την Βασι­λεί­αν του Θεού. Αυτός ετόλ­μη­σε και πήγε στον Πιλά­το και του ζήτη­σε το σώμα του Ιησού. Ο Πιλά­τος από­ρη­σε για τον τόσο σύν­το­μο θάνα­το του Ιησού. Και αφού κάλε­σε τον εκα­τόν­ταρ­χο, ερώ­τη­σε αν ο Ιησούς από ώρα είχε πεθά­νει. Και όταν βεβαιώ­θη­κε από τον εκα­τόν­ταρ­χον, εδώ­ρι­σε στον Ιωσήφ το νεκρό σώμα του Ιησού. Κι εκεί­νος, αφού αγό­ρα­σε ένα σεν­τό­νι και κατέ­βα­σε τον Ιησούν από τον Σταυ­ρό, τον ετύ­λι­ξε με το σεν­τό­νι και τον τοπο­θέ­τη­σε σε μνη­μείο που είχε λαξευ­θεί στον βρά­χο. Κατό­πιν κύλι­σε μία ταφό­πε­τρα και έκλει­σε το άνοιγ­μα του μνη­μεί­ου. Η Μαρία η Μαγδα­λη­νή και η Μαρία, η μητέ­ρα του Ιωσήφ, παρα­κο­λου­θού­σαν πού Τον ετο­πο­θέ­τη­σαν. Και όταν πέρα­σε το Σάβ­βα­το, η Μαρία η Μαγδα­λη­νή και η Μαρία, η μητέ­ρα του Ιακώ­βου και η Σαλώ­μη αγό­ρα­σαν αρώ­μα­τα για να πάνε να αλεί­ψουν το σώμα του Ιησού. Και πολύ πρωί την Κυρια­κήν, μόλις ανέ­τει­λε ο ήλιος, ήλθαν στο μνη­μείο» κ.λπ. κ.λπ.

Σας είπα ένα κύριο τμή­μα της όλη ευαγ­γε­λι­κής περι­κο­πής. Θα θέλα­με να μεί­νο­με, απ’ αυτό που σας διά­βα­σα, σε ένα σημεί­ον, το οποί­ον εντυ­πω­σιά­ζει· και το οποί­ον είναι πάρα πολύ χρή­σι­μο για μας. Σας δια­βά­ζω το κεί­με­νο: «Ἐλθὼν ᾿Ιωσὴφ ὁ ἀπὸ ᾿Αρι­μα­θαίας, εὐσχήμων βου­λευτής, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ ᾿Ιησοῦ». «Ήλθε ο Ιωσήφ, που κατή­γε­το από την Αρι­μα­θαία, ευσχή­μων, αξιο­σέ­βα­στος βου­λευ­τής, και αφού ετόλ­μη­σε, πήγε στον Πιλά­το και εζή­τη­σε το σώμα του Ιησού».

Για­τί άρα­γε ο ευαγ­γε­λι­στής Μάρ­κος, αγα­πη­τοί μου, έγρα­ψε εκεί­νο το «τολ­μή­σας», «αφού ετόλ­μη­σε»; Για να κατα­νο­ή­σο­με αυτό το ρήμα, ότι τόλ­μη­σε ο Ιωσήφ να πάει εις τον Πιλά­τον να ζητή­σει το νεκρό σώμα του Ιησού, αρκεί να δού­με το κλί­μα, θα λέγα­με, των ημε­ρών εκεί­νων, πόσο φορ­τι­σμέ­νο ήτο. Μπο­ρεί ο λαός να αγα­πού­σε τον Ιησούν, αλλά οι άρχον­τες τον φθο­νού­σαν και τον μισού­σαν θανα­σί­μως. Αν κάποιος έδει­χνε μιαν εύνοιαν εις τον Ιησούν, ο οποί­ος ήδη είχε κατα­δι­κα­στεί με την κατη­γο­ρί­αν ότι ήτο πλά­νος και βλά­σφη­μος ‑δεν έλε­γε, κατά τους ισχυ­ρι­σμούς των αρχόν­των, ότι είναι ο κατε­ξο­χήν Υιός του Θεού; Συνε­πώς προ­σέ­βα­λε την πατρώ­αν θρη­σκεί­αν και εξο­μοί­ω­νε τον εαυ­τόν του με τον Θεόν. Πού να εγνώ­ρι­ζαν οι ταλαί­πω­ροι ότι ακρι­βώς Αυτός ο Θεός που τους μιλού­σε στην Παλαιά Δια­θή­κη, Αυτός ήτο!

Αλλά και ακό­μη διό­τι ο Ιησούς εστρέ­φε­το κατά των πολι­τι­κών και στρα­τιω­τι­κών αρχών, όπως τον είχαν κατη­γο­ρή­σει οι άρχον­τες, με το να λέγει ότι είναι βασι­λιάς. Και λέγαν οι κατή­γο­ροί του: «Εκεί­νος που λέγει ότι είναι βασι­λιάς, αντι­λέ­γει εις τον Καί­σα­ρα». Δηλα­δή έρχε­ται με επα­να­στα­τι­κή διά­θε­ση εναν­τί­ον του αυτο­κρά­το­ρος της Ρώμης, αφού βέβαια η Παλαι­στί­νη ήτο κάτω από την ρωμαϊ­κή κατο­χή. Αυτά όλα, τα δύο εγκλή­μα­τα, κατά της πατρώ­ας θρη­σκεί­ας και κατά του αυτο­κρά­το­ρος, εθε­ω­ρούν­το πολύ σημαν­τι­κά και συνε­πώς εκεί­νος ο οποί­ος θα ζητού­σε, έστω και το νεκρό ακό­μη σώμα του Ιησού, έρι­πτε τον εαυ­τό του σε έναν κίν­δυ­νο άνευ προ­η­γου­μέ­νου. Μάλι­στα να πάει εις τον Πιλά­τον και να ζητή­σει ο Ιωσήφ και μάλι­στα ο άνθρω­πος που ήτο σημαν­τι­κής θέσε­ως, ήτο μέλος του Συνε­δρί­ου, δηλα­δή του ανω­τά­του δικα­στη­ρί­ου των Εβραί­ων. Δεν ήτο μικρής σημα­σί­ας αυτό. Για να κατα­λά­βο­με τι θα πει ότι ετόλ­μη­σε ο άνθρω­πος αυτός, ο Ιωσήφ, να πάει να ζητή­σει από τον Πιλά­το το νεκρό σώμα του Κυρί­ου.

Αλλά και οι γυναί­κες δεν βρέ­θη­καν σε λιγό­τε­ρο κίν­δυ­νο, δεί­χνον­τας την συμ­πά­θειά τους προς τον Κύριο. Αρκεί να σας θυμί­σω μια φρά­ση του Ματ­θαί­ου, που λέει ότι όταν εσταυ­ρώ­θη ο Ιησούς, «ἦσαν δὲ ἐκεῖ καὶ γυναῖκες πολ­λαὶ ἀπὸ μακρό­θεν θεω­ροῦσαι». Έβλε­παν από μακριά. Κον­τά εις τον Σταυ­ρόν μόνο δύο πρό­σω­πα πήγαν. Η Θεο­τό­κος και ο Ιωάν­νης ο Ευαγ­γε­λι­στής. Οι άλλοι μαθη­ταί είχαν εξα­φα­νι­στεί. Ούτε καν από μακριά δεν ήσαν. Οι δε γυναί­κες αυτές ήσαν μακριά. Για­τί; Σας είπα. Ήταν τόλ­μη να πλη­σιά­σεις κάποιον που ήδη ήταν στη δυσμέ­νεια των αρχόν­των και ας πού­με, για μια στιγ­μή, και του λαού.

Αυτές οι γυναί­κες όταν απε­φά­σι­σαν να επι­σκε­φθούν το μνη­μεί­ον, βεβαί­ως αγνο­ού­σαν ότι το μνη­μεί­ον εφρου­ρεί­το από Ρωμαί­ους στρα­τιώ­τες και είχαν πάει πολύ πρωί, ακρι­βώς για να απο­φύ­γουν τα μάτια των πολ­λών. Να μην τις δουν. Ήθε­λαν, αλλά εφο­βούν­το για μια στιγ­μή, να μην τις δουν.

Κάτω, λοι­πόν, από αυτές τις συν­θή­κες, επα­να­λαμ­βά­νω, έγρα­ψε ο Ευαγ­γε­λι­στής Μάρ­κος το ρήμα «τολ­μώ». Ότι ετόλ­μη­σαν. Αυτή, όμως, η τόλ­μη είναι σπου­δαία. Και συνε­πώς είναι ζητη­τέα. Δηλα­δή πρέ­πει να την ανα­ζη­τή­σο­με και για τον εαυ­τόν μας.

Τι είναι η τόλ­μη; Τόλ­μη είναι το θάρ­ρος, είναι η αφο­βία, είναι το ρίψι­μο εις τον κίν­δυ­νον. Και αν μεν η τόλ­μη είναι επί αγα­θών πραγ­μά­των, τότε είναι αξιο­θαύ­μα­στη και αξιέ­παι­νη. Αν, όμως, η τόλ­μη αυτή είναι επί κακών πραγ­μά­των, τότε είναι άμυα­λη και συνε­πώς κατα­κρι­τέα. Πολύ θα επι­θυ­μού­σα να προ­σέ­ξο­με και τις δύο αυτές θέσεις της τόλ­μης. Την κακήν τόλ­μην και την καλήν τόλ­μην. Για να έχο­με, όμως, μία καλή εικό­να και από τις δυο, ας δού­με πρώ­τα την ασύ­νε­τη εκεί­νη τόλ­μη, να την δού­με λίγο κον­τά, όπως του­λά­χι­στον η Αγία Γρα­φή μάς την παρου­σιά­ζει.

Άμυα­λα τολ­μη­ρός, άμυα­λα τολ­μη­ρός στά­θη­κε ο Αδάμ και η Εύα. Ήτο πραγ­μα­τι­κά μία ανόη­τη τόλ­μη, να φύγουν από την υπα­κοή του Θεού και να βρε­θούν εις την παρά­τα­ξη του σατα­νά και να τηρή­σουν την εντο­λή του σατα­νά και όχι την εντο­λή του Θεού. Αυτό βέβαια, επει­δή ήταν μία τόλ­μη άμυα­λη, ανόη­τη, εγκλη­μα­τι­κή, γι’αυ­τό και εκό­στι­σε πάρα πολύ εις τον Αδάμ και την Εύα, τους πρω­το­πλά­στους, με τις γνω­στές συνέ­πειες, προ­παν­τός με την συνέ­πεια του θανά­του· και του πνευ­μα­τι­κού και του λεγο­μέ­νου «βιο­λο­γι­κού θανά­του». Αυτή η τόλ­μη τους στά­θη­κε, θα λέγα­με, ταυ­τό­ση­μη με την θρα­σύ­τη­τα, την αναί­δεια και την προ­πέ­τεια. Και μια απε­ρί­σκε­πτη και αλό­γι­στη τόλ­μη, λογα­ριά­ζε­ται σαν μία αυτο­κτο­νία. Πράγ­μα­τι οι πρω­τό­πλα­στοι σαν να ηυτο­κτό­νη­σαν. Η «Σοφία Σει­ράχ» μας ειδο­ποιεί και μας λέγει: «Μετὰ τολ­μη­ροῦ μὴ πορεύ­ου ἐν ὁδῷ, ἵνα μὴ βαρή­νη­ται κατά σου. Αὐτὸς γὰρ κατὰ τὸ θέλη­μα αὐτοῦ ποι­ή­σει, καὶ τῇ ἀφρο­σύνῃ αὐτοῦ συνα­πολῇ». Δηλα­δή: «Με απε­ρί­σκε­πτα ριψο­κίν­δυ­νον άνθρω­πον, μην περ­πα­τάς στον δρό­μο σου, μην πολι­τεύ­ε­σαι μαζί του· για να μην πέσει πάνω σου το βάρος της αλο­γί­στου τόλ­μης του. Για­τί θα κάνει ό,τι θέλει και τότε θα χαθείς μαζί με την αμυα­λο­σύ­νη του και την κακο­κε­φα­λιά του».

Και δυστυ­χώς, αγα­πη­τοί μου, οι τέτοιοι τολ­μη­ροί ανή­κουν σε κάθε επο­χή, βέβαια και στην επο­χή μας. Τέτοιον τολ­μη­ρό τον χαρα­κτη­ρί­ζει ο τυχο­διω­κτι­σμός. Αυτόν που κυνη­γά την τύχη του. Ζει τυχο­διω­κτι­κά. Βλέ­πε­τε, οι τύποι αυτοί προ­τεί­νουν μεγα­λε­πή­βο­λα σχέ­δια, επι­κίν­δυ­να σχέ­δια, πολ­λές φορές, ιδί­ως εις τον χώρον της οικο­νο­μί­ας. Σου ζητούν από σένα τα χρή­μα­τα, τα οποία κιν­δυ­νεύ­εις να χάσεις, για­τί έχουν σκο­πούς να φτιά­ξουν…, να κάνουν…, αλλά είναι απε­ρί­σκε­πτοι άνθρω­ποι, είναι άμυα­λοι άνθρω­ποι. Δεν έχουν τόλ­μη που ξεκι­νά από την σύνε­ση. Έτσι, κυνη­γά­νε τα μεγά­λα κέρ­δη. Όταν κυνη­γάς τα μεγά­λα κέρ­δη, δεν είσαι τυχο-διώ­κτης; Δεν κυνη­γάς την τύχη; Όταν μάλι­στα ξοδεύ­εις τα λεφτά σου απα­νω­τά, για να παίρ­νεις λαχεία, δεν είσαι… ‑τι είναι το λαχείο, τύχη δεν είναι;- δεν είσαι τυχο-διώ­κτης; Ακό­μη, για να βγά­λουν χρή­μα­τα οι άνθρω­ποι αυτοί, δεν δια­κι­νούν παρά­τολ­μα, εννο­εί­ται πάν­το­τε, ναρ­κω­τι­κά; Ζητά­νε εύκο­λα να πλου­τί­σουν ακό­μη με κρυμ­μέ­νους τυχόν θησαυ­ρούς. Έμα­θαν ότι εκεί είναι θαμ­μέ­νοι θησαυ­ροί… ‚εκεί δε αλλη­λο­σκο­τώ­νον­ται πολ­λές φορές…

Ακό­μη, ο άνθρω­πος ο οποί­ος είναι τολ­μη­ρός, αλό­γι­στα όμως, δεν διστά­ζει να κάνει και μία κλο­πή και μία ληστεία. Ένας άνθρω­πος ο οποί­ος έχει μυα­λό, θα έκα­νε ποτέ μια κλο­πή ή μία ληστεία; Ακό­μη, θα τον δεί­τε να είναι έτοι­μος, σε μία πρό­τα­ση απα­γω­γής, σε μία πορ­νεία και σε μια μοι­χεία. Άνθρω­πε, πώς μπαί­νεις στο ξένο σπί­τι; Πώς μπαί­νεις μέσα στην τιμή την οικο­γε­νεια­κή του πλη­σί­ον σου; Τολ­μάς; Τολ­μάς; Δεν κατα­λα­βαί­νεις τι συνέ­πειες μπο­ρεί να έχει αυτό; Αλλά είσαι τολ­μη­ρός και καυ­χιέ­σαι γι’αυ­τό, αλλά είσαι ασύ­νε­τα τολ­μη­ρός, άμυα­λος και κακο­κέ­φα­λος. Γι΄αυτό τα κίνη­τρα κυρί­ως του τολ­μη­ρού, που έχει αυτήν την κακήν τόλ­μην, δεν είναι παρά η εγω­πά­θεια και η κενο­δο­ξία. Έστω κι αν καμιά φορά προ­βάλ­λει και κάποιους τυχόν τυχόν αγα­θούς σκο­πούς.

Αυτός ο τολ­μη­ρός λέγε­ται «τολ­μη­τί­ας» και δεν έχει καμία σχέ­ση με εκεί­νον που έχει μία συνε­τή, τολ­μη­ρή, συνε­τή πρω­το­βου­λία. Μας θυμί­ζει εκεί­νο το της παρα­βο­λής του μεγά­λου Δεί­πνου, που κάποιος ‑πάνω στον εκκλη­σια­στι­κό χώρο αυτό- που μπή­κε μέσα στους βασι­λι­κούς γάμους του υιού του βασι­λέ­ως, που δεν είναι παρά ο Μυστι­κός Δεί­πνος, το Σώμα και το Αίμα του Χρι­στού που παρα­τί­θε­ται, μπή­κε μέσα «μὴ ἔχων ἔνδυ­μα γάμου», μας λέει η παρα­βο­λή. Δεν είχε ένδυ­μα γάμου. Και πάει ο βασι­λιάς, ο πατέ­ρας του υιού του βασι­λέ­ως, του λέει: «Ἑταῖρε(:Φίλε), πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυ­μα γάμου;». «Πώς ετόλ­μη­σες και μπή­κες εδώ μέσα, μη έχων ένδυ­μα γάμου;». Και ξέρε­τε ποιο είναι το ένδυ­μα του γάμου. Η προ­ε­τοι­μα­σία για την Θεία Κοι­νω­νία. Δηλα­δή «πώς τόλ­μη­σες», να το πού­με με λόγια από την πρά­ξη, «πώς τόλ­μη­σες να κοι­νω­νή­σεις; Αφού δεν είσαι έτοι­μος. Πώς τόλ­μη­σες; Είσαι τολ­μη­τί­ας». Είναι η κακή αυτή, θα λέγα­με, τόλ­μη. Μάλι­στα, λέγει εκεί στην παρα­βο­λή: «Ὁ δὲ ἐφιμώ­θη». «Το βού­λω­σε». «Ἐφιμώ­θη». Για­τί; Δεν είχε τίπο­τα να πει. Κι αυτό δεί­χνει ακρι­βώς την επι­κίν­δυ­νη περι­πέ­τειά του. Να μπει μέσα στο δεί­πνο, στο βασι­λι­κό τρα­πέ­ζι, χωρίς να έχει το ένδυ­μα του γάμου. Αλλά, όπως λέγει πάλι η Σοφία Σει­ράχ: «Καί ψυχή τολ­μη­ρά ἐξαρ­θή­σε­ται». Δηλα­δή: «Θα χαθεί μία τέτοια ψυχή η οποία κάνει παρά­τολ­μες πρά­ξεις, άμυα­λες και ασύ­νε­τες».

Θα ήθε­λα να σας θύμι­ζα ακό­μη από τις παρα­βο­λές, δύο παρα­βο­λές είναι του Κυρί­ου, του οικο­δό­μου του πύρ­γου. «Κάποιος», λέει, «άρχι­σε, έβα­λε θεμέ­λια, να κτί­σει πύρ­γον ολό­κλη­ρον». «Μὴ ἔχον­τος δὲ αὐτοῦ», «δεν είχε χρή­μα­τα να ολο­κλη­ρώ­σει το έργον, το άφη­σε μισο­τε­λειω­μέ­νο». Τόλ­μη­σες; Δεν κάθι­σες να λογα­ριά­σεις; «Δεν κάθι­σε», λέει, να ψηφί­σει την δαπά­νην». Να λογα­ριά­σει την δαπά­νη. Πού πας, άνθρω­πε; Τι τολ­μάς; Εκεί­να που είναι πάνω από τις δυνά­μεις σου;

Ή του εκστρα­τεύ­ον­τος βασι­λέ­ως την παρα­βο­λή· ο οποί­ος εκστρα­τεύ­ει εναν­τί­ον του άλλου βασι­λέ­ως, ενώ δεν έχει δυνά­μεις. Πού πας, άνθρω­πε; Τι πας να κάνεις;

Τι είναι, λοι­πόν, τόλ­μη; Αυτή είναι η κακή, που είπα­με. Είναι όμως και η αγα­θή. Λέγει ο Πίν­δα­ρος (η τόλ­μη λέγε­ται και «τόλ­μα»): «Τόλ­μα καλόν». Είναι το θάρ­ρος για καλές και γεν­ναί­ες πρά­ξεις. Είναι το θάρ­ρος που παίρ­νει ο τολ­μη­ρός να επι­χει­ρή­σει να υπο­μεί­νει κάτι το φοβε­ρό ή το δύσκο­λο. Αυτό έκα­νε ο Ιωσήφ. Αυτό έκα­νε και ο Νικό­δη­μος. Αυτό έκα­ναν και οι γυναί­κες αυτές οι Μυρο­φό­ρες. Τόλ­μη έδει­ξαν, αλλά επί αγα­θού πράγ­μα­τος. Δεν ήσαν άμυα­λοι όλοι αυτοί που ξεκί­νη­σαν γι’ αυτήν την … προ­σέξ­τε- κηδεία του Ιησού. «Κηδεία» θα πει φρον­τί­δα για την ταφή Του. Κι αυτή η τόλ­μη, στά­θη­κε γι’ αυτούς, αυτά τα πρό­σω­πα που σήμε­ρα τιμού­με στην Εκκλη­σία, αιώ­νιον μνη­μό­συ­νον. Και εδώ εις την γην αλλά και εις τον ουρα­νόν.

Και ότι η τόλ­μη αυτή, θα λέγα­με, η υπέρ­βα­ση του φόβου, ξεπερ­νάς τον φόβο σου, δεν είναι μόνον σε κάποια έκτα­κτα περι­στα­τι­κά της ζωής, αλλά είναι – προ­σέξ­τε αυτό το σημείο- η ανά­λη­ψις τρό­που ζωής. Δηλα­δή να ανα­λά­βεις έναν τρό­πον ζωής, που αυτός ο τρό­πος της ζωής, συγ­κε­κρι­μέ­να ο χρι­στια­νι­κός τρό­πος της ζωής είναι μία ειρω­νεία αβά­στα­κτη, όταν οι άλλοι σε ειρω­νεύ­ον­ται. Είναι, ακό­μη, ένας κίν­δυ­νος να γίνεις απο­συ­νά­γω­γος, εν ευρεία εννοία. Ίσως να μην προ­α­χθείς στη θέση σου, ίσως να μην μπεις στους κοι­νω­νι­κούς κύκλους, ακό­μη να διω­χθείς, ακό­μη και να μαρ­τυ­ρή­σεις. Δεν είναι ακίν­δυ­νο. Στην δύσκο­λη, ιδί­ως, επο­χή μας, το να είσαι Χρι­στια­νός ‑να είσαι όμως Χρι­στια­νός- αυτό είναι μία τόλ­μη. Σήμε­ρα, ένας νέος και μια νέα, για να επι­χει­ρή­σουν να μεί­νουν μέσα στην εγκρά­τεια και την παρ­θε­νί­αν, το ακού­σα­τε; Παρ­θε­νί­αν, όχι για το κορί­τσι μόνο, και για το αγό­ρι, ακού­σα­τε; Είναι μία τόλ­μη! Είναι μία μεγά­λη τόλ­μη, όχι για­τί θα μπο­ρού­σαν οι άλλοι να κοροϊ­δεύ­ουν αλλά για­τί θα έπρε­πε να αντέ­ξουν εις τον ισχυ­ρόν πει­ρα­σμόν της επο­χής. Διό­τι ανα­λαμ­βά­νει το βάρος, με τόλ­μη πάν­το­τε, αυτής ακρι­βώς της εν παρ­θε­νία, της εγκρα­τούς ζωής.

Γενι­κό­τε­ρα θα λέγα­με, για να φέρεις το όνο­μα «Χρι­στια­νός» με συνέ­πεια, χρειά­ζε­ται τόλ­μη. Και για να γίνε­σαι ομο­λο­γη­τής Χρι­στού απαι­τεί­ται τόλ­μη. Σας θυμί­ζω από την Ιερά Ιστο­ρία, από την Παλαιά Δια­θή­κη κυρί­ως, τους τρεις Παί­δας, που τόλ­μη­σαν να μην κάμ­ψουν γόνυ στη χρυ­σή εικό­να του Μαρ­δούχ, του πολιού­χου της Βαβυ­λώ­νος. Και τότε εθύ­μω­σε ο Ναβου­χο­δο­νό­σορ, διό­τι αυτό ήταν μία τόλ­μη και τους πέτα­ξε μέσα στα επτα­πλά­σια πυρω­μέ­νο καμί­νι. Δηλα­δή φοβε­ρά πυρω­μέ­νο καμί­νι. Και ήλθε ο Κύριος και τους έσω­σε. Δεν κάη­καν παρά μόνον τα σχοι­νιά που ήσαν δεμέ­να τα χέρια τους και τα πόδια τους. Ούτε η στο­λή τους δεν εκά­η­κε μέσα σε εκεί­νο το πυρω­μέ­νο καμί­νι.

Μόνο, πρέ­πει να σας πω, ότι πριν από αυτό είχαν δεί­ξει μίαν άλλην τόλ­μην. Ήσαν αιχ­μά­λω­τοι, ήσαν πανέ­ξυ­πνοι. Είχαν κατα­λά­βει σπου­δαί­ες θέσεις. Είχαν εκπαι­δευ­τεί μέσα στα ανά­κτο­ρα του Ναβου­χο­δο­νό­σο­ρος. Και κατ’ εντο­λή του έπρε­πε να τρώ­γουν από το βασι­λι­κό τρα­πέ­ζι. Ό,τι έτρω­γε ο βασι­λιάς, έπρε­πε να τρώ­γουν κι αυτοί. Ναι, αλλά τα παρα­τι­θέ­με­να κρέ­α­τα, πρώ­τον ήσαν ειδω­λό­θυ­τα, θυσια­σμέ­να στα είδω­λα και δεύ­τε­ρον, ήσαν και κρέ­α­τα που απη­γο­ρεύ­ε­το να φαγω­θούν από τον νόμο. Όπως φερει­πείν το χοι­ρι­νό κρέ­ας. Και πηγαί­νουν και λέγουν στον μάγει­ρα… ο οποί­ος μάγει­ρας ήτα­νε σύμ­βου­λος του βασι­λιά: «Σε παρα­κα­λού­με δώσε μας όσπρια». Επί μονί­μου βάσε­ως νηστεία. Το ακού­σα­τε; «Α, δεν μπο­ρώ», λέει, «διό­τι αν αδυ­να­τί­σε­τε, τι λόγο θα δώσω στον βασι­λιά;». «Δοκί­μα­σε δέκα μέρες και αν αδυ­να­τί­σου­με, τότε να μας δώσεις να φάμε». Και, αγα­πη­τοί μου, όχι μόνον δεν αδυ­νά­τι­σαν, αλλά ήσαν ακμαιό­τα­τοι. Και κάτι ακό­μη. Όταν ήρθε ο και­ρός των εξε­τά­σε­ων, τους έδιω­ξε όλους τους άλλους ο Ναβου­χο­δο­νό­σορ, διό­τι όταν έχεις ευη­με­ρία, τρως και πίνεις καλά, το μυα­λό δεν είναι λεπτό. Γι’αυ­τό λέγαν οι αρχαί­οι ότι «Γαστέ­ρα παχιά ‑δηλα­δή τρως, τρως, τρως…- δεν απερ­γά­ζε­ται νουν λεπτόν». Τους έδιω­ξε όλους και κρά­τη­σε αυτούς τους τρεις μόνον. Πριν, λοι­πόν, κατέ­βη ο άγγε­λος και τους σώσει μέσα στο καμί­νι, κι αυτός ο άγγε­λος ήταν ο μετέ­πει­τα Εναν­θρω­πή­σας Ιησούς Χρι­στός, ο Θεός Λόγος, και τους έσω­σε, προ­η­γου­μέ­νως είχαν τηρή­σει τις εντο­λές του Θεού, που ομι­λού­σαν για το θέμα των φαγη­τών, τι έπρε­πε να τρώ­νε.

Ακό­μα, ο Δανι­ήλ απε­τόλ­μη­σε να κάνει προ­σευ­χή από το ανοι­χτό παρά­θυ­ρο του δωμα­τί­ου του, κι αυτό του κόστι­σε να τον ρίξουν στον λάκ­κο των λεόν­των. Και τον έσω­σε και εκεί ο Θεός, αδρα­νο­ποιών­τας τους λέον­τας.

Ακό­μη, σας θυμί­ζω την Εσθήρ. Προ­κει­μέ­νου να απο­τρέ­ψει εκεί­νο το βασι­λι­κό διά­ταγ­μα του Αρτα­ξέρ­ξου, είπε, ως βασί­λισ­σα που ήτο, αλλά ήταν πολύ περιο­ρι­σμέ­νες οι δικαιο­δο­σί­ες της βασι­λίσ­σης, επρό­τει­νε την τιμω­ρία του Αμάν, είναι ολό­κλη­ρη ιστο­ρία, δεν σας την λέγω παρά μόνον έναν υπαι­νιγ­μό κάνω.

Αλλά σε τόλ­μη υπε­ρέ­βα­λε τους πάν­τας η Ιου­δήθ. Κυκλώ­θη­κε η πόλη της από τους Βαβυ­λω­νί­ους, με στρα­τη­γόν τον Ολο­φέρ­νην. Κατά­φε­ρε και μπή­κε μέσα εις το στρα­τό­πε­δο των εχθρών της πατρί­δος της και του πήρε το κεφά­λι! Τ’ ακού­τε; Η ίδια λέγει, στο βιβλίο της εκεί, έφυ­γαν δε πανι­κό­βλη­τοι οι Βαβυ­λώ­νιοι και γλύ­τω­σαν οι Εβραί­οι. Και λέγει η ίδια: «Ἔφρι­ξαν Πέρ­σαι τήν τόλ­μαν αὐτῆς, καὶ Μῆδοι τὸ θρά­σος αὐτῆς ἐρρά­χθη­σαν». Δηλα­δή «Έφρι­ξαν», λέγει, «οι Πέρ­σες για την τόλ­μη της, οι δε Μήδοι, αυτοί», λέγει, συνε­τρί­βη­σαν όταν έμα­θαν το γεγο­νός». Ολό­κλη­ρος στρα­τη­γός, που απει­λού­σε τους πάν­τας και τα πάν­τα, του πήρε το κεφά­λι στα γρή­γο­ρα μια γυναί­κα! Τόλ­μη φοβε­ρή. Με την ευκαι­ρία, δια­βά­στε, σας παρα­κα­λώ, το βιβλίο «Ἰουδήθ» στην Παλαιά Δια­θή­κη. Είναι ωραιό­τα­τη ιστο­ρία.

Θέλε­τε να συνε­χί­σο­με; Και ο Τωβίτ πέρα­σε τα πάν­δει­να για­τί έθα­ψε τους νεκρούς, που τους τιμω­ρού­σαν οι Ασσύ­ριοι και τους πετού­σαν έξω από το τεί­χος για να τους φάνε οι λύκοι και τα κορά­κια. Αυτό του κόστι­σε. Αλλά πήρε την ευλο­γία του Θεού.

Τόλ­μη έδει­ξαν και τα επτά παι­διά της Σολο­μο­νής, οι επτά Μακ­κα­βαί­οι, προ­παν­τός, όμως, η μητέ­ρα τους. Μέχρι τους μάρ­τυ­ρες όλων των αιώ­νων και όλων των επο­χών, εκεί συναν­τού­με την τόλ­μη. Ιδιαί­τε­ρα δε σε εκεί­νους, οι οποί­οι δέχτη­καν την μου­σουλ­μα­νι­κή περι­το­μή, όπως είναι ο άγιος Γεδε­ών ο καθ’ ημάς, όπως είναι ο άγιος Κων­σταν­τί­νος ο Υδραί­ος και πήγαν και είπαν: «Αρνού­μαι αυτό το οποίο σεις μου κάνα­τε, την περι­το­μή, δηλα­δή, την μου­σουλ­μα­νι­κή. Εγώ πιστεύω εις τον Χρι­στό μου». Με απο­τέ­λε­σμα το μαρ­τύ­ριο.

Αγα­πη­τοί μου, η εχέ­φρων τόλ­μη, η μυα­λω­μέ­νη τόλ­μη, είναι ένα χάρι­σμα. Είναι μια αρε­τή. Εκεί­νο που την ατσα­λώ­νει είναι η πίστις. Όπως λέγει στην προς Εβραί­ους ο Από­στο­λος Παύ­λος: «Πίστει ἔφρα­ξαν στό­μα­τα λεόν­των, ἔσβε­σαν δύνα­μιν πυρός». Και υπαι­νίσ­σε­ται εδώ τους τρεις Παί­δας και τον Δανι­ήλ. Αλλά και η αγά­πη στέ­κε­ται κίνη­τρον της τόλ­μης. Να πω… τι να πω; Ο Ιωσήφ, ο Νικό­δη­μος, οι Μυρο­φό­ρες, αυτές, γυναί­κες, από αγά­πη επή­γαν να κηδεύ­σουν το σώμα του Ιησού Χρι­στού, για να μην το φάνε τα κορά­κια επά­νω εις τον Σταυ­ρόν. Πετού­σαν τα σώμα­τα να τα φάνε τα κορά­κια και τα αγρί­μια… Για­τί αγα­πού­σαν τον Κύριον. Και επε­χεί­ρη­σαν αυτό το τόλ­μη­μα. Όπως γρά­φει ο Από­στο­λος Παύ­λος: «Ἡ ἀγάπη οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς ‑Δεν με νοιά­ζει τι θα γίνω εγώ. Αρκεί να κάνω αυτό που αγαπώ‑, πάν­τα ὑπομέ­νει». Είναι κατα­πλη­κτι­κό! Και η τόλ­μη δεν είναι μία αρε­τή περι­στα­τι­κή. Αλλά χρειά­ζε­ται μια τόλ­μη στην καθη­με­ρι­νό­τη­τα. Για να απο­δώ­σεις το δίκαιον θέλει τόλ­μη. Όταν μάλι­στα το περι­βάλ­λον σου δια­στρε­βλώ­νει το δίκαιον. Για να απο­δώ­σεις την αλή­θειαν, θέλει τόλ­μη. Για­τί το περι­βάλ­λον δια­στρέ­φει την αλή­θειαν. Στην επο­χή μας, μάλι­στα, χρειά­ζε­ται κάθε στιγ­μή αυτή η τόλ­μη, για να ζήσεις όντως χρι­στια­νι­κά, αντί­θε­τα εις το κοι­νόν ρεύ­μα.

Τόλ­μη χρειάζεται,ακόμη να απο­κα­λύ­πτεις και το αλη­θι­νόν πρό­σω­πον της επο­χής σου. Αυτό που είναι η επο­χή σου. Και η τόλ­μη, είπα­με, είναι δώρον του Αγί­ου Πνεύ­μα­τος. Λέει ο Από­στο­λος Παύ­λος: «Οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς πνεῦμα δει­λί­ας, ἀλλὰ δυνά­με­ως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρο­νι­σμοῦ». Μόνον η τόλ­μη πρέ­πει να ξεκι­νά, μην το ξεχνού­με, από την φρό­νη­σιν, από την πίστη, από την αγά­πη και από την αλή­θεια. Όχι από τίπο­τε άλλο. Τότε είναι η τόλ­μη αρε­τή και επαι­νε­τή.

Αγα­πη­τοί μου, ο Ιωσήφ ο ευσχή­μων, ο Νικό­δη­μος, οι Μυρο­φό­ρες γυναί­κες, είναι τα σύμ­βο­λα αυτής της αγί­ας τόλ­μης.

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απρο­σμέ­τρη­τη ευγνω­μο­σύ­νη στον πνευ­μα­τι­κό μας καθο­δη­γη­τή  μακα­ρι­στό γέρον­τα Αθα­νά­σιο Μυτι­λη­ναίο,

ψηφιο­ποί­η­ση και επι­μέ­λεια της απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νης ομι­λί­ας:

Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

  • Απο­μα­γνη­το­φώ­νη­ση ομι­λί­ας δια χει­ρός του αξιο­τί­μου κ. Αθα­να­σί­ου Κ.

  • https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_436.mp3





Αθαν. Μυτι­λη­ναί­ος (ΤΑΦΗ Η΄ ΚΑΥΣΙΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ;)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ[:Μάρκ.15,43–16,8]

Απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νη ομι­λία μακα­ρι­στού γέρον­τος Αθα­να­σί­ου Μυτι­λη­ναί­ου με θέμα:

«ΤΑΦΗ Η΄ ΚΑΥΣΙΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ;»

[εκφω­νή­θη­κε στην Ιερά Μονή Κομνη­νεί­ου Λαρί­σης στις 28–4‑1996]

(Β334)

Προς τιμήν όλων εκεί­νων των προ­σώ­πων, ανδρών και γυναι­κών, που συνε­τέ­λε­σαν στην φρον­τί­δα του νεκρού σώμα­τος του Χρι­στού, είναι αφιε­ρω­μέ­νη τού­τη η Κυρια­κή, αγα­πη­τοί μου. Και ονο­μά­ζε­ται Κυρια­κή των Μυρο­φό­ρων. Όπως της Μαρί­ας της Μαγδα­λη­νής, της Μαρί­ας του Ιωσή, της Μαρί­ας του Ιακώ­βου και άλλων γυναι­κών, αλλά και ανδρών, όπως ο Ιωσήφ ο από Αρι­μα­θαί­ας, και μάλι­στα ευσχή­μων βου­λευ­τής και ο Νικό­δη­μος, ένας πλού­σιος άνθρω­πος, που είχε εν και­ρώ νυκτός επι­σκε­φθεί τον Κύριον και τον ερώ­τη­σε πώς μπο­ρεί να ανα­γεν­νη­θεί ο άνθρω­πος. Αυτοί που απε­κα­θή­λω­σαν το σώμα του Ιησού και το ενε­τα­φί­α­σαν.

Μάλι­στα δια τον Ιωσήφ, μας πλη­ρο­φο­ρεί ο Μάρ­κος ο Ευαγ­γε­λι­στής ότι: «Τολ­μή­σας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσα­το τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ». Προ­σέξ­τε. Ήτο βου­λευ­τής. Και ήτο εὐσχή­μων. Ήταν σπου­δαί­ος, σοβα­ρός άνθρω­πος. Το να ζητή­σεις δε εσύ, ο βου­λευ­τής, το σώμα ενός κατα­δί­κου από τον Ρωμαί­ον διοι­κη­τή ήταν πράγ­μα­τι θέμα τόλ­μης. Γι’αυ­τό λέγει εδώ ο Μάρ­κος: «Τολ­μή­σας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσα­το», «και εζή­τη­σε το σώμα του Ιησού». Και αφού εκεί­νος του το παρε­χώ­ρη­σε, λέγει στη συνέ­χεια: «Καὶ ἀγορά­σας σιν­δό­να καὶ καθελὼν αὐτὸν (:αγό­ρα­σε και­νού­ριο σεν­τό­νι, Τον απο­κα­θή­λω­σε, τον ξεκάρ­φω­σε από τον Σταυ­ρόν) ἐνεί­λη­σε τῇ σιν­δό­νι (:τον τύλι­ξε με το σεν­τό­νι) καὶ κατέ­θη­κεν αὐτὸν ἐν τῷ μνη­μείῳ (:τον έβα­λε… προ­σέξ­τε ενάρ­θρως: ἐν τῷ μνη­μείῳ· ήταν δικό του), ὃ ἦν λελα­το­μη­μέ­νον ἐκ πέτρας, καὶ προ­σε­κύ­λι­σε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνη­μεί­ου». Ήταν οικο­γε­νεια­κός τάφος, στον οποί­ον όμως, όπως μας λέγει ο Ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης, κανείς ποτέ δεν είχε εκεί εντα­φια­στεί. Ήταν και­νού­ριος τάφος.

Η πρά­ξις αυτή των δύο αντρών, όπως και των Μυρο­φό­ρων γυναι­κών, θεω­ρεί­ται πρά­ξις τιμής και σεβα­σμού προς το νεκρό σώμα του Ιησού, αλλά και προς πάν­τα άλλον νεκρόν άνθρω­πον.

Στις μέρες μας όμως ανα­κι­νεί­ται το θέμα και θα το έχε­τε ασφα­λώς ακού­σει, το θέμα αν πρέ­πει να υπάρ­χει η ταφή ή η καύ­σις των νεκρών. Θα το έχε­τε σίγου­ρα ακού­σει. Δεν είναι δε η πρώ­τη φορά που το θέμα αυτό ανα­κι­νεί­ται. Αλλά και αυτές τις μέρες πάλι ανα­κι­νεί­ται. Ωστό­σο η Ιστο­ρία και το παρελ­θόν θα μας βοη­θή­σουν, με την ευκαι­ρία της ευαγ­γε­λι­κής περι­κο­πής, να απαν­τή­σο­με.

Η ταφή των νεκρών, δηλα­δή στη γη, σκά­βο­με έναν λάκ­κο και θάπτο­με το νεκρό σώμα, αυτό λέγε­ται ταφή, η ταφή των νεκρών είναι η πρώ­τη και αρχαιο­τά­τη πρά­ξις της ανθρω­πό­τη­τος. Σε όλα τα γεω­γρα­φι­κά μήκη και πλά­τη. Όλων των επο­χών ευρέ­θη­σαν τάφοι με σκε­λε­τούς ανθρώ­πους. Δηλα­δή εγί­νε­το ταφή. Και πολι­τι­σμέ­νοι και απο­λί­τι­στοι λαοί εχρη­σι­μο­ποί­ουν την ταφήν. Όπως οι Σκύ­θοι — ήτα­νε άγριοι άνθρω­ποι, βορεί­ως της Ελλά­δος- οι Σκύ­θοι, οι αρχαί­οι Σλά­βοι, οι Ινδοί, οι Πέρ­σαι, οι Έλλη­νες, οι Ασσύ­ριοι, οι Αιγύ­πτιοι και βέβαια οι Ιου­δαί­οι. Όλοι αυτοί χρη­σι­μο­ποιού­σαν την ταφήν. Εξάλ­λου έχο­με την μαρ­τυ­ρία των ταφι­κών μνη­μεί­ων. Εκ των οποί­ων τα σπου­δαιό­τε­ρα είναι τα ταφι­κά μνη­μεία της Αιγύ­πτου, οι γνω­στές μας πυρα­μί­δες. Κάτω από την κάθε πυρα­μί­δα υπήρ­χε ένας τάφος. Εννο­εί­ται βασι­λι­κός.

Και θεω­ρεί­το πολύ μεγά­λη προ­σβο­λή του νεκρού αν έμε­νε άτα­φος. Ας θυμη­θού­με εδώ στην πατρί­δα μας την Ελλά­δα, ας θυμη­θού­με την πρά­ξη της Αντι­γό­νης, όπως ο Σοφο­κλής μας δια­σώ­ζει την υπό­θε­ση σε ένα θεα­τρι­κό του έργο, παρά την απα­γό­ρευ­ση να μην ταφεί ένας αδελ­φός της που θεω­ρή­θη­κε ότι ήτο ο επα­να­στά­της κατά του θεί­ου, του Κρέ­ον­τος δηλα­δή, εκεί­νη πήγε να θάψει τον αδελ­φό της. Και όταν συνε­λή­φθη είπε ότι πρέ­πει κανείς μάλ­λον να προ­σέ­χει στους θεί­ους νόμους παρά εις τους ανθρω­πί­νους. Και είχε δια­τα­χθεί από τον Κρέ­ον­τα να μην ταφεί ο αδελ­φός της Αντι­γό­νης μόνο και μόνο για να προ­σβλη­θεί. Σας είπα, εθε­ω­ρεί­το μεγά­λη προ­σβο­λή το να μεί­νει ένα σώμα άτα­φο.

Ακό­μη θυμη­θεί­τε μια ναυ­μα­χία που είχαν κάνει οι Αθη­ναί­οι και δεν περι­συ­νέ­λε­ξαν οι αξιω­μα­τι­κοί τους ανθρώ­πους που επνί­γη­καν στην θάλασ­σα, δέκα στρα­τη­γοί, και κατε­δι­κά­σθη­σαν εις θάνα­τον δια την ασέ­βειαν που έδει­ξαν, το να μην περι­συλ­λε­γούν οι ναυα­γοί. Πάν­τως το θέμα είναι ότι άτα­φος έμε­νε μόνον εκεί­νος που είχε πρά­ξει αντι­κοι­νω­νι­κές πρά­ξεις. Ακρι­βώς δια να δια­πομ­πευ­θεί, για τιμω­ρία του. Μάλι­στα βρί­σκο­με την περί­πτω­ση στο Λευι­τι­κό, στο 20ό κεφά­λαιο, 14ος στί­χος, εάν κάποιος άνθρω­πος έκα­νε μία πολύ σοβα­ρή σαρ­κι­κή αμαρ­τία, δηλα­δή συγ­κε­κρι­μέ­να εάν είχε, συνήρ­χε­το και με την γυναί­κα του και με την μητέ­ρα της γυναί­κας του, την πεθε­ρά του, η ποι­νή ήταν να καεί. Καύ­σις. Μάλι­στα με μία διά­κρι­ση. Όχι να φονευ­θεί και να καεί. Να καεί ζων­τα­νός. Πάν­τως καύ­σις.

Στην Ελλά­δα ήταν γνω­στή μόνον η ταφή. Δηλα­δή έθα­πτον τους νεκρούς. Αργό­τε­ρα όμως, μετά από την κάθο­δο των Δωριέ­ων εδώ στον ελλα­δι­κό μας χώρο, κάπου στα 1100 π.Χ. όταν τελεί­ω­νε πια η Μυκη­ναϊ­κή επο­χή, τότε αυτοί, οι Δωριείς, χρη­σι­μο­ποιούν και την ταφήν και την καύ­σιν. Έκτο­τε εδώ στην Ελλά­δα έχο­με και τους δύο αυτούς τρό­πους· και της ταφής και της καύ­σε­ως. Η καύ­σις δε είναι γνω­στή εις τον Όμη­ρο που έζη­σε τον 8ον αιώ­να προ Χρι­στού.

Στον χρι­στια­νι­κόν όμως κόσμον ουδέ­πο­τε έγι­νε δια­νο­η­τή η καύ­σις των νεκρών. Ουδέ­πο­τε.Όπως και εις τους Εβραί­ους, απ΄ όπου και παρε­λά­βα­μεν την συνή­θειαν αυτήν. Γι’αυ­τό ο Ιησούς δεν καί­γε­ται, αλλά θάπτε­ται. Μάλι­στα όταν η Μαρία η αδελ­φή του Λαζά­ρου, ευγνω­μο­νού­σα δια την ανά­στα­σιν του αδελ­φού της του Λαζά­ρου, αγό­ρα­σε μεγά­λη ποσό­τη­τα μύρου και ήλθε και άλει­ψε τα πόδια του Ιησού Χρι­στού. Κάπου εκεί ο Ιού­δας διε­μαρ­τυ­ρή­θη, την ιστο­ρία την ξέρε­τε, για­τί τόση δηλα­δή σπα­τά­λη. Και ο Ιησούς είπε εις τον Ιού­δα, τον Ισκα­ριώ­την: «Ἄφες αὐτήν(:Άφη­σέ την, άστην να κάνει αυτό που κάνει), εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐντα­φια­σμοῦ μου τετή­ρη­κεν αὐτό». Το εφύ­λα­ξε για την ημέ­ρα του εντα­φια­σμού μου. Όταν δηλα­δή θα με θάψουν. Και τότε που εσυ­νη­θί­ζε­το να χρη­σι­μο­ποιούν αυτά τα μύρα, όπως χρη­σι­μο­ποί­η­σε και ο Ιωσήφ και ο Νικό­δη­μος, αλλά δεν θα προ­λά­βαι­νε όμως η Μαρία ή οι άλλες γυναί­κες, δεν θα προ­λά­βαι­ναν να αλεί­ψουν το σώμα του Ιησού, διό­τι όταν πήγαν, επει­δή το Σάβ­βα­το, λέγει, ησύ­χα­σαν, δηλα­δή ήταν αργία και δεν μπο­ρού­σαν να πάνε, πήγαν πολύ πρωί την τρί­τη ημέ­ρα. Ο Χρι­στός είχε ανα­στη­θεί. Έτσι η πρά­ξη της Μαρί­ας, της αδελ­φής του Λαζά­ρου, έγι­νε εκ των προ­τέ­ρων, α priori. Γι΄αυτό ο Κύριος είπε ότι: «Άφη­σέ την, το φυλάτ­τει το μύρον αυτό για την ημέ­ρα του εντα­φια­σμού μου. Αλλά το χρη­σι­μο­ποιεί τώρα, πριν ακό­μη εγώ πεθά­νω επί του Σταυ­ρού». Είδα­τε; «Την ημέ­ρα του εντα­φια­σμού μου». Δηλα­δή ταφή.

Βέβαια, αν υπο­τε­θεί, εδώ θέλω να το προ­σέ­ξε­τε και να το θυμό­σα­στε, σας είπα είναι ένα θέμα που ανα­κι­νεί­ται πάλι, αν υπο­τε­θεί ότι έχο­με καύ­ση νεκρών, ας πού­με ότι θα καθιε­ρω­θεί, δεν σημαί­νει αυτό ότι γίνε­ται κώλυ­μα, δηλα­δή εμπό­διο στην ανά­στα­ση των σωμά­των. Όχι. Όποιος κι αν είναι ο τρό­πος τύχης ενός νεκρού σώμα­τος, είτε καεί είτε θαφτεί, αυτό θα ανα­στη­θεί. Δεν είναι εμπο­δι­στι­κό λοι­πόν της μελ­λού­σης κοι­νής ανα­στά­σε­ως των πάν­των. Αυτήν την αλή­θειαν την βρί­σκο­με στην Απο­κά­λυ­ψη, είναι στο 20ό κεφά­λαιο, 13ος στί­χος, που λέγει εκεί ο Ευαγ­γε­λι­στής Ιωάν­νης: «Καὶ ἔδωκεν ἡ θάλασ­σα τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτῇ(:έδω­σε η θάλασ­σα τους νεκρούς της. Δηλα­δή όσοι πνί­γη­καν εις την θάλασ­σαν, τους έφα­γαν βεβαί­ως τα ψάρια. Αυτοί δεν ετά­φη­σαν), καὶ ὁ θάνα­τος καὶ ὁ ᾅδης ἔδωκαν τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτοῖς». Έχο­με λοι­πόν μία δια­φο­ρο­ποί­η­ση. Αυτοί που θάφτη­καν κι αυτοί που δεν θάφτη­καν. Είδα­τε; Και βάζει την θάλασ­σα. Μπο­ρού­σε να βάλει το πυρ, ότι μπο­ρού­σαν να καούν οι άνθρω­ποι. «Όλοι», λέει, «αυτοί», «ἐκρί­θη­σαν ἕκαστος κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν». Δηλα­δή ανα­στή­θη­καν και κρί­θη­καν σύμ­φω­να με τα έργα τους. Δεν έχει λοι­πόν σημα­σία ποιος θα είναι ο τρό­πος ταφής, διό­τι η ανά­στα­σις δεν εμπο­δί­ζε­ται από τίπο­τε. Η μη καύ­σις, δηλα­δή η ταφή απλώς εκφρά­ζει σαν σύμ­βο­λο την ανά­στα­ση των νεκρών, σαν σύμ­βο­λο. Χωρίς να καθο­ρί­ζει βεβαί­ως και την ανά­στα­ση. Δεν την καθο­ρί­ζει. Είναι ένα σύμ­βο­λον και μόνο ένα σύμ­βο­λον η ταφή. Ότι θα ανα­στη­θεί ο άνθρω­πος.

Ωστό­σο είναι κάτι ακό­μη. Αν είχα­με την καύ­ση, δεν θα είχα­με τα λεί­ψα­να των αγί­ων· που μας είναι τόσο πολύ­τι­μα. Δεν προ­χω­ρώ πιο πολύ. Πάνω σ’ αυτό θα είχα πάρα πολ­λά να πω. Αλλά και λόγοι ψυχο­λο­γι­κοί, αλλά και συναι­σθη­μα­τι­κοί το επι­βάλ­λουν να μην υπάρ­χει η καύ­σις. Αισθά­νε­σαι άσχη­μα να δεις να βάζουν το αγα­πη­μέ­νο σου πρό­σω­πο μέσα εις τον φούρ­νον, στα γνω­στά μας κρε­μα­τό­ρια, ειδι­κοί φούρ­νοι και να σου δίνουν μετά μια φού­χτα στά­χτη, που την βάζουν μέσα σε μια λήκυ­θο, όπως έκα­ναν και οι αρχαί­οι, σε ένα στα­μνί κ.λπ. ή να σκορ­πι­στεί στο Αιγαί­ον ‑κάποιοι, δυο δικοί μας το ζήτη­σαν αυτό, η Κάλ­λας η τρα­γου­δί­στρια και ο Μητρό­που­λος, διευ­θυν­τής ορχή­στρας· ζήτη­σαν να σκορ­πι­στεί η τέφρα των εις το Αιγαί­ον. Ε, ρομαν­τι­σμοί και τίπο­τε περισ­σό­τε­ρον. Πάν­τως δεν αισθά­νε­σαι καλά, είναι κάτι…δεν αισθά­νε­σαι καλά, πώς να σας το πω;

Νομί­ζω ότι εις τον θόρυ­βον που γίνε­ται για την καύ­ση, με διά­φο­ρα επι­χει­ρή­μα­τα, δεν πρέ­πει να καθιε­ρω­θεί. Πρέ­πει να αντι­δρά­σο­με. Εγώ πιστεύω εις την ταφήν των νεκρών. Θα επα­να­λά­βω για δεύ­τε­ρη και τρί­τη φορά. Δεν εμπο­δί­ζε­ται όμως η ανά­στα­σις των νεκρών. Η καύ­ση απλώς είναι κι αυτή ένα σύμ­βο­λον. Σύμ­βο­λον εκμη­δε­νι­σμού του ανθρώ­που. Κάη­κε. Έγι­νε στά­χτη. Οπτι­κώς του­λά­χι­στον. Ενώ λοι­πόν η ταφή, παρα­μέ­νει το σώμα, σύμ­βο­λον της ανα­στά­σε­ως, η καύ­σις σύμ­βο­λον της εξα­φα­νί­σε­ως του ανθρώ­που. Σύμ­βο­λα και τα δύο, ε; Και πόσο θα το επι­θυ­μού­σαν αυτό ομο­λο­γου­μέ­νως πολ­λοί αμαρ­τω­λοί, να μην ανα­στη­θούν για να μην κρι­θούν…

Ακό­μη και για­τί είναι συνή­θεια, δεν θα έπρε­πε να γίνε­ται η καύ­σις, για­τί είναι συνή­θεια και ειδω­λο­λα­τρι­κή. Αν και όχι βεβαί­ως ολο­κλή­ρου του εθνι­κού κόσμου, όπως σας είπα και προ­η­γου­μέ­νως. Παρό­τι δεν απο­δει­κνύ­ει την ταφή εκεί­νο το αγιο­γρα­φι­κόν που είπε ο Θεός και που το λέμε σε κάθε κηδεία: «Γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύ­σει (:Είσαι χωμα­τέ­νιος και στο χώμα ξανα­γυρ­νάς)». Παρό­τι αυτό, σας ξανα­λέ­γω, δεν απο­δει­κνύ­ει ότι πρέ­πει να θάπτο­με τον νεκρόν, όμως μας δίνει μια πολύ ωραία παρα­στα­τι­κή εικό­να, ότι ο άνθρω­πος επλά­σθη από το χώμα, από την γη. Δηλα­δή από τα συστα­τι­κά του υλι­κού κόσμου. Ασβέ­στιο, σίδη­ρος, τού­το, εκεί­νο. Και ένε­κα της πτώ­σε­ώς του βεβαί­ως, τώρα τι; Επι­στρέ­φει στην γη. Θυμί­ζει ότι από κει πλα­στή­κα­με, εκεί γυρ­νά­με, για να έρθει η ανά­στα­σις των νεκρών εν Χρι­στώ Ιησού. Όλα αυτά πάν­το­τε σαν μία εικό­να.

Αλλά, ας ξανα­γυ­ρί­σο­με στην ευαγ­γε­λι­κή περι­κο­πή. Τα πρό­σω­πα που σήμε­ρα τιμού­με, είχαν φρον­τί­σει το νεκρό σώμα του Ιησού και την ταφή Του. Έτσι δημιουρ­γεί­ται σαν έσχα­το καθή­κον η φρον­τί­δα μας για έναν νεκρόν άνθρω­πον. Είναι η τελευ­ταία φρον­τί­δα. Ήταν αυτό και στους αρχαί­ους Έλλη­νες και στον αρχαίο εθνι­κό κόσμο γενι­κό­τε­ρα, αλλά προ­παν­τός εις τους Ιου­δαί­ους. Και συνε­πώς και εις τους Χρι­στια­νούς, όπως ήδη σας ανέ­φε­ρα. Εξάλ­λου το ρήμα «κηδεύω» αυτό σημαί­νει. Από το κήδο­μαι, που θα πει φρον­τί­ζω. Λέμε «κήδο­μαι», «κηδε­μών», «Φέρε τον κηδε­μό­να σου», λέμε στο σχο­λείο, λέει ο καθη­γη­τής. Είναι από το φρον­τί­ζω. Ακη­δία με το στε­ρη­τι­κόν α, που θα πει δεν φρον­τί­ζω. Ακη­δία. Κήδο­μαι λοι­πόν θα πει φρον­τί­ζω, επι­με­λού­μαι. Όπως και η λέξη κηδεία, είναι από την λέξιν «κῆδος». «Κήδο­μαι», «κῆδος». «Κῆδος» σημαί­νει φρον­τί­δα.

Ο Τωβίτ — για να πάρο­με κάποια παρα­δείγ­μα­τα από την Αγί­αν Γρα­φήν- εζή­τη­σε από τον Τωβία, τον γιο του, να τον θάψει, αυτόν και την μητέ­ρα του. Και μετά να φύγει από την Νινευί· διό­τι εδέ­χε­το την προ­φη­τεία του Ιωνά, παρό­τι θα περ­νού­σαν, πέρα­σαν εκα­τόν είκο­σι χρό­νια ότι η Νινευί οπωσ­δή­πο­τε θα κατε­στρέ­φε­το. Γι’ αυτόν λοι­πόν τον λόγον, λέει στο παι­δί του τον Τωβία: «Παι­δί­ον, ἐὰν ἀποθά­νω, θάψον με ‑κοι­τάξ­τε: Θάψον με. Δεν λέει: «Κάψε με»-, καὶ μὴ ὑπερίδῃς τὴν μητέ­ρα σου (:μην περι­φρο­νή­σεις την μητέ­ρα σου). Ὅταν ἀποθάνῃ, θάψον αὐτὴν παρ᾿ ἐμοὶ ἐν ἑνὶ τάφῳ (:όταν κι αυτή πεθά­νει, βάλε την στον ίδιο τάφο)». Ξέρε­τε εδώ… πόσην ώρα θα μπο­ρού­σα­με να μιλά­με γι’αυ­τό… Ένας συναι­σθη­μα­τι­σμός. Παρό­τι, ξέρε­τε, ο Τωβίτ, πέρα­σε άσχη­μα με την γυναί­κα του. Ήτα­νε σκλη­ρή γυναί­κα. Ήταν αγα­θός ο Τωβίτ. Και τώρα τι ζητά­ει; Ζητά­ει εκεί­νο που κάποιος άλλος αν θα υπέ­φε­ρε από την γυναί­κα του, θα έλε­γε: «Να μην με θάψε­τε με την μάνα σας, με την γυναί­κα μου. Να την βάλε­τε χωρι­στά». «Θα με βάλε­τε στον ίδιο τάφο!».

Εξάλ­λου, η περι­πέ­τεια του Τωβίτ, η περι­πέ­τεια της τυφλώ­σε­ώς του, οφεί­λε­ται σ’ αυτή του την προ­σπά­θεια να θάπτει τους νεκρούς. Ήταν κάτοι­κος της Νινευί. Ήτα­νε το βόρειο βασί­λειο, ήταν αιχ­μά­λω­το εις τους Ασσυ­ρί­ους. Κι επει­δή, κάπου επα­να­στα­τού­σαν οι Εβραί­οι, είχε θυμώ­σει ο Σεν­να­χη­ρίμ, ο βασι­λιάς της Ασσυ­ρί­ας, και τότε σε μία τέτοια περί­πτω­ση είχε δώσει εντο­λή να αρπά­ζουν Εβραί­ους μέσα από την πόλη και να τους πετούν από το τεί­χος. Πέφτον­τας βέβαια, εσκο­τώ­νον­το. Αλλά είχε δώσει εντο­λή και να μένουν άτα­φοι. Ήταν ημέ­ρα της Πεν­τη­κο­στής, έρχε­ται ο γιος του, έπρε­πε να φάνε το τρα­πέ­ζι της Πεν­τη­κο­στής και λέει: «Πατέ­ρα, ξέρεις, το και το». Σηκώ­νε­ται αμέ­σως, άφη­σε το τρα­πέ­ζι του και πήγε κρυ­φά να πάρει τα πτώ­μα­τα των πεθα­μέ­νων Εβραί­ων να τα θάψει. Για­τί, σας είπα, ήτα­νε μεγά­λη προ­σβο­λή να μεί­νουν άτα­φα τα σώμα­τα. Γι’ αυτό εξάλ­λου το έκα­νε και ο Σεν­να­χη­ρίμ. Να προ­σβλη­θούν, σαν επα­να­στά­ται.

Βεβαί­ως γύρι­σε πίσω σπί­τι, εθε­ω­ρεί­το ακά­θαρ­τος, δεν έφα­γε το τρα­πέ­ζι της Πεν­τη­κο­στής, κοι­μή­θη­κε απέ­ξω, έπε­σε μια κου­τσου­λιά ενός που­λιού στα μάτια, έτρι­ψε τα μάτια του, τυφλώ­θη­κε. Αλλά πριν απ’ αυτό όμως λέγει: «Πορευ­θεὶς δὲ εἷς–σημειώ­νει στο α΄κεφάλαιο- τῶν ἐν Νινευῆ (:ένας άνθρω­πος πήγε εκεί, κάτοι­κος της Νινευί), ὑπέδει­ξε τῷ βασι­λεῖ περὶ ἐμοῦ ὅτι θάπτω αὐτούς -και είπε ότι ο Τωβίτ θάπτει τους νεκρούς-, καὶ ἐκρύβην(:κρύ­φτη­κα) · ἐπιγνοὺς δὲ ὅτι ζητοῦμαι ἀποθα­νεῖν(:έμα­θα ότι με ζητούν να με φονεύ­σουν), φοβη­θεὶς ἀνεχώρησα(:αφού φοβή­θη­κα, έφυ­γα από την Νινευί). Καὶ διηρπάγη πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου –συνή­θεια της επο­χής: Μου άρπα­ξαν όλα τα υπάρ­χον­τα-, καὶ οὐ κατε­λείφθη μοι οὐδὲν πλὴν ῎Αννας τῆς γυναικός μου καὶ Τωβίου τοῦ υἱοῦ μου (:και δεν σώθη­κε παρά η γυναί­κα μου και το παι­δί μου. Όλα τα υπάρ­χον­τά μου τα αρπά­ξα­νε. Για­τί με γύρευαν να με φονεύ­σουν)». Υπέ­στη όλη αυτή την ταλαι­πω­ρία ακρι­βώς για να μην παρα­βεί την εντο­λήν της ταφής.

Ακό­μη, η Σοφία Σει­ράχ μας λέγει πολ­λά, αλλά παίρ­νω μόνον έναν στί­χο. «Τέκνον, ἐπὶ νεκρῷ, κατὰ τὴν κρίσιν αὐτοῦ περίστει­λον(:ανά­λο­γα με την αξία του να τον σαβα­νώ­σεις) τὸ σῶμα αὐτοῦ καὶ μὴ ὑπερίδῃς τὴν ταφὴν αὐτοῦ». «Μην περι­φρο­νή­σεις την ταφήν του. Είτε σπου­δαί­ος είναι, είτε άση­μος είναι. Φρόν­τι­σε, παι­δί μου», λέγει, «να θάψεις το νεκρό σώμα. Να το περι­ποι­η­θείς και να το θάψεις».

Βέβαια μέσα στα καθή­κον­τα για έναν νεκρόν, έχουν παρει­σφρή­σει πολ­λά απα­ρά­δε­κτα στην φρον­τί­δα την νεκρι­κή. Και κάθε τόπος έχει τα δικά του. Είναι τόσο πολ­λά εκεί­να που παρεί­σφρη­σαν, που δεν μετριούν­ται. Και που βέβαια όλα αυτά δεν είναι παρά έξω από τον Χρι­στια­νι­σμόν. Είναι κατά­λοι­πα ειδω­λο­λα­τρι­κά. Ωστό­σο, μπο­ρού­με να ανα­φέ­ρο­με μερι­κά, μόνο κα μόνο, του­λά­χι­στον αν ξέρο­με πέν­τε δέκα, για να τα απο­φεύ­γο­με σαν ειδω­λο­λα­τρι­κά και μη έχον­τα σχέ­σιν με τον Χρι­στια­νι­σμόν.

Πρώ­τον. Θέτουν χρή­μα­τα μέσα εις το φέρε­τρο, σε άλλους τόπους… εδώ στο στό­μα ένα νόμι­σμα, για να μπο­ρεί ο νεκρός να πλη­ρώ­σει τον Χάρο! Για να περά­σει απέ­ναν­τι. Δεν σας θυμί­ζει τον αρχαί­ον Κέρ­βε­ρον; Ήταν ένα σκυ­λί, λέει, το πλή­ρω­νε η κάθε εισερ­χο­μέ­νη ψυχή στον Άδη, για να μπο­ρεί να μπει μέσα. Άλλοι βάζουν φρού­τα εις το φέρε­τρο και ξηρούς καρ­πούς. Όταν τον αλλά­ζουν τον νεκρόν, όπως είναι γνω­στό, τον σαβα­νώ­νουν, δεν κουμ­πώ­νουν όπου υπάρ­χει κουμ­πί και κουμ­πό­τρυ­πα, για να μπο­ρεί, λέει, να πετά στον ουρα­νό! Του φορούν και­νού­ρια παπού­τσια, χωρίς καρ­φιά. Θα ήμουν περί­ερ­γος να πάω να ρωτή­σω εις τα γρα­φεία τελε­τών, έτσι τώρα λέγον­ται, τα παπού­τσια που βάζουν στους νεκρούς έχουν καρ­φιά άρα­γε; Θα ‘θελα να ρωτή­σω. Για να μην έχει βάρος, λέει, το σώμα, να μπο­ρεί να φύγει…

Σε κηδεία ιερέ­ως, είναι πασί­γνω­στο, θέτουν στο φέρε­τρο ένα μπου­κά­λι κρα­σί ή μπου­κά­λι νερό. Μένει τρία χρό­νια, το βγά­ζουν από κει, το μπου­κά­λι και τα μάτια τους μάλι­στα, είναι το γνω­στό μας φρυ­ξο­νέ­ρι. Όταν λέει, πάθεις φρύ­ξη, σου δίνουν απ’ αυτό το νερό ή ακό­μη από το κρα­σί, δίκην, σαν δηλα­δή Θεία Ευχα­ρι­στία, σαν θεία κοι­νω­νία. Φρι­κτά πράγ­μα­τα. Ακό­μη θέτουν στο τρα­πέ­ζι του σπι­τιού, αυτό είναι κοι­νό­τα­το που σας λέγω, για 40 ημέ­ρες, ένα πιά­το φαΐ, κάθε μέρα βάζουν ένα πιά­το φαΐ κι ένα ποτή­ρι νερό, για να έχει να πίνει και να τρώ­γει ο αγα­πη­μέ­νος που πέθα­νε στο σπί­τι μας. Ακό­μη ανά­βουν και ξεχω­ρι­στό καν­τή­λι, έξω από εκεί­νο που έχο­με στις εικό­νες μας, για­τί λέτε; Για να έχει φως εις τον Άδη! Ακού­στε· να ΄χει φως εις τον Άδη. Σάμ­πως το φως να φθά­νει εκεί. Το φως που βάζο­με εις τον τάφον είναι προς τιμήν, όπως και τα κεριά που βάζο­με στον νεκρό ή τον θυμιά­ζου­με, είναι προς τιμήν της εικό­νος του Χρι­στού. Δεν παύ­ει να είναι εικό­να του Χρι­στού ο νεκρός. Όχι όμως για να μπο­ρεί να περ­πα­τά­ει, να κινεί­ται εις τον Άδην.

Ακό­μη με τους καρ­πούς που σας είπα, που βάζουν στο φέρε­τρο, στέλ­νουν και χαι­ρε­τί­σμα­τα σε προ­γε­νε­στέ­ρους νεκρούς, συγ­γε­νείς ή φίλους: «Πες στον τάδε που έχει πεθά­νει προ πολ­λού, πες του χαι­ρε­τί­σμα­τα». Για να μη βρυ­κο­λα­κιά­σει ο νεκρός, του θέτουν βαμ­βά­κι στο στό­μα. Όταν βγά­λουν το φέρε­τρο από το σπί­τι, σπά­ζουν κάποιο πιά­το ή ποτή­ρι, κυρί­ως πιά­το. Αλλού αφή­νουν, στην Νάξο αυτό, αφή­νουν το σπί­τι τρεις μέρες ασκού­πι­στο, ακού­στε, ακού­στε, για­τί, λέει η ψυχή του πεθα­μέ­νου τρι­γυρ­νά­ει εκεί και μπο­ρεί η ψυχή με το σκού­πι­σμα να πετα­χτεί στα σκου­πί­δια… Σκε­φτεί­τε τι αντί­λη­ψη περί ψυχής έχουν οι άνθρω­ποι! Και ακό­μη το χει­ρό­τε­ρο, για να τιμή­σουν τον νεκρό, προ­παν­τός η σύζυ­γος παρα­κα­λώ, τρία ή επτά χρό­νια δεν πηγαί­νει στην Εκκλη­σία. Να την σκο­τώ­νεις, δεν πάει στην Εκκλη­σία… Θεω­ρούν ότι οι ψυχές με την ανά­στα­ση του Χρι­στού, κάθε χρό­νο που γιορ­τά­ζο­με το Πάσχα, ανε­βαί­νουν στη Γη και επι­στρέ­φουν το Σάβ­βα­το της Πεν­τη­κο­στής. Όλα αυτά είναι λαϊ­κές αντι­λή­ψεις.

Αγα­πη­τοί, αριθ­μός δεν υπάρ­χει… Σας είπα μόνον μερι­κά περι­στα­τι­κά από όσα κάνουν, σε όσα κάνουν οι άνθρω­ποι για να τιμή­σουν τον αγα­πη­μέ­νο τους νεκρό. Σχε­δόν όλα είναι κατά­λοι­πα ειδω­λο­λα­τρι­κά. Λέγει ο Ιερός Χρυ­σό­στο­μος ότι η ψυχή του ανθρώ­που πηγαί­νει εις τον οικεί­ον τόπον. Ούτε περι­φέ­ρε­ται στο σπί­τι, ούτε εις το μνή­μα, ούτε που­θε­νά. Πηγαί­νει εις τον οικεί­ον τόπον. Εκεί που πρέ­πει να πάει. Και δεν τρι­γυρ­νά λοι­πόν δώθε κεί­θε. Θα τιμή­σο­με τον νεκρόν, όπως ετί­μη­σαν ο Ιωσήφ και ο Νικό­δη­μος και οι Μυρο­φό­ρες γυναί­κες, που τίμη­σαν το σώμα του Χρι­στού. Θα το τιμή­σο­με όπως πρέ­πει. Θα κάνο­με τα μνη­μό­συ­νά του, θα κάνο­με ελεη­μο­σύ­νες για να την ψυχή του και θα τον μνη­μο­νεύ­ο­με στις κατ΄ιδίαν προ­σευ­χές μας. Ακό­μη, και προ­παν­τός, το πρό­σφο­ρό μας με το όνο­μά του στην Εκκλη­σία να μνη­μο­νευ­τεί. Αν προ­σέ­ξο­με αυτά τα πραγ­μα­τά­κια, είναι πολύ σπου­δαία. Αλλιώ­τι­κα βαραί­νο­με την ψυχή του. Προ­σέξ­τε, βαραί­νο­με την ψυχή του.

Τα νεκρι­κά δεί­πνα που καλού­με ή στην κηδεία ή στα σαράν­τα δεν είναι απα­ραί­τη­το να γίνουν. Προ­σέξ­τε. Έκα­ναν και οι Εβραί­οι. Αλλά δεν είναι απα­ραί­τη­το να γίνουν, το ξανα­το­νί­ζω. Να φρον­τί­σο­με, πριν πεθά­νει ο άνθρω­πός μας να εξο­μο­λο­γη­θεί, να συμ­φι­λιω­θεί με τον Χρι­στόν και να κοι­νω­νή­σει. Αυτό είναι το μέγι­στο που έχο­με να προ­σφέ­ρο­με στο πρό­σω­πο που αγα­πά­με. Θα τιμη­θεί ο άνθρω­πός μας ως νεκρός, σαν εικό­να του Χρι­στού, όπως σας είπα. Κι εδώ όλα συμ­πε­ρι­λαμ­βά­νον­ται πραγ­μα­τι­κά. Για να λεγό­μα­στε Χρι­στια­νοί κι όχι ειδω­λο­λά­τραι παρα­κα­λώ. Και να μην λησμο­νού­με ότι οι νεκροί θα ανα­στη­θούν. Μην το ξεχνού­με. Το λέμε κάθε μέρα στην προ­σευ­χή μας, στο Πιστεύω: «Προσ­δοκῶ ἀνάστα­σιν νεκρῶν καί ζωήν τοῦ μέλ­λον­τος αἰῶνος. Ἀμήν».

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

και με απρο­σμέ­τρη­τη ευγνω­μο­σύ­νη στον πνευ­μα­τι­κό μας καθο­δη­γη­τή  μακα­ρι­στό γέρον­τα Αθα­νά­σιο Μυτι­λη­ναίο,

ψηφιο­ποί­η­ση και επι­μέ­λεια της απο­μα­γνη­το­φω­νη­μέ­νης ομι­λί­ας:

Ελέ­νη Λιναρ­δά­κη, φιλό­λο­γος

ΠΗΓΕΣ:

  • Απο­μα­γνη­το­φώ­νη­ση ομι­λί­ας δια χει­ρός του αξιο­τί­μου κ. Αθα­να­σί­ου Κ.

  • https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_674.mp3



Άγιος Νικό­λα­ος Βελι­μί­ρο­βιτς (Ομι­λία)

Από το βιβλίο: Ομι­λί­ες Αγ. Βελι­μί­ρο­βιτς — Τόμος Γ (Ανα­στά­σε­ως Ημέ­ρα)

Ἡ ἀγά­πη ποὺ νιώ­θουν οἱ ζων­τα­νοὶ γιὰ τοὺς ζων­τα­νοὺς εἶναι ὑπέ­ρο­χο πρᾶγ­μα. Εἶναι πιὸ ὑπέ­ρο­χο ἀκό­μα κι ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου.

Ἡ ἀγά­πη ποὺ νιώ­θουν οἱ ζων­τα­νοὶ γιὰ τοὺς νεκροὺς εἶναι ἐπί­σης κάτι ὑπέ­ρο­χο. Εἶναι πιὸ ὑπέ­ρο­χο ἀκό­μα κι ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ φεγ­γα­ριοῦ ποὺ ἀντι­κα­το­πτρί­ζε­ται σὲ μιὰ λίμνη.

Ὁ ἄνθρω­πος εἶναι ὑπέ­ρο­χος ὅταν φρον­τί­ζει γιὰ τοὺς ζων­τα­νούς. Εἶναι πολὺ πιὸ ὑπέ­ρο­χος ὅμως ὅταν μερι­μνᾷ γιὰ τοὺς νεκρούς.

Γιὰ τοὺς ζων­τα­νοὺς συχνὰ ὁ ἄνθρω­πος φρον­τί­ζει ἀπὸ ἰδιο­τέ­λεια. Ἡ φρον­τί­δα του γιὰ τοὺς νεκροὺς ὅμως, τί ἰδιο­τέ­λεια μπο­ρεῖ νὰ ἔχει; Μήπως μπο­ροῦν νὰ τὸν πλη­ρώ­σουν οἱ νεκροὶ ἢ νὰ ἐκφρά­σουν τὴν εὐγνω­μο­σύ­νη τους;

Μερι­κὰ ζῶα θάβουν τοὺς νεκρούς τους. Τοὺς σκε­πά­ζουν στὸν τάφο καὶ τοὺς ἐγκα­τα­λεί­πουν στὴ λήθη. Ὅταν ὅμως ὁ ζων­τα­νὸς ἄνθρω­πος ἐντα­φιά­ζει ἕνα νεκρό, μαζί του θάβει κι ἕνα μέρος τοῦ ἑαυ­τοῦ του. Γυρί­ζει στὸ σπί­τι κου­βα­λῶν­τας μαζί του, στὴν ψυχή του, κι ἕνα κομ­μά­τι ἀπὸ τὸ νεκρὸ ἄνθρω­πο. Κι αὐτὸ εἶναι πολὺ πιὸ ζων­τα­νὸ καὶ πιὸ ἐναρ­γές, ὅταν ὁ συγ­γε­νὴς κηδεύ­ει το συγ­γε­νῆ του, ὁ φίλος τὸ φίλο.

Καη­μέ­νοι νεκρο­θά­φτες! Σὲ πόσους τάφους ἔχε­τε θάψει μέρος τοῦ ἑαυ­τοῦ σας! Πόσοι νεκροῖ ζοῦν μέσα σας!

Ὁ θάνα­τος ἔχει ἕνα κοι­νὸ χαρα­κτη­ρι­στι­κὸ μὲ τὴν ἀγά­πη. Μετα­βάλ­λει πολὺ βαθιὰ πολ­λοὺς ποὺ ἔρχον­ται σ’ ἐπα­φὴ μαζί του καὶ ἐξα­κο­λου­θοῦν νὰ ζοῦν. Ἡ μητέ­ρα ποῦ ἔθα­ψε τὰ παι­διά της, ἐπι­σκέ­πτε­ται συχνὰ τὸν τάφο τους. Για­τί πηγαί­νει ἐκεῖ; Για­τί μαζὶ μ’ ἐκεί­νην, στὴν ψυχή της, ζοῦν καὶ τὰ παι­διά της. Στὴν ψυχὴ τῆς μητέ­ρας ἡ ἴδια ζεῖ σὲ μιὰ μικρὴ γωνιὰ μόνο. Ὅλη ἡ ὑπό­λοι­πη εἶναι ἕνα παλά­τι ὅπου ζοῦν τὰ παι­διὰ ποὺ γέν­νη­σε.

Τὸ ἴδιο γίνε­ται καὶ μὲ τὸ Χρι­στό. Μόνο ποὺ τὰ μεγέ­θη ἐδῶ εἶναι ἀσυγ­κρί­τως μεγα­λύ­τε­ρα, ἀνυ­πέρ­βλη­τα. Ὁ Χρι­στὸς περιο­ρί­στη­κε στὰ στε­νὰ ὅρια ἑνὸς τάφου ὥστε οἱ ἄνθρω­ποι, τὰ παι­διά Του, νὰ γνω­ρί­σουν τὴν εὐρυ­χω­ρία τοῦ ἀπε­ριό­ρι­στου παλα­τιοῦ στὸν παρά­δει­σο.

Ἡ μητέ­ρα ἐπι­σκέ­πτε­ται τοὺς τάφους τῶν παι­διῶν της ἐπει­δὴ θέλει νὰ τὰ ζων­τα­νέ­ψει στὴν ψυχή της, νὰ τὰ λυτρώ­σει μὲ τὰ δάκρυά της, νὰ νιώ­σει τὴν ἀγά­πη τους μέ το νοῦ της. Ἡ ἀγά­πη τῆς μάνας σώζει τὰ παι­διὰ ἀπό τὴ λησμο­νιά, ἀπὸ τὴν ἐξα­φά­νι­σή τους σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο, ἔστω καὶ γιὰ περιο­ρι­σμέ­νο διά­στη­μα.

Ὁ Κύριος, ταπει­νω­μέ­νος καὶ περι­φρο­νη­μέ­νος, μὲ τὴν ὑπο­τα­γή Του στὸ σταυ­ρὸ καί το θάνα­το, κατόρ­θω­σε μὲ τὴν ἀγά­πη Τοῦ ν’ ἀνα­στή­σει ὁλό­κλη­ρο τὸ ἀνθρώ­πι­νο γένος. Ἡ πρά­ξη αὐτὴ τοῦ Χρι­στοῦ εἶναι ἄπει­ρα μεγα­λύ­τε­ρη ἀπὸ τὴν πρά­ξη ὁποιασ­δή­πο­τε μητέ­ρας στὸν κόσμο. Ἡ ἀγά­πη του γιὰ τὸ ἀνθρώ­πι­νο γένος εἶναι ἄπει­ρα μεγα­λύ­τε­ρη ἀπὸ τὴν ἀγά­πη ὁποιασ­δή­πο­τε μητέ­ρας στὸν κόσμο γιὰ τὰ παι­διά της.

Ἄν καὶ μιὰ μάνα ἔχει πάν­τα δάκρυα νὰ χύσει γιὰ τὰ παι­διά της, ἀπὸ ἀγά­πη καὶ θλί­ψη γι’ αὐτά, ὅμως θὰ τῆς μεί­νουν κάποια δάκρυα ποὺ θὰ τὰ πάρει μαζί της ὅταν κι ἡ ἴδια θὰ μπεῖ μέσα στὸν τάφο. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς ὅμως ἔχυ­σε ὅλα τὰ δάκρυα γιὰ τὰ παι­διά Του, ὡς τὴν τελευ­ταία στα­γό­να, τὰ μάτια Του ἄδεια­σαν. Ἀλλὰ ἔδω­σε κι ὅλο τὸ αἷμα του γιὰ τὰ παι­διά Του, ὡς τὴν τελευ­ταία στα­γό­να.

Ἁμαρ­τω­λὲ ἄνθρω­πε! Ποτὲ δὲ θὰ χυθοῦν περισ­σό­τε­ρα δάκρυα γιὰ σένα, εἴτε ζων­τα­νὸς εἶσαι εἴτε νεκρός. Ποτὲ μάνα, σύζυ­γος, παι­διὰ ἢ πατρί­δα δὲ θὰ πλη­ρώ­σει περισ­σό­τε­ρα γιὰ σένα ἀπ’ ὅσα πλή­ρω­σε ὁ Χρι­στός.

Φτω­χὲ ἄνθρω­πε, μονα­χι­κέ. Μὴν πεῖς ποτέ: «Ποιός θὰ κλά­ψει γιὰ μένα ὅταν πεθά­νω; Ποιός θὰ θρη­νή­σει στὸ νεκρό μου σῶμα;» Ἄκου­σε λοι­πόν. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χρι­στὸς ἔχει κλά­ψει κι ἔχει θρη­νή­σει γιὰ σένα τόσο στὴ ζωὴ ὅσο καὶ στὸ θάνα­το, καὶ μάλι­στα πολὺ περισ­σό­τε­ρο ἀπ’ ὅσο θὰ σὲ θρη­νοῦ­σε ἡ μητέ­ρα σου.

Δὲν πρέ­πει νὰ ὀνο­μά­ζου­με νεκροὺς ἐκεί­νους γιὰ τοὺς ὁποί­ους ὑπό­φε­ρε καὶ πέθα­νε ὁ Χρι­στὸς ἀπὸ τὴν ἀγά­πη Του. Εἶναι ζων­τα­νοὶ ἐν Κυρίῳ. Θὰ τὸ μάθου­με ὅλοι αὐτὸ ὅταν ὁ Κύριος ἐπι­σκε­φτεῖ τὸ νεκρο­τα­φεῖο τοῦ κόσμου γιὰ τελευ­ταία φορά, τότε ποὺ θὰ ἠχή­σουν οἱ σάλ­πιγ­γες.

Ἡ ἀγά­πη τῆς μάνας δὲν μπο­ρεῖ νὰ ξεχω­ρί­σει τὰ νεκρὰ παι­διά της ἀπὸ τὰ ζων­τα­νά. Καὶ σὲ καμιὰ περί­πτω­ση βέβαια, δὲν τὸ κάνει αὐτὸ ἡ ἀγά­πη τοῦ Χρι­στοῦ. Ὁ Κύριος εἶναι πιὸ διο­ρα­τι­κὸς ἀπὸ τὸν ἥλιο. Βλέ­πει τὸν ἐπι­κεί­με­νο θάνα­το ἐκεί­νων ποὺ εἶναι ἀκό­μα ζων­τα­νοὶ στὴ γῆ, βλέ­πει τὴν ἔναρ­ξη τῆς ζωῆς ἐκεί­νων ποὺ ἤδη ἀνα­παύ­ον­ται. Γιὰ Ἐκεῖ­νον ποὺ δημιούρ­γη­σε τὴ γῆ «ἐκ τοῦ μηδε­νός», ποὺ ἔφτια­ξε τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώ­που ἀπὸ πηλό, δὲν ὑπάρ­χει δια­φο­ρὰ στὴν ὕπαρ­ξη τοῦ ἀνθρώ­που, εἴτε αὐτὸς ζεῖ στὴ γῆ εἴτε βρί­σκε­ται μέσα στὸν τάφο. Ὁ καρ­πὸς τοῦ σιτα­ριοῦ, εἴτε βρί­σκε­ται στὸ χωρά­φι εἴτε στὸν σιτο­βο­λῶ­να, δὲν κάνει καμιὰ δια­φο­ρὰ στὸν νοι­κο­κύ­ρη. Ἐκεῖ­νος καὶ στὶς δυὸ περι­πτώ­σεις σκέ­φτε­ται τὸ σιτά­ρι, ὄχι τὰ ἄχυ­ρα ἢ τὴ σιτα­πο­θή­κη. Εἴτε ζεῖ ὁ ἄνθρω­πος εἴτε βρί­σκε­ται στὸν τάφο, δὲν κάνει καμιὰ δια­φο­ρὰ στὸν Κύριο τῶν ψυχῶν τῶν ἀνθρώ­πων.

Ὅταν ἦρθε στὴ γῆ ὁ Κύριος ἔκα­νε δυὸ ἐπι­σκέ­ψεις στοὺς ἀνθρώ­πους: πρῶ­τα ἐπι­σκέ­φτη­κε ἐκεί­νους ποὺ ζοῦ­σαν στοὺς σωμα­τι­κοὺς τάφους κι ἔπει­τα τοὺς ἄλλους, ποὺ ζοῦ­σαν στοὺς τάφους τῶν νεκρο­τα­φεί­ων. Πέθα­νε ὁ ἴδιος γιὰ νὰ ἐπι­σκε­φτεῖ τὰ νεκρὰ παι­διά Του. Ἀλή­θεια, πόσο πραγ­μα­τι­κὰ πεθαί­νει μιὰ μάνα ὅταν ἐπι­σκέ­πτε­ται τοὺς τάφους τῶν παι­διῶν της!

Οἱ νεκροὶ εἶναι ἡ μόνη φρον­τί­δα τοῦ Θεοῦ. “Ὅλα τ’ ἄλλα τοῦ δίνουν χαρά. Ὁ Θεὸς δὲ φρον­τί­ζει γιὰ τοὺς ἀθά­να­τους ἀγγέ­λους. Εὐφραί­νε­ται μὲ τοὺς ἀγγέ­λους, ὅπως κι ἐκεῖ­νοι εὐφραί­νον­ται κον­τά Του. Φρον­τί­ζει διαρ­κῶς ὅμως νὰ βρεῖ τρό­πο ν’ ἀνα­στή­σει τοὺς ἀνθρώ­πους. Γι’ αὐτὸ κι ἐπι­σκέ­πτε­ται πάν­τα μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέ­λους Τοῦ τοὺς τάφους τῶν ἀνθρώ­πων, τόσο τοὺς κινη­τοὺς (τοὺς σωμα­τι­κοὺς) ὅσο καὶ τοὺς ἀκί­νη­τους (στὰ νεκρο­τα­φεῖα). Ἡ μέρι­μνα τοῦ Θεοῦ γιὰ τοὺς νεκροὺς εἶναι πολὺ μεγά­λη. Ὄχι για­τί δὲν μπο­ρεῖ νὰ τοὺς ἀνα­στή­σει καὶ νὰ τοὺς δώσει ζωή, ἀλλ’ ἐπει­δὴ δὲν ἐπι­θυ­μοῦν ὅλοι οἱ νεκροὶ ν’ ἀνα­στη­θοῦν «εἰς ἀνά­στα­σιν ζωῆς». Οἱ ἄνθρω­ποι ἀρνοῦν­ται τὸ δικό τους καλό. Γι’ αὐτὸ κι ὁ Θεὸς μερι­μνᾷ πάν­τα γι’ αὐτούς.

Ἀλή­θεια, πόσο μεγά­λη εἶναι ἡ χαρὰ ποὺ γίνε­ται στὸν οὐρα­νὸ γιὰ ἕνα νεκρὸ ἄνθρω­πο ποὺ ἀνα­σταί­νε­ται κι ἐπι­στρέ­φει στὴ ζωή, γιὰ τὸν ἁμαρ­τω­λὸ ποὺ μετα­νο­εῖ! Ὁ ἁμαρ­τω­λὸς ποὺ μετα­νο­εῖ εἶναι τὸ ἴδιο μ’ αὐτὸν ποὺ ἔχει πεθά­νει κι ἐπα­νέρ­χε­ται στὴ ζωή. Γι’ αὐτὸν ὁ Θεὸς χαί­ρε­ται περισ­σό­τε­ρο ἀπ’ ὅσο χαί­ρε­ται μὲ ἐνε­νῆν­τα ἐννιὰ ἀγγέ­λους ποὺ δὲν ἔχουν ἀνάγ­κη ἀπὸ μετά­νοια. «Λέγω ὑμῖν ὅτι οὕτῳ χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρα­νῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρ­τω­λῷ μετα­νο­οῦν­τι ἢ ἐπὶ ἐνε­νή­κον­τα ἐννέα δικαί­οις, οἵτι­νες οὐ χρεί­αν ἔχου­σι μετα­νοί­ας» (Λουκ. ἰε’ 7).

Πόσο εὐγε­νής, πόσο γεν­ναιό­δω­ρη εἶναι ἡ φρον­τί­δα γιὰ τοὺς νεκρούς! Ὅταν φρον­τί­ζει γιά μας, στὴν κοι­λά­δα αὐτὴ τοῦ κλαυθ­μῶ­νος, οἱ ἄγγε­λοι συμ­με­τέ­χουν στὴ μέρι­μνα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν φρον­τί­ζου­με τοὺς νεκρούς, συμ­με­τέ­χου­με κι ἐμεῖς στὴ μέρι­μνα τοῦ Θεοῦ κι ἔτσι γινό­μα­στε φίλοι Του, συνερ­γά­τες Του.

Ὅταν ὅμως ὁ Μέγας Κύριος καὶ Θεὸς πεθαί­νει ὡς ἄνθρω­πος, κυρ­τω­μέ­νος ἀπὸ τίς ἁμαρ­τί­ες τοῦ κόσμου, ποιός ἀπ’ ὅλους ἐκεί­νους γιὰ τοὺς ὁποί­ους φρον­τί­ζει προ­αιώ­νια φρον­τί­ζει γι’ Αὐτόν; Ποιός ἐπι­σκέ­πτε­ται τὸν τάφο Του; Γυναῖ­κες. Ὄχι ὅλες οἱ γυναῖ­κες, ἀλλὰ οἱ Μυρο­φό­ρες, ποὺ ἡ ψυχή τους εἶχε χρι­στεὶ μὲ ἀθά­να­τη ἀγά­πη γιὰ τὸ Χρι­στό, τὸν Κύριο. Οἱ ψυχές τους ἦταν γεμᾶ­τες, ξεχεί­λι­ζαν ἀπὸ τὸ ἄρω­μα τῆς ἀγά­πης καὶ τῆς πίστης, γι’ αὐτὸ καὶ γέμι­σαν τὰ χέρια τους μὲ εὐω­δια­στὰ μύρα καὶ ξεκί­νη­σαν γιὰ τὸν τάφο, νὰ χρί­σουν τὸ σῶμα τοῦ Χρι­στοῦ.

* * *

Τὸ σημε­ρι­νὸ εὐαγ­γέ­λιο ἀνα­φέ­ρε­ται στὸ περι­στα­τι­κὸ αὐτό. Στὴ φρον­τί­δα ποὺ ἔδει­ξαν γιά το θάνα­το τοῦ Ἀθά­να­του οἱ γυναῖ­κες ἐκεῖ­νες ποὺ ἡ διδα­σκα­λία τοῦ Χρι­στοῦ τοὺς ἔδω­σε ζωή.

Τότε «ἔλθῶν Ἰωσὴφ ὁ ἀπό Ἀρι­μα­θαί­ας, εὐσχή­μων βου­λευ­τής, ὅς καὶ αὐτὸς ἦν προσ­δε­χό­με­νος τὴν βασι­λεί­αν τοῦ Θεοῦ, τολ­μή­σας εἰσῆλ­θεν πρὸς Πιλά­τον καὶ ᾐτή­σα­το τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ» (Μάρκ. ἰε’ 43). Ὑπῆρ­χε κι ἄλλος ἕνας μεγά­λος ἄντρας ποὺ εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴν Ἀρι­μα­θαία στὸ ὄρος Ἐφραίμ. Αὐτὸς ἦταν ὁ προ­φή­της Σαμου­ήλ. Ὁ Ἰωσὴφ ἀνα­φέ­ρε­ται κι ἀπὸ τοὺς τέσ­σε­ρις εὐαγ­γε­λι­στές, κυρί­ως σὲ ὅσα σχε­τί­ζον­ται μὲ τὴν ταφή του Κυρί­ου Ἰησοῦ. Ὁ Ἰωάν­νης τὸν ἀπο­κα­λεῖ κρυ­φὸ μαθη­τη του Ἰησοῦ (ἴθ’ 38). Ὁ Λου­κᾶς τὸν ὀνο­μά­ζει ἄντρα «ἀγα­θὸ καὶ δίκαιο» (κγ’ 50), ὁ Ματ­θαῖ­ος πλού­σιο (κζ’ 57). Ὁ εὐαγ­γε­λι­στὴς δὲν ὀνο­μά­ζει πλού­σιο τὸν Ἰωσὴφ ἀπὸ ματαιό­τη­τα, γιὰ νὰ δεί­ξει πῶς ὁ Κύριος ἀνά­με­σα στοὺς μαθη­τές Του εἶχε καὶ πλού­σιους, ἀλλὰ γιὰ νὰ κατα­λά­βου­με πῶς μπο­ροῦ­σε ἐκεῖ­νος νὰ πάρει τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ ἀπὸ τὸν Πιλά­το. Ἕνας φτω­χὸς καὶ ἄση­μος ἄνθρω­πος δὲ θὰ ἦταν δυνα­τὸ νὰ πλη­σιά­σει τὸν Πιλά­το, ἐκπρό­σω­πο τῆς ρωμαϊ­κῆς αὐτο­κρα­το­ρί­ας.

Ὁ Ἰωσὴφ ἦταν πλού­σιος ψυχι­κά. Εἶχε φόβο Θεοῦ κι ἀνέ­με­νε κι αὐτὸς τὴ βασι­λεία τοῦ Θεοῦ. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὰ ἰδιαί­τε­ρα πνευ­μα­τι­κά του χαρί­σμα­τα, ὁ Ἰωσὴφ ἦταν καὶ πλού­σιος, ἄνθρω­πος ἐπιρ­ρο­ῆς. Ὁ Μάρ­κος κι ὁ Λου­κᾶς τὸν ὀνο­μά­ζουν βου­λευ­τῆ. Ἦταν κι αὐτός, ὅπως κι ὁ Νικό­δη­μος, ἕνας ἀπὸ τοὺς πρε­σβύ­τε­ρους τοῦ λαοῦ. Ὅπως κι ὁ Νικό­δη­μος ἐπί­σης, ἦταν κι αὐτὸς θαυ­μα­στὴς καὶ κρυ­φὸς μαθη­τὴς τοῦ Χρι­στοῦ. Μπο­ρεῖ οἱ δυὸ αὐτοὶ ἄντρες νὰ ἦταν κρυ­φοὶ ὀπα­δοὶ τῆς διδα­σκα­λί­ας τοῦ Χρι­στοῦ, ἦταν ἕτοι­μοι ὅμως νὰ ἐκτε­θοῦν στὸν κίν­δυ­νο καὶ νὰ στα­θοῦν κον­τά Του. Ὁ Νικό­δη­μος κάπο­τε ρώτη­σε κατὰ πρό­σω­πο τοὺς πικρό­χο­λους Ἰου­δαί­ους ἄρχον­τες, ὅταν ἀνα­ζη­τοῦ­σαν νὰ σκο­τώ­σουν τὸν Χρι­στό: «Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρί­νει τὸν ἄνθρω­πον, ἐὰν μὴ ἀκού­σῃ παρ’ αὐτοῦ πρό­τε­ρον καὶ γνὼ τί ποιεῖ;» (Ἰωάν. ζ’ 51).

Ὁ ἀπὸ Ἀρι­μα­θαί­ας Ἰωσὴφ μπῆ­κε σὲ μεγα­λύ­τε­ρο κίν­δυ­νο ὅταν ἀπο­φά­σι­σε νὰ πάρει τὸ σῶμα τοῦ Κυρί­ου, τὴν ὥρα ποὺ οἱ στε­νοὶ μαθη­τές Του εἶχαν δια­σκορ­πι­στεί, για­τί οἱ Ἰου­δαῖ­οι λύκοι ποὺ δολο­φό­νη­σαν τὸν Ποι­μέ­να, ἦταν ἕτοι­μοι ἀνὰ πᾶσα στιγ­μὴ νὰ ἐπι­πέ­σουν καὶ στὸ ποί­μνιο. Τὸ ὅτι αὐτὸ ποὺ ἔκα­νε ὁ Ἰωσὴφ ἦταν ἐπι­κίν­δυ­νο, τὸ ἐπι­ση­μαί­νει ὁ εὐαγ­γε­λι­στὴς μὲ τὴ λέξη «τολ­μή­σας». Ἤθε­λε τότε κάτι παρα­πά­νω ἀπὸ θάρ­ρος. Ἤθε­λε τόλ­μη το νὰ παρου­σια­στεῖ στὸν ἀντι­πρό­σω­πο τοῦ Καί­σα­ρα καὶ νὰ ζητή­σει τὸ σῶμα τοῦ σταυ­ρω­μέ­νου «κακούρ­γου». Ὁ Ἰωσὴφ ὅμως, μὲ τὴ μεγα­λο­σύ­νη τῆς ψυχῆς του, ἀπέ­βα­λε το φόβο του κι ἀπό­δει­ξε πῶς ἦταν πραγ­μα­τι­κὸς μαθη­τὴς τοῦ Ἰησοῦ Χρι­στοῦ.

«Ὁ δὲ Πιλά­τος ἐθαύ­μα­σεν εἰ ἤδη τέθνη­κε, καὶ προ­σκα­λε­σά­με­νος τὸν κεν­τυ­ρί­ω­να ἐπη­ρώ­τη­σεν αὐτὸν εἰ,εἶ πάλαι ἀπέ­θα­νε καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ κεν­τυ­ρί­ω­νος ἐδω­ρή­σα­το τὸ σῶμα τῷ Ἰωσήφ» (Μάρκ. ἰε’ 44–45). Ὁ Πιλά­τος ἦταν καχύ­πο­πτος καὶ ἐπι­φυ­λα­κτι­κός. Ἦταν ἀπὸ τοὺς κυβερ­νῆ­τες ποὺ ἀσκοῦν τὴν ἐξου­σία τους μὲ βία, ὅπως μὲ βία τὴν εἶχε ἀπο­σπά­σει ἀπὸ ἄλλους. Δὲν μπο­ροῦ­σε νὰ πιστέ­ψει οὔτε λέξη ἀκό­μα κι ἀπὸ εὐγε­νεῖς ἀνθρώ­πους, ὅπως ὁ Ἰωσήφ. Ἴσως δυσκο­λευό­ταν πραγ­μα­τι­κὰ νὰ πιστέ­ψει πῶς ‘Ἐκεῖ­νος, ποὺ μόλις τὸ προ­η­γού­με­νο βρά­δυ εἶχε κατα­δι­κά­σει σὲ σταυ­ρι­κὸ θάνα­το, εἶχε ἤδη παρα­δώ­σει τὴν τελευ­ταία του πνοὴ στὸ σταυ­ρό. Ὁ Πιλά­τος ἀπο­δεί­χτη­κε πῶς ἦταν ἕνας γνή­σιος ἀντι­πρό­σω­πος τῆς ρωμαϊ­κῆς τυπο­λα­τρεί­ας. Ἦταν πολὺ πιὸ πρό­θυ­μος νὰ πιστέ­ψει τὸν κεν­τυ­ρί­ω­να, ποὺ τὸν εἶχε ἐπι­φορ­τί­σει μὲ τὸ καθῆ­κον νὰ φρου­ρή­σει το Γολ­γο­θᾶ, παρὰ ἕναν ἐξέ­χον­τα πρε­σβύ­τε­ρο τοῦ λαοῦ. Μόνο ὅταν ὁ κεν­τυ­ρί­ων ἐπι­βε­βαί­ω­σε «ἐπί­ση­μα» τὴν ἀνα­φο­ρά του Ἰωσήφ, θέλη­σε ὁ Πιλά­τος νὰ ἱκα­νο­ποι­ή­σει τὸ αἴτη­μά του.

«Καὶ ἀγο­ρά­σας σιν­δό­να καὶ καθε­λὼν αὐτὸν ἐνεί­λη­σε τὴ σιν­δό­νι καὶ κατέ­θη­κεν αὐτὸν ἐν μνη­μείῳ, ὸ ἢν λελα­το­μη­μέ­νον ἐκ πέτρας, καὶ προ­σε­κύ­λι­σε λίθον ἐπί την θύραν τοῦ μνη­μεί­ου» (Μάρκ. ἰε’ 46–47).“Ἀλλος εὐαγ­γε­λι­στὴς λέει πῶς αὐτὸς ὁ τάφος ἦταν τοῦ Ἰωσήφ — «καὶ ἔθη­κεν αὐτὸν ἐν τῷ και­νῷ αὐτοῦ μνη­μείῳ» (Ματθ. κζ’ 60) — «ἕν ὦ οὐδεὶς ἀνθρώ­πων ἐτέ­θῃ» (Ἰωάν. ἴθ’ 41). Ὅταν σταυ­ρώ­νου­με το νοῦ μας γιὰ τὸν κόσμο καὶ τὸν ἐντα­φιά­ζου­με σὲ μιὰ ἀνα­γεν­νη­μέ­νη καρ­διά, σὰν σὲ τάφο, τότε ὁ νοῦς μας θὰ ἀνα­ζω­ο­γο­νη­θεῖ καὶ θ’ ἀνα­γεν­νη­θεῖ ὁλό­κλη­ρος ὁ ἐσω­τε­ρι­κός μας ἄνθρω­πος.

Ἕνας νέος τάφος, σφρα­γι­σμέ­νος. Μιὰ μεγά­λη πέτρα στὴν εἴσο­δο τοῦ τάφου κι ἕνας φύλα­κας νὰ φρου­ρεῖ μπρο­στὰ στὸν τάφο. Τί σημαί­νουν όλ’ αὐτά; Ὅλα τους ἦταν προ­λη­πτι­κὰ μέτρα, παρ­μέ­να μὲ τὴ σοφία τῆς πρό­νοιας τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, μ’ αὐτὸν τὸν τρό­πο, θὰ σφρα­γί­ζον­ταν κι ὅλα τὰ στό­μα­τα ἐκεί­νων ποὺ θὰ τολ­μοῦ­σαν νὰ ἰσχυ­ρι­στοῦν πῶς ὁ Χρι­στὸς εἴτε δὲν πέθα­νε εἴτε δὲν ἀνα­στή­θη­κε εἴτε ὅτι ἔκλε­ψαν τὸ σῶμα Του. Ἄν ὁ Ἰωσὴφ δὲν εἶχε ζητή­σει τὸ σῶμα του ἀπὸ τὸν Πιλά­το ἂν ὁ κεν­τυ­ρί­ων δὲν εἶχε δώσει ἐπί­ση­μη δια­βε­βαί­ω­ση γιά το θάνα­το τοῦ Χρι­στοῦ· ἂν τὸ σῶμα δὲν εἶχε ἐντα­φια­στεῖ καὶ σφρα­γι­στεῖ μὲ τὴν παρου­σία φίλων καὶ ἐχθρῶν τοῦ Χρι­στοῦ, ἴσως νὰ ἰσχυ­ρί­ζον­ταν πολ­λοὶ πῶς ὁ Χρι­στὸς δὲν εἶχε πεθά­νει πραγ­μα­τι­κά, ἀλλὰ εἶχε πέσει σὲ κῶμα καὶ μετὰ ἀνέ­κτη­σε τίς αἰσθή­σεις Του. Κάτι τέτοιο ὑπο­στή­ρι­ξαν τελευ­ταῖα ὁ Σλαϊ­ερ­μά­χερ καὶ κάποιοι προ­τε­στάν­τες. Ἄν ὁ τάφος δὲν εἶχε σφρα­γι­στεῖ μ’ ἕναν ὀγκό­λι­θο κι ἂν δὲν τὸν φύλα­γαν φρου­ροί, ἴσως παρα­δέ­χον­ταν πῶς ὁ Χρι­στὸς πέθα­νε κι ἐντα­φιά­στη­κε, ἀλλὰ οἱ μαθη­τές Του ἔκλε­ψαν τὸ σῶμα του ἀπὸ τὸν τάφο. Ἄν δὲν ἦταν και­νούρ­γιος ὁ τάφος, ἴσως νὰ ὑπο­στή­ρι­ζαν πὼς δὲν ἦταν ὁ Χρι­στὸς αὐτὸς ποὺ ἀνα­στή­θη­κε ἀλλὰ κάποιος ἄλλος νεκρός, ποὺ εἶχε ταφεῖ ἐκεῖ παλιό­τε­ρα. Ἔτσι ὅλα τὰ προ­λη­πτι­κὰ μέτρα ποὺ πῆραν οἱ Ἰου­δαῖ­οι γιὰ νὰ πνί­ξουν τὴν ἀλή­θεια, μὲ τὴν πρό­νοια τοῦ Θεοῦ βοή­θη­σαν γιὰ νὰ τὴν κατα­δεί­ξουν.

Ὁ Ἰωσὴφ πῆρε τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, «ἐνε­τύ­λι­ξεν αὐτὸ σιν­δό­νι καθα­ρά» (Ματθ. κζ’ 59) καὶ τὸ ἀπό­θε­σε στὸν τάφο. Ἄν θέλου­με ν’ ἀνα­στη­θεῖ μέσα μας ὁ Κύριος, πρέ­πει νὰ τὸν δια­τη­ροῦ­με μέσα στὸ καθα­ρὸ καὶ ἁγνὸ σῶμα μας. Τὸ καθα­ρὸ σεν­τό­νι ὑπο­δη­λώ­νει τὸ καθα­ρὸ σῶμα. Τὸ σῶμα ποὺ ἔχουν μολύ­νει οἱ κακί­ες καὶ τὰ πάθῃ δὲν εἶναι κατάλ­λη­λος τόπος γιὰ ν’ ἀνα­στη­θεῖ ἐκ νεκρῶν καὶ νὰ ζήσει ὁ Κύριος.

Ὁ εὐαγ­γε­λι­στὴς Ἰωάν­νης συμ­πλη­ρώ­νει τὴν εἰκό­να ποὺ δίνουν οἱ ἄλλοι εὐαγ­γε­λι­στές, λέγον­τας πῶς στὴν ταφὴ τοῦ Χρι­στοῦ ἦρθε καὶ ὁ Νικό­δη­μος «φέρων μῖγ­μα Σμύρ­νης καὶ ἀλόης ὡς λίτρας ἑκα­τόν. ἔλα­βον οὔν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἔδη­σαν αὐτὸ ἕν όθο­νί­οις μετὰ τῶν ἄρω­μά­των, καθὼς ἔθος ἐστὶ τοὶς Ἰου­δαί­οις ἐντα­φιά­ζειν» (Ἰωάν. ἴθ’ 39–40).

Εὐλο­γη­μέ­νοι ἄνθρω­ποι! Πῆραν τὸ πανά­γιο σῶμα τοῦ Ἰησοῦ μὲ τόλ­μη, στορ­γὴ καὶ ἀγά­πη καὶ τὸ ἀπέ­θε­σαν στὸ μνη­μεῖο. Τί ὑπέ­ρο­χο παρά­δει­γα εἶναι αὐτὸ σὲ ὅλους ἐκεί­νους ποὺ ἀγα­ποῦν τὸν Κύριο! Καὶ τί φοβε­ρὸ κατη­γο­ρη­τή­ριο γιὰ τοὺς ἱερεῖς καὶ τοὺς λαϊ­κοὺς ποὺ ντρέ­πον­ται τὸν κόσμο καὶ πλη­σιά­ζουν τὸ ἅγιο ποτή­ριο ἀπρό­σε­χτα, ἀδιά­φο­ρα καὶ χωρὶς ἀγά­πη, γιὰ νὰ κοι­νω­νή­σουν τὰ ζωο­ποιὰ τίμια δῶρα, τὸ πάν­τι­μο σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ ἀνα­στη­μέ­νου Κυρί­ου!

ὁ Ἰωσὴφ κι ὁ Νικό­δη­μος δὲν ἦταν μόνο φίλοι τοῦ Χρι­στοῦ, ποὺ δια­πί­στω­σαν μὲ τὰ μάτια τοὺς πῶς ὁ Ἰησους πέθα­νε κι ἐντα­φιά­στη­κε. ἡ μέρι­μνα γιὰ τὸ νεκρὸ Κύριο ἦταν πρά­ξη ἀγά­πης γιὰ τὸν ἀγα­πη­μέ­νο τους Φίλο καὶ Διδά­σκα­λο, ἀλλὰ καὶ ἀνθρω­πι­στι­κὸ καθῆ­κον πρός ‘Ἐκεῖ­νον ποὺ εἶχε ὑπο­φέ­ρει γιὰ χάρη τῆς δικαιο­σύ­νης.

Μὲ θέα τὸν τάφο ὅμως βρί­σκον­ταν καὶ δυὸ ἀκό­μα ψυχὲς ποὺ ἀγα­ποῦ­σαν τὸν Κύριο καὶ παρα­κο­λου­θοῦ­σαν μὲ μεγά­λη προ­σο­χὴ τίς ἐνέρ­γειες τοῦ Ἰωσὴφ καὶ τοῦ Νικό­δη­μου. Προ­ε­τοι­μά­ζον­ταν κι αὐτὲς ἀπὸ τὴν πλευ­ρὰ τοὺς γιὰ μιὰ πρά­ξη ἀγά­πης πρὸς τὸν Κύριο. Ἠταν οἱ δυὸ μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες: ἡ Μαρία ἡ Μαγδα­λη­νὴ κι ἡ Μαρία, ἡ μητέ­ρα τοῦ Ἰωση.

«ἡ δὲ Μαρία ἡ Μαγδα­λη­νὴ καὶ Μαρία Ἰωση ἐθε­ώ­ρουν ποὺ τίθε­ται. Καὶ δια­γε­νο­μέ­νου τοῦ Σαβ­βά­του Μαρία ἡ Μαγδα­λη­νὴ καὶ Μαρία καὶ τοῦ Ἰακώ­βου καὶ Σαλώ­μη ἠγό­ρα­σαν ἀρώ­μα­τα ἶνα ἐλθοῦ­σαι ἀλεί­ψω­σιν αὐτόν» (Μάρκ. ἰε’ 47, ἴστ’ 1).

Πρῶ­τα ἀνα­φέ­ρον­ται δύο γυναῖ­κες κι ἔπει­τα τρείς. Δύο ἦταν οἱ μάρ­τυ­ρες γιὰ ὅλα ὅσα ἔγι­ναν στὸ Γολ­γο­θᾶ, ποὺ εἶδαν τοὺς κρυ­φοὺς μαθη­τὲς τοῦ Χρι­στοῦ νὰ κατε­βά­ζουν τὸ νεκρὸ σῶμα του ἀπὸ τὸ σταυ­ρό. Μετὰ εἶδαν ὅλα ὅσα ἔκα­ναν στὸ νεκρὸ σῶμα καί, αὐτὸ ποὺ τίς ἐνδιέ­φε­ρε περισ­σό­τε­ρο, εἶδαν τὸν τάφο ὅπου τὸν τοπο­θέ­τη­σαν. ‘Ἀλή­θεια, πόση χαρὰ θὰ ἔνιω­θαν ἂν μπο­ροῦ­σαν νὰ τρέ­ξουν καὶ νὰ βοη­θή­σουν τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸ Νικό­δη­μο γιὰ νὰ ξεπλύ­νουν τὸ ἅγιο σῶμα του ἀπὸ τὰ αἵμα­τα, νὰ καθα­ρί­σουν τίς πλη­γές Του, νὰ ἰσιώ­σουν τὰ μαλ­λιά Του, νὰ σταυ­ρώ­σουν τὰ χέρια Του, νὰ δέσουν τὸ μαν­τή­λι γύρω ἀπὸ τὸ κεφά­λι Του καὶ νὰ τυλί­ξουν ὅλο τὸ σῶμα Του μὲ τὸ σεν­τό­νι! Ὅμως οὔτε τὸ ἔθι­μο οὔτε κι ὁ νόμος ἐπέ­τρε­πε νὰ τὸ κάνουν αὐτὸ μαζὶ μὲ ἄντρες. Γι’ αὐτὸ καὶ θὰ πήγαι­ναν ἀργό­τε­ρα νὰ τὰ κάνουν ὅλα μόνες τους, καὶ κυρί­ως γιὰ ν’ ἀλεί­ψουν τὸν Κύριο μὲ ἀρώ­μα­τα. Μαζί τους ἀργό­τε­ρα θὰ πήγαι­νε κι ἡ τρί­τη μυρο­φό­ρα, ἡ φίλη τους. Τὸ Πνεῦ­μα τοῦ Χρι­στοῦ τίς ἔδε­σε ὅλες μὲ φιλία.

Ποιὲς ἦταν οἱ γυναῖ­κες αὐτές; Τὴ Μαρία τὴ Μαγδα­λη­νὴ τὴν ξέρου­με. Ἠταν ἡ Μαρία ἐκεί­νη ποὺ ὁ Κύριος τὴ θερά­πευ­σε, τῆς ἔβγα­λε ἑπτὰ δαι­μό­νια ἀπὸ μέσα της.

Ἡ Μαρία τοῦ Ἰωσὴ κι ἡ Μαρία τοῦ Ἰακώ­βου, ὅπως λένε οἱ πατέ­ρες, ἦταν ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ πρό­σω­πο. Ἡ Σαλώ­μη ἦταν σύζυ­γος τοῦ Ζεβε­δαί­ου, ἡ μητέ­ρα τῶν ἀπο­στό­λων Ἰακώ­βου καὶ Ἰωάν­νη.

Τί μεγά­λη δια­φο­ρὰ ὑπάρ­χει ἀνά­με­σα στὶς γυναῖ­κες αὐτὲς καὶ στὴν Εὔα! Αὐτὲς ἔτρε­ξαν ἀπὸ ἀγά­πη γιὰ νὰ ὑπα­κού­σουν τὸ νεκρὸ Κύριο, ἐνῶ ἡ Εὔα δὲν ἔκα­νε ὑπα­κοὴ στὸν Ζῶν­τα Κύριο! Ἐκεῖ­νες φάνη­καν ὑπά­κουες στὸ Γολ­γο­θᾶ, στὸν τόπο τοῦ ἐγκλή­μα­τος, τῆς κακί­ας καὶ τῆς αἱμα­το­χυ­σί­ας, ἐνῶ ἡ Εὔα ἔκα­νε παρα­κοὴ μέσα στὸν παρά­δει­σο!

«Καὶ λίαν πρωὶ τῆς μιᾶς σαβ­βά­των ἔρχον­ται ἐπὶ τὸ μνη­μεῖ­ον, ἀνα­τεί­λαν­τος τοῦ ἡλί­ου» (Μάρκ. ἴστ’2). Σ’ αὐτό, ὅτι δηλα­δὴ ἦταν ἡ πρώ­τη μέρα τῆς ἑβδο­μά­δας ὅταν ἀνα­στή­θη­κε ὁ Κύριος, ἡ ἑπό­με­νη μέρα τοῦ Σαβ­βά­του, συμ­φω­νοῦν ὅλοι οἱ εὐαγ­γε­λι­στές. Ὁ Μάρ­κος τὸ ξεκα­θα­ρί­ζει καλύ­τε­ρα: «καὶ δια­γε­νο­μέ­νου τοῦ Σαβ­βά­του…» (Μάρκ. ἴστ’ 1), ἀφοῦ εἶχε περά­σει τὸ Σάβ­βα­το. Ὅλοι οἱ εὐαγ­γε­λι­στὲς συμ­φω­νοῦν πῶς ὁ Κύριος ἀνα­στή­θη­κε πολὺ πρωὶ τὴν Κυρια­κή. Συμ­φω­νοῦν ἐπί­σης πῶς οἱ γυναῖ­κες πῆγαν στὸν τάφο τοῦ Κυρί­ου πολὺ νωρὶς τὸ πρωί. Ὁ Μάρ­κος στὸ εὐαγ­γέ­λιό του φαί­νε­ται πῶς τὸ γεγο­νὸς αὐτὸ τὸ μετα­φέ­ρει λίγο ἀργό­τε­ρα, για­τί λέει ἀνα­τεί­λαν­τος τοῦ ἡλί­ου.

Εἶναι πολὺ πιθα­νὸ οἱ γυναῖ­κες νὰ πηγαν στὸν τάφο ἀρκε­τὲς φορές, τόσο ἀπὸ ἀγά­πη γιὰ τὸ νεκρὸ Κύριο, ὅσο κι ἀπὸ φόβο, μήπως οἱ ἐχθροί Του ἔρθουν καὶ βεβη­λώ­σουν τὸν τάφο καὶ τὸ ἴδιο Του τὸ σῶμα. “Ὅπως λέει ὁ Ἱερώ­νυ­μος στὸ σχό­λιό του στὸ κατὰ Ματ­θαῖ­ον, «πηγαι­νο­έρ­χον­ταν μὲ ἀνυ­πο­μο­νη­σία, δὲν ἤθε­λαν νὰ ἀπο­μα­κρυν­θοῦν γιὰ πολὺ ἀπὸ τὸν τάφο τοῦ Κυρί­ου». Ἴσως ἐδῶ ὁ Μάρ­κος νὰ μὴ μιλά­ει γιὰ τὸν αἰσθη­τὸ ἥλιο ἀλλὰ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο, σύμ­φω­να μὲ τὰ λόγια τοῦ προ­φή­τη, «καὶ ἀνα­τε­λεῖ ὑμῖν… ἥλιος δικαιο­σύ­νης» (Μαλαχ. Δ’ 2), ἀνα­φε­ρό­με­νος στὸ Μεσ­σία. Ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιο­σύ­νης εἶχε ἤδη ἀνα­στη­θεῖ ἐκ νεκρῶν τὴν πρωι­νὴ ὥρα ποὺ οἱ μυρο­φό­ρες πῆγαν στὸν τάφο. Ὅπως ὁ Ἥλιος αὐτὸς ἔλαμ­ψε πολὺ προ­τοῦ δημιουρ­γη­θεῖ καὶ αἰσθη­τὸς ἥλιος, ἔτσι καὶ τώρα, στὴ δεύ­τε­ρη δημιουρ­γία, στὴν ἀνα­γέν­νη­ση τοῦ κόσμου, ἔλαμ­ψε στὴν ἀνθρώ­πι­νη ἱστο­ρία προ­τοῦ ἀνα­τεί­λει στὴ γῆ καὶ αἰσθη­τὸς ἥλιος.

«Καὶ ἔλε­γον πρὸς ἑαυ­τές τις ἀπο­κυ­λί­σει ἡμῖν τον λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνη­μεί­ου;» (Μάρκ. ἴστ’ 3). Καθὼς οἱ μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες ἀνέ­βαι­ναν πρὸς τὸ Γολ­γο­θᾶ, συζη­τοῦ­σαν μετα­ξύ τους τὸ πρό­βλη­μα αὐτό. Ποιός θὰ κυλί­σει τὴ βαριὰ πέτρα ἀπὸ τὴ θύρα τοῦ μνη­μεί­ου; Ὅλα ἔδει­χναν πὼς δὲν περί­με­ναν κάτι ἀνα­πάν­τε­χο. Τὰ γυναι­κεῖα χέρια δὲν ἦταν δυνα­τὰ γιὰ νὰ σπρώ­ξουν τὴ βαριὰ πέτρα καὶ νὰ ἐλευ­θε­ρώ­σουν τὴν εἴσο­δο τοῦ μνη­μεί­ου. Κι ὁ λίθος ἦταν μέγας σφό­δρα.

Καη­μέ­νες γυναῖ­κες! Δὲ θυμή­θη­καν πῶς τὸ ἔργο ποὺ πήγαι­ναν μὲ τόσο ζῆλο καὶ σπου­δὴ νὰ κάνουν στὸν τάφο, εἶχε ἤδη συν­τε­λε­στεῖ ὅσο ζοῦ­σε ὁ Κύριος. Στὸ δεῖ­πνο ποὺ παρέ­θε­σε στὸν Κύριο στὴ Βηθα­νία ὁ Σίμων ὁ Λεπρός, κάποια γυναῖ­κα ἔχυ­σε στὸ κεφά­λι τοῦ Χρι­στοῦ ἕνα πολύ­τι­μο μύρο. Ὁ παν­το­γνώ­στης Κύριος εἶπε τοτε γιὰ τὴ γυναῖ­κα αὐτή: «Βαλοῦ­σα γὰρ αὕτη τὸ μύρον τοῦ­το ἐπὶ τοῦ σώμα­τός μου, πρὸς τὸ ἐντα­φιά­σαι μὲ ἐποί­η­σεν» (Ματθ. κστ’ 12). Προ­γνώ­ρι­ζε μὲ ἀκρί­βεια ὅτι τὸ σῶμα Του δὲ θὰ δεχό­ταν κανέ­να ἄλλο ἄρω­μα στὸ θάνα­τό Του. Ἴσως διε­ρω­τη­θείς: Για­τί τότε ἡ πρό­νοια τοῦ Θεοῦ ἄφη­σε τίς ἀφο­σιω­μέ­νες αὐτὲς γυναῖ­κες ν’ ἀπο­γο­η­τευ­τοῦν τόσο πολύ; Πῆγαν ν’ ἀγο­ρά­σουν τὸ πολύ­τι­μο μύρο, ἦρθαν φοβι­σμέ­νες μέσα στὴ νύχτα στὸ μνη­μεῖο καὶ στὸ τέλος νὰ μὴν ἐκτε­λέ­σουν τὸ καθῆ­κον αὐτό, ποὺ μὲ τόση ἀγά­πη καὶ θυσία εἶχαν προ­ε­τοι­μά­σει; Μήπως ὅμως ἡ θεία αὐτὴ πρό­νοια δὲν ἀπο­ζη­μί­ω­σε τίς προ­σπά­θειές τους μ’ ἕναν ἀσύγ­κρι­τα πλου­σιό­τε­ρο τρό­πο κι ἀντὶ νὰ δοὺν νεκρὸ τὸν Κύριο τὸν εἶδαν ζων­τα­νό;

«Καὶ ἀνα­βλέ­ψα­σαι θεω­ροῦ­σαν ὅτι ἀπο­κε­κύ­λι­σται ὁ λίθος· ἢν γὰρ μέγας σφό­δρα. καὶ εἰσελ­θοῦ­σαι εἰς τὸ μνη­μεῖ­ον εἶδον νεα­νί­σκoν καθή­με­νον ἐν τοῖς δεξιούς, περι­βε­βλη­μέ­νον στο­λὴν λευ­κήν, καὶ ἐξε­θαμ­βή­θη­σαν» (Μάρκ. ἴστ’ 4–5). Ὅταν ὁ Μωυ­σῆς ἔφτα­σε μέ το λαό του στὴν Ἐρυ­θρὰ Θάλασ­σα, ἀντι­με­τώ­πι­σε μιᾷ δυσκο­λίᾳ, ἕνα μεγά­λο πρό­βλη­μα. Πῶς θὰ ἄνοι­γε δρό­μο στὴ θάλασ­σα, ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπῆρ­χε; Μόλις ὅμως κραύ­γα­σε γιὰ βοή­θεια στὸ Θεὸ καὶ θάλασ­σα χώρι­σε στὰ δύο κι ὁ δρό­μος ἄνοι­ξε. Τὸ ἴδιο ἔγι­νε τώρα μὲ τίς Μυρο­φό­ρες. Προ­βλη­μα­τι­σμέ­νες πολὺ ἔντο­να γιά το ποιός θὰ κυλί­σει τὴ μεγά­λη πέτρα, κοί­τα­ξαν καὶ εἶδαν ὅτι ἀπο­κε­κύ­λι­σται ὁ λίθος. Ἡ πέτρα εἶχε μετα­κι­νη­θεῖ κι ἐκεῖ­νες μπῆ­καν ἀμέ­σως μέσα στὸ μνη­μεῖο. Μὰ ποὺ πῆγαν οἱ στρα­τιῶ­τες ποὺ φρου­ροῦ­σαν τὸν τάφο; Αὐτοὶ δὲν ἀπο­τε­λοῦ­σαν μεγα­λύ­τε­ρο ἐμπό­διο γιὰ νὰ μποῦν στὸ μνη­μεῖο, ἀπὸ τὴ βαριὰ πέτρα; Ἐκεί­νη τὴν ὥρα οἱ φρου­ροὶ εἴτε κεί­τον­ταν στὴ γῆ μισο­πε­θα­μέ­νοι ἀπὸ τὸ φόβο, εἴτε εἶχαν δρα­πε­τεύ­σει πρὸς τὴν πόλη γιὰ νὰ διη­γη­θοῦν μὲ τρε­μά­με­νη φωνὴ στοὺς ἀνθρώ­πους αὐτὰ ποὺ ἀπὸ τὴν ἐπο­χὴ τοῦ Ἀδὰμ ὼς τότε δὲν εἶχαν ἀκού­σει ἀνθρώ­πι­να αὐτιά. Δὲν ὑπῆρ­χε κανέ­νας στὸ μνη­μεῖο γιὰ νὰ τίς ἐμπο­δί­σει, κανέ­νας καὶ τίπο­τα στὴν εἴσο­δο. Ὑπῆρ­χε κάποιος ὅμως μέσα στὸ μνη­μεῖο. Κάποιος ποὺ τὸ πρό­σω­πό του ἦταν «ὼς ἀστρα­πὴ καὶ τὸ ἔνδυ­μα αὐτοῦ λευ­κὸν ὡσεὶ χιῶν» (Ματθ. κή’ 3). Ἠταν ἕνας νέος ἄντρας. Ἦταν πραγ­μα­τι­κὰ ἄγγε­λος τοῦ Θεου. Οἱ γυναῖ­κες φοβή­θη­καν κι ἔπε­σαν μὲ τὸ πρό­σω­πο στὴ γῆ (βλ. Λουκ. κδ’ 5). Εἶναι φοβε­ρὸ νὰ βλέ­πει κανεὶς τὴ μορ­φὴ ἑνὸς οὐρά­νιου ἀγγε­λια­φό­ρου τοῦ Θεοῦ, ἐκεί­νου ποὺ ἔφε­ρε τίς πιὸ ὑπερ­φυ­σι­κὲς καὶ χαρ­μό­συ­νες εἰδή­σεις στὴ γῆ, ἀπὸ τότε ποὺ ὁ ἐκπε­σμέ­νος ἄνθρω­πος ἄρχι­σε νὰ περι­πλα­νιέ­ται μακριὰ ἀπὸ τὸν παρά­δει­σο. Ὁ Ματ­θαῖ­ος λέει πῶς ὁ ἄγγε­λος καθό­ταν πάνω στὴν πέτρα ποὺ εἶχε κυλί­σει ἀπὸ τὴ θύρα τοῦ μνη­μεί­ου, ἐνῶ ὁ Μάρ­κος πῶς ὁ ἄγγε­λος ἦταν μέσα στὸ μνη­μεῖο. Τὸ γεγο­νὸς αὐτὸ ὅμως δὲν ἔχει καμιὰ ἀντί­θε­ση. Ἴσως οἱ γυναῖ­κες εἶδαν πρῶ­τα τὸν ἄγγε­λο πάνω στὴν πέτρα κι ἔπει­τα ἄκου­σαν τὴ φωνή του μέσα στὸ μνη­μεῖο. Ὁ ἄγγε­λος δὲν εἶναι κάτι ὑλι­κὸ καὶ ἀκί­νη­το. Μπο­ρεῖ νὰ ἐμφα­νι­στεῖ ὁποια­δή­πο­τε στιγ­μὴ καὶ ὁπου­δή­πο­τε. Τὸ γεγο­νὸς ὅτι ὁ Λου­κᾶς ἀνα­φέ­ρει δύο ἀγγέ­λους, ἐνῶ ὁ Ματ­θαῖ­ος κι ὁ Μάρ­κος ἕναν, δὲν πρέ­πει νὰ φέρει σὲ σύγ­χυ­ση τοὺς πιστούς. Ὅταν γεν­νή­θη­κε ὁ Κύριος στὴ Βηθλε­έμ, ἕνας ἄγγε­λος ἐμφα­νί­στη­κε ξαφ­νι­κὰ στοὺς ποι­μέ­νες κι ἐκεῖ­νοι «ἔφο­βή­θη­σαν φόβον μέγαν» (Λουκ. β’ 9). Πολὺ σύν­το­μα μετά, «ἐξαίφ­νης ἐγέ­νε­το σὺν τῷ ἀγγέ­λῳ πλῆ­θος στρα­τιᾶς οὐρα­νί­ου αἰνούν­των τὸν Θεόν» (Λουκ. β’ 13). Στὴν ἀνά­στα­ση τοῦ Κυρί­ου στὸ Γολ­γο­θᾶ ἴσως παρευ­ρί­σκον­ταν λεγε­ῶ­νες ἀγγέ­λων τοῦ Θεοῦ. Για­τί πρέ­πει νὰ ἐκπλα­γοῦ­με ἂν οἱ Μυρο­φό­ρες εἶδαν τὴ μιὰ φορὰ ἕναν ἄγγε­λο καὶ τὴν ἄλλη δύο;

«Ὁ δὲ λέγει αὐταῖς: μὴ ἔκθαμ­βεῖ­σθε· ‘Ἰησοῦν ζητεῖ­τε τὸν Ναζα­ρη­νὸν τὸν ἐσταυ­ρω­μέ­νον ἠγέρ­θῃ, οὐκ ἔστιν ὧδε ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθη­καν αὐτόν. ἀλλ’ ὑπά­γε­τε, εἴπα­τε τους μαθη­ταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προ­ά­γει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλι­λαί­αν ἐκεῖ αὐτὸν ὄψε­σθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν» (Μάρκ. Ἴστ’ 6–8).

Ὁ ἀστρα­πό­μορ­φος ἄγγε­λος τοῦ Θεοῦ φρον­τί­ζει πρῶ­τα νὰ ἠρε­μή­σει τίς γυναῖ­κες ἀπό το φόβο καὶ τὸν τρό­μο τους. Ἤθε­λε νὰ τίς προ­ε­τοι­μά­σει γιὰ τὰ κατα­πλη­κτι­κὰ νέα τῆς Ἀνά­στα­σης τοῦ Κυρί­ου. Ἡ πρώ­τη ἔκπλη­ξη γιὰ τίς γυναῖ­κες ἦταν ὅταν εἶδαν τὸ μνη­μεῖο ἀνοι­χτό. Μετὰ ἡ ἔκπλη­ξή τους μετα­βλή­θη­κε σὲ τρό­μο ὅταν, ἀντὶ γιὰ Ἐκεῖ­νον ποὺ γύρευαν, εἶδαν αὐτὸν ποὺ δὲν περί­με­ναν.

Ὁ ἄγγε­λος εἶπε στὶς γυναῖ­κες μὲ σιγου­ριά: Ἰησοῦν ζητεῖ­τε τὸν Ναζα­ρη­νὸν τὸν ἐσταυ­ρω­μέ­νον. Για­τί μίλη­σε ἔτσι; Γιὰ νὰ τίς στε­ρή­σει ἀπὸ κάθε ἀμφι­βο­λία καὶ σύγ­χυ­ση γιὰ Ἐκεῖ­νον ποὺ εἶχε ἀνα­στη­θεῖ. Ὁ ἄγγε­λος μιλά­ει πολὺ συγ­κε­κρι­μέ­να τόσο γιὰ τὶς ἴδιες τὶς γυναῖ­κες ὅσο καὶ γιὰ τίς μελ­λού­με­νες γενιές. Μὲ τὴν ἴδια πρό­θε­ση ὁ ἄγγε­λος τοὺς δεί­χνει τὸ και­νὸ μνη­μεῖο. Ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθη­καν αὐτόν. Αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ ἄγγε­λος ἦταν πλε­ο­να­σμός. Οἱ γυναῖ­κες εἶχαν δεῖ οἱ ἴδιες μὲ τὰ μάτια τους αὐτὸ ποὺ τοὺς εἶπε ὁ ἄγγε­λος. Δὲ γινό­ταν τὸ ἴδιο ὅμως μὲ τοὺς λοι­ποὺς ἀνθρώ­πους, γι’ αὐτοὺς ποὺ ἐπί­σης ὁ Κύριος πέθα­νε κι ἀνα­στή­θη­κε. Ἠγέρ­θη, οὐκ ἔστιν ὧδε. Ὁ οὐρά­νιος ἀγγε­λια­φό­ρος πρό­φε­ρε μὲ τὸν πιὸ ἁπλὸ τρό­πο τὴν συγ­κλο­νι­στι­κό­τε­ρη εἴδη­ση ποὺ ἀκού­στη­κε ποτὲ στὴν ἀνθρώ­πι­νη ἱστο­ρία. Ἠγέρ­θη, οὐκ ἔστιν ὧδε. Γιὰ τίς ἀθά­να­τες χορεῖ­ες τῶν ἀγγέ­λων ἡ συγ­κλο­νι­στι­κό­τε­ρη εἴδη­ση ἦταν ὁ θάνα­τος τοῦ Κυρί­ου, ὄχι ἡ ἀνά­στα­σή Του. Γιὰ τοὺς ἀνθρώ­πους τὰ πράγ­μα­τα ἦταν ἀντί­θε­τα.

Μετὰ ἀπ’ αὐτὸ ὁ ἄγγε­λος εἶπε στὶς γυναῖ­κες νά μετα­φέ­ρουν τὴ χαρ­μό­συ­νη εἴδη­ση στοὺς ἀπο­στό­λους καί το Πέτρῳ. Για­τί καί το Πέτρῳ; Σίγου­ρα ἐπει­δὴ ὁ Πέτρος ἔνιω­θε περισ­σό­τε­ρο ταραγ­μέ­νος ἀπὸ τοὺς ἄλλους μαθη­τές. Ἡ συνεί­δη­σή του πρέ­πει νὰ τὸν ἐνο­χλοῦ­σε ἐπει­δὴ πρό­δω­σε τρεῖς φορὲς τὸν Κύριο καὶ στὸ τέλος ἔφυ­γε μακριά Του. Ἡ ἀφο­σί­ω­ση τοῦ εὐαγ­γε­λι­στῆ Ἰωάν­νη, ποὺ μαζὶ μὲ τὸν Πέτρο ἦταν οἱ πιὸ στε­νοὶ μαθη­τὲς τοῦ Κυρί­ου, θὰ πρέ­πει νὰ ἔκα­νε πιὸ εὐαί­σθη­τη τὴ συνεί­δη­ση τοῦ Πέτρου. Ὁ Ἰωάν­νης δὲν εἶχε φύγει. Παρέ­μει­νε κάτω ἀπό το σταυ­ρὸ τοῦ σταυ­ρω­μέ­νου Κυρί­ου του. Κον­το­λο­γίς, ὁ Πέτρος πρέ­πει νὰ ἔνιω­θε προ­δό­της τοῦ Κυρί­ου καὶ θὰ αἰσθα­νό­ταν ἄβο­λα στὴ συν­τρο­φιὰ τῶν ἀπο­στό­λων, κυρί­ως μπρο­στὰ στὴν Πανα­γία Μητέ­ρα Του.

Ἡ πίστη τοῦ Πέτρου δὲ φάνη­κε στα­θε­ρὴ σὰν πέτρα. Ἡ διστα­κτι­κό­τη­τα καὶ ἡ δει­λία του τὸν ἔκα­ναν νὰ νιώ­θει περι­φρο­νη­μέ­νος στὰ ἴδια του τὰ μάτια. Εἶχε ἀνάγ­κη νὰ στα­θεῖ ξανὰ στὰ πόδια του, ν’ ἀνα­κτή­σει τὴν ὑπό­λη­ψή του ὡς ἄνθρω­πος καὶ ὡς ἀπό­στο­λος. Ὁ Κύριος, ποῦ ἀγα­πᾷ ὁλό­κλη­ρο τὸ ἀνθρώ­πι­νο γένος, ἀκρι­βῶς αὐτὸ ἔκα­νε τώρα. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ ὁ ἄγγε­λος ἔκα­νε εἰδι­κὴ ἀνα­φο­ρὰ στὸν Πέτρο.

Για­τί ὁ ἄγγε­λος μίλη­σε γιὰ τὴν ἐμφά­νι­ση τοῦ Κυρί­ου στὴ Γαλι­λαία κι ὄχι γιὰ τίς ἄλλες ἐμφα­νί­σεις Του στὴν Ἱερου­σα­λὴμ καὶ στὰ περί­χω­ρα, ποὺ θὰ γίνον­ταν νωρί­τε­ρα; Ἐκεῖ αὐτὸν ὄψε­σθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. Για­τί ἡ Γαλι­λαία ἦταν περισ­σό­τε­ρο εἰδω­λο­λα­τρι­κὴ κι ὄχι ἰσραη­λι­τι­κὴ περιο­χή. Ἡ θέλη­ση τοῦ Κυρί­ου λοι­πὸν ἦταν νὰ ἐμφα­νι­στεῖ ἐκεῖ γιὰ νὰ δεί­ξει στοὺς μαθη­τὲς τὸ δρό­μο τοῦ εὐαγ­γε­λί­ου Του, τὸ βασι­κὸ χῶρο ὅπου ἔπρε­πε νὰ δρα­στη­ριο­ποι­η­θοῦν γιὰ νὰ ἱδρύ­σουν τὴν Ἐκκλη­σία τοῦ Θεοῦ. Κι ἄλλος ἕνας λόγος ἦταν ἐπει­δὴ στὴ Γαλι­λαία θὰ ἔνιω­θαν ἐλεύ­θε­ροι, ὄχι ὅπως στὴν Ἱερου­σα­λὴμ ποὺ ζοῦ­σαν μὲ φόβο. Ὄχι στὸ σκο­τά­δι ἢ στὸ μεσό­φω­το, ἀλλὰ στὸ φῶς τῆς ἡμέ­ρας, γιὰ νὰ μὴν πεῖ κανεὶς πῶς ὁ φόβος ἔχει μεγά­λα μάτια, πῶς οἱ μαθη­τὲς εἶδαν ζων­τα­νὸ τὸν Κύριό τους στὴν Ἱερου­σα­λὴμ πάνω στὸν πανι­κό τους καὶ μὲ τὴν πίε­ση τοῦ φόβου τους. Καὶ τελι­κὰ ὁ ἄγγε­λος τοῦ Θεοῦ μίλη­σε γιὰ τὴν ἐμφά­νι­ση τοῦ Κυρί­ου στὴ Γαλι­λαία χωρὶς ν’ ἀνα­φέ­ρει τίπο­τα γιὰ τίς ἐμφα­νί­σεις Του στὴν Ἱερου­σα­λήμ, γιὰ ν’ ἀφαι­ρέ­σει τὰ ὅπλα ἀπὸ τὰ χέρια τῶν ἀπί­στων, ποὺ δια­φο­ρε­τι­κὰ θὰ ἰσχυ­ρί­ζον­ταν πῶς οἱ ἀπό­στο­λοι εἶχαν δεῖ κάποιο φάν­τα­σμα, ἐπει­δὴ περί­με­ναν μὲ μεγά­λη ψυχι­κὴ ἀγω­νία νὰ τὸν δούν. Λέει ὁ Νικη­φό­ρος: «Για­τί ὁ ἄγγε­λος μιλά­ει εἰδι­κὰ γιὰ τὴν ἐμφά­νι­σή του στὴ Γαλι­λαία; Ἐπει­δὴ ἡ ἐμφά­νι­ση αὐτὴ ἦταν ἡ πιὸ σπου­δαία. Ἐκεῖ ὁ Κύριος δὲν ἐμφα­νί­στη­κε σὲ κάποιο σπί­τι μὲ κλει­δω­μέ­νες τίς πόρ­τες, ἀλλὰ σ’ ἕνα βου­νό, ὁρα­τὸς ἀπὸ ὅλους. Οἱ μαθη­τὲς μέ το ποὺ τὸν εἶδαν ἐκεῖ τὸν προ­σκύ­νη­σαν. Ἐκεῖ παρου­σιά­στη­κε δυνα­μι­κὰ μπρο­στά τους καὶ τοὺς ἀπο­κά­λυ­ψε γιὰ τὴν ἐξου­σία ποὺ τοῦ ἔδω­σε ὁ Πατέ­ρας Του. «Ἐδό­θη μοι πᾶσα ἐξου­σία ἐν οὐρα­νὸ καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. κή’ 18). «Μετὰ τὸ ἐγερ­θῆ­ναι μὲ προ­ά­ξω ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλι­λαί­αν» (Μάρκ. ἴδ’ 28), εἶχε πεῖ ὁ Κύριος. Ὡς Νικη­τής, δηλα­δή, θὰ προ­πο­ρευ­τῶ στὸν εἰδω­λο­λα­τρι­κὸ κόσμο καὶ σεῖς θὰ μὲ ἀκο­λου­θή­σε­τε. Ὁπου­δή­πο­τε κι ἄν σᾶς ὁδη­γή­σει τὸ Πνεῦ­μα γιὰ νὰ κηρύ­ξε­τε, κοι­τᾶξ­τε Με, θὰ βρί­σκο­μαι μπρο­στά σας. Θὰ προ­πο­ρεύ­ο­μαι γιὰ νὰ σᾶς ἀνοί­γω το δρό­μο.

«Καὶ ἐξελ­θοῦ­σαι ἔφυ­γαν ἀπὸ τοῦ μνη­μεί­ου εἶχε δὲ αὐτὰς τρό­μος καὶ ἔκστα­σις, καὶ οὐδε­νὶ οὐδὲν εἶπον ἐφο­βοῦν­το γάρ» (Μάρκ. ἴστ’ 8). Οἱ Μυρο­φό­ρες τὰ εἶχαν χάσει. Ποὺ βρί­σκον­ταν, στὸν οὐρα­νὸ ἢ στὴ γῆ; Μὲ ποιόν μιλοῦ­σαν; Τί ἄκου­σαν; Τέτοια πράγ­μα­τα οὔτε στὸν ὕπνο τους δὲν τὰ βλέ­πουν οἱ ἄνθρω­ποι. Μὰ αὐτὸ ποὺ βλέ­πουν καὶ ἀκοῦν τώρα δὲν εἶναι ὄνει­ρο, εἶναι ἀλη­θι­νό. Ἀπ’ ὅλα ὅσα ἔγι­ναν, προ­κύ­πτει πῶς ζοῦ­σαν μιὰ πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.

Τί εὐλο­γη­μέ­νος εἶναι ὁ φόβος κι ὁ τρό­μος ποὺ νιώ­θει ὁ ἄνθρω­πος ὅταν βλέ­πει ἀνοιγ­μέ­νους τοὺς οὐρα­νούς, ὅταν ἀκού­ει μιὰ χαρού­με­νη φωνὴ ἀπὸ τὴν ἀλη­θι­νή, ἀθά­να­τη καὶ ποθει­νὴ πατρί­δα του! Δὲν εἶναι μικρὸ πρᾶγ­μα νὰ δεὶς ἕναν ἀθά­να­το ἄγγε­λο τοῦ Θεοῦ, οὔτε ν’ ἀκού­σεις μιᾷ φωνῇ ποὺ βγαί­νει ἀπὸ ἀθά­να­τα χεί­λη. Πιὸ εὔκο­λα ἀντέ­χεις νὰ δεῖς τὸ πρό­σω­πο καὶ ν’ ἀκού­σεις τὸν ὀρυ­μα­γδὸ ὁλό­κλη­ρου τοῦ φθαρ­του σύμ­παν­τος, παρὰ νὰ δεῖς τὸ πρό­σω­πο καὶ ν’ ἀκού­σεις τὴ φωνὴ κάποιου ἀθά­να­του ὄντος ποὺ δημιουρ­γή­θη­κε πρὶν ἀπὸ τὸ σύμ­παν, ποὺ τὸ κάλ­λος του εἶναι ἀσύγ­κρι­τα ἀνώ­τε­ρο ἀπὸ τὴν ἀνοι­ξιά­τι­κη αὐγή. Ὅταν ὁ προ­φή­της Δανι­ήλ, ὁ ἄνθρω­πος τοῦ Θεοῦ, ἄκου­σε τὴ φωνὴ τοῦ ἀγγέ­λου, μονο­λό­γη­σε: «Οὐχ ὑπε­λεί­φθη ἕν ἐμοί ἰσχύς, καὶ ἡ δόξα μου μετε­στρά­φῃ εἰς δια­φθο­ράν, καὶ οὐκ ἐκρά­τη­σα ἰσχύ­ος… ἤμην κατα­νε­νυγ­μέ­νος, καὶ τὸ πρό­σω­πόν μου ἐπὶ τὴν γῆν» (Δανι­ήλ, ἰ’ 8,9).

Πῶς λοι­πὸν νὰ μὴν τίς πιά­σει φόβος καὶ τρό­μος τίς ἀδύ­να­μες γυναῖ­κες; Πῶς νὰ μὴ φύγουν γρή­γο­ρα ἀπὸ τὸ μνη­μεῖο; Πῶς θὰ μπο­ροῦ­σαν ν’ ἀνοί­ξουν τὸ στό­μα τους καὶ νὰ μιλή­σουν; Μὲ τὰ λόγια νὰ ποῦν αὐτὰ ποὺ εἶδαν; Κύριε, ἡ δόξα Σου εἶναι ἀνέκ­φρα­στη! Ἐμεῖς οἱ θνη­τοὶ ἄνθρω­ποι εὐκο­λό­τε­ρα μπο­ροῦ­με νὰ τὴν ἐκφρά­σου­με μὲ τὴ σιω­πὴ καὶ τὰ δάκρυά μας παρὰ μὲ λόγια.

Καὶ οὐδε­νὶ οὐδὲν εἶπον ἐφο­βοῦν­το γάρ. Δὲν εἶπαν τίπο­τα στὸ δρό­μο, σὲ κανέ­ναν. Δὲ μίλη­σαν σὲ κανέ­ναν ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Χρι­στοῦ, σ’ ἐκεί­νους ποὺ ἔχυ­σαν τὸ αἷμα Του, οὔτε σ’ ὁλό­κλη­ρη τὴν Ἱερου­σα­λὴμ ποῦ συμ­φώ­νη­σε μαζί τους. Μίλη­σαν ὅμως στοὺς ἀπο­στό­λους. Οὔτε τόλ­μη­σαν μὰ οὔτε καὶ μπο­ροῦ­σαν νὰ μήν τοὺς ποῦν τὰ νέα, ἀφοῦ ἔτσι τίς πρό­στα­ξε ὁ ἀθά­να­τος ἄγγε­λος. Πῶς μπο­ροῦ­σαν νὰ μὴν ἐκτε­λέ­σουν τὴν ἐντο­λὴ τοῦ Θεοῦ; Εἶναι σαφὲς λοι­πόν, πῶς οἱ γυναῖ­κες μίλη­σαν σ’ ἐκεί­νους ποὺ ἔπρε­πε (βλ. Λουκ. κδ’ 10) καὶ πῶς δὲν εἶπαν τίπο­τα σ’ αὐτοὺς ποὺ δὲν ἔπρε­πε, τοὺς ὁποί­ους φοβοῦν­ταν.

Ἔτσι τέλειω­σε ἡ ἐπί­σκε­ψη ποὺ ἔκα­ναν οἱ Μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες στὸ μνη­μεῖο τοῦ Χρι­στοῦ τὸ πρωὶ τῆς ‘Ἀνά­στα­σης. Τὰ φτω­χά τους μύρα, ποῦ σκό­πευαν νὰ χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν γιὰ νὰ συν­τη­ρή­σουν ἀπὸ τὴ φθο­ρὰ Ἐκεῖ­νον ποὺ τηρεῖ τοὺς οὐρα­νοὺς ἀπὸ τὸν ἀφα­νι­σμό, νὰ μυρώ­σουν Αὐτὸν ποὺ χαρί­ζει στοὺς οὐρα­νοὺς τὸ ἄρω­μὰ Τοῦ, ἔμει­ναν στὰ χέρια τους.

Κύριε, εἶσαι τὸ μόνο ἄρω­μα τῆς ἀνθρώ­πι­νης ὕπαρ­ξης στὴν ἱστο­ρία του. Πόσο πλού­σια καὶ θαυ­μα­στὰ ἀπο­ζη­μιώ­νεις τίς ἀφο­σιω­μέ­νες ψυχὲς ποὺ δὲ σὲ ξέχα­σαν νεκρὸ μέσα στὸ μνῆ­μα Σου!

Ἔκα­νες τίς Μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες φορεῖς τοῦ ἀγγέλ­μα­τος τῆς Ἀνά­στα­σης καὶ τῆς δόξας Σου. Δὲν ἔχρι­σαν τὸ νεκρό Σου σῶμα: ‘Ἐσὺ ἔχρι­σες τίς ζων­τα­νὲς ψυχές τους μὲ τὸ μύρο τῆς χαρᾶς. Ἐκεῖ­νες ποὺ θρη­νοῦ­σαν τὸ νεκρὸ Κύριο, ἔγι­ναν χελι­δό­νια τῆς και­νούρ­γιας ἄνοι­ξης, ἅγιοι στὴν οὐρά­νια βασι­λεία Σου.

Ἀνα­στη­μέ­νε Κύριε, μὲ τίς προ­σευ­χές τους ἐλέη­σέ μας, σῶσε μας, ὥστε νὰ σὲ δοξά­ζου­με μαζὶ μὲ τὸν Πατέ­ρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦ­μα, τὴν ὁμο­ού­σια καὶ ἀδιαί­ρε­τη Τριά­δα τώρα καὶ πάν­τα καὶ τοὺς αἰῶ­νες τῶν αἰώ­νων. Ἀμήν.

Αυγου­στί­νος Καν­τιώ­της (Από το βιβλίο “ΚΥΡΙΑΚΗ”)

Χρειά­ζε­ται τόλ­μη

«Τολ­μή­σας εἰσῆλ­θε πρὸς Πιλά­τον καὶ ᾐτή­σα­το τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ» (Μάρκ. 15, 43)

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ! Πρὶν ἀκό­μη δύση ὁ ἥλιος τῆς θλι­βε­ρῆς ἐκεί­νης μέρας, ἕνας ἄλλος ἥλιος εἶχε δύσει. Ὁ ἥλιος αὐτὸς ἦταν ὁ Χρι­στός. Ἥλιος πνευ­μα­τι­κός, ποὺ φώτι­ζε καὶ θέρ­μαι­νε τὸν κόσμο. Ὁ ἥλιος, ποὺ βλέ­που­με, γέρ­νει τὸ ἀπό­γευ­μα καὶ πρὸς τὴ δύσι καὶ βασι­λεύ­ει. Φαί­νε­ται πὼς χάνε­ται. Μὰ δὲν χάνε­ται. Βασι­λεύ­ει, γιὰ ν’ ἀνα­τεί­λῃ ἀλλοῦ καὶ νὰ φωτί­σῃ ἄλλους κόσμους. Καὶ ὁ Χρι­στὸς πάνω στὸ σταυ­ρὸ γέρ­νει σὰν τὸν ἥλιο τὴν ἁγία του κεφα­λή, λέει τὸ «Τετέ­λε­σται» (Ἰωάν. 19, 30) καὶ παρα­δί­δει το πνεῦ­μα του στὸν οὐρά­νιο Πατέ­ρα. Πάει νὰ φωτί­σῃ ἄλλους κόσμους, ποὺ ζοῦ­νε αἰω­νί­ως στὸ σκο­τά­δι. Πηγαί­νει στὸν ἅδη…

Ὁ Χρι­στὸς νεκρὸς πάνω στὸ σταυ­ρό! Τί θὰ γίνῃ τώρα τὸ σῶμα του; Αὐτοὶ ποὺ κατα­δι­κά­ζον­ταν σὲ σταυ­ρι­κὸ θάνα­το καὶ πέθαι­ναν πάνω στὸ σταυ­ρό, ἂν δὲν βρι­σκό­ταν κανέ­νας συγ­γε­νὴς καὶ φίλος, γιὰ νὰ τοὺς κατε­βά­σῃ ἀπό το σταυ­ρὸ καὶ νὰ τοὺς θάψῃ, ἔμε­ναν ἔτσι πάνω στὸ ξύλο. Σκυ­λιὰ πει­να­σμέ­να ἔρχον­ταν, πηδοῦ­σαν γιὰ νὰ φθά­σουν τὰ κορ­μιὰ τῶν νεκρῶν σταυ­ρω­μέ­νων, ξεκολ­λοῦ­σαν καὶ κατα­βρό­χθι­ζαν τίς σάρ­κες τους. Κορά­κια ἐπί­σης ἔρχον­ταν, ὡρμοῦ­σαν πάνω στὰ κορ­μιὰ καὶ ἀπο­τε­λεί­ω­ναν τὸ ἔργο. Σὲ λίγο μόνο σκε­λε­τοὶ ἔμε­ναν. Κι αὐτοὶ ἔπε­φταν… Τί φρι­κια­στι­κὸ θέα­μα! Οἱ σταυ­ρω­μέ­νοι θεω­ροῦν­ταν τὰ πιὸ ἐγκλη­μα­τι­κὰ στοι­χεῖα, τὰ καθάρ­μα­τα τῆς κοι­νω­νί­ας, ποὺ κανεὶς δὲν ἔπρε­πε νὰ δεί­χνῃ πόνο καὶ ἐνδια­φέ­ρον γι’ αὐτά. Καὶ ὁ Χρι­στός, ὁ Δίκαιος, ὁ Ἀνα­μάρ­τη­τος, ὁ Ἅγιος, ποὺ δὲν ἔκα­νε ποτὲ κακό, ποὺ δὲν εἶχε καμ­μιὰ ἁμαρ­τία, κατα­δι­κά­στη­κε σὲ σταυ­ρι­κὸ θάνα­το. Καὶ ὁ Δίκαιος «μετὰ ἀνό­μων ἐλο­γί­σθῃ» (Ἠσ. 53, 12: Λουκ. 22, 37).

Ὁ Χρι­στὸς νεκρὸς πάνω στὸ σταυ­ρό. Οἱ ὧρες περ­νοῦν. Ὁ ἥλιος πάει νὰ βασι­λέ­ψῃ, καὶ ὁ Χρι­στὸς ἐξα­κο­λου­θεῖ νὰ εἶνε πάνω στὸ σταυ­ρό. Τί θὰ γίνῃ; Κανέ­νας ἄλλος δὲν εὐερ­γέ­τη­σε τὸν κόσμο ὅπως ὁ Χρι­στός. Θὰ ἔπρε­πε λοι­πὸν τώρα πολ­λοὶ νὰ βρε­θοῦν κον­τά του. Ἀλλὰ δὲν βλέ­πω κανέ­να. Ποῦ εἶνε οἱ μαθη­ταί; Ποῦ ὁ Πέτρος; Ποῦ οἱ χιλιά­δες ἐκεῖ­νοι, ποὺ ὁ Χρι­στὸς θερά­πευ­σε ἀπὸ διά­φο­ρες ἀσθέ­νειες; Ποῦ οἱ πει­να­σμέ­νοι, ποὺ χόρ­τα­σε στὴν ἔρη­μο; Ποῦ οἱ ἐνθου­σιώ­δεις ἐκεῖ­νοι ὀπα­δοί, ποὺ τὴν Κυρια­κὴ τῶν Βαΐ­ων κρα­τοῦ­σαν βάϊα καὶ φώνα­ζαν «ὡσαν­νά» (Ἰωάν. 12, 13);

Ἀλλοί­μο­νο! Κανέ­νας ἀπ’ αὐτοὺς δὲν παρου­σιά­ζε­ται. Για­τί; Δὲν τὸν ἀγα­ποῦν; Τὸν ἀγα­ποῦν, ἀλλ’ ὄχι μὲ τελεία ἀγά­πη. Τὸν ἀγα­ποῦν λίγο. Φοβοῦν­ται καὶ τρέ­μουν τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Χρι­στοῦ. Ἀπὸ μακριά, ἀπὸ πολὺ μακριά, προ­σπα­θοῦν ν’ ἀγναν­τέ­ψουν το Γολ­γο­θᾶ. Ἀλλὰ ποῦ νὰ ζυγώ­σουν. Δὲν τολ­μοῦν. Ἔτσι ἡ ἀγά­πη τους ἀπο­δει­κνύ­ε­ται μικρή. Ἡ μεγά­λη ἀγά­πη εἶνε φλο­γε­ρή. Τολ­μᾷ τὰ πάν­τα. Δὲν γνω­ρί­ζει δει­λία.

Ἀλλὰ νά, στὸ λόφο τοῦ Γολ­γο­θᾶ ἔρχον­ται οἱ ἥρω­ες. Ἔρχον­ται γιὰ νὰ ἐκπλη­ρώ­σουν τὸ καθῆ­κον τους ἀπέ­ναν­τι στὸ Νεκρό. Εἶνε δυὸ ἄντρες καὶ λίγες γυναῖ­κες. Θαυ­μά­ζει κανεὶς τὴν τόλ­μη τους. Δὲν φοβοῦν­ται. Ἄντρες εἶνε ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀρι­μα­θαί­ας, βου­λευ­τής, ἄνθρω­πος ποὺ δια­κρι­νό­ταν μέσα στὴν κοι­νω­νία ὄχι μόνο γιὰ τὴ θέση ποὺ εἶχε ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν εὐγέ­νεια τοῦ χαρα­κτῆ­ρος του. Ἦταν γνω­στὸς στὶς ἀρχὲς καὶ στὶς ἐξου­σί­ες. Ἦταν γνω­στὸς καὶ στὸν Πιλά­το. Σ’ αὐτόν τόλ­μη­σε νὰ πάη ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀρι­μα­θαί­ας. Τοῦ ζητεῖ νὰ ἐπι­τρέ­ψῃ νὰ πάρῃ τὸ σῶμα τοῦ Χρι­στοῦ καὶ νὰ τὸ ἐντα­φιά­σῃ. Ὁ Πιλά­τος, ἀφοῦ δια­πί­στω­σε ἀπὸ τὸν ἑκα­τόν­ταρ­χο ὅτι πράγ­μα­τι ὁ Χρι­στὸς ἀπέ­θα­νε, τοῦ ἔδω­σε τὴν ἄδεια. Ὁ Ἰωσήφ, γεμᾶ­τος χαρὰ καὶ συγ­κί­νη­ση, για­τί σ’ αὐτὸν ἔπε­σε ὁ κλῆ­ρος νὰ θάψῃ τὸ σῶμα τοῦ Χρι­στοῦ, φεύ­γει ἀπὸ τὸν Πιλά­το καὶ ἀγο­ρά­ζει ὅ,τι χρειά­ζε­ται γιὰ μιὰ τιμη­τι­κὴ κηδεία. Μαζί του ἔρχε­ται καὶ ἕνας ἄλλος, ποὺ μέχρι τότε δὲν εἶχε δεί­ξει φανε­ρὰ ὅτι πιστεύ­ει στὸ Χρι­στό. Εἰνε ὁ Νικό­δη­μος. Εἶνε ἐκεῖ­νος, ποὺ μιὰ νύχτα, γιὰ νὰ μὴν τὸν δὴ κανεὶς καὶ τὸν σχο­λιά­σῃ, πῆγε στὸ Χρι­στὸ γιὰ νὰ συνο­μι­λή­σῃ μαζί του. Αὐτὸς ὁ κρυ­φὸς μαθη­τὴς τώρα παίρ­νει θάρ­ρος καὶ παρου­σιά­ζε­ται. Καὶ μαζὶ μ’ αὐτοὺς τοὺς δυὸ ἄντρες ἔρχον­ται καὶ λίγες γυναῖ­κες, ποὺ εἶνε γνω­στὲς στὸν χρι­στια­νι­κὸ κόσμο ὡς μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες. Καμ­μιὰ ἀμφι­βο­λία δὲν πρέ­πει νὰ ἔχου­με, ὅτι ἀνά­με­σα στὶς μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες θὰ ἦταν καὶ ἡ μητέ­ρα τοῦ Κυρί­ου.

Αὐτὴ ἦταν ἡ ἁγία συν­τρο­φιὰ ποῦ, ἐνῶ βασί­λευε ὁ ἥλιος, ἀνέ­βη­καν στὸ φρι­κτὸ Γολ­γο­θᾶ, καὶ μὲ χέρια ποὺ ἔτρε­μαν ἀπὸ ἱερὴ συγ­κί­νη­σι ξεκρέ­μα­σαν τὸ Χρι­στὸ ἀπὸ τὸ σταυ­ρό, ἔπλυ­ναν τίς ἅγιες πλη­γές του, τύλι­ξαν σὲ καθα­ρὸ σεν­τό­νι τὸ ἄχραν­το σῶμα του καὶ μὲ εὐλά­βεια τὸ τοπο­θέ­τη­σαν μέσα σ’ ἕνα και­νούρ­γιο τάφο, ποὺ κατὰ τὴ συνή­θεια τῆς ἐπο­χῆς ἦταν σκα­λι­σμέ­νος σὲ βρά­χο καὶ ἔμοια­ζε μὲ μικρὴ σπη­λιά. Μιὰ πέτρα πολύ βαρειά, σὰν εἶδος πόρ­τας, σκέ­πα­σε τὴν εἴσο­δο τοῦ τάφου. «Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ»!

Θάρ­ρος καὶ τόλ­μη χρειά­στη­καν ὁ Ἰωσὴφ καὶ ὁ Νικό­δη­μος μαζὶ μὲ τίς μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες γιὰ νὰ ἐκπλη­ρώ­σουν τὸ ἱερὸ καθῆ­κον τοὺς πρὸς τὸ Χρι­στό. Ὅ,τι δὲν τόλ­μη­σαν νὰ κάνουν οἱ πολ­λοί, τὸ ἔκα­ναν οἱ λίγοι αὐτοὶ ἄνθρω­ποι. Καὶ παρα­μέ­νουν αἰώ­νια παρα­δείγ­μα­τα θάρ­ρους γιὰ τίς χρι­στια­νι­κὲς ψυχὲς ὅλων τῶν αἰώ­νων.

Κ’ ἐμεῖς, ἀγα­πη­τοί, ποὺ ζοῦ­με σήμε­ρα στὸν 20ου αἰῶ­να, αἰῶ­να μεγά­λης ἀπο­στα­σί­ας καὶ δια­φθο­ρᾶς, ἔχου­με ἀνάγ­κη ἀπὸ θάρ­ρος καὶ τόλ­μη, γιὰ νὰ ἐκπλη­ρώ­σου­με τὰ χρι­στια­νι­κά μας καθή­κον­τα. Ἄς ἀνα­φέ­ρου­με μερι­κὲς περι­πτώ­σεις. Ἄς ἀρχί­σου­με ἀπὸ τὰ μικρό­τε­ρα. Σὲ καλοῦν, χρι­στια­νέ μου, σ’ ἕνα τρα­πέ­ζι. Αὐτοὶ ποὺ καλοῦν καὶ οἱ ἄλλοι ποὺ θὰ καθή­σουν στὸ τρα­πέ­ζι εἶνε ἄνθρω­ποι κοσμι­κοί. Οἱ ἄνθρω­ποι αὐτοὶ ποτέ τους δὲν κάνουν σταυ­ρὸ στὸ τρα­πέ­ζι. Κάθον­ται καὶ σηκώ­νον­ται ἀπὸ τὸ φαγη­τὸ χωρὶς προ­σευ­χή. Σύ, ποὺ εἶσαι καλε­σμέ­νος σ’ ἕνα τέτοιο τρα­πέ­ζι, τί θὰ κάνῃς; Ἄν φοβη­θῇς τὰ εἰρω­νι­κὰ χαμό­γε­λα τῶν ἄλλων, δὲν θὰ κάνῃς το σταυ­ρό σου. Θὰ εἶσαι τότε ἀνά­ξιος μαθη­τὴς καὶ ἀκό­λου­θος ἐκεί­νου, ποὺ σταυ­ρώ­θη­κε γιὰ σένα καὶ γιὰ ὅλο τὸν κόσμο. Ἐκεῖ­νος καρ­φώ­θη­κε στὸ ξύλο της ἀτι­μί­ας, κ’ ἐσὺ δὲν κάνεις ἕνα σταυ­ρό; Ἄνθρω­πέ μου, νίκη­σε τὴ δει­λία καί το φόβο σήκω ὄρθιος, κάνε το σταυ­ρό σου, κι ἂς γελά­σῃ ὅλος ὁ κόσμος! Θάρ­ρος καὶ τόλ­μη χρειά­ζε­ται… Βρί­σκε­ται σ’ ἕνα κύκλο ἀνθρώ­πων ποὺ δὲν πιστεύ­ουν τίπο­τε, καὶ συζη­τῶν­τας οἱ ἄνθρω­ποι αὐτοὶ ἀρχί­ζουν νὰ βρί­ζουν καὶ νὰ βλα­στη­μοῦν τὰ ὅσια καὶ τὰ ἱερὰ τῆς θρη­σκεί­ας μας. Τί θὰ κάνῃς; Ἄν εἶσαι δει­λὸς καὶ ἄναν­δρος, θὰ σιω­πή­σῃς. Θ’ ἀφή­σῃς τὸ Χρι­στὸ ἐκτε­θει­μέ­νο στὶς ὕβρεις. Αὐτοὶ οἱ ἄπι­στοι φτύ­νουν τὸ Χρι­στὸ χει­ρό­τε­ρα ἀπὸ τοὺς σταυ­ρω­τάς του, κ’ ἐσὺ δὲν θὰ δια­μαρ­τυ­ρη­θῇς γιὰ τίς βλα­σφη­μί­ες τους; Χρι­στια­νέ μου, νίκη­σε τὴ δει­λία ἄνοι­ξε τὸ στό­μα σου καὶ μίλη­σε γιὰ τὸ Χρι­στό. Λίγο θάρ­ρος καὶ τόλ­μη χρειά­ζε­ται… Ἀδι­κεῖ­ται ὁ γεί­το­νάς σου. Ἀδι­κεῖ­ται ἀπὸ ἀνθρώ­πους, ποὺ εἶνε πολὺ ἰσχυ­ροὶ καὶ ἔχουν ὅλα τὰ μέσα γιὰ νὰ φᾶνε τὸ δίκιο τοῦ ἀδυ­νά­του. Ὁ γεί­το­νας ζητά­ει τὴ βοή­θειά σου. Τί θὰ κάνῃς; Ἡ συνεί­δη­σί σου φωνά­ζει: «Βοή­θα τον». Ἀλλ’ ἡ δει­λία λέει: «Ὄχι. Ἐὰν τὸν βοη­θή­σῃς, ὁ ἐχθρός του, ποὺ εἶνε ἰσχυ­ρός, θὰ σὲ κατα­διώ­ξῃ, καὶ κιν­δυ­νεύ­εις νὰ χάσῃς τὴ θέση σου καὶ τὴ ζωή σου ἀκό­μη». Λοι­πὸν τί θὰ κάνῃς; Ἀδελ­φέ μου, θάρ­ρος καὶ τόλ­μη χρειά­ζε­ται καὶ στὴν περί­πτω­ση αὐτή, γιὰ νὰ ἐκτε­λέ­σῃς τὸ καθῆ­κον σου ἀπέ­ναν­τι τοῦ πλη­σί­ον.

Ἅγιοι Ἰωσὴφ καὶ Νικό­δη­με, ἅγιες μυρο­φό­ρες γυναῖ­κες, ποὺ τόσο θάρ­ρος καὶ τόλ­μη δεί­ξα­τε τό ἡλιο­βα­σί­λε­μα ἐκεῖ­νο τῆς Μεγά­λης Παρα­σκευ­ῆς, σᾶς παρα­κα­λοῦ­με, παρα­κα­λέ­στε τὸν Κύριο νὰ δίνῃ καὶ σ’ ἐμᾶς θάρ­ρος καὶ τόλ­μη, στὶς διά­φο­ρες δύσκο­λες περι­στά­σεις τῆς ζωῆς μας, γιὰ νὰ ἐκτε­λοῦ­με τὰ χρι­στια­νι­κά μας καθή­κον­τα πρός το Θεὸ καὶ τὸν πλη­σί­ον.

Διαβάστε επίσης και τα εξής:

ΚΥΡΙΑΚῌ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (Απόστολος)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (Απόστολος)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΜΕΤΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ (Απόστολος)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ (Απόστολος)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ (Απόστολος)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ (Απόστολος)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (Ευαγγέλιο)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (Ευαγγέλιο)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΜΕΤΑ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ (Ευαγγέλιο)

ΚΥΡΙΑΚῌ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ (Ευαγγέλιο)

elGreek
elGreek